P. 2, Causa 17, Quaestio 6 : Si archipresbyter vel episcopus sua auctoritate, non judiciaria sententia capellam illam irrepserit, an cadat a causa, ut ecclesia, cui praesidet, non ultra habeat jus reposcendi quod suus pastor illicite usurpavit?

Quaestio 6 : Si archipresbyter vel episcopus sua auctoritate, non judiciaria sententia capellam illam irrepserit, an cadat a causa, ut ecclesia, cui praesidet, non ultra habeat jus reposcendi quod suus pastor illicite usurpavit?

P. 2, Causa 17, Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?

Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?

Causa 17

Initium

Quaestio 1 : Utrum reus voti teneatur, an liceat ei a proposito sui cordis discedere?

Quaestio 2 : An ecclesia et beneficium ei reddenda sint, quae prius libera voluntate refutavit?

Quaestio 3 : Si contigisset eum se et sua monasterio tradidisse, an licentia abbatis liceret ei ad propria redire?

Quaestio 4 : Si sine licentia abbatis retro abierit, an sua sibi abbate reddenda sint?

Causa 18

Initium

Quaestio 1 : An monasterium possit petere quae ab episcopo quaesita sunt? an episcopalis ecclesia possit sibi vendicare quae monasterio fuerunt tradita?

Quaestio 2 : An per episcopum abbas sit eligendus et ordinandus, an tantummodo a propriis fratribus sit instituendus?

Causa 19

Initium

Quaestio 1 : Si episcopus debeat permittere, ut relicta propria ecclesia clericus monasterium ingrediatur?

Quaestio 2 : Si episcopus licentiam dare noluerit, an eo invito monasterium possit adire?

Quaestio 3 : Si contigerit ipsos regulares canonicos fuisse, utrum concedendus esset eis monasterii ingressus?

Causa 20

Initium

Quaestio 1 : Si in pueritiae annis traditi cogantur religionis propositum tenere?

Quaestio 2 : Si praeter voluntatem parentum tonsuram vel religionis vestem quis in pueritia accipiat, an possit sibi detrahi, an non?

Quaestio 3 : Qui praeter propriam voluntatem cucullam induerit, an cogatur eam retinere, an non?

Quaestio 4 : Si ab uno monasterio in aliud districtius liceat alicui transire?

Causa 21

Initium

Quaestio 1 : An clericus in duabus ecclesiis possit conscribi?

Quaestio 2 : Si unam voluerit relinquere, an liceat ei ad aliam transire?

Quaestio 3 : An procurationes saecularium negotiorum clericis liceat suscipere?

Quaestio 4 : An claris et fulgidis vestibus eis ornari expediat?

Quaestio 5 : An ab episcopo correpti suum officium relinquere, et ad saecularem judicem confugere valeant?

Causa 22

Initium

Quaestio 1 : An juramentum sit praestandum, an non?

Quaestio 2 : Si sit perjurus qui jurat falsum quod putabat verum?

Quaestio 3 : Si licuit archidiacono denegare episcopo consuetam obedientiam?

Quaestio 4 : si constiterit esse illicitum quod juravit archidiaconus, an sit servandum?

Quaestio 5 : Si constiterit illud servandum esse, an episcopus sit reus perjurii, qui contra juramentum archidiaconum suum ire compellit?

Causa 23

Initium

Quaestio 1 : An militare peccatum sit?

Quaestio 2 : Quod bellum sit justum, et quomodo a filiis Israel justa bella gerebantur?

Quaestio 3 : An injuria sociorum armis sit propulsanda?

Quaestio 4 : An vindicta sit inferenda?

Quaestio 5 : An sit peccatum judici vel ministro reos occidere?

Quaestio 6 : An mali sint cogendi ad bonum?

Quaestio 7 : An haeretici suis et ecclesiae rebus sint exspoliandi, et qui possidet ab haereticis ablata an dicatur possidere aliena?

Quaestio 8 : An episcopis vel quibuslibet clericis sua liceat auctoritate, vel Apostolici, vel imperatoris praecepto arma movere?

Causa 24

Initium

Quaestio 1 : An lapsus in haeresim possit aliquos officio privare, vel sententia notare?

Quaestio 2 : an post mortem aliquis possit excommunicari?

Quaestio 3 : an pro peccato alicujus tota familia sit excommunicanda?

Causa 25

Initium

Quaestio 1 : an clerici baptimalis ecclesiae auctoritate privilegii decimas suae dioecesis ex integro sibi valeant vendicare?

Quaestio 2 : An subsequenti privilegio monachorum derogetur antiquioribus privilegiis baptismalium ecclesiarum.

Causa 26

Initium

Quaestio 1 : Qui sint sortilegi?

Quaestio 2 : An sit peccatum esse sortilegum?

Quaestio 3 : A quibus genus divinationis sumpsit exordium?

Quaestio 4 : Quot sint genera divinationis?

Quaestio 5 : An sortilegi vel divini sint excommunicandi, si cessare noluerint?

