>Quaesito 4

Trum studens sacrae theologiae sciens sacrae scripturae textum deum esse trinum et unum sufficienter possit probare vel inquirere per studium bonum et meritorium

¶ In oppositum videtur magister esse in littera istius distinctionis Et potest confirmari ratio per plura dicta scripturae unde apostolus ad romanos 15 quaecumque scripta sunt ad nostram doctrinam scripta sunt etc et ecclesiastes 6 Quid amplius habet sapi ens a stulto nisi ut pergat ubi est vita et Ecclesiastes 24 Qui eluci dant me vitam aeternam habebunt Et ecclesiastes 7 Sapientia vitam tribuit possessori suo ad hoc est doctor so lempnis parte prima articulo 5 quaestione prima et hugo dydascolion libro 4o capitulo primo dicit quod sacra scriptura intus plena dulce divinae est Et quasi simile ponit ysidorus libro primo de summo bono capitulo 19 ¶ 3 per stu dium huius scientiae "fides salubria gignitur defenditur et roboratur" 14 de trinitate capitulo primo Cibas spiritualis menti proponitur ut patet per hugonem in libro de claustro animae gregorius libro primo moralium et in prologo igitur sequitur quaestio vera

¶ 2a conclusio in super simplici essentiae unitate sunt 3 personae relative realiter distincte ista conclusionem non probo aliter nisi sicut eam magister probat in littera istius distinctionis per auctoritates utri usque beatum testamenti veterum quod significatur per agar ancillam et novi quod signi ficatur per saram galatos 4o proprie tamen lex dicitur nova testamentum quia morte testatorum christi confirmatur namquam diu testator vivit testamentum est variabile esto etiam quod pactum internveniat sicut patet extra de pactis etiam de codicibus haec conclusio ponitur ab augustino primo de trintate et habentur verba in littera distinctionis ubi dicit augustinus haec itaque vera et pia fide tenendum est trinitas sit unus et solus verus deus pater et filius et spiritus sanctus haec conclusio est determinatio ecclesiae et veritas rei in ista materia ideo nullus debet nec potest solum salu britur oppositum crede vel tenere

¶ primum corollarium contra modum loquendi magistri in littera huius distinctionis non solum so litudo vel singularitas negatur in divinis sed vera trinitas reperitur et coprobatur in personis patet corollarium ex conclusione quia non essent nec esse possent realiter distincte nisi foret vera et realis trinitas personarum istam veritatem de ducit dominus benedictus in tractatu contra errores eckardi et 24 et 25 articulis capitulo 2o probans personas esse distinctas alias et alias contra eck ardum qui 25 articulo dixit quod omnis distinctio est a deo aliena neque in naturis neque impersonis probavit quia ipsa natura est unum et hoc unum et quae libet persona est una et id ipsum unum quod natura contra quam articulum est christi Iohannes 11 alius est qui testimonium perhibet de me

Item iohannes 14 alium peraclitum dabit nobis Item athanus alia est persona etc modo certum est quod iuxta suum modum ponendi habent concedere alienitatem igitur et distinctionem

¶ Item probat veritate corollarii et conclusionis est concilium nicenum ubi dicitur haec est fides quam ex posuerunt pa tres primum quidem advesus arrii bla sfemiam dicentem creaturam esse filium dei ubi etiam dapmnatur sabellius quid oppositum corollarii et conclusionis sensit Item in sino do Romana facta sub damoso papa anathematizamus qui sabellii secuntur errorem Item augustinum in libro de fide catholica istam sinceritatem ponit

Item hylarius 5 de sinodi capitulo 18 sinodi si summi papae Item ad hoc est totus processus sancti thomae 4 contra gentiles capitulo 2 ubi plures ad hoc auctoritates adducit

¶ 2m corollarium deus non solum subsistit intribus super positis uno realiter et duobus inten tentioalibus sed tribus distinctis realiter ypostatibus patet hoc corollarium ex dic tis et ponitur expersse primo iohannes 5 ubi dicitur quod tres sunt qui testimonium dant in caelo

