P. 2, Causa 17, Quaestio 6 : Si archipresbyter vel episcopus sua auctoritate, non judiciaria sententia capellam illam irrepserit, an cadat a causa, ut ecclesia, cui praesidet, non ultra habeat jus reposcendi quod suus pastor illicite usurpavit?

Quaestio 6 : Si archipresbyter vel episcopus sua auctoritate, non judiciaria sententia capellam illam irrepserit, an cadat a causa, ut ecclesia, cui praesidet, non ultra habeat jus reposcendi quod suus pastor illicite usurpavit?

P. 2, Causa 17, Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?

Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?

Causa 17

Initium

Quaestio 1 : Utrum reus voti teneatur, an liceat ei a proposito sui cordis discedere?

Quaestio 2 : An ecclesia et beneficium ei reddenda sint, quae prius libera voluntate refutavit?

Quaestio 3 : Si contigisset eum se et sua monasterio tradidisse, an licentia abbatis liceret ei ad propria redire?

Quaestio 4 : Si sine licentia abbatis retro abierit, an sua sibi abbate reddenda sint?

Causa 18

Initium

Quaestio 1 : An monasterium possit petere quae ab episcopo quaesita sunt? an episcopalis ecclesia possit sibi vendicare quae monasterio fuerunt tradita?

Quaestio 2 : An per episcopum abbas sit eligendus et ordinandus, an tantummodo a propriis fratribus sit instituendus?

Causa 19

Initium

Quaestio 1 : Si episcopus debeat permittere, ut relicta propria ecclesia clericus monasterium ingrediatur?

Quaestio 2 : Si episcopus licentiam dare noluerit, an eo invito monasterium possit adire?

Quaestio 3 : Si contigerit ipsos regulares canonicos fuisse, utrum concedendus esset eis monasterii ingressus?

Causa 20

Initium

Quaestio 1 : Si in pueritiae annis traditi cogantur religionis propositum tenere?

Quaestio 2 : Si praeter voluntatem parentum tonsuram vel religionis vestem quis in pueritia accipiat, an possit sibi detrahi, an non?

Quaestio 3 : Qui praeter propriam voluntatem cucullam induerit, an cogatur eam retinere, an non?

Quaestio 4 : Si ab uno monasterio in aliud districtius liceat alicui transire?

Causa 21

Initium

Quaestio 1 : An clericus in duabus ecclesiis possit conscribi?

Quaestio 2 : Si unam voluerit relinquere, an liceat ei ad aliam transire?

Quaestio 3 : An procurationes saecularium negotiorum clericis liceat suscipere?

Quaestio 4 : An claris et fulgidis vestibus eis ornari expediat?

Quaestio 5 : An ab episcopo correpti suum officium relinquere, et ad saecularem judicem confugere valeant?

Causa 22

Initium

Quaestio 1 : An juramentum sit praestandum, an non?

Quaestio 2 : Si sit perjurus qui jurat falsum quod putabat verum?

Quaestio 3 : Si licuit archidiacono denegare episcopo consuetam obedientiam?

Quaestio 4 : si constiterit esse illicitum quod juravit archidiaconus, an sit servandum?

Quaestio 5 : Si constiterit illud servandum esse, an episcopus sit reus perjurii, qui contra juramentum archidiaconum suum ire compellit?

Causa 23

Initium

Quaestio 1 : An militare peccatum sit?

Quaestio 2 : Quod bellum sit justum, et quomodo a filiis Israel justa bella gerebantur?

Quaestio 3 : An injuria sociorum armis sit propulsanda?

Quaestio 4 : An vindicta sit inferenda?

Quaestio 5 : An sit peccatum judici vel ministro reos occidere?

Quaestio 6 : An mali sint cogendi ad bonum?

Quaestio 7 : An haeretici suis et ecclesiae rebus sint exspoliandi, et qui possidet ab haereticis ablata an dicatur possidere aliena?

Quaestio 8 : An episcopis vel quibuslibet clericis sua liceat auctoritate, vel Apostolici, vel imperatoris praecepto arma movere?

Causa 24

Initium

Quaestio 1 : An lapsus in haeresim possit aliquos officio privare, vel sententia notare?

Quaestio 2 : an post mortem aliquis possit excommunicari?

Quaestio 3 : an pro peccato alicujus tota familia sit excommunicanda?

