Quaestio 13

// prima conclusio quamvis ubi genero non sit spiritus sancti processio lege tamen stante qualiter una non sit alia a viatore non potest dari sufficiens ratio et evidens ratio ista conclusio videtur esse expressa sententia damasceni libro 1 capitulo 10 Quoniam est quidam differentia generationis et processionis dicimus quis autem est modus dicere nequamquam ad idem sunt verba augustini 13 de trinitate capitulo 23 ubi videtur dicere quod illam veritatem in illa luce videbimus ubi nulla quaestio erit

Ad idem sunt verba in praesenti distinctione ubi dicitur capitulo 4 quid autem inter nasci et procedere inter sit de illa excellentissima natura loquens quis explicare potest Et subdit infra nescio non valeo non suffici gregorius conclusio vera

// primum corollarium nulla ratio super ipsos producentes fundata est evidens hic in via quare una processio non sit alia patet nam si aliqua talis foret videretur esse beati augustini 15 de trinitate capitulo 27 Et anselmus monologion 55 quod spiritus est ad nobis filius vero tantum ab uno sed ista ratio non videtur sufficere evidenter quia unitas vel pluralitas producentium omnino eodem et simili modo ratione productionis non videtur variae

// 2m corollarium quod diversitas harum processionum ex diversitate principiorum quo non potest sufficienter viatori evidenter communicari probatur quia nullum eorum est principium quo aliud a principio quod ipsum formaliter et causaliter producit igitur corollarium verum

// 3m corollarium quod nec ex modis procedendi nec ex super positis productis potest ista distinctio sufficienter et evidenter viatori lege stante ostendi patet quia si modus procedendi sufficit sed quod dicit augustinum 11 de trinitate capitulo 14 esset ideo quia verbum procedit quomodo natus spiritus sanctus vero non quo natus sed quo datus sed haec ratio non ostendit cur spiritus sanctus non quo natus procedat quare non sufficere videtur quod ex ipsis productis non posset ostendi patet quia maxime videtur ex ratione sumpta anselmi monologion 55 capitulo quia filius est verbum quod pater intelligendo se producit et ex eo simile rei intellectae cuius est verbum spiritus autem est dominum autem non ex eo quod donum est simile sed dissimile esse potest igitur etc Sed haec ratio non manifestat quia aeque incognitum est nobis quod spiritus non sit verbum sicut quod ipse non sit filius Item aeque similis est patri et filio sicut filius est patri Item 3o intellectivo et nolitio nullo modo distinguuntur ex natura rei in deo quae ratio non omnino efficax videtur igitur etc

Sed contra ista sunt rationes ma gistri hugolinus in quaestione circa ideo 10 11 12 13 distinctione articulo 4o ubi arguit contra primum corollarium et contra dicta gregorius quem sequor in hac parte tripliciter et primo sic ubi est productio ubi non requiritur duplex producens

// 2o ubi est generatio viventis per se non possunt esse plures generantes nisi aliter sit loco matris

// 3o ubi est persona omnipotens et se dicit si conqueritur alia persona sequitur vel quod non sic omnipotens vel aliter producat quam dicendo igitur videtur corollarium falsum et dictum augustini sufficiens et verum

// Contra 3m corollarium ex dictis eiusdem doctoris arguitur quod ratio sufficientiae assignata non valet ex tribus primo quia licet spiritus sanctus sit notitia non tamen ex modo productionis nam pater non dicendo se producit amorem quia tunc se solo produceret sed amando se icentem verbum et amando verbum igitur etc

// 2o quamvis spiritus sit notitia non tamen processione est notitia nec filius est amor neccessitate ideo processione est amor non notitia sed quia essentialiter est deus qui est notitia igitur etc

// 3o quia notitia non est notitia patris producentis nisi ista sit neccessitate notitia Similiter amor producere cum nisi sit processione amor videtur igitur ratio insufficientiae non valere et per consequens corollarium falsum