Ad illud idem est proce ssus domini alphonsi in forma distinctione ista quarta quaestione unica 2o et 3 articulis et habetur materia libro primo aureoli distinctione 3 quaestione 3 articulo 3 prolixe

¶ 3m corollarium deus intelligendo se vel amanda se non solum ponit se ante se vel extra se sed nostrum modum intelligendi inten tionabiliter domice sed realiter perfecte cum ydemptitate naturae vel vere relatione dis tinctive patet per idem proverbiorum 8 dominus posse dit me etc sequitur bodens cor eo etc Ex quo patet quod sabellius male exposit auctoritates ut deducit dominus benedictus 12 ubi supra ut patet dicto 2o ad dicta a ugustini de plone hunc autem sabellii errorem tractat sanctus thomas 4o contra gentiles capitulo 5 ubi ponit eius motiva Et capitulo novo ubi solvit sabe llii arguenta patet igitur ex hiis quod dictum eckardi in suis 25 et 24 articulis merito redarguitur et reprobatur

¶ Sed contra istam conclusionem est primo totum 2m principale primo quia incommuncabile esset communicabile 2o quia deus est omnibus modis idem 3o quia aut essentia divina sub respectu privitatis est compossibilis filio aut non etc sed nullum istorum

¶ 2o si sunt tres personae realiter relative distinc te igitur in divinis erit relatio et oppinio re lationis vel igitur erit tantum una vel plures si tantum una igitur erunt solum ibi duo supposita et duae personae et tunc contra conclusionem si vero plures quam una igitur erunt ad minus quatuor personae quod est haeresis expressa Et patet consequentia quia omnis op positio relativa requirit duo ex trema

¶ 3o deus omnimodo est idem quomodo simpliciter est melius esse idem quod non idem sed esse idem essentialiter et personaliter est melius quod non esse sic idem igitur deus est sic idem maior patet per anselmum monologion 15 minor probatur quia quod convenit patri et culibet personae est melius ipsum quam non ipsum sed esse idem convenit cuilibet personae quia quaelibet persona personaliter et essentialiter est idem essentia divinae igitur videtur quod simpliciter sit idem esse est melius quam non p ipsum et per consequens conclusio falsa

¶ Contra primum corollarium arguitur sequitur si corollarium esset verum quod 3 sunt aeternae personae et tamen non sunt aeternae quod est inplicatio patet consequentia quia si corollarium est verum igitur sunt tres verae coaeternae per onae igitur et aeternae sed quod non sunt 3 aeternae patet per athanasium in simbolo ubi dicit non tres aeterni sed unus aeternus igitur sequitur corollarium falsum

¶ contra 2m corollarium si ipsum est verum sequitur quod erunt octo res distinctae individuis quod omnino videtur falsum et loquor destinctione reali probatur consequentia quia per corollarium tres sunt personae distinctae sed non minus proprietates quibus personae habent esse sunt distinctae quae enim inter se non differunt realiter non possunt da re esse differens realiter cum igitur tres pro prietates distinctae quia secundum richardum 4 de trintate capitulo 17 in illa trinitate oportet tot perso nales proprietates esse quote sunt personae igitur sex sunt distinctae sed duae ema nationes sunt etiam distinctae dicen te anselmo libro de processionem spiritus sancti capitulo 2o filius nascendo habet esse de patre spiritus sactus non nascendo sed procedendo id circo nec filius potest esse spiritus sanctus nec spiritus sanctus valet esse ille cuius spiritus est Expressius ponit hoc damascenus libro primo capitulo 10 ubi dicit filius est a patre generatus spiritus sanctus Et ipse quidem a patre est sed non generaliter sed pro cessionaliter et quoniam est quidem differentia generationis et processionis didiscius igitur sequitur primum consequens illatum si corollarium sit verum