Causa 25

Initium

Quaestio 1 : an clerici baptimalis ecclesiae auctoritate privilegii decimas suae dioecesis ex integro sibi valeant vendicare?

Quaestio 2 : An subsequenti privilegio monachorum derogetur antiquioribus privilegiis baptismalium ecclesiarum.

Causa 26

Initium

Quaestio 1 : Qui sint sortilegi?

Quaestio 2 : An sit peccatum esse sortilegum?

Quaestio 3 : A quibus genus divinationis sumpsit exordium?

Quaestio 4 : Quot sint genera divinationis?

Quaestio 5 : An sortilegi vel divini sint excommunicandi, si cessare noluerint?

Quaestio 6 : An excommunicatus ab episcopo possit reconciliari a presbytero, illo inconsulto?

Quaestio 7 : Si morientibus est indicenda poenitentia sub quantitate temporis?

Causa 27

Initium

Quaestio 1 : An conjugium possit esse inter voventes?

Quaestio 2 : An liceat sponsae a sponso recedere, et alii nubere?

Causa 28

Initium

Quaestio 1 : An conjugium sit inter infideles?

Quaestio 2 : An liceat huic aliam ducere priore vivente?

Quaestio 3 : An sit reputandus bigamus qui ante baptismum habuit unam, et post baptismum alteram?

Causa 29

Initium

Quaestio 1 : An sit conjugium inter eos?

Quaestio 2 : Si prius putabat, hunc esse liberum, et postea deprehendit, illum esse servum an liceat ei statim ab illo discedere?

Causa 30

Initium

Quaestio 1 : An uxori suae debitum reddere valeat qui proprium filium de sacro baptismate suscepit?

Quaestio 2 : An sponsalia contrahantur inter infantes?

Quaestio 3 : An spirituales vel adoptivi filii naturalibus copulari valeant?

Quaestio 4 : An uxorem compatris uxoris suae alicui ducere liceat?

Quaestio 5 : an clandestina desponsatio manifestae praejudicet?

Causa 31

Initium

Quaestio 1 : An possit duci in conjugium quae prius est polluta per adulterium?

Quaestio 2 : An filia invita sit tradenda alicui?

Quaestio 3 : An post patris sponsionem illa possit nubere alii

Causa 32

Initium

Quaestio 1 : An meretrix licite ducatur in uxorem?

Quaestio 2 : An ea, quae causa incontinentiae ducitur, sit conjux appellanda?

Quaestio 3 : Cujus arbitrium aliqua sequatur, an liberi avi, an originarii patris?

Quaestio 4 : Si vivente uxore liceat alicui filios ex ancilla quaerere?

Quaestio 5 : Si ea, quae vim patitur, pudicitiam amittere comprobetur?

Quaestio 6 : Si adulter adulteram possit dimittere?

Quaestio 7 : Si vivente dimissa aliam possit accipere?

Quaestio 8 : Si infidelem sub praemissa conditione liceat alicui fidelium in conjugem ducere?

Causa 33

Initium

Quaestio 1 : An propter impossibilitatem coeundi, a viro suo aliqua sit separanda?

Quaestio 2 : An post separationem ei nubere valeat, cum quo prius fornicata est?

Quaestio 3

Quaestio 4 : Si tempore orationis quis valeat reddere conjugii debitum?

Quaestio 5 : An vir sine consensu uxoris continentiam vovere possit, vel si minis vel terroribus licentiam vovendi ab ea extorquere valeat?

Causa 34

Initium

Quaestio 1 : An sit ista rea adulterii, quae vivente viro alteri nupsit?

Quaestio 2 : An redeunte primo sit cogenda recedere a secundo, et redire ad primum?

Causa 35

Initium

Quaestio 1 : Si liceat aliquam ex propria cognatione duci in uxorem?

Quaestio 2 : Si ex consanguinitate uxoris aliqua possit in conjugem duci?

Quaestio 3 : Usque ad quem gradum debeat quisque abstinere sive a propriis, sive ab uxoris suae consanguineis?

Quaestio 4 : Quare usque ad sextum gradum consanguinitas computatur, ita quod nec ultra protenditur, nec infra subsistit?

Quaestio 5 : Quomodo gradus consanguinitatis computandi sunt?

Quaestio 6 : Qui jurejurando propinquitatem firmare debeant?

