Liber 3, Quaestio 2

Quod non quia natura humana non est incarnata, ergo nec verbum est incarnatum. Tenet consequentia quia non stat verbum incarnari et non naturam cum verbum divinum sit natura divina. Confirmatur quia si verbum divinum etc., hoc fuisset pro nostra redemptione. Consequens est falsum quia tunc si adam non peccasset Christus incarnatus non fuisset consequens est falsum. Item, sequitur quod anima Christi certitudinaliter nec absolute ab aeterno sed causaliter fuisset praedestinata, quod est falsum, immo esset temporale causa aeterni.

Secundo, principaliter Deus non est factus homo, ergo. Probatur antecedens, primo quia homo non est factus Deus secundum Damascenus libro 3, non hominem deificitum dicimus, sed Deum humanum, ergo nec Deus factus est homo quia eadem ratio videtur esse utrobique. Secundo probatur antecedens idem quia Christus incepisset esset, quod est falsum cum sit suppositum aeternum. Patet consequentia cum omne inceperit esse. Tertio idem antecedens probatur quia, si sic, illud esset propter idiomatum communicationem sed illa non est possibilis quia aliter diceremus Deum praedestinatum sicut istam naturam assumptam.

Tertio, principaliter arguitur verbum non est homo natus de virgine, ergo quaestio falsa. Antecedens probatur primo quia virgo non genuit alium quam creaturam secundum Augustinus, Enchiridion 3, capitulo 4, sed verbum "non est creatura", ut dicit Magister, distinctione 11 tertii. Tum secundo quia virgo non genuit deitatem nec humanitatem, ergo non primum, distinctione 8 tertii, nec secundum quia non genuit corpus et anima. Tum tertio quia sequeretur quod possibile esse virginem aliquem filium genuisse et eam non esse eius matrem utraque existente in esse. Item, sequeretur quod possibile esset virginem alicuius hominis esse matrem et ipsum numquam genuisse, quae videntur inconvenientia.

In oppositum, est Magister in distinctionibus praemissis. Item, Iohannis primo, "verbum caro factum est" glosa, id est, "homo factus est"

Prima conclusio, sicut divina natura in supposito verbi naturae humanae unitae est incarnata, sic Adae culpa non fuit occasio aut causa quare anima Christi fuit destinata. Prima pars patet per Magistrum, distinctione 5a 3ii. Secundo per Augustinum, II De trinitate capitulo 9 "forma Dei accepti formam servi", igitur natura accepit naturam. Consequentia tenet quia nomine formae intelligitur natura secundum Augustinum, De fide ad Petrum, capitulo 4, dicentem cum inquit de Christo audis, "quia informa Dei erat oportet te agnoscere firmissimeque tenere in illo formae nomine naturalem plenitudinem debere intelligi". Tertio, per Ieromium in explanatione fidei, dicentem passus est filius Dei non secundum illam substantiam quare assumpsit sed secundum illam quae est assumpta, ex quo patet quod divina substantia accepti humanam substantiam. Secunda pars probatur quia praedestinationis aeternalis nulla potest esse ratio causalis temporalis ut fuit probatum in primo circa materiam de praedestinatione, sed culpa Adae est ratio temporalis, ergo illud est membrum Beati Augustini quo probat quod Deus non praedestinat nos propter merita nostra.

Primum corollarium, licet natura divina unione maxima post primam simpliciter naturae humanae sit unita, tamen talis unio non ad eam immediate sed ad personam verbi est terminata. Prima pars patet per primam partem conclusionis quia divina natura est incarnata et humanae unita sed quod unio trium personarum in deitate sit. Maior patet ex unitiva idemptitate substantiali quia est in una praecise substantia. Secundo, ex summa simplicitate sine graduale distinctione quia ibi est una simplex essentia sine compositione. Tertio, ex mutua praedicatione vocali quia ibi natura praedicatur de persona et econverso non autem sic est de unione hypostatica sed quod unio naturae humanae ad verbum sit maxima post primam. Patet primo ex aliarum unionum comprehensione quia compraehendit unionem per praesentiam potentiam essentiam gratiam gloriam et hypostaticam quod non faciunt aliae. Secundo patet ex immediatione quia nihil mediat inter personam et suppositum suum. Tertio, ex intrinseca intimitate et intraneitate quia per quamdam illapsum in effabilem et in expressibilem omne alium illapsum exces?tem ei intimatur et unitur. Secunda pars patet quia, nisi sic, sequeretur quod quaelibet persona esset incarnata, quod est falsum.