¶ Contra 3m corollarium nam si una persona per suum intelligere vel dilige ponit se ante se vel extra se sequitur quod quaelibet et cum filius intelligat se sequitur etiam quod ponit se ante se et spiritus sanctus intelliget di ligit se igitur etiam ponit se ante se ex et extra se quae tamen omnia sunt falsa igitur etc

¶ Ad ista respondeo et primo ad 2m principale unde cum primo dicitur quod nullum in communicabile etc posset primo dici quod proprie et stricte loquendo quod essentia divina non est communicabilis personis divinis patet hoc sic summendo communicari nichil co- micatur alteri nisi sit distinctum ab ipso modo essentia divina non distinguuitur a perso nis nec econaso quare non potest proprie eis communicari

¶ Aliter potest dici admittendo modum conclusionem loquendi doctoris scilicet quod essentia divina sit commuicabilis et non persona et tunc cum arguitur nullum incommunicabile tribus dico quod ista maior potest dupliciter intelligi uno modo sic nullum communicabile etc id est non est aliud quod communicatur tribus tunc maior est simpliciter falsa

¶ alio modo sic non est communicabile id est ipsum non potest communicari tribus tunc conceditur a et forma arguendi non valet

¶ ad 2m satis patet ex dictis sanctis thoomas parte prima quaestione 28 articulo 3o etiam satis diffusive ad illam rationem respondet sed dominus be nedictus retractando enudem ar ticulum eckardi dicit illum inhaeresim sabellim incidisse et pro ratione ultra responsionem sancti thomae dicit quod licet quaelibet divinarum personarum sit tota divina essentia non tamen tottaliter in se habet omnia quae in divina essentia aliquo modo sunt quia licet quaelibet persona sit tota divina natura tamen divina natura consequentibiliter non est tottaliter eadem cum qualibet persona singlariter accepta plura dicit circa ista quae ad sanum intellectum aestimo esse bona licet plura circa ea possent particulari ad propositum videtur esse processus damasceni libro primo capitulo 11 ubi dicit sed omnia unum sunt pater et filius et spiritus sanctus praeter in generationem et generationem et processionem ecclesiae quod aliqua excipit Item damascenus libro primo capitulo 5 in divinitate unam naturam confitemur tres autem ypostaseos id est personas secundum veritatem entes in quibus et omnia quidem naturalia et substantialia simplicia in quibus id est dicimus differt autem ypo staseon solum proprietatem Item richardum libro 4o de trinitate capitulo 17 fidentis fateamur perso nas in divinitate secundum substantias dictas et substantiam significare et plures ibi personas non plures substantias esse quia sunt plures habentes unum et indifferens esse ex differenti proprietate unitas itaque ibi est est iuxta modum essendi pluralitas iuxtz modum exeundi haec ille

¶ Ad idem est boetius circa fi nem libro de trinitate anselmus de processione spiritus sancti ex quibus patet quod licet sit ibi summa unitas non tamen attenditur ibi pluritas vel alteras al teritas

¶ 2o quod hic concordat benedi ctus cum henricus de urimaria dicens quod inmensa personae divina essentia re quirit 3a suppositam quia licet in qualibet persona sit omnis perfectio divinae essentiae non tamen omnimodo

¶ 3o quod difficile videtur concordare dicta Clenchot in ista 2a distinctione in expositione litterali diceret patrem esse filium essentialiter et eodem modo patrem esse filium filium esse patrem etc et dicta ista quia licet sit una essentia vel unum essentialiter non tamen videtur esse concedendum quod unus sit alius essentialiter sic scilicet quod pater sit filius essentialiter econtra aliter oportet concedere has consequentias non valere vel consequentia esse vera pater non est filius quod igitur non est filius essentialiter Et hanc pater est filius essentialiter igitur pater est filius quod tamen videtur difficile patet quia si assignatur causa quare prima non valeat haec scilicet quod arguitur ab inferiori ad superius negatione et cum distinctione igitur in 2a arguitur ab inferiori ad superius affirmative sive distinctive et per consequens videtur quod 2a sit bona si prima non valetque si vicem concedenda et haec pater est filius Et tamen hoc haec pater non est filius quod in proposito videtur contradictio plana dicit tamen iste doctor quod augustinus concedit quod ipse dicit 83 quaestionibus quaestione 12 videtur tamen quod augustinum posset gloriari quod ponit adverbium pro nomine ut di catur sunt essentialiter id est una essentia et sic pater est filius essentiaiter id est pater est essentialiter quae filius materia est profunda te neat quilibet quid sibi magis consonum videtur fidei et scripturae