Quaestio 7 : An illi, qui de incestuosis nati sunt, filii reputentur?

Quaestio 8 : Si ignoranter de consanguinitate vel affinitate aliqua in uxorem ducta est, an ex dispensatione possit viro suo adhaerere?

Quaestio 9 : Si contigerit ecclesiam decipi, et causa consanguinitatis aliquam a viro suo separare, quae post quadriennium nuptiis hinc inde celebratis deprehenditur non fuisse consanguinea prioris, an secunda conjugia sint rescindenda, et priora sint redintegranda?

Quaestio 10 : Si relicta alicujus de propria cognatione ad secundas nuptias transierit, an proles ex eis suscepta possit pertingere ad consortium alicujus de cognatione prioris viri?

Causa 36

Initium

Quaestio 1 : An ille raptum admiserit?

Quaestio 2 : an rapta raptori nubere possit, patre assensum praestante?

Pars 3

How to Cite

DISTINCTIO XL.

GRATIANUS.

I. Pars. Oportet quoque episcopum esse ornatum ethospitalem. Ornamenta episcopalia uirtutes debent intelligi,que a Domino eis repromittuntur, dum dicitur: ,,Sacerdoteseius induam salutariUnde in ueteri testamento uariis uesti-bus ex precepto^ Domini sacerdotes ornati leguntur, quia multimodis uirtutibus splendere debet uita pontificis, ut gradui conferatdecorem, quem ab eo non accepit. Non enim loca, sed uita etmores sanctum faciunt sacerdotem. Unde ex offitio suscepto nonlicentiam peccandi, sed necessitatem bene uiuendi se nouerintassecutos.

Unde Sim acu s Papa ait.

C. I

. Offitium sacerdotii non confert, sed adimit licentiam delinquendi.

Non nos beatum Petrum (sicut dicitis) a Domino cum sedis priuilegio», uel successores eius, peccandi iudicamuslicentiam suscepisse. Ille perhennem meritorum dotem cumhereditate innocentiae transmisit ad posteros. Quod illiconcessum est per actuum lucem, ad illos pertinet, quospar conuersationis splendor illuminat. Quis enim sanctumesse dubitet, quem apex tantae dignitatis attollit? In quosi desint bona acquisita per meritum, sufficiunt, que aloci predecessore testanturs. Aut enim claros ad hecfastigia erigit, aut qui eriguntur, illustrat.

C. II

. Filii sanctorum sunt, qui exercent opera eorum.

Item Ieronimus [ad Heliodorum, epist.' I.]

Non est facile stare in loco Petri et Pauli et tenere cathedram regnantium cum Christo, quia hinc dicitur:non sanctorum filii sunt, qui tenent loca sanctorum, sed quiexercent opera eorum.

C. III

. Morum nobilitas, non loci uel generis, sacerdotes notificet.

Item Gregorius.

Nos, qui presumus, non ex locorum uel generis digni

C. IV

. Non loca uel ordines, sed merita nos Deo coniungunt.

Idem Anastasio Presbitero, [lib. VI. epist. 29.]

Non loca uel ordines creatori nostro nos proximos faciunt, sed nos aut merita bona coniungunt, autmala disiungunt.

C. V

. Magnitudo peccati uel dignitatis quemque fortiter deicit.

Item I oh anne s Criso st ornus, [id est, auctor operis imperfecti in Matthaeum, homilia 40. ad c. 21.]

II. Pars. Homo Christianus fortiter cadit in peccatum^ propter duas causas: aut propter magnitudinempeccati, aut propter altitudinem dignitatis.

C. VI

. Dampnatur Apostolicus, qui suae et fraternae salutis est negligens.

Item ex gestis Bonifacii Martiris.

III. Pars. Si Papa suae et fraternae salutis negligensreprehenditur» inutilis et remissus in operibus suis, et insuper a bono taciturnus, quod magis officit sibi et omnibus,nichilominus innumerabiles populos cateruatim secum ducit,primo mancipio gehennae cum ipso plagis; multis in eternum uapulaturus. Huius culpas istic redarguere presumit mortalium nullus, quia cunctos ipse iudicaturus anemine est iudicandus, nisi deprehendatur a fide deuius;pro cuius perpetuo statu uniuersitas fidelium tanto instantiusorat, quanto suam salutem post Deum ex illius incolumitateanimaduertunt propensius pendere.