Secundum corollarium, licet non sit idem formaliter assumpto et unio hypostatica, haec tamen unio non est aliqua res una creata vel increata. Prima pars patet per Dominum Aegidium, distinctione 3 tertii, parte prima quaestione 3. Primo ex assumptionis respectu unionis generalitate quia omnis vivens est assumens et non econverso. Secundo ex unionis sequitur assumptionem additione quia assumptio importat actionem assumentis et passionem assumpti sed unio importat ultra hoc quamdem unitorum relationem. Tertio, ex eorum diversa praedicatione, nam licet vivens possit dici unitum tamen assumens non dicitur assumptum. Secunda pars probatur quia si illa unio foret aliqua una res creata vel increata, sequitur quod Deus non posset naturam assumptam dimittere nisi talem destrueret, quod est falsum.

Tertium corollarium, licet verbi persona sit subsistentis ratio formalis huius unionis terminativa, non tamen simpliciter ut sic sed ut naturae assumptae assumptae supositionaliter unita. Prima pars patet per conclusionem. Secunda probatur quia aeternaliter hanc visionem aliter terminasset, quod patet quia aeternaliter fuit persona.

Ex hiis patet quod ipsa unio hypostatica est ipsa unita seu ipsum verbum humanitati unitum. Secundo, sequitur quod licet divina natura sit incarnata tamen non quaelibet persona est humanata. Tertio, sequitur quod effectus nostrae redemptionis non fuit causa verbi incarnationis. Patet per secundam partem conclusionis quia pro eodem instanti aeternitatis quo anima Christi fuit praedestinata fuit ei natura assumenda electiva praeordinata, ergo nulla ratio temporalis potuit esse illius concausa. Quarto, sequitur licet verbum sit incarnatum ad delendum originale peccatum et propter reparandum miseriam nostram, non tamen tenendo li propter tamquam finalem vel motivam causam. Prima pars patet super illo psalmo "propter miseriam inopum et gemitum pauperum nunc exurgam". Secunda patet ex dictis.

Secunda conclusio, quod sicut impossibile est esse increatum secundum inmensum gradum ad extra fore concreatum sic deum hominem factum et hominem deum esse simpliciter est concedendum. Prima pars probatur quia, si sic, sequeretur quod essent duo immensa, quod est impossibile. Patet consequentia quia implicat essentiam immensam aliter communicari secundum gradum immensum et ipsum non esse immensum. Secunda pars probatur quia primo non erat ita quod Deus esset homo et nunc est ita quod deus est homo, ergo factum est quod Deus est homo. Item "verbum caro", id est, homo factum est Iohannis primo.

Primum corollarium, sicut impossibile est esse increatum secundum immensum gradum ad extra fore concreatum sit simpliciter est impossibile aliquid esse Deum et a deitate esse distinctum. Prima pars est prima pars conclusionis quia tale quid esset deus recens. Secundo quia sequeretur quod possent esse infiniti dii a se invicem realiter distincti. Tertio, quia tunc verbum teneretur diligere naturam assumptam propter se ipsam sicut se ipsum, quod est falsum quia tunc creatura esset fruendum, et consequentia patet ex quo illa creatura esset Deus per potentiam. Quarto, tunc quilibet posset rationabiliter durare an aliquid esset quod non esset Deus et sic posset dubitare an deberet se ipsum tamquam Deum adorare. Patet quia posset deus me assumere in unitatem suppositi me ignoratae meam naturam esse assumptam

Secundum corollarium, licet naturae humanae in Christo communicatum sit esse deum in concerto seu concretive, tamen nullo modo potest sibi communicari ipsi quod sit verbum aut deus abstractive. Prima pars patet quia verbum ypostatice unitur humanae naturae in denominationem concretivam hominis, ergo illi naturae verbum communicatur. Secundo, probatur quia virtute communicationis idiomatum. unde Damascenus, libro 3, capitulo 4, dicit in hypostati utrorumcumque nomina imponimus et sequitur et enim Christus quid est utrumque et Deus et homo dicitur quod creabilis et particibilis et increabilis et inparticibilis, ergo per communicationem idiomatum verum est hominem esse deum et per consequens humanae naturae in Christo communicatum est esse Deum, quod est propositum.

Primo quod quod idioma in proposito est proprietas signativa et distinctiva vel naturae a natura sicut in vertibile et vertibile vel naturae a supposito et econverso sicut producibile et inprodubile productum et inproductum vel suppositi a supposito, sicut generare et generari spirative et spirari.

