P. 2, Causa 17, Quaestio 6 : Si archipresbyter vel episcopus sua auctoritate, non judiciaria sententia capellam illam irrepserit, an cadat a causa, ut ecclesia, cui praesidet, non ultra habeat jus reposcendi quod suus pastor illicite usurpavit?

Quaestio 6 : Si archipresbyter vel episcopus sua auctoritate, non judiciaria sententia capellam illam irrepserit, an cadat a causa, ut ecclesia, cui praesidet, non ultra habeat jus reposcendi quod suus pastor illicite usurpavit?

P. 2, Causa 17, Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?

Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?

Causa 17

Initium

Quaestio 1 : Utrum reus voti teneatur, an liceat ei a proposito sui cordis discedere?

Quaestio 2 : An ecclesia et beneficium ei reddenda sint, quae prius libera voluntate refutavit?

Quaestio 3 : Si contigisset eum se et sua monasterio tradidisse, an licentia abbatis liceret ei ad propria redire?

Quaestio 4 : Si sine licentia abbatis retro abierit, an sua sibi abbate reddenda sint?

Causa 18

Initium

Quaestio 1 : An monasterium possit petere quae ab episcopo quaesita sunt? an episcopalis ecclesia possit sibi vendicare quae monasterio fuerunt tradita?

Quaestio 2 : An per episcopum abbas sit eligendus et ordinandus, an tantummodo a propriis fratribus sit instituendus?

Causa 19

Initium

Quaestio 1 : Si episcopus debeat permittere, ut relicta propria ecclesia clericus monasterium ingrediatur?

Quaestio 2 : Si episcopus licentiam dare noluerit, an eo invito monasterium possit adire?

Quaestio 3 : Si contigerit ipsos regulares canonicos fuisse, utrum concedendus esset eis monasterii ingressus?

Causa 20

Initium

Quaestio 1 : Si in pueritiae annis traditi cogantur religionis propositum tenere?

Quaestio 2 : Si praeter voluntatem parentum tonsuram vel religionis vestem quis in pueritia accipiat, an possit sibi detrahi, an non?

Quaestio 3 : Qui praeter propriam voluntatem cucullam induerit, an cogatur eam retinere, an non?

Quaestio 4 : Si ab uno monasterio in aliud districtius liceat alicui transire?

Causa 21

Initium

Quaestio 1 : An clericus in duabus ecclesiis possit conscribi?

Quaestio 2 : Si unam voluerit relinquere, an liceat ei ad aliam transire?

Quaestio 3 : An procurationes saecularium negotiorum clericis liceat suscipere?

Quaestio 4 : An claris et fulgidis vestibus eis ornari expediat?

Quaestio 5 : An ab episcopo correpti suum officium relinquere, et ad saecularem judicem confugere valeant?

Causa 22

Initium

Quaestio 1 : An juramentum sit praestandum, an non?

Quaestio 2 : Si sit perjurus qui jurat falsum quod putabat verum?

Quaestio 3 : Si licuit archidiacono denegare episcopo consuetam obedientiam?

Quaestio 4 : si constiterit esse illicitum quod juravit archidiaconus, an sit servandum?

Quaestio 5 : Si constiterit illud servandum esse, an episcopus sit reus perjurii, qui contra juramentum archidiaconum suum ire compellit?

Causa 23

Initium

Quaestio 1 : An militare peccatum sit?

Quaestio 2 : Quod bellum sit justum, et quomodo a filiis Israel justa bella gerebantur?

Quaestio 3 : An injuria sociorum armis sit propulsanda?

Quaestio 4 : An vindicta sit inferenda?

Quaestio 5 : An sit peccatum judici vel ministro reos occidere?

Quaestio 6 : An mali sint cogendi ad bonum?

Quaestio 7 : An haeretici suis et ecclesiae rebus sint exspoliandi, et qui possidet ab haereticis ablata an dicatur possidere aliena?

Quaestio 8 : An episcopis vel quibuslibet clericis sua liceat auctoritate, vel Apostolici, vel imperatoris praecepto arma movere?

Causa 24

Initium

Quaestio 1 : An lapsus in haeresim possit aliquos officio privare, vel sententia notare?

Quaestio 2 : an post mortem aliquis possit excommunicari?