¶ ad 3am rationem 2i principalis respondet dominus benedictus ubi supra 3a supponendo primo quod fi des catholica confitetur quod divinae personae sunt unum in essentia divina quae communis est communitate reali tribus personis sit quod omnes divinae personae et earum quaelibet est ipsa divina tota essentiam probat extra de sum ma trinitate et fide catholica capitulo damp namus et Iohannes x augustinus 7 de trinitate capitulo 6 haec suppositio est primum capitulo articulo illius 27

¶ 2o supponit eodem articulo capitulo 2o quod divinae personae constituntur inesse ex essentia et revelatione vel proprietate relativa quae proprietates sunt sunt distincte inter se realiter ab aliis proprietatibus sibi oppositis relative et quae sic sunt distinctae Constitiuunt personas realiter distinctas sic quod licet essentia ut in se consideratur sic una minore aliter in tribus personis tamen persona constituta ex proprietate et essentia ab alia perso na est realiter distincta probat haec ubi supra capitulo dampnamus per augustinum 1 de trinitate capitulo primo 15 de cernitis capitulo 14 per anselmum monologion 55 et 56 et capitulis per dyonisum de divinis nominibus capitulo 2o dicit in fine t quod filius numquod est pater nec econverso

¶ 3o suppositione in 3o capitulo quod divina essentia esse in divina persona quia una vel duae praecedunt potest intelligi dupliciter uno modo ut illa essentiam et essentia sic illud quo dictae personae habent esse divinitatis consti tuens ipsam divina personam una cum relatione et proprietate personali ¶

Alio modo consideratur essentia divina ut est in persona aqua alia procedit non ut ipsam personam divinam a qua alia vel aliae procedunt constituit in esse perso nali sed ut est principium communicandi ipsi per sonae producenti alteri divinam essentiam per ac tum generationis vel processionis primo modo essentia divina existens in una persona Cum modo quem habent in dicta persona quia sic est constituitiva et stat sub proprietate de terminativa non est alteri personae communicalibis Sed 2o modo sic est communicabilis alteri personae et et sic est in patre et filio non solum con stituitiva personarum ipsarum sed etiam sit communicativa ipsius et isto modo non est in spiritu sancto et sic aliter modus est divinae essentiae existentis in persona ut est constitui tiva inee personali et alter modus eiusdem essentiae est principium communicandi se ipsum alteri personae in veritate eiusdem essentiae haec ibi

¶ per hoc ad formam cum dicit ockam quid essentiam in patre est est in compossiblis producta haec est falsa simpliciter dicit dominus benedictus quod istae propositiones sunt duplices in uno sensu sunt vere in alio sensu sunt falsa ideo cum ockam dicit quod sint falsae simpliciter male dic quod autem huiusmodi propositiones sint dupli ces patet ex 3o supposito et deducit pro lixe per 3m et 5m capitulum articuli illius difficile tamen videtur posset ex toto falsifica ri dictum ockam tenendo huius propositiones reduplicative sicut patet ex eorum ex positione tibus qui igitur vult dicere consequenter ad oc kam potest restringere et dicere quod sint falsae qui non vult eum negare sequatur modum ponendi benedicta qui fun datur super dictis doctoris solempnis in summa articulo 56 quaestione 4 verum tamen est quod aliqua supponit benedictus quae moderni non admittunt sicut patet de illa constitutione et de primo communicandi primum horum inprobat diffusive gregorius libro primo distinctione 26 conclusione prima primae quaestionis inprobat distinctione 7 primi articulo 2 contra sanctum thomam aegidium ockam et scotum diffusive pro me beatum hunc reputo qui credit sine de fectu videtur tamen michi quod si praedictae propositiones sunt reduplicative et praeiatens re reduplicative est prima exponens quod sed logcam ockam vel modicum vel nihil errant in hac parte haberent namque consequenter dicere ipse benedictus quod essentia divina sub respectu paternitatis generat et sub respectu paternitatis generatur quod si sic sic benedictum relinquo studiose