Secundo, notandum quod communicatio idiomatum est intuitiva probatio talium communicabilium proprietatum de supposito ex assumente et assumpto resultante. Et notantur dicitur communicabilium propter tales proprietates quae communicari non possunt mutuo.

Ex dictis, sequitur quod sicut Christus est vere quid sic secundum quod homo est aliquid. Prima pars est nota. Secunda probatur quia Christus secundum quod homo est homo ergo Christus est aliquid. Confirmatur quia eius opposita est haeretica et dampnata per Alexandrum 3m de haereticis cum christus

Tertia conclusio, licet de virgine materia natus sit Christus verus filius Dei, tamen divina essentia non debet ex ea nata dici seu numquam verum fuit essentiam divinam de virgine nasci. Prima pars patet in tertio, distinctionibus 4 et 8, ubi Magister expresse ponit Christum de virgine natum. Item, haec pars ponitur in symbolo ecclesiae Secunda pars patet distinctione 2 tertii, ubi ostendit magister essentia divina non debere dici natam de virgine.

Primum corollarium, non solum compositum ex corpore et anima intellectiva debite organizatum verbo unitum est de virgine et in virgine natum. Patet ex conclusione quia virgo tunc non genuisset filium dei cum tale compositum non sit filius Dei et sic virgo materia non vere diceretur mater Dei, quod est falsum. Oppositum huius corollarii ponit Bonsemblatis in suis vesperiis, propositione 2, articulo primo.

Secundum corollarium, licet non stet aliquem filium virginis esse et ipsum nullo modo generare vel genuisse, tamen possibile est virginem aliquem finem vere genuisse, et tamen filium eius non esse utrobique manente et in vita existente. Prima pars patet quia solum dicitur illum filium habere quem dicitur vere genere vel genuisse aut peperisse dum in supposito fuit. Secunda pars patet in casu ubi filius Dei dimitteret naturam assumptam et filius matrem virginem et naturam assumptam dimitteret et conservaret in esse, oppositum huius ponit Magister Klenkok quaestione prima quolibeti sui.

Tertium corollarium, licet sit omnino idem filius bis generatus et duas habens nativitates, tamen non sunt duo filii nec in ipso sunt duae distinctae filiationes. Prima patet per dicta et est Magistri, 8 distinctione tertii. Secunda pars probatur in pluribus passibus sacrae scripturae. Et tertia pars probatur quia filius est sua filiatio sed filius est unus ergo filiatio est una, oppositum huius partis tertiae ponit Magister Thomas de Argentina.

Ex praemissis posset aliqua inferri, primo sicut stat aliquid incipere esse homo et nihil produci de novo sic aliquid desinere omne homo et nihil corrumpi de mundo. Prima patet quia si verbum dimitteret assumptam naturam tunc illa primo inciperet esse homo quia ipsa tunc non est homo et tamen nihil ibi produceretur noviter. Secunda patet in casu quo deus nunc assumeret naturam alicuius hominis constat quod sine cuiuscumque entitatis corruptione illa humanitas assumpta desineret esse homo.

Secundo, ex eodem sequitur quod stat minime unum solum hominem esse et immediate post hoc erunt mille et tamen nihil de novo produceretur inesse et similiter econverso stat nunc mille homines esse et immediate post hoc unum solum est iste, et tamen nihil esse desinere nihil nullum ens aliud corrumpere. Patet sicut praecedens ex quibus sequitur pars affirmativa quaestionis.

Contra primam partem conclusionis primae, arguitur primo, si natura divina esset incarnata, sequeretur quod quaelibet persona divina esset incarnata. Consequens est falsum. Patet consequentia quia actus naturae convenit cuilibet personae et quidquid dicitur de natura divinae dicitur etiam de omnibus personis in affirmativis.

Secundo, actus personalis sicut generare non attribuitur naturae sed assumere humanitatem hypostatice est actus personalis quia proprius personae filii, ergo.

Tertio, vel assumeret in unitatem naturae vel personae. Non secundum quia natura non est persona nisi identitate nec primum quia esset una natura haec et illa vel fieret una natura ex eis quorum utrumque est impossibile.

Quarto, sequeretur quod natura divina posset dici caro facta. Consequentia patet quia ut patet distinctione 5 tertii si idem est incarnari quod carnem fieri videtur ita posse dici quod sit caro facta sicut incarnata. Sed consequens est falsum et ipsum negat Magister ibidem, ne si sic diceretur convertibilitas naturae in naturam significari putere.