Quaestio 3 : an pro peccato alicujus tota familia sit excommunicanda?

Causa 25

Initium

Quaestio 1 : an clerici baptimalis ecclesiae auctoritate privilegii decimas suae dioecesis ex integro sibi valeant vendicare?

Quaestio 2 : An subsequenti privilegio monachorum derogetur antiquioribus privilegiis baptismalium ecclesiarum.

Causa 26

Initium

Quaestio 1 : Qui sint sortilegi?

Quaestio 2 : An sit peccatum esse sortilegum?

Quaestio 3 : A quibus genus divinationis sumpsit exordium?

Quaestio 4 : Quot sint genera divinationis?

Quaestio 5 : An sortilegi vel divini sint excommunicandi, si cessare noluerint?

Quaestio 6 : An excommunicatus ab episcopo possit reconciliari a presbytero, illo inconsulto?

Quaestio 7 : Si morientibus est indicenda poenitentia sub quantitate temporis?

Causa 27

Initium

Quaestio 1 : An conjugium possit esse inter voventes?

Quaestio 2 : An liceat sponsae a sponso recedere, et alii nubere?

Causa 28

Initium

Quaestio 1 : An conjugium sit inter infideles?

Quaestio 2 : An liceat huic aliam ducere priore vivente?

Quaestio 3 : An sit reputandus bigamus qui ante baptismum habuit unam, et post baptismum alteram?

Causa 29

Initium

Quaestio 1 : An sit conjugium inter eos?

Quaestio 2 : Si prius putabat, hunc esse liberum, et postea deprehendit, illum esse servum an liceat ei statim ab illo discedere?

Causa 30

Initium

Quaestio 1 : An uxori suae debitum reddere valeat qui proprium filium de sacro baptismate suscepit?

Quaestio 2 : An sponsalia contrahantur inter infantes?

Quaestio 3 : An spirituales vel adoptivi filii naturalibus copulari valeant?

Quaestio 4 : An uxorem compatris uxoris suae alicui ducere liceat?

Quaestio 5 : an clandestina desponsatio manifestae praejudicet?

Causa 31

Initium

Quaestio 1 : An possit duci in conjugium quae prius est polluta per adulterium?

Quaestio 2 : An filia invita sit tradenda alicui?

Quaestio 3 : An post patris sponsionem illa possit nubere alii

Causa 32

Initium

Quaestio 1 : An meretrix licite ducatur in uxorem?

Quaestio 2 : An ea, quae causa incontinentiae ducitur, sit conjux appellanda?

Quaestio 3 : Cujus arbitrium aliqua sequatur, an liberi avi, an originarii patris?

Quaestio 4 : Si vivente uxore liceat alicui filios ex ancilla quaerere?

Quaestio 5 : Si ea, quae vim patitur, pudicitiam amittere comprobetur?

Quaestio 6 : Si adulter adulteram possit dimittere?

Quaestio 7 : Si vivente dimissa aliam possit accipere?

Quaestio 8 : Si infidelem sub praemissa conditione liceat alicui fidelium in conjugem ducere?

Causa 33

Initium

Quaestio 1 : An propter impossibilitatem coeundi, a viro suo aliqua sit separanda?

Quaestio 2 : An post separationem ei nubere valeat, cum quo prius fornicata est?

Quaestio 3

Quaestio 4 : Si tempore orationis quis valeat reddere conjugii debitum?

Quaestio 5 : An vir sine consensu uxoris continentiam vovere possit, vel si minis vel terroribus licentiam vovendi ab ea extorquere valeat?

Causa 34

Initium

Quaestio 1 : An sit ista rea adulterii, quae vivente viro alteri nupsit?

Quaestio 2 : An redeunte primo sit cogenda recedere a secundo, et redire ad primum?

Causa 35

Initium

Quaestio 1 : Si liceat aliquam ex propria cognatione duci in uxorem?

Quaestio 2 : Si ex consanguinitate uxoris aliqua possit in conjugem duci?

Quaestio 3 : Usque ad quem gradum debeat quisque abstinere sive a propriis, sive ab uxoris suae consanguineis?

Quaestio 4 : Quare usque ad sextum gradum consanguinitas computatur, ita quod nec ultra protenditur, nec infra subsistit?