Ad ratio nem contra primum corollarium dicunt aliqui quod sicut non sunt 3 magni nec tres magni tudines 2m beatum augustinum 5o de trinitate 8 et 10 capitulis ita nec tres aeterni nec tres aeternae et ex hoc dicunt ipsum anathasium inplicasse quia primo dixit non tres aeterni et postea dixit coaeterni sibi sunt et coaequales sed hoc non est arguere anathasium sed totum ecclesiae ritum quae utitur illo simbolo quare puto hoc male dictum

¶ ideo potest responderi ex dictis dominum Egidii magini libro primo distinctione 9 quaestione 3 ubi dicit quod aeterni potest stare substantive et adiectivae si substantive sic non tres aeterni sed unus aeternus Si adiectem tunc possunt dici tres aeterni aliter respondet ibi praedictus doctor quod haec est magis propria pater et filius sunt coaeterni quam dicere sunt aeterni nam primum non negat atha nasius sed 2m

¶ ad rationem contra 2m corollarium dico negando antecedens quia solum sunt tres res in divinis et cum probatur de proprietatibus relativus et emanationibus personarum dicendum 2m benedictum 5 de consideatione et patebit magis infra distinctione 27 perso narum proprietates aliud quam ipsas quod non aliud quod unum deum unam divinam substantiam unam divinam naturam unam divina summam maiestatem fides catholica confitetur numera igitur si potes aut sive substantia personas quae ipsa sunt aut sive per sonis proprietates quae ipse sunt aut si dividemus quis tenetur aut personas a substantia vel proprietates a personis nescio quomodo trinitatis se cultorem posset qui intantam rerum excusserit numerositatem haec ille Ex quibus praestet quod licet persona interse ex proprietates sive emanationes disting uuantur sunt praecise tres res quia emanationes et proprietates sunt idem personis et sunt personae miror igitur quliter benedictus ponit proprietates constuuntur personas Cum tame istam auctoritatem benedicti pro se adducat in articulis eckardi articulo 34o capitulo 15 maxime cum notum nichil constituere se ipsum sic igitur patet quod prima quam non va

Ad rationem contra 3m corrollarium respondet thomas de aergentis in ista 2a distinctio quaestione 2a articulo primo dicens quod dicere dupliciter accipitur uno modo proprie et sic est idem quod verbum concipere et ita sumitur ab augustino 7 de trinitate Cum dic non nisi pater est dicens in divinis alio modo sumitur dicere pro perfectio intelligere et sic quaelibet persona dicit se con similiter omnino posset dici de intelligere et isto modo dicere videtur accipere ipse venerabilis anselmum modum 57 58 et 59 ca pitulis ubi dici quod singulem personae se dicunt et quaelibet earum se dicit ex quibus patet taliter qualiter quare non quaelibet persona cum dicit verbum producit Et dico notanter taliter qualiter quia secundum anselmum monologion capitulo 60 huius causa sub huius rei videtur transcendere essentiam intellectus aciem humani Et capitulo 59 mirum quodam et inexplicabile video enim cum ma nifestum sit unum quemquod scilicet patrem et filium et patris filiique quod spiritum patrem se et am bos alios dicere et unum solum esse ibi ubum nullatenus tamen ipsum verbum videtur posse dici verbum omnium trium sed tantum unius eorum