// Sed ista iudicio modo non communicunt nec satis faciunt omnino non credenti nec credenti volunti qui secundum viam solus intellectus et rationis humanae subducta fide ac eius actu scilicet credendi conformiter traditioni sacrae scripturae unde cum dicit ubi est productio ubi non requiritur duplex producens si nitur universaliter tunc 2m istum doctorem hoc non est verum quia verbum mentis nostrae effective 2m eam tam ab obiecto quam a mente fluit / 2o supposito quod non requiratur sed unum producens sufficiat si tamen duo sunt nichil im pedit quin verbum possit esse quare apparet quod ista ratio contra dicta nichil facit

// 2a etiam videtur nota convincere tam dicis quod ubi est generatio vivientis per se non possunt esse etc hoc primo forte non est verum generaliter cum verbum generationis modus omnium viventium non constet

// 2o si est verum est verum in illis quae 2m gradum perfectionalem producunt vel in aequaliter ad productionem geniti concurrunt tali autem non est de patre et filio respectu spiritus sancti quare etc

// 3o si argumentum reductum de creaturis quo ad earum productiones haberet locum in divinis similiter argueretur quod spiritus non taliter produceretur ad nobis qualiter producitur quia in nulla productione vivientis ex viviente possunt esse duae causae duae personae producentes sicud pater et verbum in divinis producunt qua propter argumentum non valet

// 3a similiter non videtur concludere cum dicit si est persona omnipotens et se dicit si requiritur alia etc dico primo quod hoc maiorem evidentiam de dicere quam de diligere

// 2o dico quod una persona non requirit aliam probant hoc verbum sonat aliquam indignitatem indigentiae vel imperfectionis

// dico 3o quod consequentia secundum propria principia doctoris non valet unde supra distinctione i In ista cum utrum potentia generandi sit in filio propositione cum dicit sic informa haec consequentia non valet a est tante potentiae quod sufficit solus producere b et a non potest producere d igitur maior vigor virtus vel potentia requiritur in productione ipsius d quam ipsius b sed certum est quod oppositum illius dicti et aliorum ibidem in ista consequentia supponit et prima dicta sunt vera igitur et ista secundum sua propria principia non valet sicut docet ibidem

// Solutio rationum contra 3m corollarium cum primo dicitur quod licet spiritus spiritus sit notitia non tamen ex modo productionis hic diceret primo richardum quod hoc non est quia concederet quod spiritus sanctus esset contra determinationem ecclesiae

/ 2o dicerem ego cum gregorius quod hoc est illud de quo est quaestio cum spiritus sanctus praecedat et filius procedat et eadem natura utraque aeque perfecte communicatur quare est quod una productio non est alia vel saltem talis sicut alia numeraliter maxime tamen spiritus sanctus sit notitia et filius sit amor respondetur igitur et dicere quod filius non habet quod sit amor per suam processionem et spiritus sanctus non habet quod sit notitia per suam spirationem apparet quod est solvere vel respondere per idem et unum est ita manifestum sicut per hoc apparet expresse quod 2a nec 3a aliquod concludit quia solvit idem per idem vel magis notum per minus notum quare prima dicta vera videntur

// 2a conclusio propter 2m argumentum formalis contradictio est omnium aliarum minima oppositio probatur quia nulla alia est tam parva quoniam hoc in illa conservetur patet de oppositione rationis etc et etiam de oppositione relationis nam pater generat et filius non

// Item homo intelligit quaestione tamen non vult sed istae oppositiones minime videntur in quibus tamen haec conservatur igitur conclusio vera pro qua plura habentur per doctorem in venerabilem Iacobum de viterbio in quaestionibus suis de praedicatis divinis quaestione 28

// primum corollarium parcium contradictionis non est latitudo aequalis patet quia in partibus contradictionis non est latitudo saltem ratione contradictionis igitur corollarium verum //

2m corollarium non quantum una pars contradictionis affirmat tantum praecise et adaequate alia alia negat probatur quia aliter se queretur quod negativa foret falsa et cum hoc aliter esset quam pars affirmativa affirmaret vel non vere affirmaret quod est inpossibile et consequentia probatur quia si aliquis homo curreret et aliquis non hoc esset falsa nullus homo currit quae omnem hominem saltem unum negaret currere si igitur hoc aliquis homo currit tamen affirmat et non est ita sequitur quod non ita vere affirmat et affirmat igitur falso et per consequens contraria simul erunt false quod est impossibile

