Liber 2, Quaestio 8 [London Transcription]

Utrum quilibet descendens ad adam ab per propagationem naturalem seu seminalem contraxerit in conceptione macularm originalem

/ quod non quia virgo materia non contraxit illam maculam ergo et tamen fuit concepta modo naturale ergo maior patet per dicta sanctorum augustini anselmi et aliorum qui communiter ad hoc solent allegari

2o omnem conditionem actum vel habitum quam habet creatura in primo instanti sui esse habet a deo ergo si homo non prius habet esse quam habeat talem maculum sequitur quod ipsam habet a deo et sic deus hominem faceret malum

3o si esset aliquod originale peccatum aut illud mereretur puniri poena sensus aeterna aut non / non primum quia hoc videtur contra decretalis determinationem capitulo maiores nec 2m quia cum puer sciat pro originali se privatum gloria ad quam erat creatus sequitur quod dolore affungetur de amissione beatitudinis quae est poena sensus ergo

In oppositum est scriptura dicens ecce in iniquitatibus conceptus sum

/ Item ad hoc sunt sanctorum plures auctoritates

prima conclusio licet virgo beata fuerit concepta sine originali culpa tamen hoc non est evidenter probabile ex scriptura sacra prima pars potest persuaderi per scripturam / primo quia fuit sine "ve gratia plena" luce 1o

/2o quia fuit formata absque macula canticorum 4o

/ 3o quia secundum anselmum de conceptu virginali ipsa intuit ea puritate qua sub deo christo maior nequit intelligi

Item cum maior pars doctorum et scolarum hoc teneat et in scripturis relinquat et ecclesia non obviat sed potius videtur consentire cum eius festum colat sequitur quod hoc est tenendum quamvis non pro determinato

2a pars conclusionis probatur quia hoc magis videtur sonare sacra scriptura quam eius oppositum ut ostendit doctor noster frater aegidius 8o quodlibet quaestione 20 et facimus libro 3o quaestio 6a confirmatur quia omnes auctoritates sacrae scripturae loquentes de conceptus modo naturali humano sunt universales virginem non excludentes nec alium

primum corollarium non stat alicui communicari totam gratiam virginis totaliter nisi pariat et concipiat aliquod dominum suppositum corporaliter / prima pars patet quia in rebus per tempus ortis illa est maxima gratia ut ille homo uniretur et assumeretur filio dei prout dicit augustinus 13o de trinitate capitulo 29o allegat eum magister libro 3o capitulo 2o distinctionis 12ae / 2a pars patet quia materitas virginis materiae fuit singularis gratia ergo antecedens videtur innuere angelus luce 1o dicens "invenisti gratiam apud Deum ecce concipies et paries filium"

2m corollarium si virgo fuisset in originali culpa concepta tamen secundum legem aeternam non fuisset minus digna nec minus deo accepta patet quia secundum beatum augustinum primo de trinitate capitulo 25o et ultimo deus diligit hominem etiam cum est in peccatis et nullum ex tempore incipit diligere ergo

3m corollarium licet virgo non fuit culpa originali infecta tamen ipsa fuit per christum a poenis et peccatis redempta primam partem reliquo ex dictis sed probo 2am nam legitur in sacra scriptura quod christus est reconsiliator et pacificator angelorum ergo non obstante virginis puritate ad hoc christus potest dici eius redemptor ymmo secundum bernardum super canticorum "christus est redemptor angelorum non solvendo sed servando a peccatis" / confirmatur quia christus fuit virginis praeservator ergo eius redemptor

2a conclusio licet ex culpa adae et evae iuste causaliter inficiantur posteri ac puniantur tamen si sola eva peccasset filii sui non fuissent nati miseri prima pars probatur quibusdam exemplis et similitudinibus nam illud quod communitas et civitas aut collegium facit et ordinat quilibet pertinens ad aliquod illorum dicitur facere

/Item illud quod princeps ordinatur et facit dicitur quod subdiri faciunt et ordinant vel acceptant

/ Item illud quod facit unum membrum corporis imputatur toti corpori et cuilibet membro nam ratione furti vel homicidii perepetrati a manu punitur totus homo / modo ad propositum adam fuit quasi collegium capud et princeps totius humani generis

/ Item principale membrum aliquo descendimus omnis seminaliter et concupiantur ergo malum quoddam fecit iuste imputatur cuilibet membro seu supposito nato modo communi deciso ab ipso adam ac etiam iuste pro illo punitur malo / 2a pars probatur quia solus pater administrat materiam seminalem unde generatur et formatur homo ergo si in patre non prius fuisset infectio peccati filii sui ab eo geniti non fuisset culpa infecti

Item si deus nunc formaret corpus hominis ex muliere sine actu generationis et infunderet ei animam humanam talis homo non conciperetur in originali culpa ergo a simili si eva peccasset et adam non peccasset filii eorum non fuisset in peccato originali nati

primum corollarium licet peccatum originale sit pena ex culpa adae causaliter proveniens tamen in adam sic pro creato non fuit nec esse potuit culpa originalis adam inficiens / prima patet quia adam vel eius peccatum est causa quare omnes descendentes ab eo per concubitum viri et mulieris nascuntur omnis in originali peccato sed hoc est penosum ergo / 2a pars patet quia adam creatus rectus rectitudine repugnante originali culpae ergo in ipso originale peccatum esse non potuit nisi fuisset genitus ab alio patre qui perdidisset innoscentiam originalem