C. VII

. Non ordines, sed uitae merita nos Deo commendant.

Item Augustinus ad Valerium, [epist. CXLVIII.] IV. Pars. Ante omnia peto, ut cogitet religiosa prudentia tua, nichil esse in hac uita et maxime in hoc temporefacilius et leuius et hominibus acceptabilis episcopi, autpresbiteri, aut diaconi offitio, si perfunctorie atque adulatorie res agatur, sed nichil apud Deum miserius et tristiuset dampnabilius. §. 1. Item: Nichil est in hac uita et maxime in hoc tempore difficilius et laboriosius etpericulosius episcopi, aut presbiteri, aut diaconi offitio,sed apud Deum nichil beatius, si eo modo militetur, quonoster imperator iubet. Quis autem sits modus, nec apueritia, nec ab adolescentia mea didici, et eo tempore,quo discere ceperam, uis mihi facta est merito peccatorummeorum. Nam quid aliud existimem nescio, ut secunduslocus gubernaculorum52 mihi traderetur, qui remumtenere non noueram.

C. VIII

. Corrumpitur et ad terram sacerdotium trahitur, nisi legaliter et iuste seruetur.

Item Ysidorus^.

Sicut uiri et mulieris digna coniunctio unum facit matrimonium, et sicut duorum copulatio unum perficit corpus, ita clericatus et sacerdotium unum faciunt presbiterum, etelectio et consecratio unum faciunt episcopum: que omniaunum efficiunt corpus, quod citius corrumpitur et ad terramtrahitur, nisi legaliter conseruetur, nisi iuste uiuendolaudetur.

C. IX

. Gratia, non locus soluat animam.

Item Ambrosius, [lib. de paradiso, c. 4.]

V. Pars. Illud autem aduerte, quia extra paradisum uir factus est, mulier intra paradisum, ut aduertas,quod non loci, non generis nobilitate, sed uirtute unusquisque gratiam sibi comparat. Denique extra paradisum,hoc est in inferiori loco, uir factus melior inuenitur, et illa,que in meliori loco, hoc est in paradiso, facta est, inferiorinuenitur .

C. X

. De eodem.

Item Gregorius, [lib. VI. Reg. epist. 5.]

Quelibet occulta loca sine gratia animam saluare non possunt, quod aliquando in ipsis quoque conspicimuserratibus electorum. Nam Loth in ipsa peruersa ciuitateiustus fuit: in monte peccauit. Sed ista cur dicimus, cummaiora nouerimus? Quid enim paradiso iucundius? quidcelo securius? et tamen homo ex paradiso, et angelusde celo peccando cecidit.

C. XI

. De eodem .

Idem.

Adam primus homo de paradiso pro peccato eiectus est: hoc est, qui Dei nobilitatem a se deiecit, nobili-'tate loci priuatur.

C. XII

. Non est uere sacerdos omnis, qui nominatur sacerdos.

Item I ob anne s Crisostomus, [id est, auctor operis imperfecti in Matth. hom. 43. ad c. 23.]

VI. Pars. Multi sacerdotes, et pauci sacerdotes;

multi nomine, et pauci in opere. Videte ergo quomodo sedeatis super cathedram, quia non cathedra facit sacerdotem, sed sacerdos cathedram; non locus sanctificat hominem, sed homo locum; non omnis sacerdos sanctus, sed omnis sanctus sacerdos est. Qui bene sederitsuper cathedram, honorem accipit cathedrae; qui malesederit, iniuriam facit cathedrae; ideoque malus sacerdosde sacerdotio suo crimen adquirit, non dignitatem. In iudicio enim sedens, si quidem bene uixeris et bene docueris,populum instruis&; si uero bene docueris et maleuixeris, tui solius condempnator eris. Nam bene uiuendoet bene docendo populum instruis, quomodo uiuere debeat:bene autem docendo et male uiuendo Deum instruis, quomodo te debeat condempnare. idm: §. 1. Quicumquedesiderauerit primatum in terra, inueniet confusionem incelo, nec inter seruos Christi computabitur, qui de primatutractauerit, nec unusquisque eorum festinet, quomodo appareat aliis maior, sed quomodo omnibus inferior uideatur,quoniam non qui maior fuerit in honore, ille est iustior, sedqui fuerit iustior, ille maior est^

PrevBack to TopNext

On this page