¶ ad 2am rationem contra 2am conclusionem patet ex dictis meis in principio primo articulo 2o in 2o principali ubi est dictum quod non sunt tot personae et sunt relatio nes Sed dicerent atiqui et eorum sequates quod tot sunt personae quot sunt proprietates nam sed ipsos relatio non constuit ut relatio sed ut proprietates quare positionem ibidem in principio quod re latio non est sufficiens medium pro bans pluralitatem in divinis

¶ Ad 3m contra eandem 2am conclusionem cum arguitur deus est omnimodo idem etc conceditur maior et negatur minor scilicet quod omne idem essentialiter et personaliter sit melius et cum probatur illa minor sit quod convenit patri etc potest dici quod verum est si non est relatum vel includens relationem aliter potest dici quod sic esse idem convenit cuilibet personae et tamen non omnibus ad invicem simul et sic patet quid dicendum ad rationes contra dicta in 2a conclusione et corollaria ipsius

¶ 3a studens sacrae theologiae textum aprehendere potest cernitis articlum per studium bonum et meritorium probatur conclusio quia articulus est sufficienter in sacra scriptura expressus in stu dens sufficienter potest aprehendere ipsum consequentia est satis evidens et antecedens patet ex praemissis prima pars conclusionis vera sed quod per studium bonum et meritorium quae erat 2a pars patet ex dictis magistri in ista 2a distinctione capitulo primo et sunt verba augustini quia hac veritate nichil fructuosius invenitur ad hoc est totus processus adae quaestione prima prologis ubi istam partem probat diffusive

¶ primum corollarium quamvis nulla ratio conveniat intel lectium creato ut sic libere agendi sum tum apprehensione istius articuli non est proprie meritum studendi prima patet nam quam repugnat voluntati ut sic illibectari tam repugnant intellectui ut sic libertari sed primum simpliciter repug nat igitur et 2m Ex hiis patet contra fastinum de ast libro 3o quaestione penultimis in responsionibus ad obiecta similiter contra brinkil in lectura sententiarum scilicet quod intellectus non est liber nec quo ad actum nec quo adhabi tum simliter quo ad gradum patet hoc cum nulla ratio libertatis conveniat ei ut sit

¶ 2m corollarium Quamvis sive apprehen sione huius articuli non fit meritum stundendi tamen totum meritum studii pendet ex dei gratia et actu volendi prima pars patet ex dictis et 2a probatur quia voluntas est tam meriti et non sine gratia igitur etc

¶ 3m corollarium sacra scripturae est circumstantia studium augens non diminuens credendi meritum pro corollarium quia talem studium de se est meritum dummodo in caritate et propter deum fiat et fidei non repugnant igitur corollari verum Et ex hiis ut videtur sequitur responsio ad quaestionem satis informa quia pars a ffirmativa est vera sicut patet ex dictis

Sed contra istam 3am conclusionem est primo tertium principale quia studens periculo erran di se exponit 2o quia studium istud fidem diminuit 3o quia solam in tellectivam perficit non enim videtur dubium quin stundens legendo dicta haereticorum exponat se periculo errandi igitur videtur quod non sit meritorium

2o contra probationem illius conclusionis in qua dicitur quod articulus trinitatis sit sufficienter expressus cum igitur secundum dyonisium de divinis nomibus capitulo primo non sic audendum aliquid dicere et co gitare de super substantiali et oculte di vitate praeter ea quae divinitus ex sanctis eloquiis sunt expressa et certum est quod in tota sacra scriptua sacri canonis hoc nomen persona de deo non inveniatur expressum igitur non debet attibui sibi neque sic transferenda ad divina

