P. 2, Causa 17, Quaestio 6 : Si archipresbyter vel episcopus sua auctoritate, non judiciaria sententia capellam illam irrepserit, an cadat a causa, ut ecclesia, cui praesidet, non ultra habeat jus reposcendi quod suus pastor illicite usurpavit?

Quaestio 6 : Si archipresbyter vel episcopus sua auctoritate, non judiciaria sententia capellam illam irrepserit, an cadat a causa, ut ecclesia, cui praesidet, non ultra habeat jus reposcendi quod suus pastor illicite usurpavit?

P. 2, Causa 17, Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?

Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?

Causa 17

Initium

Quaestio 1 : Utrum reus voti teneatur, an liceat ei a proposito sui cordis discedere?

Quaestio 2 : An ecclesia et beneficium ei reddenda sint, quae prius libera voluntate refutavit?

Quaestio 3 : Si contigisset eum se et sua monasterio tradidisse, an licentia abbatis liceret ei ad propria redire?

Quaestio 4 : Si sine licentia abbatis retro abierit, an sua sibi abbate reddenda sint?

Causa 18

Initium

Quaestio 1 : An monasterium possit petere quae ab episcopo quaesita sunt? an episcopalis ecclesia possit sibi vendicare quae monasterio fuerunt tradita?

Quaestio 2 : An per episcopum abbas sit eligendus et ordinandus, an tantummodo a propriis fratribus sit instituendus?

Causa 19

Initium

Quaestio 1 : Si episcopus debeat permittere, ut relicta propria ecclesia clericus monasterium ingrediatur?

Quaestio 2 : Si episcopus licentiam dare noluerit, an eo invito monasterium possit adire?

Quaestio 3 : Si contigerit ipsos regulares canonicos fuisse, utrum concedendus esset eis monasterii ingressus?

Causa 20

Initium

Quaestio 1 : Si in pueritiae annis traditi cogantur religionis propositum tenere?

Quaestio 2 : Si praeter voluntatem parentum tonsuram vel religionis vestem quis in pueritia accipiat, an possit sibi detrahi, an non?

Quaestio 3 : Qui praeter propriam voluntatem cucullam induerit, an cogatur eam retinere, an non?

Quaestio 4 : Si ab uno monasterio in aliud districtius liceat alicui transire?

Causa 21

Initium

Quaestio 1 : An clericus in duabus ecclesiis possit conscribi?

Quaestio 2 : Si unam voluerit relinquere, an liceat ei ad aliam transire?

Quaestio 3 : An procurationes saecularium negotiorum clericis liceat suscipere?

Quaestio 4 : An claris et fulgidis vestibus eis ornari expediat?

Quaestio 5 : An ab episcopo correpti suum officium relinquere, et ad saecularem judicem confugere valeant?

Causa 22

Initium

Quaestio 1 : An juramentum sit praestandum, an non?

Quaestio 2 : Si sit perjurus qui jurat falsum quod putabat verum?

Quaestio 3 : Si licuit archidiacono denegare episcopo consuetam obedientiam?

Quaestio 4 : si constiterit esse illicitum quod juravit archidiaconus, an sit servandum?

Quaestio 5 : Si constiterit illud servandum esse, an episcopus sit reus perjurii, qui contra juramentum archidiaconum suum ire compellit?

Causa 23

Initium

Quaestio 1 : An militare peccatum sit?

Quaestio 2 : Quod bellum sit justum, et quomodo a filiis Israel justa bella gerebantur?

Quaestio 3 : An injuria sociorum armis sit propulsanda?

Quaestio 4 : An vindicta sit inferenda?

Quaestio 5 : An sit peccatum judici vel ministro reos occidere?

Quaestio 6 : An mali sint cogendi ad bonum?

Quaestio 7 : An haeretici suis et ecclesiae rebus sint exspoliandi, et qui possidet ab haereticis ablata an dicatur possidere aliena?

Quaestio 8 : An episcopis vel quibuslibet clericis sua liceat auctoritate, vel Apostolici, vel imperatoris praecepto arma movere?