2m corollarium quod originalis peccati materiale est concupiscentiam seu formes aut quodam inclinativum peccandi existens in anima subiective ab infectione carnis morbide seu morebunde proveniens causaliter effective patet quia sicut in peccato actuali est quoddam materiale scilicet qualitas quaedam ut odium vel aliqua alia qualitas positiva et etiam aliquod formale scilicet ipsum agere difformiter legi dei et recte rationi et utrumque peccatum vocatur sic suo modo in peccato originali est quoddam materiale scilicet concupiscentia quae a qualitate morbida existente in carne causatur in anima quae reddit per nullum concupiscibilem et aptum ad concupiscendum adultum vero concupiscentem faciliter secundum augustinum formale vero in originali est carentia iustitiae originalis cum obligatione seu debito habendi eam

3m corollarium licet carere originali iustitia cum debito habendi eam sit formale originalis malitiae tamen peccatum originale simpliciter non est convertibiliter privatio originalis iustitiae prima pars patet per dicta 2a probatur quidam fuit privatus originali iustitia nec tamen habuit peccatum originale

Item quilibet existens in mortali culpa privatur originali et suo aequivalenti scilicet gratia et tamen non quilibet talis est in originali peccato

Aliud corollarium peccatum originale est hominem esse ex adam ad innoscentiam originalem hereditarie obligatum et servitudinem a deo aversum esse capititum taliter ut administret corpus ex pecato adae moribundum secundum desideria carnis et contra legem dei et rectae rationis / pro quo notandum est quod post quam puer est baptizatus non amplius est obligatus ex adam ad originalem iustitiam sed ex tunc moritur peccato adae et vivit deo scilicet vita gratiae ad quam milbus de cetero obligatur et sic efficitur filius novi testamenti

Nota etiam quod cum dicitur ut administret corpus ad vivendum secundum desideria carnis brutaliter seu bestialiter in hoc notatur effectus peccati originalis

3a conclusio quod puer sine baptismo decedens per carentiam visionis entis suppositum tantum a deo punitur per illam carentiam quantum vel quantae illa carentia seu per huiusmodi privationem meretur puniri probatur quia puer tantum vel tantae punitur quantum vel quantae illa carentia est sibi debita in esse sed illa carentia est sibi tantae debita in esse quantum originale est malum ergo tantum punitur puer carentia visionis divinae quantum meruit puniri per illam carentiam

primum corollarium quod puer pro originali non solum meruit beatitudine aeterna privari sed aeterna poena sensus ex condigno meruit puniri patet quia deus misericorditer unit quemlibet dampnatum ergo cuilibet relaxat aliquam partem poenae quam meruit sed per conclusionem deus tantum punit parvulum per carentiam visionis quantum meruit puniri per illam ergo si sibi relaxat aliquam poenam debitam illa erit sensus et habetur propositum

2m corollarium licet pueri meruerit poena sensus aeternaliter puniri pro originali malitia tamen de facto non puniuntur tali poena prima patet ex dictis 2a patet per decretalem capitulo maiores

3m corollarium stat quod puer d?m et beatitudinem et causam suae damnationis cognitive percipiat et tamen de amissionem beatitudinis nullum dolorem intrinsecum patiatur vel habeat patet quia verisimilem est quod deus non concurrat cum voluntate pueri ad actum doloris vel displicentiae quam alias haberet si deus concurreret

/ Item possibile est etiam de lege communi adultus quod in vita sua perdat aliquod bonum magnum et tamen modicum vel nihil de hoc doleat

/ Item homo in praesenti vita non videt deum et tamen de tali carentia non dolet ergo sic potest esse de pueris sine baptismo decedentibus

Item sicut multi homines in vita praesenti vident poenas et tormenta aliorum et tamen quandoque non dolent nec tristantur ita stat videre pueros tormenta aliorum et tamen non dolere ex hoc nec tristari

Ex dictis sequitur primo quod licet peccatum originale prolis non sit peccatum adae aut propinquorum parentum tamen peccatum originale est culpa mortalis merens condigne aeternum tormentum prima pars patet quia adam est perfecte beatus nullam habens culpam 2a pars probatur ex praemissis

/ Item probatur prima pars quia nisi sic sequeretur quod ad multiplicationem hominem fieret intensio et multiplicatio peccati adae et sic adam conscientiae efficeretur miserior quam unquam fuerit sed quod originale non sit peccatum materis nec patris patet quia omnis culpa existens in parentibus est actualis ergo peccatum originale non est peccatum eorum antecedens patet quia baptismus delvit originale in parentibus quo ad culpam

/ Item parentes possunt generare sine peccato ergo antecedens patet quia matrimonium excusat peccatum

Sequitur 2o quod licet virgine excepta omnis concepti ex oncubitu viri in mulieris concipiantur in culpis aequalibus tamen non omnes poenae pro originali inflictae sunt aequalis in omnibus hominibus prima pars patet quia originalis macula formaliter est privatio originalis iustitiae quae non intenditur quo ad esse culpae nec ex diuti?tate temporis vel per mansionis in ipsa nec ex bonitate vel malitia parentum 2a pars probatur quia aliquid homines patiuntur longuas infirmitates et tormenta varia et diversas afflictiones et passiones et alii non

Item aliqui moriuntur morte magis poenosa et horribili quam alii sed illae sunt poenae originales ergo etc