¶ 3o contra eandem conclusionem in sacra scriptura miscentur dicta haereticorum gentilium etiam infidelium et philosophorum quae in propriis locis legere non licet nec expedit igitur nec iux ta sacrae scripturae et cum scriptura non possit legi sive illis sequitur quod sacra scriptura non est legenda consequentia videtur bona et antecedens patet nam quod dicta illa falsa misceantur patet per totum processum li bri de cuitate et quasi communiter de omni bus libris sanctorum quod autem non debeat legi in propriis locis patet de yeroo qui funt graviter percussus eo quod legit libros ciceronis igitur etc

¶ contra primum primum corollarium intellectionis et voluntas sunt eadem res omnino sed voluntas est libera igitur et intellectus maior patet ex dictis in conclusione primae distinctionis et minor patet ex ratione istius corollarii primi et formae videtur bona igitur corollarium falsum

¶ Contra 2m corollarium arguitur sic si ipsum est verum sequitur quod nullus meretur nisi apprehen dat articulum trinitatis et quod approhensio istius articuli sit actus ipsius vo luntatis quae ambo sunt falsa igitur et corollarium probatur consequentia pro prima parte nam si sine apprehensione istius articuli non est meritum igitur quandocumque est meritum est etiam apprehensio istius articuli sit actus ipsius voluntatis et habetur primum pro 2a parte probaur quia si totum meritum pendet quantum ad hominem ex actu voluntatis sequitur si apprehensio sit meritoria quod erit actus voluntatis et sic habetur 2m

¶ Contra 3m corollarium nam per studium acquiritur habitus faciliter credendi igitur studens ex suo studio praedit unam circumstantia inten dentem ad augmenndum meritum ipsius antecedens notum est et consequentia probatur quia difficultas credendi est circumstantia intenden meritum et actum merendi nam 2m Ieorminum in epistola ad filium maitii ea res maior est meriti quae ma ioris est laboris et ambrosius in libro de cayu et abel omnis virtus in labore consistit ad idem videtur esse philosophus 2o ethicorum igitur videtur corollarium falsum

¶ ad ista et primo ad principale cum dicitur quod studium huius arguitur non sit etc negatur antecedens et cum probatur primo quia talis exponit se peri culo errandi dicendum quod si studeat taliter qualiter debet quod hoc est falsum Si autem aliter quam debet non est contra propositum debet namque talis cum venerabili anselmum in fine prologis sui prosologion non quaerere intelligere ut credat sed debet credere ut intelligat simile dicit circa principium primi sui Cur deus homo Ex quo sequitur mortale documentum quod nullus debet se po nere ad theologiae studium nisi haberent cor vita et fide iudei amore fixum patet sapientiae primo quia in malino lam animam non introibit sapientia nec habitabit in corpre subdito peccatis Si loquebatur anselmum in prolo go sui prosologion doce maetdiante quaerere te et ostende te quaerenti quia nec te quaere possum nisi tu doceas et ostendas quaere te desi derando desiderem te querendo in veniam amando amem inveni endo sic loquebatur prius cum dixit a mandatis intellexi ex quibus patet

ad 2m cum dicitur istud studium fidem diminuit patet enim quod neque e vacuat neque diminuit quia debet credere ut intelligat non intelli gere ut credat quamvis tamen scientia per haec stundium acquiratur et haec est quod di ctum est in prologo quod theologia fidem praesupponit et requirit nec valet ratio opponentium in materia ista quod sequatur ad hoc idem esse evdens et inevidens patet enim quod non sequitur sed bene sequitur quod aliter a sen titur propter aliquod medium quod non fa cit scientrficam eiudentiam et aliter propter aliud quod facit evidentiam et illud nullam repugnatiam includit

¶ ad 3m in eodem principali cum dicitur quod solum intellectum perficit di co primo quod consequentia non valet quia tamen hoc stat quod sit actus in paratus vo luntatis et propter hoc meritorius esse potest

¶ 2o nego assumptum primo consequenter ad oppinionem ponentem quod theologia practica sit 2o secundum oppinionem domini Aegidii et thomae de argentis dicens quod theologica dicitur effectiva et sequitur eos alphonsus