Causa 24

Initium

Quaestio 1 : An lapsus in haeresim possit aliquos officio privare, vel sententia notare?

Quaestio 2 : an post mortem aliquis possit excommunicari?

Quaestio 3 : an pro peccato alicujus tota familia sit excommunicanda?

Causa 25

Initium

Quaestio 1 : an clerici baptimalis ecclesiae auctoritate privilegii decimas suae dioecesis ex integro sibi valeant vendicare?

Quaestio 2 : An subsequenti privilegio monachorum derogetur antiquioribus privilegiis baptismalium ecclesiarum.

Causa 26

Initium

Quaestio 1 : Qui sint sortilegi?

Quaestio 2 : An sit peccatum esse sortilegum?

Quaestio 3 : A quibus genus divinationis sumpsit exordium?

Quaestio 4 : Quot sint genera divinationis?

Quaestio 5 : An sortilegi vel divini sint excommunicandi, si cessare noluerint?

Quaestio 6 : An excommunicatus ab episcopo possit reconciliari a presbytero, illo inconsulto?

Quaestio 7 : Si morientibus est indicenda poenitentia sub quantitate temporis?

Causa 27

Initium

Quaestio 1 : An conjugium possit esse inter voventes?

Quaestio 2 : An liceat sponsae a sponso recedere, et alii nubere?

Causa 28

Initium

Quaestio 1 : An conjugium sit inter infideles?

Quaestio 2 : An liceat huic aliam ducere priore vivente?

Quaestio 3 : An sit reputandus bigamus qui ante baptismum habuit unam, et post baptismum alteram?

Causa 29

Initium

Quaestio 1 : An sit conjugium inter eos?

Quaestio 2 : Si prius putabat, hunc esse liberum, et postea deprehendit, illum esse servum an liceat ei statim ab illo discedere?

Causa 30

Initium

Quaestio 1 : An uxori suae debitum reddere valeat qui proprium filium de sacro baptismate suscepit?

Quaestio 2 : An sponsalia contrahantur inter infantes?

Quaestio 3 : An spirituales vel adoptivi filii naturalibus copulari valeant?

Quaestio 4 : An uxorem compatris uxoris suae alicui ducere liceat?

Quaestio 5 : an clandestina desponsatio manifestae praejudicet?

Causa 31

Initium

Quaestio 1 : An possit duci in conjugium quae prius est polluta per adulterium?

Quaestio 2 : An filia invita sit tradenda alicui?

Quaestio 3 : An post patris sponsionem illa possit nubere alii

Causa 32

Initium

Quaestio 1 : An meretrix licite ducatur in uxorem?

Quaestio 2 : An ea, quae causa incontinentiae ducitur, sit conjux appellanda?

Quaestio 3 : Cujus arbitrium aliqua sequatur, an liberi avi, an originarii patris?

Quaestio 4 : Si vivente uxore liceat alicui filios ex ancilla quaerere?

Quaestio 5 : Si ea, quae vim patitur, pudicitiam amittere comprobetur?

Quaestio 6 : Si adulter adulteram possit dimittere?

Quaestio 7 : Si vivente dimissa aliam possit accipere?

Quaestio 8 : Si infidelem sub praemissa conditione liceat alicui fidelium in conjugem ducere?

Causa 33

Initium

Quaestio 1 : An propter impossibilitatem coeundi, a viro suo aliqua sit separanda?

Quaestio 2 : An post separationem ei nubere valeat, cum quo prius fornicata est?

Quaestio 3

Quaestio 4 : Si tempore orationis quis valeat reddere conjugii debitum?

Quaestio 5 : An vir sine consensu uxoris continentiam vovere possit, vel si minis vel terroribus licentiam vovendi ab ea extorquere valeat?

Causa 34

Initium

Quaestio 1 : An sit ista rea adulterii, quae vivente viro alteri nupsit?

Quaestio 2 : An redeunte primo sit cogenda recedere a secundo, et redire ad primum?

Causa 35

Initium

Quaestio 1 : Si liceat aliquam ex propria cognatione duci in uxorem?