Item unus est pronior ad peccandum quam alius sed omnia talia in nobis contingunt ex rebellione virium inferiorum ad superiores et haec rebellio provenit ex remotione originale iustitiae seu innoscentiae ergo de primo ad ultimum sequitur quod illae sunt poenae originalis peccati / ultimo sequitur responsio ad quaestionem affirmative de praesenta gloriosa virgine

Contra prima conclusio arguitur primo quia virgo non excipitur a communi legel omnium hominum modo communi conceptorum ergo conclusio falsa consequentia patet quia concipi in peccato originali est de lege communi ut patet per augustinum de fide ad petrum capitulo 31o dicentem firmissime tene petre et nullatenus dubites omnem hominem qui per concubitum viri et mulieris concipitur cum peccato originali nasci et filium ire aqua nullus liberatur nisi per fidem mediatoris dei et hominem ihesum christi qui sine peccato conceptus et natus et mortuus est

2o carentia gratiae naturaliter praecedit gratiam ergo prius virgo fuit in culpa quam habuit gratiam tenet consequentia quia gratiae carentia infert in apto nato culpam esse et antecedens patet quia creaturae ex se convenit carentia gratiae sed habere gratiam sibi convenit ab extrinseco ergo

3o beata virgo in sua conceptione habuit gratiae carentiam et originalis iustitiae cum debito habendi eam ergo tenet consequentia quia illud est peccatum originale vel saltim inferens illud antecedens patet quia adam illam iustitiam perdidit pro se et pro omnibus posteris suis

4o sequeretur quod beata virgo quantum ad immunitatem peccati innoscentiam esset tantae puritatis et dignitatis quantae est anima christi consequens est falsum patet consequentia quia ipsa non peccavit actualiter mortaliter nec venialiter

5o sequitur quod ipsa virgo non fuerit membrum christi consequens est falsum patet consequentia quia secundum augustinum in de baptismo parvulorum solus christus fuit sine peccato et nullum membrum eius

6o augustinus super iohannem sermone 4o exponens illud "ecce agnus dei" dicit "omnes ex illa radice veniunt de qua cantat gemens david ecce in iniquitatibus conceptus sum" et subdit quod "solus ille agnus est qui non sic venit" ergo

7o idem sentit contra iulianum dicentem "ysaac fuisse conceptum sine originale quia mater sua sterilis fuit naturaliter quae eum concepit"

8o idem augustinus tractans illud psalmum "solus inter mortuos liber" 13o de trinitate capitulo 14o dicit "solus christus liber est a debitis mortis quia solus sine peccato nam mors inflicta est propter peccatum inflicta"

10 per ieromium super illud psalmum 21 "de manu canis unicam meam" dicit enim sic unica est anima christi quia sola sine peccato et a peccato immunis

11o / videtur idem sentire ambrosius in suo exameron libro primo dicens "solus christus sine peccato solus sine vanitate"

Item etiam leo papa in sermone nativitatis christi solus itaque inter filios hominum homo christus ihesus innoscens natus est quia solus sine carnalis concupiscientiae polutione conceptus factus est homo

Item anselmus libro secundo cur deus homo capitulo 15o dicit "virgo bene assumptus est christus in iniquitatibus concepta est et in peccatis concepit eam mater eius et in originali peccato nata est quoniam et ipsa in adam peccavit in quo omnes peccaverunt"

13 sequeretur quod non indignisset redemptore beata vrigo consequens est falsum quia christus fuit universalis omnis redemptor secundum gregorium

Ad hoc est damascenus libro primo capitulo 3o dicens "spiritus sanctus supervenit purgans virginens sed purgatio praesupponit culpam et cum non habuerit actualem sequitur quod originalem"

15o contra conclusionem est henricus gandavensis quodlibet quaestione 13 ubi ponit quod ipsa fuit concepta in originali peccato ita quod in primo signo instantis suae conceptionis fuit virgo inmacula originali sine gratia sanctificationis in 2o signo illius instantis gratia et culpa firmiter simul in virgine non in esse perfecto sed incompleto et quasi in quodam transitu In 3o signo illius instantis virgo habuit gratiam in esse completo et culpa fuit expulsa totaliter / sed quod culpa et gratia illo modo simul sint ipse probat sic quia excellens et expulsum oportet esse simul sed gratia expellit culpa ergo

16o christum decebat matrem suam a peccato liberare quam cito poterat sed immediate post primum instans sui esse potuit ipsam liberare ergo 2a pars antecedentis patet quia transitus de culpa in gratiam fit a deo per liberam et instantaneam gratiae infusionem

17o deus potest facere quod homo per solum instans sit in gratia et per totum tempus sequens sit sine gratia igitur poterit facere quod existens in culpa sit in ipsa per solum instans antecedens patet quia agens naturale libere per voluntatem cuius actio non est successiva potest per unum solum instans agere et per totum tempus sequens ab agendo cessare

Pro solutione rationum et auctoritatum praefatarum et similium est notandum quod est multiplex modus solvendi / primus quod scriptura loquens de conceptione hominum loquitur secundum legem naturalem modo ex privilegio speciali concessum est virgini unde doctor noster libro 3o distinctione 3a prima parte quaestione 2a dubio 2o dicit cum de omnibus loquimur semper beata virgo videtur esse excepta confirmatur quia non minus excipitur beata virgo cum scriptura loquitur dicens "omnes nascimur filii irae" / Ad hoc facit dictum augustini in sermone de sancto iohanne baptista dicens quod nullius hominis nativitate legimus celebrari nisi solam iohannis baptistae et tamen constat ex pluribus eius sermonibus quod tunc nativitas beatae virginis celebrabatur ex quo patet quod ipse non includebat eam in suis locutionibus generalibus