Quinto, contra secundam partem arguitur cessante causa cessat effectus sed nulla alia causa fuit christo veniendi nisi redemptio ergo culpa Adae fuit occasio quia Christus fuit incarnatus et anima eius praedestinata. Maior nota. Minor habetur super illo verbo primae ad Thimotheum "christus venit in hunc mundum ut peccatores salvos faceret", ubi glosa, "nulla causa fuit christo veniendi nisi peccatores salvos facere tolle morbos tolle vulnera nulla causa est medicine".

Secundo, idem videtur sentire Augustinus super illo Matthaeus 18, "venit filius hominis quaerere", etc. super quo dicit Augustinus, de verbis deum sermone 13o "si homo non peccasset filius hominis non venisset".

Tertio, auctoritate Ambrosii libro de incarnatione verbi, dicentis, "quae erat incarnationis causa nisi ut creatura quae peccaverat redimeretur". Item, Augustinus, primo libro de baptismo parvulorum, dicit apparet dominum Ihesum Christum non ob aliud in carnem venisse nisi ut hominem redimeret a peccato.

Quarto, secundum Venerabilem Anselmus Cur Deus homo hinc parti alludit ad gallathas apostolus dicens "misit deus filium suum" ut eos qui sub lege erant redimeret

Quinto, hoc videtur approbare ecclesiae quae cavit in Christi nativitate factus homo ut homine perditum redimeret et ad caelestia regna revocaret.

Contra secundam conclusionem, arguitur esse personale divinum esse secundum gradum immensum communicabile, ergo et quodlibet essentiale est communicabile secundum gradi immensum. Tenet consequentia quia minus repugnanter se habet esse essentiale ad communicari quam personale.

Secundo, quodlibet essentiale est communicabile ad intra, ergo est communicabile ad extra. Consequentia patet quia nulla videtur repugnantia illius ex parte creare nec ex parte divinae essentia, ergo.

Tertio, Deo est attribuendum omne illud ex quo maior bonitas in eo relucet, sed si Deus esset communicabilis non solum participative sed realiter et entitative, maior bonitas in eo reluceret, ergo hoc est ponendum, cum illud non implicet.

Contra secundam partem eiusdem conclusionis, si Deus est factus homo, sequitur quod Deus est factus. Patet consequentia in simili, nam sequitur sortes est factus homo ergo sortes est factus. Patet similitudo quia ibi nihil mutatur nisi subiectum.

Secundo, sequitur, ille est albus homo, ergo ille est albus, sic videtur sequi ille est factus homo, ergo ille est factus quia ille terminus homo non est dummmens nec distrahens.

Tertio, sequitur quod deus esset factus animal rationale. Patet per locum a distincto ad diffinitionem, et ultra sequitur quod deus est factus animal et substantia animata sensibilis, et ultra sequitur quod est factus substantia et ens et aliquid quae sunt falsa. Patent consequentia, sicut prima, quia omnis homo est animal et ens et aliquid.

Quarto, si haec propositio esset vera, Deus est factus homo aut li homo supponit pro aliquo creato vel increato. Non primum quia Deus non est aliquod creatum, nec secundum quia Deus non est factus Deus qui nunquam fuit non Deus.

Contra quoddam corollarium tertiae conclusionis ubi dicitur, quod virginem peperisse etc., quia dimissa humanitate a verbo aut illa esset idem homo qui prius erat autem aut esset alius homo, sed neutrum potest dici.

Secundo, si esset alius homo, sequitur tunc quod aliquis homo esset qui nullius esset filius nec fuisset unquam creatus aut genitus, sed ista sunt falsa, ut videtur, ergo.

Ad primum, negatur consequentia. Ad probationem dicitur quod actus naturae conveniens ut natura est convenit tribus personis divinis non autem est verum de actu sibi convenienti non ut natura sed ut persona, sicut est in proposito de actu assumendi.

Secundo, posset dici quod actus non est incarnari vel agere, sed sequella actionis.

Tertio, dicitur quod essentiam divinam esse incarnatam potest intelligi dupliciter. Primo quod sit ratio terminandi et formalis terminus illius unionis personalitate quaecumque seclusa, et sic divina natura non est incarnata quia tunc unum suppositum non esset plus incarnatum quam aliud sed Deus absolute etc. Prima consequentia rationis esset bona. Alio modo dicitur esse incarnata, sic quod non immediate sed mediate quia ipsa non est terminus illius unionis sed in sola personalitate talis ratio formalis terminandi consistit subsistendi, et sic consequentia non valet.

