Quaestio 9

QVAESTIO IX UTRVM aliquod uniuered sale sit uniuocum deo, & creaturis. Recitat opi. Sco. I.j. dist. iij. qeiij. & dist. viij. impugnantis eos, qui tenent partem quaestionis negatiuam: qui duo dicit. Primum, quod aliquod est uniuocum deo, & creaturis scilicet ens, siue conceptus entis. Secundum, quod ens non est uniuocum dictum in quid de passionibus suis proprijs: nec de ultimis differentijs. Et licet auctor in primo dicto concordee cum Ioanne: tamen rationes suas impugnat tanquam insufficientes.

¶ Verum cum quaestio ista querit de uniuoco, auctor declarat, quic sit uniuocum, & aequiuocum: quid denominatiuum, & quia haec logicalia sunt: ideo breuius hic sumantur.

¶ Notat ergo doct. quod licet uniuocum proprie solum uoci attribuatur, scilicet qui unicomn ceptui subordinatur: sic enim uocabulum sonat uniuocum, quasi uox uni conceptui subordinatum (sicut aequiuocum dicitur uox una diuersis conceptibus subordinata) largius tamen etiam conceptus dici tur uniuocus: quia unius, uel uno modo significatiuus: unde omnis conceptus est uniuocus, & non aequiuocus, respectu illorum, quorum est conceptus. ist quorum est naturaliter significatiuus. Accipitur autem aliquando, ut distinguitur contra conceptum proprium, & sic duntaxat conceptus communis pluribus est uniuocus, & non conceptus singularis, & sic acce- prum est in titulis praecedentium quaestionum: ubi quaesitum est de uniuersali, & uniuoco. Alio modo ut distinguitur contra conceptum denominatiuum, & sic solus conceptus comunis absolutus, dicitur uniuocus sic de signis ad placitum institutis.

¶ Vniuocum aliquando distinguitur contra aequiuocum: ut sit omne signum uni conceptui in significando subordinatum. Alio modo distinguitur contra aequiuocum simul, & denomina tiuum: & sic uox connotatiua (licet uniconceptui subordinata) non dicitur uniuoca. Adhuc distinguitur de uniuoco ut conuenit tam conceptibus, quam uocibus. Vno modo ut accipitur proeo, quod praedicatur de pluribus sibi simillimis: quae non sunt una res realiter, & sic sola species specialissima esset uniuocaSecundo modo pro eo, quod prędicatur in quid de pluribus etiam non simillimis: quae non sunt una res, & sic genus etiam est uniuocum. Tertio dicitur, quod praedicatur de pluribus, quae tamen sunt una res: sic relatio dicitur uniuoce de relationibus diuinis, quae sunt uera essentia.

¶ Ex quibus patet: quod uniuocum nihil ex uniuocatorum: nec de eorum essentia, nec pars, nec accidens eorum, quia uniuoca sunt signa: uniuocata uero res significataelicet signum nihil est rei significatae,

¶ His praemissis est conclusio prima respondens ad quaestionem. Dabilis est conceptus unus communis deo & creaturae, praedicabilis de eis in quid, & per se primo modo. Probatur conclusio: quia deua potest a nobis cognosci, & non in se: nec in conceptu simplici proprio sibi: ergo in aliquo conceptu comuni sibi, & creaturis: talis autem conceptus poterit esse quidditatiuus. ergo &e. Consequentia ultima nota: & prima consequentia te¬ net a sufficienti diuisione. Et prima pars antecedentis scilicet quod non cognoscitur a nobis in se: quia omnis talis cognitio rei in se est intuitiua, uel abstractiua: ut pater ex prologo. q. i. Deus autem a nobis non potest cognosci intuitiue in uia: quia illa cognitio est beatifica. nec abstractiue: quia illa praesupponit intuitiuam.

¶ Secunda pars: quod etiam non in aliquo conceptu simplici proprio: quia nihil sic intelligitur. nisi prius in secognoscatur: alioquin color posset a caeco cognosci in conceptu proprio coloris: quod patet falsum. Si dicis: quod diuisio non est sufficiens: quia potest cognosci in conceptucomplexo proprio. Dicitur, quod conceptus complexus proprius deo: quia non potest componi ex simplicibus deo proprijs: necessario componitur ex simplicibus communibus deo, & creaturis.

¶ Quod uero posset esse quidditatiuus probatur: quia si non: tunc erit denom natiuus. Sed ille praesupponit conceptum cui sua denominatio attribuitur: gratia exempli. Creatiuum est denominatiuum: ideo praesupponit conceptum significantem rem, cui attribuitur.

¶ Resoluitur. ndenominatiuum in duos conceptus unum rei, quae denominatur, & eius quo denominatur: sic creatiuum ens potens creare. Aut ergo ille conceptus, cui de nominatio attribuitur, est quidditatiuus, aut denominatiuus. Si primum: habetur propositum. Si secundum: quaero de illo sicut deprimo denominatiuo, & uel erit processus ininfinitum: aut stab tur ad conreptum quidditatiuum.

¶ Secunda conclusio. Conceptus entis est communis, uniuocus omnibus existentibus realiter extra animam: praedicabilis de eis in qud per se primo modo. Probatur: quia cum sit uniuocus deo & creaturis, erit uniue cus omnibus creaturis. Plus enim conueniunt quaecunque creatura inter se: & quaelibet cum qualibet creatura, quam aliqua creatura cum deo. Quod uero praedicatur in quid, probatur eadem ratione, qua conclusio praecedens quantum ad hanc partem.