2us modus esse posset dicendo quod aliquem concipi in originali peccato potest intelligi dupliciter / uno modo in se formaliter et in proprio esse / alio modo in suis causis radicaliter et dispositive et improprie / 2o modo virgo fuit in originali peccato concepta sed primo modo non sed tantum ceteri homines alii a christo qui nec primo nec 2o modo fuit in originali conceptus istum modum tangit durandus libro 3o distinctione quaestione prima

/ 3us modus esse potest dicendo quod in originali concipi potest tripliciter intelligi / uno modo quia potest contrahere peccatum originale et contrahit de facto / 2o modo quia potest sed non contrahit / 3o modo quia nec contrahit nec potest contrahere / in primo modo sumus nos omnes in 2o sola virgo / in 3o solus christus

4tus modus est dicendo quod aliquid potest dici concipi in originali vel quo ad materiale vel quo ad formale formale originalis est carentia innoscentiae originalis cum obligatione ad ipsam ut dictum est / materiale vero est massa concepta ex libidinosa commixtione parentum et sic posset dici quod virgo fuit concepta in originali quo ad materiale illius non aut quo ad formale suum quia gratia praeventa fuit

5tus modus est quod virgo potest dici concepta in peccato originali id est in poena vel cum poena peccati originalis sed non in culpa nam saepe in scriptura sumitur peccatum pro poena vel pro causa peccati cum ergo virgo fuerit concepta per libidinem parentum quae est causa peccati originalis et eius poena etiam saltim partialis sequitur propositum

sed si dicatur quod similiter diceretur christus conceptus in peccato originali / dicitur quod non quia licet christus poenas peccati originalis assumeret nullam tamen assumpsit quae simul sit poena et culpa vel causa culpae / per ista dicta possunt solvi omnes auctoritates et rationes prius positae tamen pro clariori solutione

/ad primum potest negari antecedens ad augustinum dicitur quod ibi non includebat virginem sicut quando dicit nullius hominis nativitatem legimus etc

/ 2o dicunt quidem alii quod secundum consuetudinem scripturae nomine hominis intelligitur vir et non mulier

Ad 2m negatur negatur consequentia loquendo in antecedente de prioritate non temporis sed naturae vel originis sicut enim non sequitur materia naturaliter est prius informis quam formata ergo aliquando materia est vel fuit sine forma sic in proposito

Ad 3m negatur antecedens quia et si non habuisset iustitiam illam praecisine tamen habuit aequale vel melius scilicet gratiam

/ 2o potest dici quod deus potest absolvere animam a debito habendi talem iustitiam et praeservare eam a culpa si vellet

Ad 4m negatur consequentia quia christus propria virtute fuit purus a peccato sed virgo non sua sed divina virtute a culpa fuit praeservata

Ad 5 6 7 8 9 10 11 12 quae sunt sanctorum auctoritates dicitur eodem modo quod omnes loquuntur de communi lege et de eo quod solet evenire naturaliter secundum conceptionem naturalem hominis a qua lege virgo fuit exempta divino praeivilegio speciali

Et si dicatur quod scriptura nullam facit mentionem de tali privilegio ergo minus bene ponitur

Ad hoc respondetur quod sicut in evangelico fit mentio de sanctificatione iohannis baptimatae in utero et non de sanctificatione virginis et tamen omnes credunt et tenent eam in utero sanctificata fuisse sic etiam licet scriptura non facit mentionem specialem de illa praeservatione sue privilegio quia quilibet fidelis pro vero pie debet tenere et supponere illud / tamen ad dictum anselmi dicitur specialiter quod non ista determinative sed loquitur ibi in persona discipuli quaerentis

Ad 13m negatur consequentia ymmo eam gloriosius redemit quam quaecumque alium hominem quia non minus com?enda est medicinam perservativa quam restaurativa unde si corpus alicuius hominis sic esset dispositum quod non posset generare filium nisi leprosum medicinus qui lepram prolis generandae remediendo praeveniret talis prolem a lepra perfectius redimeret quam si prolem infici permisisset et post infectionem a lepra curaret sic in proposito de redemptione virginis

Ad damascenus dicendum est quod spiritus sanctus praeveniens in virgine eam purgavit non a culpa quam habuit sed quam habuisset si gratia spiritus sancti non praevenisset / sicut etiam dicitur quod matrimonium excusat peccatum non quod fit actu sed quia talis actus potest fieri sine peccato ymmo meritorie sed excusat peccatum sic quia si virtus matrimonium non esset talis actus sine peccato nullo modo fieri posset

Ad rationes illius opinionis dicendum est quod eius ymaginatio est falsa et impossibilis quia si istans esset sic divisibile indiversa signa sequeretur quod instans non esset mensura simpliciter indivisibilis cuius oppositum asserunt omnes philosophi

/ Item sequitur quod pro eodem et in eodem instanti contradictoria versificarentur quod patet quia affirmatio posset fieri in primo signo instantis et nego in 2o vel in 3o signo instantis eiusdem In ad rationem cum arguunt expellens etc / dicitur quod antecedens est verum de expellente effective quod aliquo modo simul est cum expulso saltim secundum operationem tamen non est verum de expellente formaliter sicut est gratia respectu culpae ymmo positio unius est remotio alterius