Ad 2m minor negatur quia sumendo assumere humanitatem pro humanari vel incarnari, sic dicitur quod non est actus essentialis sed personalis. Si autem sumatur pro active unire humanitatem illam, sic non est actus personalis sed essentialis tribus personis communis si autem sumatur pro ad se summere vel pro unire sibi ipsi sic potest dici actus notionalis quia nulla persona unit sibi ipsi illam humanitatem nisi filius licet omnis uniat cum filio active. Et cum dicitur quod actus notionalis non convenit naturae conceditur de actu notionali qui si affirmaretur de essentia inferret ipsam distingui ab aliquo in divinis sed ille actus in proposito non infert naturam divina distingui ab aliquo supposito divino

Ad tertium, dicitur quod natura divina assumpsit humanam ad unitatem personalem. Et ad probationem, dicitur quod humanitas non unitur essentiae per se primo et immediate, ut dictum est, sed ex hoc quod est persona ydemptice.

Ad quartam, dicit Bonaventura distinctione 3 tertii quod haec potest concedi "deitas est incarnata id est carni unita".

Secundo, dicit quod cum dicitur divina natura est caro facta si intelligitur, id est, in carnem conversa, hoc simpliciter est falsum, Sed si intelligitur caro facta, id est, homo ut pars stet pro toto, sic verum est quod patet quia natura divina est hic homo, ergo natura divina est homo.

Item, quia Magister videtur dicere oppositum distinctione 5 tertii ideo potest dici quod ibi loquimur opinative non determinative.

Secundo, posset dici quod multipliciter intendit dicere quod deitas non unit sibi humanitatem in unitate naturae sed personae filii.

Ad primum, dicitur contra secundam partem eiusdem conclusionis negando minorem. Ad glosam, dicitur quod si aliqua causa fuisset hominis ex parte illa fuisset redemptio nostra, et hoc intendit glosa.

Ad secundam, dicit Sanctus Thomas et bene quod christus non venisset in mundum per modum quo venit scilicet per modum passionis et miseriae, sed mansisset in statu innocentiae et non sensisset nec habuisset poenam quamcumque et eodem modo potest responderi ad auctoritates Ambrosii et aliorum doctorum.

Ad 4m quod est dictum Anselmi tangentis simpliciter difficultate, scilicet utrum purus homo potuerit hominem redimere et satisfacere pro peccatis et dicunt communiter doctores quod sic sed convenientius et utilius redempti sumus per Christum.

Circa hanc materiam possunt poni aliqua probabiliter. Primo quod possibile sint aliqua demerita viatoris fuisset peiora intrinsece quam fuerit meritum Christi bonum actuale intrinseca bonitate. Patet quia quocumque peccato potest dari gravius duplum ad illud, sed Christi meritum fuit finitum bonum bonitate intrinseca actus quo Christus merebatur sed quod actus Christi fuerit bonum finitum intrinsece. Patet quia fuit finitus actus et incerta speciei bonitatis creatae.

Secunda propositio, quod actus quem Christus habuit inquantum homo non fuit satisfactorius de condigno pro omnibus peccatis intrinseca sua bonitate. Patet quia ille actus fuit minus bonus bonitate intrinseca quam peccata omnium peccatorum fuerunt mala, ergo illa bonitas actus intrinseca non fuerit respectu illorum satisfactoria de condigno. Patet consequentia quia non est condigna satisfactio nisi reddatur tantum pro tanto.

Tertia propositio, quod actus creatus quo Christus nobis meruit redemptionem extrinseca acceptatione seu denominatione fuit infinite bonitatis meritorie quia actus ille acceptatur ad infinitum et aeternum bonum, ergo est infinitae bonitatis meritoriae. Tenet consequentia quia ille est extrinsece melior quolibet alio actu qui non ad tantum sed ad minus acceptatur.

Ex dictis sequitur primo quod cum inclusione divinae acceptationis actus Christi condigne satisfecit pro redemptione generis humani. Patet ex probatione propositionis.

Secundo, sequitur quod actus in se non variatus non potest esse tantum bonus quin possit esse melior tali voluntate. Patet quia non potest esse ad tantum bonum acceptatus quin ad maius bonum esse possit acceptatus.

Ex quo sequitur ulterius quod alia est latitudo bonitatis extrinsece actus meritorii et alia eius bonitatis intrinsece. Patet quia prima procedit ex arguo Dei acceptantis, secunda autem semper manet uniformis. Ex quo ultra sequitur quod haec consequentia non valet, a actus ad maius bonum acceptatur quam b, ergo a est melior intrinsece quam b, quia oppositum consequentis potest stare cum antecedente.