Quaestio 2 : Si ex consanguinitate uxoris aliqua possit in conjugem duci?

Quaestio 3 : Usque ad quem gradum debeat quisque abstinere sive a propriis, sive ab uxoris suae consanguineis?

Quaestio 4 : Quare usque ad sextum gradum consanguinitas computatur, ita quod nec ultra protenditur, nec infra subsistit?

Quaestio 5 : Quomodo gradus consanguinitatis computandi sunt?

Quaestio 6 : Qui jurejurando propinquitatem firmare debeant?

Quaestio 7 : An illi, qui de incestuosis nati sunt, filii reputentur?

Quaestio 8 : Si ignoranter de consanguinitate vel affinitate aliqua in uxorem ducta est, an ex dispensatione possit viro suo adhaerere?

Quaestio 9 : Si contigerit ecclesiam decipi, et causa consanguinitatis aliquam a viro suo separare, quae post quadriennium nuptiis hinc inde celebratis deprehenditur non fuisse consanguinea prioris, an secunda conjugia sint rescindenda, et priora sint redintegranda?

Quaestio 10 : Si relicta alicujus de propria cognatione ad secundas nuptias transierit, an proles ex eis suscepta possit pertingere ad consortium alicujus de cognatione prioris viri?

Causa 36

Initium

Quaestio 1 : An ille raptum admiserit?

Quaestio 2 : an rapta raptori nubere possit, patre assensum praestante?

Pars 3

How to Cite

DISTINCTIO XLI.

GRATIANUS.

I. Pars. Ecce, quibus oporteat sacerdotem esse ornatummoribus. Scilicet preterea oportet illum esse ornatum in exterioribus, habitu uidelicet et incessu: habitu, ut nec fulgidis, necsordidis se uestibus ornet. Ut enim ait leronimus, nec affectatae sordes, nec exquisitae deliciae laudem pariunt, quod tam deuestibus, quam de cibis intelligendum est.

C. I

. Pro moribus eorum, cum quibus uiuimus, alimentis uti debemus.

Unde Augustinus ait in lib. [III.] de doctrina Christiana, [cap. 12.] "Quisquis rebus pretereuntibus restrictius utitur quam sese habent mores eorum, cum quibus uiuit, aut intemperans, aut supersticiosus est. Quisquis uero sic eis utitur,ut metas consuetudinis bonorum, inter quos uersatur, excedat, aut aliquid significat, aut flagitiosus est. In omnibusenim talibus non usus rerum, sed libido in culpa est".

§. i. "Quid igitur locis, et temporibus, et personisconueniat, diligenter adtendendum est, nec temere flagitiareprehendamus. Fieri enim potest, ut sine aliquo uitiocupidinis uel uoracitatis preciosissimo cibo sapiens utatur,insipiens autem fedissima gulae flamma in uilissimum ardescat, et sanius quisque maluerit more Domini pisceuesci, quam lenticula more Esau, nepotis Abraham, authordeo more iumentorum. Non enim propterea continen-tiores sunt nobis pleraeque bestiae, quia uilioribus escisaluntur. Nam in omnibus huiuscemodi rebus non ex earum rerum natura, quibus utimur, sed ex causa utendi et modo appetendi uel probandum est, uel inprobandumquod facimus".

C. II

. Non cibus, sed appetitus in culpa est.

Item Augustinus super epistolam Iohannis. "Deliciae quelibet, si absque desiderio percipiantur, non officiunt, et uiles cibi appetenter accepti inpediunt profectum abstinentiae. Dauid enim aquam concupitameffudit, et Elias carnes comedit".

C. III

Contra suae infirmitatis consuetudinem aliquibus cibis non cogantur diuites uti.

Idem in libro de uerbis Domini [secundum Mattheum c. 7. serm. V.].

Non cogantur diuites pauperum cibis uesci, utanturconsuetudine infirmitatis suae; sed doleant se aliter nonposse: si consuetudinem mutant3 egrotant. Utantursuperfluis, dent inopibus necessaria; utantur preciosis,dent pauperibus uilia.