¶ Verum si uniuocum acciperetur stricte pro conceptu praedicabili de pluribus simillimis, siue perse¬ ctam similitudinem ad inuicem habentibus: tunc nullus conceptus esset uniuo cus deo, & creaturis: quia nihilem in creatura, quod sit pfecte simile alicui, quod est deus: & hoc modo sancti negauersit uniuocationem dei, & creaturae.

¶ Aduertendum etiam: quodlicet ens est uniuocum praedicabile in qud de omnibus creaturis: non tamen praedicatur quidditati ue de omnibus conceptibus creaturarum, quia non de denominatiuis. Haec enim non est praedicatio quidditatiua, album est ens: quantitas estens: supposito quod quantitas non distingueretur a re quanta: eo quod in his subiectum connotat super praedicatum: praedicatur autem in quid de omnibus conceptibus absolutis: & quaelibet res existens extra animam potest significari conceptu absoluto.

¶ Supponendo autem quod uniuocum est signum uni conceptui naturaliter proprie significanti subordinatum: uel ipsemet conceptus unus naturaliter proprie significatiuus. Aequiuocum uero est signum pluribus conceptibus diuisim subordinatum: & sic naturaliter proprie significantibus. Denominatiuum est ter minus accidentaliter connotatiuus. Po test totum summari breuius, & clarius, hac unica conclusione, quam etiam habet doctor. v. quodlib. q. xiiij. Ens est uniuocum deo, & creaturis. Probatur: dabilis est unus conceptus quidditatiuus communis deo, & creaturis: & ille maxime erit conceptus entis. Minor notaMaior patet: quia deus est aliquo modo a nobis cognoscibilis, & non conceptusimplici proprio absoluto, siue quiddita tiuo, quod idem est. (Nota doc. per conceptum simplicem intelligit conceptum absolutum id est non connotatiuum) ergo uel communi quidditatiuo, uel complexo. Assumptum pro prima parte notum est quia nisi deus esset a nobis aliquo modo cognoscibilis: de eo tanquam de re simpliciter ignota, nec cogitare nec loqui possemus. Secunda pars patet. quia talis conceptus praesupponit notitiam intuitiuam dei: quae nobis pro statu isto non est possibilis: ut patuit in prologo. & infra dist. iij. magis patebit: quam tenet sufficienti diuisione, & quodcunque illarum dicitur: habetur proponsitum. Deprimo membro patet: de secundo, & tertio similiter: quoniam conceptus connotatiuus praesupponit conceptum substra cti, quod denominat: & ille, uel erit absolutus, uel connotatiuus. Siprimum: habetur propositum: quia non erit proprius deo: ergo communis deo, & creaturis Si connotatiuus arguitur ut prius, & uel proceditur in infinitum, quod est impossibile: uel statur ad absolutum communen deo, & creaturis Similiter si fuerit com plexus, quaeritur de partibus eius, si sunt absoluti & per consequens eommunes: siconnotatiui: & arguitur, utiam argutum est.

¶ Item a qualibet conuententia essentiali potest abstrahi conceptus quidditatiuus communis sic conuententibus: sed tam deus, quam creatura existunt realiter extra animam id est in esse subiectiuo: & sic esse est essentiale deo, & creaturis: ergo.

¶ Item deus plus conuenit cum sub stantijs creatis, quam cum accidentibus: Item plus cum substantia intellectua li, quam cum substantia non cognoscente.

¶ Item plus cum spirituali, quam corporali: & a qualibet earum conuenientiarum potest abstrahi conceptus absolutus: quia sunt essentiales. Similiter nisi sic: nullum praedicatum conueniens naturae secundum rationem suam formalem posset attribui deo nisi metapsorice, & sic uel deus non esset uere uiuens: aut anima non esset uere uiuens: similiter uel deus, uel angelus non esset uere spiritus: & sic non magis proprie deus diceretur intelligens, quam diceretur lapis.

¶ Item tunc nullum praedicatum dicens perfectionem simpliciter, uere dicere- tur de creatura: quia cum tale conueniret deo: utique secundum rationem secundum quam dicit perfectionem simpliciter: secundum illam non posset conuenire creaturae: si non uniuoce conueniret utrique.

¶ Consequenter dicitur: quod ens acceptum ut significat absolute omne. quod realiter est: siue quod habet esse subiectiuum praedicatur quidditatiue de omnibus terminis absolutis: & ita uniuoce significat omnia existentia: non terminis: quia non de connoratiuis. Prae dicatur autem sic de omnibus absolutis: & quia quaelibet res potest per aliquem terminum absolute significari, ut est ent tale in se ens: potest quidditatiue praedicari de qualibet re: id est de cuiuslibet rei termino eam absolute significante: non autem de quolibet termino rem significante: non enim de non absoluto¬

¶ De passionibus uero, & differentijs siue ultimis, siue non ultimis tales no sunt res distinguitur contra signum: sed signapraedicabilia accidentaliter & conuertibiliter, uel essentialiter & non quidditatiue: id est sunt signa connotatiua accidentaliter, ut passiones: essentialiter ut differentiae & ita de illis non praedicatur ens quidditatiue: tamen de rebus significatis per eas praedicatur quidditatiue secundum intellectum expressum: id est de aliquibus terminis significantibus ab solute ea, quae passiones, & differentiae significant connotatiue. Haec sunt summarie, quae determinantur in hac quaestione.