Quaestio 5 : Quomodo gradus consanguinitatis computandi sunt?

Quaestio 6 : Qui jurejurando propinquitatem firmare debeant?

Quaestio 7 : An illi, qui de incestuosis nati sunt, filii reputentur?

Quaestio 8 : Si ignoranter de consanguinitate vel affinitate aliqua in uxorem ducta est, an ex dispensatione possit viro suo adhaerere?

Quaestio 9 : Si contigerit ecclesiam decipi, et causa consanguinitatis aliquam a viro suo separare, quae post quadriennium nuptiis hinc inde celebratis deprehenditur non fuisse consanguinea prioris, an secunda conjugia sint rescindenda, et priora sint redintegranda?

Quaestio 10 : Si relicta alicujus de propria cognatione ad secundas nuptias transierit, an proles ex eis suscepta possit pertingere ad consortium alicujus de cognatione prioris viri?

Causa 36

Initium

Quaestio 1 : An ille raptum admiserit?

Quaestio 2 : an rapta raptori nubere possit, patre assensum praestante?

Pars 3

How to Cite

DISTINCTIO X.

GRATIANUS.

Constitutiones uero principum ecclesiasticis constitutionibus non preminent, sed obsecuntur.

Unde Nicolaus Papa scribit episcopis in Concilio apud Conuicinum congregatis.

C. I.

Lex imperatorum ecclesiastica iura dissoluere non potest.

Lege imperatorum non in omnibus ecclesiasticis con-trouersiis utendum est, presertim cum inueniantur euangelicae ac canonicae sanctioni aliquotiens obuiare. Idem: Lex imperatorum non est supra legem Dei, sed subtus. Imperiali iudicio non possunt iura ecclesiastica dis-solui. §. i. Ad quod ostendendum, duorum horum, Innocentii scilicet et Gregorii, satis sufficiunt testimonia. Sanctus quidem Innocentius in decretali epistola sua ad Alexandrum Antiochenum episcopum ait: „Quod sciscitaris, inquiens utrum diuisis imperiali iudicio prouinciis, ut duae metropoles fiant, si duo metropolitani debeant nominari: non uisuml est nobis ad mobilitatem necessitatum mundanarum Dei ecclesiam conmutari, honoresque aut diuisiones perpeti, quas pro suis faciendis s causis duxerit imperator. Beatus Gregorius scribens ad Theotistam patriciam inter cetera: „Si, inquit, religionis causa uincula matrimonii debere dissolui dicantur, sciendum est, quia etsi hoc lex humana concessit, lex tamen diuina prohibuit. Ecce quemadmodum imperiali iudicio non possunt ecclesiastica iura dissolui. Ecce qualiter, quod lex humana concessit, lex diuina prohibuit. §. 2. Non quod imperatorum leges (quibus sepe ecclesia utitur contra hereticos, sepe contra tirannos atque contra prauos quosque defenditur) dicamus penitus rennuendas, sed quod eas euangelicis, apostolicis atque canonicis decretis (quibus postponendae sunt) non posse inferre preiudiciumasseramus.

C. II.

Nichil quod euangelicis regulis obuiet, imperatori agere licet.

Item Simachus [Papa] in sexta Sinodo^ [Romana tempore Theodorici Regis.]

Non licet imperatori, uel cuiquam pietatem custodienti aliquid contra diuina mandata presumere, nec quicquam, quod euangelicis, propheticis aut apostolicis regulis obuiet, agere.

C. III.

In ecclesiasticis causis regia uoluntas sacerdotibus non est pre ferenda.

Item Felix [III.] Papa.

Certum est, hoc rebus uestris esse salutare, ut cum de causis agitur Dei, iuxta ipsius constitutum regiam uoluntatem sacerdotibus Christi studeatis subdere, non pre-ferre, et sacrosancta per eorum presules potius discere, quam docere; ecclesiae formam sequi, non huic humanitus sequenda iura prefigere, neque eius sanctionibusuelle dominari, cuius Deus uoluit clementiae tuae piae deuotionis colla submittere, ne, dum mensura celestis dispensationis exceditur, eatur in contumeliam disponentis.

C. IV.

Moribus et decretis Romanorum Pontificum constitutiones contraire non possunt.

Item .