C. IV

. Equanimitas tolerandinon usus, uel abstinentia cibi iustitiam facit.

Idem in lib. [II.] quest. euang. [c. n.]

Quod dicit Dominus in euangelio: „Iustificata est sapientia ab omnibus filiis suis,“ ostendit filios sapientiaeintelligere, nec in abstinendo, nec in manducando esse iusticiam, sed in equanimitate tolerandi inopiam, et temperan-cia per abundantiam non se corrumpendi, atque opor-tune sumendi uel non sumendi ea, quorum non usus, sedconcupiscentia reprehendenda est. Non enim interestomnino, quid alimentorum sumas, ut succurras necessitaticorporis, dummodo congruas in generibus alimentorumhis, cum quibus tibi uiuendum est. Neque quantum sumasmultum interest, cum uideamus aliorum stomachum citiussaturari, et eos tamen illi ipsi paruo, quo saciantur, ardenter et intolerabiliter et omnino turpiter inhiare; aliosautem plus paulo poculo saciari quidem, sed tolerabiliter inopiam perpetret uel ante horam positas epulas,si id in tempore aut opus sit aut necesse sit, cum tranquillitate aspicere, neque tangere. Magis ergo interest, nonquid uel quantum alimentorum pro congruentia hominumatque personae suae, et pro suae ualetudinis necessitate quis accipiat, sed quanta facilitate et serenitateanimi careat, cum his uel oportet, uel necesse est carere;ut illud in animo Christiani conpleatur, quod Apostolusdicit: „Scio et minus habere, scio et habundare; ubiqueet in omnibus inbutus sum: et saciari, et esurire, et habun-dare, et penuriam pati, omnia possum in eo, qui me con-fortat.“

C. V

. Temperantia ciborum et uestium, non dissolutio eorum laudatur.

Item ex Concilio GangrensiS, [c. ultimo.]

Parsimoniam cum ueste humili non reprobamus, sicut etiam ornatum preter corporis diligentiam infucatum laudamus, Dissolutos autem et fractos uestibus et incessunon recipimus; pietatem in priuatis domibus non concludentes, omnem locum in nomine Domini edificatumhonoramus; et congregationem in ecclesia factam ad utilitatem communem recipimus, et bona opera, que suprauires in fratres pauperes exercentur, secundum ecclesiasticas traditiones beatificamus, et omnia, que conueniunttradicionibus apostolicis et sanctarum scripturarum preceptis, in ecclesia fieri exoptamus.

C. VI

. Sub specie uirtutum sepe se uicia ingerunt.

Item Gregorius [Iohanni Constantinopolitano, lib. I. Reg. epist. 24.]

Sepe uicia esse se uirtutes mentiuntur, ut tenaciaparsimonia, effusio largitas, crudelitas zelus iusticiae, remissio pietas uelit uideri.

C. VII

. Meritis fidei et uitae, non diuitiis episcopalis, auctoritas queritur.

Item ex Concilio Cartagin. IV. [c. 15.]

Episcopus uilem supellectilem, et mensam ac uictum pauperem habeat, et dignitatis suae auctoritatem fide etuitae meritis querat. §. i. Hospiciolum quoque nonlonge ab ecclesia habeat.

[C. VIII.] .

Item ex eodem, [c. 45.]

Clericus professionem suam etiam habitu et incessu probet, et ideo nec uestibus, nec calciamentis decorem querat.

Gratian. Sicut ergo in cibis mores eorum, cum quibus uiuimus, obseruare monemur, sic et de indumentis intelligendumest. Ut enim alibi dicitur: ,, quisquis contemptis his, cum quibus uiuit, lautiora sibi uel austeriora pre ceteris indumenta uelalimenta querit, aut intemperans sui est, aut supersticiosus.Incessu autem debet esse sacerdos ornatus, ut grauitate itinerismentis maturitatem ostendat. Incompositio enim corporis (utAugustinus ait) qualitatem indicat mentis. Unde istorio-

PrevBack to TopNext

On this page