Quaestio 6 : An excommunicatus ab episcopo possit reconciliari a presbytero, illo inconsulto?

Quaestio 7 : Si morientibus est indicenda poenitentia sub quantitate temporis?

Causa 27

Initium

Quaestio 1 : An conjugium possit esse inter voventes?

Quaestio 2 : An liceat sponsae a sponso recedere, et alii nubere?

Causa 28

Initium

Quaestio 1 : An conjugium sit inter infideles?

Quaestio 2 : An liceat huic aliam ducere priore vivente?

Quaestio 3 : An sit reputandus bigamus qui ante baptismum habuit unam, et post baptismum alteram?

Causa 29

Initium

Quaestio 1 : An sit conjugium inter eos?

Quaestio 2 : Si prius putabat, hunc esse liberum, et postea deprehendit, illum esse servum an liceat ei statim ab illo discedere?

Causa 30

Initium

Quaestio 1 : An uxori suae debitum reddere valeat qui proprium filium de sacro baptismate suscepit?

Quaestio 2 : An sponsalia contrahantur inter infantes?

Quaestio 3 : An spirituales vel adoptivi filii naturalibus copulari valeant?

Quaestio 4 : An uxorem compatris uxoris suae alicui ducere liceat?

Quaestio 5 : an clandestina desponsatio manifestae praejudicet?

Causa 31

Initium

Quaestio 1 : An possit duci in conjugium quae prius est polluta per adulterium?

Quaestio 2 : An filia invita sit tradenda alicui?

Quaestio 3 : An post patris sponsionem illa possit nubere alii

Causa 32

Initium

Quaestio 1 : An meretrix licite ducatur in uxorem?

Quaestio 2 : An ea, quae causa incontinentiae ducitur, sit conjux appellanda?

Quaestio 3 : Cujus arbitrium aliqua sequatur, an liberi avi, an originarii patris?

Quaestio 4 : Si vivente uxore liceat alicui filios ex ancilla quaerere?

Quaestio 5 : Si ea, quae vim patitur, pudicitiam amittere comprobetur?

Quaestio 6 : Si adulter adulteram possit dimittere?

Quaestio 7 : Si vivente dimissa aliam possit accipere?

Quaestio 8 : Si infidelem sub praemissa conditione liceat alicui fidelium in conjugem ducere?

Causa 33

Initium

Quaestio 1 : An propter impossibilitatem coeundi, a viro suo aliqua sit separanda?

Quaestio 2 : An post separationem ei nubere valeat, cum quo prius fornicata est?

Quaestio 3

Quaestio 4 : Si tempore orationis quis valeat reddere conjugii debitum?

Quaestio 5 : An vir sine consensu uxoris continentiam vovere possit, vel si minis vel terroribus licentiam vovendi ab ea extorquere valeat?

Causa 34

Initium

Quaestio 1 : An sit ista rea adulterii, quae vivente viro alteri nupsit?

Quaestio 2 : An redeunte primo sit cogenda recedere a secundo, et redire ad primum?

Causa 35

Initium

Quaestio 1 : Si liceat aliquam ex propria cognatione duci in uxorem?

Quaestio 2 : Si ex consanguinitate uxoris aliqua possit in conjugem duci?

Quaestio 3 : Usque ad quem gradum debeat quisque abstinere sive a propriis, sive ab uxoris suae consanguineis?

Quaestio 4 : Quare usque ad sextum gradum consanguinitas computatur, ita quod nec ultra protenditur, nec infra subsistit?

Quaestio 5 : Quomodo gradus consanguinitatis computandi sunt?

Quaestio 6 : Qui jurejurando propinquitatem firmare debeant?

Quaestio 7 : An illi, qui de incestuosis nati sunt, filii reputentur?

Quaestio 8 : Si ignoranter de consanguinitate vel affinitate aliqua in uxorem ducta est, an ex dispensatione possit viro suo adhaerere?

Quaestio 9 : Si contigerit ecclesiam decipi, et causa consanguinitatis aliquam a viro suo separare, quae post quadriennium nuptiis hinc inde celebratis deprehenditur non fuisse consanguinea prioris, an secunda conjugia sint rescindenda, et priora sint redintegranda?

Quaestio 10 : Si relicta alicujus de propria cognatione ad secundas nuptias transierit, an proles ex eis suscepta possit pertingere ad consortium alicujus de cognatione prioris viri?

Causa 36

Initium

Quaestio 1 : An ille raptum admiserit?

Quaestio 2 : an rapta raptori nubere possit, patre assensum praestante?

Pars 3

How to Cite

DISTINCTIO XLVI.

GRATIANUS.

I. Pars. Sequitur: „ Non litigio sum. Nichil est enimimpudentius arroganda rusticorum, qui garrulitatem auctoritatemputant, et parati ad lites in subiectos tumide intonant, quodex arroganda superbiae prouenire manifestum est.

Unde Gregorius scribit in Moralibus, lib. XXIII. p. 5. cap. 12. [c. 13. §. 23. et 24. ad c. 33. Iob.]:

C. I

. Arrogantes nesciunt humiliter inferre que docent.