Constitutiones contra canones et decreta Presulum Romanorum, vel bonos mores, nullius sunt momenti.

C. V.

Que sacerdotum sunt, regibus usurpare non licet.

Item Nicolaus Papa [I. in epistola ad Michaelem Imperatorem, cuius initum est: „Proposueramus.]

Imperium uestrum suis publicae rei cotidianis ammini-strationibus debet esse contentum, non usurpare que sacerdotibus Domini solum conueniant.

C. VI.

Tribunalia regum sacerdotali sunt potestati subiecta. Item Gregorius Naciancenus imperatoribus Constantinopolita-

nis [in oratione ad ciues Nazianzenos angoris plenos et magistratum iratum] .

Suscipitisne libertatem uerbi? libenter accipitis, quod lex Christi sacerdotali uos subiicit potestati atque istis tribunalibus subdit? Dedit enim et nobis potestatem, dedit principatum multo perfectiorem principatibus uestris. Aut numquid iustum uobis uidetur, si cedat spiritus carni, si a terrenis celestia superentur, si diuinis preferantur humana?

II. Pars. Gratianus. Ecce quod constitutiones principum ecclesiasticis legibus postponendae sunt. Ubi autem euangelicis atque canonicis decretis non obuiauerint, omni reuerentia dignae habeantur.

TJnde Augustinus ait in Dialogo contra Petilianum, [id est lib. II. contra literas Petiliani, c. 58.]

C. VII.

Leges imperatorum in adiutorium ecclesiae licet assumi.

Si in adiutorium uestrum terreni imperii leges assumendas putatis, non reprehendimus. Fecit hoc Paulus cum aduersus iniuriososRomanum ciuem se esse testatur.

C. VIII.

Reges pontificibus pro eterna uita, et pontifices regibus pro temporalibus indigent.

Item Ciprianus Iuliano [Nicolaus Papa I. in epist. VII. adMichaelem Imperatorem.]

Quoniam idem mediator Dei et hominum est, homo Iesus Christus, sic actibus propriis et dignitatibus distinctis offitia potestatis utriusque discreuit propria uolens medicinali humilitate sursum efferri, non humana superbia rursum in inferna demergi: ut etiam Christiani imperatores pro eterna uita pontificibus indigerent, et pontifices ro cursu temporalium tantummodo rerum imperialibus legi-us uterentur, quatenus spiritualis actio a carnalibus distaret incursibus, et „Deoi militans minime se negotiis secularibus implicaretac uicissim non ille rebus diuinis presidere uideretur, qui esset negotiis secularibus implicatus.

C. IX.

Leges imperatorum custodiri oportet.

Item Leo IV. Lothario Augusto.

De capitulis uel preceptis imperialibus uestris uestro-rumque pontificum predecessorum irrefragabiliter custodiendis et conseruandis, quanto ualuimus et ualemus Christo propitio et nunc et in euum conseruaturos modis omnibus profitemur. Et si fortasse quilibet uobis aliter dixerit vel dicturus fuerit, sciatis eum pro certo mendacem.

C. X.

Legis auctoritate dissoluitur quod contra eam fit.

Item I oh anne s VIII. Lodouico Imperatori.

Vides, fili carissime, quia quod contra leges accipitur, per leges dissolui meretur.

C. XI.

Leges principum, et regulas patrum contempni non decet.

Item Gelasius Rufino et Aprili Episcopis.

Quis autem leges principum, aut patrum regulas, aut ammonitiones paternas debere dicat contempni, nisi qui impunitum sibi tantum estimet transire commissum?

C. XII.

Seruentur ab omnibus Romanorum principum leges.

Item Theodorico RegfiK

Certum est magnificentiam uestram leges Romanorum principum, quas in negotiis hominum custodiendas esse precepit, multo magis circa reuerentiam beati Petri apostoli pro suae felicitatis augmento uelle seruari.

C. XIII.

Romana lex nullius temeritate debet corrumpi.

Item Leo IV. Lotario Augusto.

Vestram flagitamus clementiam, ut sicut hactenus Romana lex uiguit absque uniuersis procellis, et quod pro nullius persona hominis reminiscitur esse corrupta, ita nunc suum robur proprium et uigorem obtineat.

PrevBack to TopNext

On this page