Ad 16m cum arguitur decebat christum etc hic posset primo dici quod ratio supponit mariam quandocumque in culpa fuisse quod negat conclusio ideo non concludit ratio In pro material illius rationis est sciendum quod licet deus agat libere adextra tamen effectus non patitur quod aliqua res permanens praecise habeat esse per unum solum instans quia talis res non esset actu sed tantum potentia unde commentator 8o physicorum commento 2o super illo verbo aristotelis inter duos motus contrarios oportet dare quietem mediam dicit sic si ad motum ad albedinem statim moveretur ad formam oppositam in illo subiecto non erit albedo nisi in potentia sic in proposito dico quod si in virgine fuisset originale per instans solum et statim mota fuisset seu numerata ad formam oppositam scilicet gratiam ipsa numquam fuisset in illa macula actualiter sed solum potentialiter et hoc non esset contra conclusionem quia in sua conceptione habuit potentiam ad habendum originale sed illa potentia non fuit reducta ad actum propter praeventionem gratiae patet ergo quomodo virgo sine originali macula fuit concepta et hoc etiam approbare videtur ecclesia quae festum eiusdem sollempniter celebrat

Sed adhuc dicunt adversarii quod ecclesia ponit in certum pro certo quia deberet vocari festum sanctificationis eius sed quia non est certum quando fuit sanctificata ideo vocat festum conceptionis / sed hoc non valet quia ecclesia solemniter colit nativitates plurimorum sanctorum scilicet quando ab hac vita ad caelum migraverunt de quibus nescitur quo die obierunt

Item angelus missus ad albatem helsmum illud festum nominavit festum conceptionis et manifestum est quod poterat sanctificationis diem sicut conceptionis revelare et verisimilem est quod illud sic nominavit ad denotandum omnibus ipsam fuisse immunem ab omni peccato

Item determinate expressit tempus conceptionis scilicet sextus ydus decembris ab illo enim die usque ad virginis nativitatem sunt novem menses complete

Item aut fit festum ratione illius quia massa corporis virginis sint animata vita sensitiva et vixit vita embrionis vel ratione visionis animae ad corpus non primo modo quia tunc fieret festum in ecclesia de re non intellectiva et quae numquam fuit coniuncta rei intellective et sic pari ratione posset fieri licite festum de bruto quocumque / nec 2m quia inter primam conceptionem et animae rationalis introductionem in corpus organizatum non fluxerunt nisi 84 dies et sic festum illud deberet celebrari die 25 mensis februaris eo quod secundum philosophos anima infunditur in femellam 84 die post conceptionem primam

Item dicunt oppositum opiniantes quod ecclesia romana non celebrat sed celebrare permittit in quibusdam ecclesiis allegantes glosam decretorum de consecratione distinctione 3a capitulo primo pronuntiandum est ubi dicit glosa quod festum non conceptionis non est cele?dum

Ad quod dicitur quod si glosa dicit illa verba hodie tamen essent ob roga?a quia de scitu et consensu ratione ecclesiae per totam christianitatem celebrantur illud festum

2o notandum quod licet virgo fuerit sanctificata in utero matris et iterum in conceptione filii siu ille sanctificationes non operabantur alicuius fomitis vel vitii ligationem vel exturpationem ut dicunt sed tantummodo virtutis et pulchritudinis insertionem

/Item illae sanctificationes valuerunt sibi ad meritorum multiplicationem et primorum acumulationem et sic ultra si quaeritur quid spiritus sanctus in die pentechostes contulit cum apostolos replevit et ipsa erat iam gratia plena / posset responderi per permissa aliqualiter quod recit eam ferventius diligere quam prius et sic actuant gratiam receptam et eius voluntatem ad intensius diligendum

/ Item non tantam gratiam receperat prius quin maiorem posset recipere sicut etiam dicitur quod capacitates omnium beatorum sunt replete quia satiate sufficiter tamen quilibet posset recipere gloriam maiorem si deo placeret quam habeat

Contra conclusionem 2am et corollaria arguitur primo quod peccatum originale non sit ponendum quia tunc sequeretur quod deus faceret animam parvuli malam consequens est falsum patet consequentia quia non prius anima esset quam esset mala cum simul creetur infundatur et maculetur

/ 2o anima in primo instanti esse sui non potest agere nec pati nec per viciosum habitum mutari autem inclinari ergo nec peccato maculari tenet consequentia quia ad esse in peccato originali sequitur aliquod illorum

3o si ex coniunctione animae cum corpore contrahat peccatum sequitur quod si anima lini iterum infunderetur corpori suo iterum contraheret originale patet quia non videtur maior ratio quantae anima de novo creata maculetur de originali si corpus generetur ex infectis parentibus quam una anima quae prius fuisset creata

Item 4o possibile est aliquem concipi sine fervore libidinis naturaliter ergo sine peccato patet consequentia sed antecedens patet de quadam muliere quae fertur concepisse suscipiendo semen in balneo sine viro

Item 5o si non fuisset in ordinata delectatio in adam posteri non fuisset maculati originali peccato ergo si parentes habeant sanctam intentionem in genendo prolem sine delectatione in ordinata sicut videtur possibile sequitur quod filius conceptus esset sine originali peccato