Hoc habet proprium doctrina arrogantium, ut humiliter nesciant inferre quod docent, et recta, que sapiunt, recteministrare non possunt. In uerbis enim eorum proditur,quod, cum docent, quasi in quodam sibi uidentur summitatis» culmine residere, eosque, quos docent, ut longeinfra se positos uelut in imo respiciunt, quibus non consulendo, sed uix dominando dignantur loqui. Recte autemhis per Prophetam Dominus dicit: ,,Vos autem cum austeritate inperabatis eis et cum potentia/ Cum austeritateenim et potentia inperant, qui subditos suos non tranquillecorrigere ratiocinando, sed aspere inflectere dominandofestinant. At contra doctrina uera tanto uehementius hocelationis uicium fugit per cogitationem, quanto ardentiussuorum uerborum iaculis ipsum magistrum elationis insequitur. Cauet enim, ne eum moribus elatis predicet, quemin cordibus audientium sacris sermonibus insectatur.

II. Pars. Gratian. Ecce, quare litigiosi prohibentur inepiscopos ordinari. Est et alia causa huius prohibitionis. Litigiosi namque uel adulationibus animos principum sibi conciliant,uel fratribus suis detrahendo infamiae notam ingerunt, uel interfratres discordiam seminando seditiones numquam facere cessant; que omnia in prelatis dampnabilia esse probantur.

Unde Gregorius scribit in Moralibus, in lib. XVIII. p. 4. c. 3. [ad cap. 27. Iob.]:

C. II

. De his, qui peccantibus adulantur.

Sunt nonnulli, qui, dum malefacta hominum laudibus efferunt, augent que increpare debuerant. Hinc enimper Prophetam dicitur: „Vae qui consuunt puluillos subomni cubito manus, et faciunt ceruicalia sub capite uniuersaeetatis. Ad hoc quippe sub cubito puluillus uel ceruical subcapite iacentis ponitur, ut molliter quiescatur. Quisquis ergo male agentibus adulatur, puluillum uel ceruicalsub capite uel cubito iacentis ponit, ut qui corripi ex culpadebuerat, in ea fultus laudibus molliter quiescat. §. 1. Hincrursum scriptum est: „Ipse edificabat parietem, illi autemliniebant eum/ Parietis quippe nomine peccati duriciadesignatur. Edificare ergo parietem est contra se quempiam obstacula peccati construere. Sed parietem liniunt,qui peccata perpetrantibus adulantur, ut, quod illi peruerseagentes edificant, ipsi adulantes quasi nitidum reddant.§. 2. Sed sanctus uir sicut mala de bonis non estimat, itaiudicare bona de malis recusat, dicens: „Absit a me, utiustos uos iudicem: donec deficiam, non recedam ab innocentia mea/

Hinc etiam in Concilio Cartaginensi IV. [c. 56.] legitur:

C. III

. Adulator uel proditor clericus ab offitio degradetur. Clericus, qui adulationibus et prodicionibus uacaredeprehenditur, degradetur ab offitio.

C. IV

. Excommunicentur ab episcopo, qui fratribus non probanda obiciunt.

Item [ex eodem Concilio, c. 55.]Accusatores fratrum episcopus excommunicet,et si emendauerint uicium, recipiat eos ad communionem,non ad clerum.

C. V

. Remoneatur ab offitio clericus maledicus; scurra fratrum profectibus inuidens non promoneatur.

Item ex eodem [Concilio, c. 57.]Clericus maledicus (maxime in sacerdotibus) cogaturad postulandam ueniam. Si noluerit, degradetur, necumquam ad offitium absque satisfactione reuocetur.

C. VI

. De eodem.

Item [ex eodem Concilio, c. 60.]Clericum scurrilem et uerbis turpibus ioculatorem aboffitio retrahendum .

C. VII

Item [ex eodem, c. 54.]

Clericus inuidens fratrum profectibus, donec in uicio est, non promoueatur.

C. VIII

. Non sunt ordinandi, qui sedicionibus uacant.

Item [ex eodem, c. 67.]

Sedicionarios statuimus numquam ordinandos clericos, sicut nec usurarios, uel iniuriarum suarum ultores.

C. IX

. Usuras exigere clericis minime licet.

Item ex Concilio Laudi censi, [c. 5.]

III. Pars. Non licet fenerari ministris altaris, uel insacerdotali ordine constitutis uel usuras, uel lucra, quesescupla dicuntur, accipere.

C. X

. Nec suo nomine, nec alieno clericus fenerator existat.

Item Leo Papa [Episcopis per Campaniam, epist. I. c. 4.]

Sicut non suo, ita nec alieno nomine aliquis clericorum exercere fenus attemptet. Indecens enim est crimen suum commodis alienis inpendere et exercere. Fenusautem hoc solum aspicere et exercere debemus, ut quodhic misericorditer tribuimus, a Domino, (qui multipliciteret in perpetuum mansura tribuit), recipere ualeamus.

PrevBack to TopNext

On this page