DISTINCTIO XLVII.

' Episcopus aut presbiter aut diaconus usuras a debitoribus exigens, aut desmat, aut certe deponatur.

Item ex Concilio Ni ceno, [c.] 17.

Quoniam multi sub regula constituti auaritiam et turpia lucra sectantur, oblitique diuinae scripturae, dicentis:„Qui pecuniam suam non dedit ad usuram,“ mutuumdantes centesimas exigunt: iuste censuit sancta et magnasinodus, ut, si quis inuentus fuerit post hanc diffinitionem usuras accipiens, aut aliquam adinuentionem uelquolibet modo negotia transigens, aut emiolia, id estsescupla exigens, uel aliquid tale prorsus excogitansturpis lucri gratia, deiciatur a clero et alienus existata regula.

Hinc etiam Gregorius in lib. XIX. Moralium, parte IV c. 35. de dilectoribus seculi scribit, dicens:

Omnes huius seculi dilectores in terrenis rebus fortes sunt, in celestibus debiles. Nam pro temporali gloria usquead mortem desudare appetunt, et pro spe perpetua necparum quidem in labore subsistunt; pro terrenis lucris quaslibet iniurias tollerant, et pro celesti mercede uel tenuissimiuerbi ferre contumelias recusant; terreno iudici toto etiamdie assistere fortes sunt, in oratione uero coram Domino uelunius horae momento lassantur; sepe nuditatem, deiectio-nem, famem pro acquirendis diuitiis atque honoribus tollerant,et earum rerum se per abstinentiam cruciant, ad quasadipiscendas festinant; superna autem laboriose quereretanto magis dissimulant, quanto ea tardius putant retribui. §. 1. Hi itaque quasi aliarum arborum more deorsum uasti sunt, sursum augusti, quia fortes in inferiorasubsistunt, sed ad superiora deficiunt. At contra ex qualitatepalmarum designatur proficiens uita iustorum, qui nequa-uam sunt in terrenis desideriis fortes et in celestibusebiles, sed longius atque distantius studiosos se Deo exhibent, quam seculo fuisse meminerint. §. 2. Nam cumquibusdam per predicatorem nostrum dicitur; „Humanumdico propter infirmitatem carnis uestrae. Sicut enim exhibuistis membra uestra seruire inmundiciae et iniquitati adiniquitatem, ita nunc, exhibete membra uestra seruire iusti-ciae in sanctificationemeorum proculdubio infirmitaticondescenditur, ac si eis apertius diceretur: Si nequaquamamplius potestis, saltem tales estote in fructu bonorumoperum, quales fuistis dudum in actione uiciorum, nedebiliores uos habeat sancta libertas aeris, quos in carneualidos habuit usus terrenae uoluptatis.

ita sit de simplicitate s, quod ad nos perlatum est, ignoramus), cum decreto a uobis facto ad nos eum uenire necesse est, ut uitam moresque ipsius sollicitius requirentessensum quoque pariter agnoscamus, ut, si huic iudicioaptus extiterit, uestra in eum (adiuuante Domino) desideria coripleamus.

Item ex Concilio Elibertano, [c. 20.]

Si quis clericorum detectus fuerit usuras accipere, placuit degradari et abstinere.

Item Leo Episcopus [Anatolio Episcopo Constantinopol., epist. LI.]

II. Pars. Virum catholicum et precipue Domini sacerdotem sicut nullo errore inplicari, ita nulla oportet cupiditate uiolari, dicente sancta scriptura; „Post concupiscentias tuas non eas.“ Mens etiam potentiae auidanec abstinere nouit uetitis, nec gaudere concessis, necpietati adhibere consensum.

Item Gregorius, [1. VII. epist. 100.]

Bonorum auctori inherere aliter non ualemus, nisi cupiditatem a nobis (que omnium malorum radix est)abscidamus.

Item Ambrosius [Serm. LXXXI.] de eo, quod scriptum est in euangelio: „ Hominis? cuiusdam diuitis fructusuberes agere attulit.

Sicut hi, qui per insaniam mente translati sunt, non iam res ipsas, sed passionis suae fantasias uident, ita etiammens auari semel uinculis cupiditatis astricta semper aurum, semper argentum uidet, semper redditus computat,gratius aurum intuetur quam solem; ipsa eius oratio etsupplicatio ad Dominum aurum querit. Et post pauca:§. 1. Interdum etiam usurae arte nequissima ex ipso auroaurum nascitur. Sed nec Sacietas unquam, nec finisaderit cupiditati. Et infra: §. 2. Sed ait: quid inius-tum est, si cum aliena non inuadam, propria diligentiusseruo? O inpudens dictu! Propria dicis? que? ex quibus reconditis in hunc mundum detulisti? Quando in hancingressus es lucem, quando de uentre matris existi, quibusqueso facultatibus quibusque subsidiis stipatus ingressus es?Et post pauca: §. 3. Proprium nemo dicat, qtiod est commune, plus quam sufficeret sumptum et^ uiolenterobtentum est. Et infra: §.4. Numquid iniquus est Deus,ut nobis non equaliter distribuat uitae subsidia, ut tu quidem esses affluens et habundans, aliis uero deesset etegerent? an idcirco magis, quia et tibi uoluit benignitatissuae experimenta conferre, et alium per uirtutem patientiaecoronare? Tu uero susceptis muneribus Dei, et in sinumtuum redactis, nichil te putas agere iniquum, si tam multorum uitae subsidia solus obtineas? Quis enim tam iniu-stus, tam auarus, quam qui multorum alimenta suumnon usum, sed habundantiam et delicias facit? Neque enimminus est criminis habenti tollere, quam, cum possis ethabundas, indigentibus denegare. Esurientium panis est,uem tu detines; nudorum indumentum est, quod tu reclu-is; miserorum redemptio est et absolutio pecunia, quamtu in terra defodis. Tantorum te ergo scias inuaderebona, quantis possis prestare quod uelis.