6o vel originale est minus quam veniale vel maius vel aequale non minus quia originale punitur aeterna poena damni non autem veniale de per se nec potest dici maius quia aliquis plus punitur in inferno pro mortali et veniali quam pro aequali mortali cum originali patet quia veniale punitur aeterna poena sensus in primo homine et originale non sic punitur in 2o

7o sequitur quod hoc esset ex peccato adae consequens est falsum quia si adam plus vel intensius peccasset maiorem in iustitiam in posterios transfudisset quod est falsum iterum

8o sequitur quod puritas parentum proximorum et sanctitas poterit prolem purgare et bonificare patet consequentia quia cum sit sui diffusivum sequitur quod bonitas parentum non minus erit efficax respectu prolis quam malitita adae licet multi sunt nati ex sanctis parentibus ergo non in originali peccato

9o actus matrimonialis factus ratione prolis non causa libidinis sed ex caritate talis est meritorius ergo fetus taliter conceptus non est infectus consequentia patet quia si radix sancta et rami ad romanos 9o et matthaeos 7o dicitur "non potest arbor bona fructus malos facere" antecedens patet in decretalis et 4o sententiarum

10 parentes christiani non habent originale ergo proles ab eis non inficitur hoc peccato patet consequentia quia nemo dat quod non habet

11o poenitentia adae non fuit pro omnibus posteris ergo eius in obedientia non nocuit eis omnibus patet consequentia quia ad puniendum deus non est pronior quam ad miserendum

/ 12 incarnatio christi non prosint omnibus ergo nec adae peccatum nocuit omnibus tenet consequentia quia secundum augustinum libro de baptismo parvulorum non plus nocuit praevaricatio primi praevaricatoris quam valuit incarnatio christi redemptoris antecedens patet quia multi dampnantur

13o per ambrosium dicentem de iohanne baptista quod nundum illi inerat spiritus vitae et iam ei inerat spiritus gratiae sed originale non potest homini inesse antequam vivat ergo iohannes baptista fuit immunis ad hoc peccato / et confirmatur per illud priusquam te formare in utero novi te quia ibi loquitur de notitia approbationis

15o parentes possunt generare sine libidine ergo sine originale in prole tenet consequentia quia secundum augustinum libro de nuptiis et concupiscentia peccatum transmittit in prolem non propago sed libido

16o filius non debet portare iniquitatem patris igitur propter culpam adae poseteri non deberet puniri nec culpa infici antecedens patet ezechiel 18o

17 creatio non est susceptiva originalis maculae ergo ab ipso adam non habemus causaliter originale tenet consequentia quia ab adam et a parentibus non habemus nisi carnem per traducem

Ad primum conceditur consequens adhuc sensum quod deus creat animam quae est mala sed si intelligatur quod deus faciat ipsam esse malam id est eam maculat negatur sic consequens et consequentia et ad probationem etiam negatur consequentia quia ordine naturae prius est animam esse quam ipsam esse infectam sicut prius natura est ipsam causari quam corpori uniri ex cuius contactu in corpore maculatur anima in infusione

Ad 2m dicitur quod ad hoc quod anima sic maculetur sufficit quod illi habitui vicioso sit coniuncta qui est in carne qua anima apta nata est inclinari ad agendum secundum opera carnis etc redditur concupiscibilis

Ad 3m negatur consequentia quia anima lini iam habuit originalem iustitiam actualem quae repugnat iniustitiae originali ideo non est simile de anima creata

/ 2o dicitur quod possibile est aliquem hominem noviter nasci qui haberet peccatum mortale actuale si deus animam dampnati infunderet corpori novo sed hoc esset praeter legem

Ad 4m dicitur quod licet mulier susceperit tale semen sine fervore libidiosa tamen illud semen fuit decisum a parente cum fervore libidinis

Ad 5m negatur consequentia quia de communi lege non est possibile aliquem esse tam sanctum tam frigidem quin si generet habeat talem motum inordinatum et libidinosum nec tamen sequitur quod generans semper peccet quia matrimonium excusat

Ad 6m dicitur quod originale est maius quam veniale et ad probationem negatur consequentia quia dato quod veniale puniatur poena sensus aeterna hoc non est per se sed per accidens ratione mortalis et finalis rapinae cui iungitur

2o dicitur quod pro originali datur poena dampni aeterna quae non datur pro veniali et illa est magna poena

Ad 7m negatur consequentia quia eandem iustitiam potuisset amisisse per maius vel intensius peccatum

Ad 8m negatur consequentia ad probationem dicitur quod pater vel mater accipit a deo bonitatem et puritatem tamquam singularis persona adam vero accepit innoscentiam originalem ut principium omnium nostrum ideo perdita illa obligat nos ad illam rehabendam / exemplum patet in grando mundo a palea quodam generat aliud granum palea involutum

Ad 9m negatur consequentia quia licet talis actus meritorius ut ut est et personalis non inficiat ipsum gentium tamen ex tali actu potest causari infectio ut est naturalis et ut eset homo talem naturam consequens a primo parente generatam

Ad 10m negatur consequentia et patet solutio sicut ad 8m quia saltim sequitur ad prolem actum infectam concipi

Ad 11m negatur consequentia quia bonum primae fuit gratia sibi data tamquam personae privatae sed malum originale fuit in eo ut erat principium omnem sicut etiam originalis iustitia data ei fuerat tamquam universali et originali principio a quoa debuit transfudi in posterios et ideo eam perdendo pro se perdidit eam pro omnibus posteris