Ex quo ultra sequitur quod haec consequentia non valet iste actus est acceptus a Deo, ergo iste actus est intrinsece bonus vel meritorius, licet lege stante sit. Consequentia bona tamen quia secundum aliquos Deus pro actu malo posset dare praemium, ideo talis esset actus acceptatus.

Alii vero dicunt quod Deus non posset actum malum acceptare nec velle dare praemium pro ipso quia sibi placeret actus malus tamen potest dari habenti actum malum ad hoc bonum, sicut de facto multis malis Deus humanum a poenis suorum peccatorum. Probatur quia de facto bonum cuiuslibet creaturae factum propter Deum acceptatur ad gloriam beatorum sed talis gloria est melior quam remissio peccatorum sit bona, igitur actus talis creaturae potuit acceptari ad remissionem omnium poenarum.

Confirmatur quia quaelibet actio meritoria creatura quamcumque remissa potuit acceptari a Deo pro remissione et indulgentia omnium talium poenarum. Ex hoc sequitur quod poena pura creatura fuisset sufficiens extrinsece ex actu bono ad apertionem coelestis ianiae.

Quinta propositio, actus in creatus quo Christus voluit incarnari sint sufficiens de condigno pro redemptione infinitorum mundorum. Patet quia nulla peccata potentialia possunt esse ita mala, sicut ille actus est bonus quia simpliciter est infinitae bonitatis, ergo fuit sufficiens intrinsece pro redemptione omnium possibilium peccatorum. Confirmatur quia si esset aliquam creatura quae infinite intenso actu Deum dilexisset si talem actum a se habuisset infinite meruisset et ille actus fuisset intrinsece infinite bonus sed actus quo persona divina voluit incarnari fuit talis, ergo.

Sed contra primam propositionem, argui posset primo quia actus animae Christi fuit actus divini suppositi infiniti, igitur fuit intrinsece infinitae bonitatis. Patet consequentia quia circumstantia dignitatis auget meritum vel demeritum, ergo circumstantia infinita infinite auget.

Secundo, rex moriens pro re publica plus meretur quam miles sic moriens sed filius Dei infinite excedit valore et dignitate regem creatum, ergo ipse per mortem minuit intrinseca bonitate infinitum praemium.

Tertio, si per impossibile anima unita verbo peccasset plus demeruisset in infinitum quam non unita, ergo si meruit in infinitum plus meruit verbo unita quam non unita. Patet consequentia quia illa circumstantia quae auget demeritum etiam et meritum. Sed antecedens probatur quia illa anima esset infinite in grata cum uniri Deo sit maius bonum in infinitum quam uniri creaturae finite.

Quarto contra propositionem secundam, actus animae Christi fuit in infinitum melior quam aliquod peccatum unquam fuerit malum ergo fuit sufficiens pro redemptione omnium peccatorum. Antecedens probatur quia actus animae christi fuit beatificus et alterius speciei, immo in infinitum plus placens Deo quam placeat quicumque viator per quemcumque actum, ergo est melior in infinitum actu quo diligitur Deus a viatore puro. antecedens probatur quia visio clara habet complacentiam alterius speciei quam sit complacentia mediante aenigmate.

Quinto, si esset aliquis qui Deum videret et ipsum simul odiret, in infinitum plus peccaret quam modo quia intuitive videret Deum infinite diligendum et econtra faceret, ergo a simili actus animae Christi Deum intuitive videntis est melior quam omnis boni actus possibiles viatoris simul essent boni, et per consequens talis actus fuit intrinsece infinitae bonitatis.

Sexto, nisi sic sequeretur quod aliquis viator purus posset esse melior Christo. Consequens est falsum quia "omnis boni de plenitudine acceperunt gratiam pro gratia" secundum Apostolum.

Septimo, sequeretur quod aliquis esset peior quam Christus sit bonus falsitas. Patet quia tunc Christus non fuisset sufficiens ad ipsum redimendum. Probatur consequentia quia, si Christus habuisset finitam bonitatem mortale, sequitur quod malitia luciferi post casum multiplicata potuit devenire ad tantum gradum malitiae quantum Christus habuit gradum bonitatis.

Octavo, si quaelibet malitia quae fuit in omnibus divisim poneretur in uno homine ille esset peior quam Christus fuerit bonus, ergo bonitas actus Christi non fuit sufficiens ad redemptionem vel satisfactionem omnium peccatorum, quod est falsum.

Nono contra quartam propositionem videtur esset Anselmus I Cur deus homo, capitulo 4, dicens, necesssariam fuit Deum incarnari pro generis humani redemptione, ergo genus humanum per puram creaturam non potuit redimi.