// 3m corollarium est quod non ex eo contradictio non possunt esse simul vera vel simul falsa quia in eorum ambitu sunt adaequata patet quia tunc sequeretur quod similiter contrariae propositiones non possent esse simul vel simul esse false quod est falsum in materia contingenti et consequentia probatur quia magis videntur adaequari quilibet homo currit et nullus homo currit quod ille quilibet homo non currit et quilibet homo currit igitur corollarium verum

// contra ista dicta potest argui ex dictis philosophis primo posteriorum capitulo 2 Contradictio est oppositio cuius no est medium igitur videtur quod ipsa sit maxima

// 2o ad idem est dictum ipsius 2o elencorum capitulo de fallaciis contra dictio est oppositio unius et eiusdem non nominis tantum sed rei et nominis 2m idem et idem et in eodem tempore Ex quibus potest argui ratione illa oppositio quae medium admittere non potest videtur maxima sed talis videtur oppositio contradictio igitur etc

// 2o sic nam una contradictio est formalior altera igitur una est maior alia consequentia videtur nota et antecedens probatur quia formalior est contradictio rei et nominis quam nominis tantum vel rei tantum igitur conclusio cum corollariis non est vera

// Ad ista respondetur ex dictis dominum Egidii libro primo distinctione 11 parte prima quaestione 3a ponendo talem distinctionem oppositio contradictio dupliciter potest sumi primo quantum ad amplitudinem contentive et virtualis inclusionis

// Alio modo quantum ad rationem repungnantiae et formalis oppositionis primo modo sic est maxima quia omnes alias continet Sed 2o modo sic est minima quia omnes aliae habent se per additionem ad illam et ipsa in omnibus reservatur

// per hoc ad rationes oppositio est maxima quae est sine medio dico quod verum est primo modo sed non oportet quod verum sit 2o modo et de hoc intelligo conclusione

// ad 2am rationem una contradictio alia est formalior igitur maior potest primo modo dici quod sumendo contradictionem non pro propositionibus contradicentibus In propria locutione est contradictio est formabilior etc

// 2o dico quod consequentia non valet est formalior igitur maior patet quia contradictio nichil est igitur nec pura nec magna

// 3o dico quod si termini sumuntur pro eadem formam et maior tunc ad bonum intellectum admitto antecedens et consequens et consequentiam et tunc nichil est contra dicta mea sicut patet per distinctionem supra datam nec redargnat aliquis haec dicta per hoc quod primo dico formalis scilicet contradictio est minima appositio et postea asseret contradictionem vel etiam appositionem nichil esse nam futuris est possibile et aliquid possibile futurus et tamen neutrum istorum proprie aliquid est sic et hic

// 3a conclusio spiritus sancti persona taliter in divinis producta quod non debet dici ingenita vel genita ista conclusio est magistri in ista distinctione et probat eam multis auctoritatibus augustinus sicut patet in littera et haberetur expresse per augustinum 15 de trinitate capitulo 26 et 27 ubi dicit quod non debet dici genitus Et damascenus libro primo 9 et ideo capitulis dicit personas divinas per ingenerationem et generationem et processionem distingui et libro primo capitulo 9 quaestione Solus pater est ingenitus

// primum corollarium in summa trinitate sunt duae tantum processiones distinctae cum ydempitate naturae patet ex conclusione et eius probatione et significanter verbis damascenus libro primo capitulo 9 dicentis Solus pater est ingenitus solus filius genitus solus spiritus sanctus processibilis

// 2m corollarium processiones divinae et personae aeternae non sunt specificae distinctae patet quia sunt cum ydemptitatem naturae ista est conclusio thome de argentis in ista 13 distinctione articulo 3o quaestionis Et ponit eam hen ricus de urimaria quolibet suo quaestione 4

//Ad idem videtur esse damascenus libro 3 capitulo 6 numero et non natura differe dantur ypostases