Ad 12m negatur consequentia et ad augustinum dicitur quod vult dicere quod incarnatio christi in hoc plus profuit in hiis qui non ponunt obicem male voluntatis in statu constituit altiori quam adam fuerit antequam pectaret et sic posset dici quod licet peccatum adae plus nocuerit extensive tamen christi incarnatio plus profuit intensive

Ad 13m dicitur quod ambrosius vult dicere quod iohannes baptista ante habuit spiritum gratiae quam spiritum vitae hoc est quantum ad actum spirandi quam respirandi quia talem actum non habuit in materno utero quia secundum naturales quam diu puer est in utero habet apertum unibilicum et per illam apertura cor sufficienter refrigeratur et tunc proprie non habet actum spirationis et respirationis modo constat quod fuit sanctificatus per gratiam in utero ergo etc

Ad 14m dicitur quod ille textus vult dicere quod deus novit ieremiam futurum esse bonum antequam formaretur in utero

Ad 15m dicitur quod filius non debet pati propter iniquitatem patris quantum ad ea quae sibi conveniunt secundum se tamen quantum adea quae sibi derivantur a patre de iure filius patitur pro patre iuste seu pro in iniquitate eius nam si pater propter culpam suam patitur seu privatur aliquo iure hereditario quod ad filios mediate ipso debebat dirivari patre privato omnis filii viridite privantur ut patet in humano usu

Ad aliud praecedens negatur consequentia quia si non esset libido actualis esset tamen habitualis libido quae est derelicta ab eis et fomes peccati

Ad ultimum respondetur negando consequentiam quia licet in carne non sit peccatum formaliter tamen est ibi virtualiter nam caro infecta ex in mundo semine cum libidine concepta inficit animam cum sibi infunditur sicut cum vires superiores non obediunt plene superioribus viribus animae

Contra 3am conclusionem et corollaria probatur quod pueri sine baptismo decedentes puniantur de facto poena ignis aeterni

/ primo per augustinum contra pelagium exponentem illud nisi qui renatus fuerit ubi ponit duo loca ubi animae primus mortem mittuntur scilicet caelum et infirmum dicendo 3m inquit locum penitus ignoramus ymmo nec in scripturis sacris invenimus

2o per "eundum de fide ad petrum" dicentem firmissime tene non solum homines ratione utentes verum etiam parvulus si sine sacramento baptismis quodam datur in nomine patris et filii et spiritus sancti de hoc saeculo transeunt supplicio ignis aeterni puniendos

3o ponatur quod sortes moriatur in originali un cum mortali et plato cum uno aequali mortali sine originali tunc sic sortes et plato inaequaliter punientur et non per carentiam visionis divinae ergo poena sensus aeterna correspondet originali

4o puero morienti sine baptismo erit poena quam habuerunt sancti patres in limbo existentes ergo ultra illam poenam talis puer punietur per aliquam poneam sensus

5o tam est mala iniustitia originalis quam bona fuisset iustitia originalis sed pro iustitia originali puer habuisset aliquem gradum gloriae ergo pro iniustitia ei opposita dabitur aliquis gradus poenae sensus consequentia patet quia poena dampni et sensus opponitur simul gloriae

6o pueri dolebunt de amissione gloriae quam incurrerunt propter originale ergo aliqua nolitio et displicentia erit in illis nam si nescireret se privari beatitudine propter peccatum sequitur quod non plus puniuntur per illam carentiam quam punitur aliquod irrationale quod non est dicendum

7o poena debetur illi quod est causa peccati sed causa originalis est caro decisa ab adam ergo sibi debetur poena sed caro non est capax nisi poenae sensus ergo

8o veniale punitur poena sensus ergo patet consequentia quia maiori peccato debetur maior poena

9o originale punitur in hac vita poena sensus ergo et in alia vita tenet consequentia quia puniuntur gravius peccata in alia vita quam in ista

10o si homo pro originali puniretur dampni poena sequitur quod frustra esset productus consequens est falsum patet consequentia quia illud quod non consequitur finem suum est frustra 2o physicorum sed deum videre et frui est finis ultimus creaturae ergo

11o gravissima poena non debetur originali sed huiusmodi privatio est gravissima poena ergo maior patet per augustinum et allegatur a magistro distinctione 32a 2 2i dicente quod "mitissima poena est eorum qui pro solo originali puniuntur" sed minor patet per crisostum super matthaeus dicentem quod carentia visionis divinae est maxima poena et intollerabilior quam gehenna confirmatur minor illa quia cum poena sit privatio alicuius boni convenientis privato sequitur quod illa est maior poena quae bonum maius tollit sed poena dampni tollit summum bonum hominis ergo

12o iustitia originalis non dabat divinae essentiae visionem ergo nec originale debet eam tollere tenet consequentia quia privatio non plus tollit quam habitus ponit

13o per augustinum libro primo de duabus animabus dicentem tenere aliquem reum quia non fecit quod facere non potuit summe iniustitiae et insaniae est ergo deus non punit tamquam reum decedentem cum solo originali quia non potuit facere quod haberet iustitiam originalem

14o probatur iterum quod quod originale puniatur poena sensus quia omne voluntati contrarium contristat voluntatem sed omnis poena est contraria voluntati ergo minor patet quia aliter non esset poena sed maior est philosophi 5o metaphysicae et per consequens poena dampni affligti voluntatem pueri