10 per Gregorium, 29 Moralium, capitulo 33, dicentem, homo rationabiliter a peccato primi hominis liberari non potuit nisi per Deum hominem factum pro nobis intercedente.

11, sequitur quod talis actus redemptivus creaturae est infinite bonus. Consequens est falsum. Patet consequentia quia omnis actus est tam bonus quantum meritorius sed talis actus fuisset infinite meritorius ergo infinite bonus, et sequitur ultra quod ille homo fuisset infinite bonus per illum actum. Patet consequentia quia accidens tantum denominat suum subiectum quantum ipsum est intensum.

Ad primum, negatur consequentia quia actus non solum habet bonitatem ex circonstantia sed ex intrinseca ratione sua.

Ex quo patet, quod anima Christi per suum actum non meruit ex natura propria de condigno vitam aeternam, sicut dicunt quidam quia, si Christus dimisisset naturam assumptam cum illo actu, non fuisset accepta de condigno, et sic patet quod dupla solutio circumstantia non semper auget meritum in duplo.

Ad secundum, negatur consequentia, licet illa circumstantia bene augeat meritum, non tamen ad duplationem, et sic nec infinita circumstantia infert bonitatem actus infinitam.

Ad 3m, dicitur, quod si, per impossibile, anima vitam peccaret ad huc non peccaret in finito peccato, immo forte minus peccaret mentiendo quam viator occiendo hominem quia circumstantia visionis non tantum aggraveret quantum certa malitia intrinseca seu species. Et cum dicitur quod, uniri Deo est infinitum magis bonum etc., dicitur quod sic unit sine aliquo addito non est infinitum bonum, licet si maius bonum quam uniri creaturae cuicumque nec uniri creaturae duple est duplex bonum.

Ad quartam, dicitur quod ille actus denominatione extrinseca fuit melior et magis acceptus quam actus fuerit malus et de acceptus. Et ad probationem, dicitur quod Christus habere potuit et forte de facto habuit multos actus in proprie genere et similiter in verbo qui non fuerunt ita boni intrinsece, sicut certum peccatum fuit malum. Aliter sequeretur quod Christus nos redemisset per velle comedere et per velle ambulare et sic de aliis.

Ad quintum, negatur assumptum quia malitia peccati non solum quantificatur penes extrinsecum malitiam vel circumstantiam aut inclinationem sed penes rationem intrinsecam et voluntatis conatum.

Ad sextum, negatur consequentia quia Christus habuit tantam iustitiam quod homo etiam si per infinitos annos viveret invita ista non attingeret ad beatitudinem animae Christi quia alterius speciei est iustitia quam Christus habuit a iustitia quam habet purus viator immo forte iustitia animae Christi est alterius speciei a iustitia alterius beati.

Ad septima, negatur consequentia. Ad probationem, dicitur quod licet peccata omnia simul iuncta intrinsece fuisset peiora quam actus Christi sit bonus intrinsece per divinam, tamen potentiam et acceptationem ille actus fuit in infinitum magis meritorius quam illa mala demeritoria etiam imaginabile est quod illa iustitia fuit supra totam iustitiam beatorum, immo etiam forte comprehensorum sicut illa claritas qua videt in verbo est super illam qua videt in genere proprio. Patet per hoc solutio ad octavam

Ad nonum, dicitur quod Anselmus loquitur et solum vult quod magis sit congruum ad superandum diabolum ut per deum homo redimeretur, ita quod in talibus auctoribus non capitur necessariam pro necessitate exigentiae sed congruentiae et decentiae quia congruum fuit ut ille qui fuit creator esset redemptor et recreator.

Item, ut redemptor fortior et potentior esset quam perdeitor. Item, ut ille esset redemptor qui erat hominis iustus et verus possessor. Item, homo nobis fuit utilius quia per hoc ad maiorem dei dilectionem inducimur. Item, homo cautior redditur empti enim estis praetio magno etc. Item, nobis perfectio paciem ostenditur "christus factus est pro nobis", etc. prima petro 2. Sed quod per puram creaturam homo potuit reddimi. Patet quia, Si Christus dimisisset naturam assumptam cum actu suo non videtur quin Deus potuit si voluisset quod aliquis angelus posset redimere alios angelos. Patet quia Christus potuit per actus suos mereri redemptionem angelorum sed si angelus assumeretur a verbo hypostatice actus eius posset esse aequaliter meritorius, sicut fuit ergo.

Ad decimam, dicitur ad Gregorium, sicut prius quod sumit rationabiliter pro congruitate quamdam quae est inter offendentem et offensum.