/ 3m corollarium generatio verbi et spiratio spiritus sancti quamvis in multipliciter inter se sunt distinctae non tamen sunt processiones aequivocae prima pars patet quia cum tot sint processiones quot esse possunt si plures esse possent de facto essent

// 2a probatur quia si essent aequivoce different specie et ratione quod est falsum 2m praedicta igitur

// contra istam conclusionem sunt verba Ieromini qui magister in litera distinctione ponit ubi dicit Ierominus et ponitur in libro do num circa haereticos spiritus sanctus pater non est sed ingenitus atque infectus pater non est quia patris est

// Contra primum corollarium unicus est modus communicandi naturam secundum commentarem 8 physicorum sed per quamlibet processionem adintra natura communicatur igitur Confirmatur non est oppositio igitur nec distinctio ut videtur

// Contra 2m corollarium tam distinguuntur processiones divinae quam filiatio et paternitas inter se sed illa specifice differunt igitur et processiones maior nota quia non minus distinguitur filius et spiritus sanctus quod pater et filius et minor est nota igitur sequitur conclusio

// Contra 3m corollarium quidquid conpetit uni vaicorum vinotorum competit et alteri igitur quidquid competit filio et spiritu sancto antecedens est notum quia sunt eiusdem rationis et consequentia patet ex corrolario sed hoc consequens falsum quia tunc competeret spiritu sancto de se producere maioris amoris cum hoc conveniat filio et per consequens processiones multiplicabiles erunt et per consequens non sunt in multipliciter distincte contra corollarium

// Solutio rationum et primo auctoritas Ieromini adquam praeter solutionem magistri potest responderi ex dictis domini Egidii in ista distinctione quaestione ultimo ubi dicit quod ingenitus tripliciter potest dici uno modo quia non habet in se generationem passive sumptam

// 2o quia nec habet huius generationem nec est ab habente huius generationem

// 3o quia non habet generationem nec est ab habente et cum hoc habet proprietatem oppositam tali generationi passive primo modo dicitur spiritus sanctus ingenitus quia non genitus / 2o essentia divina / 3o solus pater conclusio vero est de 3o modo dictum Ieromini de primo ideo non impedit

// Ad rationem contra primum corollarium et primo ad dictum commentatoris dico quod loquitur de communicatione natuere creatae ideo nihil ad propositum

// Ad confirmationem dico quod fundatur super duplex falsum primo quod personae non nisi relationibus oppositis distinguantur

// 2o quod personae non se ipsis vel etiam processiones differant sed relationibus tantum quod non est verum

// Ad rationem contra 2m corollarium cum arguitur tantum distinguuntur etc nego minoris et ratio est quia cum filiatio sit filius et paternitas pater non plus distinguuntur filiatio et paternitas quod filius et pater

ad rationem contra 3m corollarium cum dicitur quidquid competit uni univocorum etc concedo alias et consequens ad sanum intellectum et cum ultra infertur quidquid competit filio competit spiritu sancto negatur primo consequentia quia est fallacia figurae dictionis

// 2o dico quod producere spiritum sanctum non est aliquid et per hoc patet ad quaestionem et ad rationes factas in pede quaestionis igitur etc / Sed ne videar contemptor doctrinae augustini volo ostendere ex verbis augustini quod voluit dicere se sufficientem distinctionem ex dictis adductis per hugolinum dare unde augustinus incipiens illam materiam proprie principium capitulo 27 de magnis et est circa medium 79 de parvis dicit hic etiam illud intelligitur quantis a talibus quales nos sumus intelligi potest Cur non dicatur natus esse sed procedere spiritus et subdit in fine illius parvi post assignatio suae rationis haec de illo sermone in hunc librum transtuli sed fidelibus non infidelibus loquens Et subdit infra capitulo 80 de parvis Cur non de illa summa trinitate quae deus credunt potius quod in sacris continetur consequentia poscunt liquidissimam sibi reddi rationem quae ad humana mente tarda infirma- que non capitur Ex quibus patet quod supra est dictum scilicet non datur ratio alia vel evidentior fide pro ista veritate quo ad nos in hac vita lege stante et per consequens dicta stant in veritate secundum quod michi videtur sequitur