15o non stat aliquam separari ab alio quem desiderat naturaliter et amat quin affligatur et doleat sed anima pueri naturaliter amat deum tamquam finem suum ultimum quia naturaliter omnes olunt esse beati ergo

Ad primum dicitur quod augustinus loquitur de loco poenarum generaliter et vult dicere quod non est locus medius inter locum gloriae et miserie sicut ponebat pelagius quia stat quod pueri ponantur cum aliis dampnatis in eodem loco et tamen non sentiant nec puniantur poena ignis nec alia sensus poena / eodem potest dici ad 2m

Ad 3m dicitur quod illi puniretur inaequaliter poena dampni quia in uno est maior indignitas respectu beatitudinis quam in alio unde peius esset privari esse propter maiorem culpam quam propter minorem ex quo patet quod bene stat quod sit aequalis carentia et tamen illa sit inaequaliter poena

Ad 4m negatur consequentia quia puer est magis indignus gloria quam sancti patres qui praecesserunt christum

//Ad 5m dicitur quod concesso toto argumento non sequitur aliquid contra dicta quia deus punit citra condignum et praemiat ultra

Ad 6m dicitur sicut supra quod licet scieant se privatos beatitudine propter culpam tamen dolebunt non quia verisimile quod deus non concurreret cum eis ad talem actus dolendi

/ Ad 7m potest negari antecedens quia licet originale in non descendat per carnalem concupiscentiam tamen non habet rationem culpae donec attingat animam prolis genitae

Ad 8m conceditur quod invita praesenti originale punitur poena sensus sed si in antecedente et consequente intelligitur poena aeterna negatur consequentia et dicitur ad probationem quod non per se sed per accidens veniale punitur aeternaliter sicut originale ut dictum fuit supra

/ 2o dicitur quod sicut in veniali est conversio ad aliquod bonum commutabile quod tamen non est aversio a bono incommutabile ideo punitur poena sensus non autem poena dampni aeterna sic econverso est de originali quod punitur poena dampni sed non sensus

Ad 9m negatur consequentia tum quia poena sensibiles in hac vita non directe sed per accidens sequuntur ad originalem culpam arguitur etiam quia post hanc vitam carentiam visionis divinae erit sibi poena sed non invita praesenti ideo tunc plus multo punietur quam nunc

Ad 10m negatur consequentia quia deus quantum in se est omnia dirigit in suos proprios fines sed quia homo habet libertatem arbitrii ideo se ipsum sub fine frustrare potest

/ 2o potest dici quod dampnati non sunt simpliciter frustrati quia in ipsis relucet divina iustitia

/Item tales pro solo originali privati gloria habent evidentem contemplationem de multis et evidentiorem quam habuerit quicumque philosophus in hac vita et illa contemplatio potest dici finis naturalis hominis virtuosi ut patet 10 ethicorum

Ad 11m negatur minor ad probationem potest dici quod crisostomus loquitur de dampnatis adultis qui summe doleret de amissione beatitudinis non de pueris / et consimiliter ad confirmationem dicatur

Ad 12m posset negari antecedens quia iustitiae originali correspondebat aliquis gradus gloriae

/ 2o posset consequentia negari quia licet non plus formaliter privatio privat quam habitus ponat tamen per modum sequellae multa toolit privatio quae non ponit formaliter habitus nam privatus oculis perpetuo privatur sacerdotio et tamen positio non semper ponit nec infert sacerdotium

Ad 33m dicitur quod licet talis non debeat teneri reus quo ad cruciativam poenitentiam tamen iuste potest teneri reus quo ad poenitentiam prohibitivam ulterioris promotionis nam caecus natus iuste privatur sacerdotalis dignitatis tame non potuit vitare nec praevenire suam caecitatem

Ad 14m dicitur quod antecedens non est verum de poenam subtractiva alicuius non naturaliter sed supernaturaliter convenientis maxime cum ille cui subtrahitur non habet voluntatem difformem voluntati subtrahentis sicut est de pueris

Ad ultimum negatur antecedens tum quia deus non concurrit ad actum doloris cum eis / tum 2o quia conformant voluntatem suam divinae bonitati

2o dicunt quidem quod animae puerorum decedentium cum solo originali non appetunt beatitudinem sub propria ratione quia ut dicunt non appetunt cognoscunt eam nec per lumen gloriae nec per lumen fidei sed bene eam appetunt sub quadem ratione communi talis autem appetituts transiit sine aliqua afflictione ratione perfectionis quam consequuntur ex naturali contemplatione

/ 3o dicitur quod dampnati pro actualibus maxime dolent de amissione beatitudinis quia eorum voluntas voluntati divinae maxime est difformis parvulis vero sicut invita praesenti non difformaverunt voluntatem suam divinae voluntati sic in alia vita non eam non difformant ideo non displicebit eis quidquid deus faciet

/ Item est notandum quod si quidem decederet cum solo veniali sine gratia puniretur sensus poena aeterna patet quia non fit remissio nisi in sanguine christi cuius meriti nullus est capax sine gratia

Item notandum quod indignitas proveniens ex originali peccato est alterius rationis ab indignitate actualis mortalis quia prima est indignitas non spontaneae voluntatis 2a vero procedit ex voluntate propria

Item notandum quod doctores saepe loquuntur excessive de poena puerorum contra hereses aliquorum dicentium parvulos naturam pati poenam propter originale in de est quod magis large loquendo quandoque dicunt eos puniri poena sensus