Ad 11m, negatur consequentia loquendo in consequente de intrinseca bonitate actus, dico tamen quod fuisset infinite bonus nobis per denominationem et acceptationem extrinsecam nec illa bonitas denominat subiectum bonum, sed intrinseca bonitas ipsius actus.

Ad primum contra 2am conclusionem, dicitur quod antecedens potest dupliciter intelligi. Uno modo terminative subsistenter, alio modo entitative substantialiter, vel subiective formaliter. Primo modo conceditur antecedens, sed negatur consequentia. Secundo modo, negatur antecedens et consequentia dubitatur

Ad secundum, negatur consequentia, ratio autem quare sibi repugnat communia?tas ad extra et non ad intra potest esse quia talis communicatio essentialis subiectiva est neccessario cum identitate naturae et alteritate personae, et haec duo repugnant creaturae, et per consequens talis communicatio repugnat sibi nota dicta contra hoc.

Ad 3m, dicitur ad maiorem dicitur quod verum est si illud sit possibile. Secundo, posset negari minor quia non videtur quod maior bonitas reluceret in Deo immo esset perversio proprietatis divinae, nam eodem modo posset concludi quod Deus posset facere essentialiter substantiam accidens et econverso et asinum angelum et converso et de quolibet quodlibet. Patet quia per hoc maior bonitas reluceret in creaturis.

Ad quartam, negatur consequentia. Ad probationem dicitur quod non est simile de sorte et de Deo quia omne hominem et propositum Sorti et ideo Sortes non potest fieri homo quin fiat simpliciter sed esse hominem non est sic proprium esse Dei quia quandoque fuit non homo et potest esse non homo.

Ad quintum, dicitur quod illa regula habet quando determinatio, etc.

Ad sextum, dicitur quod si rationale sumatur pro natura propria hominis non conveniente Deo nec angelo ita quod idem sit dicere quod aliquod animatum anima intellectiva vel cuius anima est pars et sic negatur consequentia quia sic signaretur quod anima rationalis esset pars Dei formalis. Ad probationem, dicitur quod regula tenet ubi diffinitum univoce sumitur sicut quando de diffinito verficatur diffinitio sua et econverso aliter non. Nam non sequitur digitus est substantia animata sensibilis, ergo est animal. Ideo cum dicimus animal est substantia animata sensibilis sumitur ibi praedicatum pro natura tali per se existente in proprio supposito cuius pars formalis est anima, modo Deus non est sic substantia animata sensibilis cuius pars formalis sit anima intellectiva. Item, dicitur quod Deus non est aliqua substantia nisi divina et illa non est animata licet sibi uniatur hypostatice talis substantia animata sensibilis.

Item, dicitur quod ille tres creatura non est superius ad istum terminum homo nisi quando homo non competit alicui increato per communicationem idiomatum, ideo non sequitur ille est homo, ergo est creatura sic forte non sequitur Deus est homo, ergo Deus est substantia animata, etc.

Ad septimam, dicitur quod supponit pro increato, sed non sequitur, ergo Deus factum est aliquod increatum, sed sufficit quod Deus sit aliquod increatum quod de novo est homo, nam in ista Sortes nunc factus est albus subiectum, et probatum supponunt pro eodem, tamen non sequitur Sortes nunc factus est albus, ergo nunc factus est Sortes.

Ad aliud, cum quaeritur utrum illa natura dimissa, etc., dicitur quod esset alius homo in supposito sed non in natura quia esset eadem natura quae prius fuerat assumpta propria suppositatione et personalitate nunc suppositata et personata.

Ad aliud, conceditur consequens et cum dicitur quod haec genuit virgo, hoc est falsum demonstrata natura dimissa quae est homo sed virgo genuit suppositum cui hoc fuit unitum, unde sicut nec materia nec forma generatur, sic potest dici quod ille homo non est genitus a virgine, licet suppositum cui haec natura fuit bruta fuerit genitum a virgine et conceptum in virgine. Patet per hoc ad tertiam rationem quaestionis, cum dicitur, verbum non est homo natus, etc., negatur antecedens. Ad Augustinum, dicitur quod debet intelligi quod filius nullam substantiam vel entitatem habet a matre quae non sit creatura et hoc est verum.

Secundo, nota quod haec propositio, Christus est homo creatus, potest habere duplicem sensum. Primus quod Christus sit homo creatus secundum aliqua naturam suam, et sic conceditur alius sensus, Christus est homo creatus, id est, suppositum humanum creatum, et sic est negandum.