III. Pars. Gratian. Necesse est etiam, vt ille, quiordinandus est, „suae domui sit bene prepositus, id est, si inlaicali habitu uxorem habuerit^ P uel filios, a uiciis ad uirtutumstudia et uerbo et exemplo prouocet, ut quod postea precepturusest populis, prius exigat a domesticis. Unde Apostolus Ephesiis scribit, ut uxores suas sicut sua corpora diligant, et filios suosnon ad iracundiam prouocent, sed enutriant illos in omni disciplina et correctione Domini. Unde cum adi Timotheum scribens, dixisset: ,,suae domui bene prepositum,“ statim subiunxit:,,habentem sibi subditos filios in omni castitate, non" in accusatione luxuriae. Non enim talium cohabitator frontem habetalios redarguendi Unde de B. Iob legitur, quod pro filiissuis cotidiana Deo offerebat sacrificia, offerrens olocausta persingulos, quos tanta karitatis perfectione in unum constrinxit, utquisque eorum in suo die conuiuium fratribus pararet^, o£ad epulandum secum tres sorores suas pariter inuitaret. Quodquia Heli facere dissimulauit, ac falsa pietate superatus filiosdelinquentes ferire noluit, (sicut in libro Regum legitur) apuddistrictum iudicem semetipsum cum filiis crudeli dampnationepercussit, unde ei diuina uoce dicitur: „ Honorasti filios tuosplus, quam met Hinc etiam Dauid erga filios bonitatem,non disciplinae seueritatem exercens, eorum iuuentutem experimento didicit perniciosam, quorum puericiam uaga licentiapermisit esse uolupiuosam. Unus quippe eorum sororem suamstupro corrumpens, a fratre eius, Absalone uidelicet, interepulas, quas fratribus suis fraudulenter parauerat, obtruncatusest. Absalon uero, postquam ueniam a patre obtinuit, regnoillum expulit; ad concubinas eius ingressus est; demum perinuia deserti patrem persequens, quercui inhesit, atque itasuspensus interiit. Hinc etiam Paulus ad Timotheum scribit,dicens: „ Qui suorum et maxime domesticorum curam non habet,fidem negauit ei est infideli deterior. Iure ergo, qui domui suaepreesse nescit in episcopum ordinari prohibetur, quia qui in reminima, eZ de qua sibi familiarior debet curainesse, fidelisnon est, quomodo in ecclesia Dei (ubi tot sunt et alieni) sollicitamdiligentiam exhibebit? Unde Ieronimus: „Non enimiustus polluitur ex uiciis filiorum, sed libertas ab Apostoloecclesiae principi reseruatur, ut talis fiat, qui non timeat propteruicia liberorum extraneos reprehenderet

IV. Pars. §. 1. Quod tunc fiet, si non erit quod sibi in-putetur. Cum enim gressus hominis a Domino dirigantur necsint in homine uiae eius, corripere quidem potest, corrigere

autem non ualet; pulsare potest, non aperire, manus conpri-mere, non animum mutare.

Unde Augustinus ad Vincentium Donatistam[epist. CXXXVII.]:

Quantumlibet uigilet disciplina domus meae, homo sum et inter homines uiuo; nec mihi arrogare audeo, utdomus mea melior sit quam archa Noe, ubi tamen interocto homines unus reprobus inuentus est, aut melior sitquam domus Abrahae, ubi dictum est: „Eice ancillam etfilium eius,“ aut melior sit quam domus Ysaac, cui deduobus geminis dictum est: „Iacob dilexi, Esau autemodio habui.“ §. i. Simpliciter autem fateor karitatiuestrae coram Domino Deo nostro, qui testis est superanimam meam, ex quo Deo seruire cepi, quoniam difficile sum expertus meliores quam qui in monasteriisprofecerunt ita non sum expertus peiores quam qui inmonasteriis defecerunt.

Item Cipriano, Cornelius Papa

Quod ad nos adtinet, conscientiae nostrae conuenit, frater, dare operam, ne quis culpa nostra de ecclesia pereat; si autem quis ultro et crimine suo perierit, et penitenciam agere atque ad ecclesiam redire noluerit, nos iniudicii die inculpatos futuros credimus, qui eorum consulimus sanitati; illos solos in penis remansuros, qui noluerint consilii nostri salubritate sanari. Nec mouere nosdebent conuicia perditorum, quo minus a uia recta, et a certaregula non recedamus, quam et Apostolus instruit,dicens: „Si hominibus placerem, Christi seruus nonessem.“