¶ 3o secundum oppinionem quam videtur tenere hugolinus quod theogia non sit pure speculativa nec pure prac tica sed simul utrum et sic patet ad to tum 3m principale

¶ ad 2am rationem contra eandem conclusionem circa arguitur contra probationem conclusionis dicitur quod et si non inveniatur hoc nomen informa in sciptura tam talia ponuntur in ea ex quibus sufficienter potest probari quod in divinis perso na hoc nomen est admittendum sicut est generari generare geneitum et generans quae solum propris suppositis convenit sed suppositum ne intellectualis est persona igitur etc non tamen ymaginan dum est quod ibi sit aliquod accidens licet Boetius dicat in libro de trinitate et in libello de duabus naturis et una persona non est nisi substantia cum accidentibus quia hoc nomen persona sicut et alia debet deo attribui sive inperfectione illud igitur quod est perfectionis in hoc nomine perso na debet deo attribui et si quid connotat inperfectionem remoneri qualiter tamen hoc nomen significet et quid quid connotet habetur aliquantulum per richardum libro 4o de trinitatis capitulo 19 sed suf ficiant haec ad praesens

¶ ad 3m cum arguitur ex dictis philosophorum dico cum beato am bosio super lucam legimus aliqua ne ignoremus legimus aliqua non ut teneamus sed ut repudiemus Ex quo patet qualiter licitum est huius legere et qualiter non nam lege talia ad eruditionem et falsorum reprobationem est lici tum sed lege ea ad credulitatem vel initationem sive assertionem est il licitum vel etiam ad vanitatem et naturalem delectationem quia tempus potest circa merita occupari quam circa illa ad quae homo de neccessitate salutis obli gatur quod nullus dubitat fore illictum

¶ ad rationem contra primum corollarium dicitur quod intellectus et voluntas sunt eadem res di co quod nonanter dixi meo quod intellectus ut sic patet hoc quia ut sic est poten tia naturalis et ideo anima quae est tam vo luntas quam intellectus sed rationem qua vos dicitur libere agere sed secundum quod intellectus decitur agere naturaliter nec procedit ratio contra illa dicta

¶ ad rationem contra 2m corollarium cum dicitur quod si corollarium sit verum etc di co quo ad primum consequens primo concedendo ipsum loquendo de apprehensione actuali et habituali dico 2o quod contra non valet de forma unde non sequitur sive acquisitione gradus remissionis non possum acquirere gradum intensio rem ergo quandocumque acquiro gradum inten siorem acquiro remissiorem sed bene sequitur quod acquiro vel acquisivi ita sufficit in proposito quod apprehendat vel alias ante apprehenderit non curo tamen ad praesens disctutere veritatem in forma exempli adducti sed sufficit consequentiam non tenere de forma

¶ ad 2m consequens potest dici primo negando quia non omne quod depen det vel dependet ex actu volendi vel a voluntate est cuius actus sicut posset ostendi in multis exemplis ¶

2o potest dici et melius quod aliquid esse actum voluntatis potest esse vel imperative vel elicitive primo modo conceditur consequentia et negaretur falsitas consequentis sed 2o modo conceditur falsitas consequentis et negetur consequentia

¶ Ad rationem contra 3m corollarium cum dicitur quod per stu dium acquiritur habitus faciliter creden di etc potest dupliciter responderi

¶ primo quod licet studens perdat unam circumst antiam ex hoc tamen non sequitur quod suum me ritum diminuatur quia loco illius circum stantiae acquirit alias multum meli ores ista sicut est intensius credere vel extensius expressius et verius et etiam suam fidem caritati sub ordinare et in deum actualiter dirigere et multa hiis si milia

¶ 2o potest dici negando assumptum quia non semper melior theologus facilius credit quia occurrunt sibi plures ratio nes iustantiae quas quas simpli ces non advertunt et ideo ut frequentius tales oportet captivare intellectum in obsequi um christi et hoc forte advertit ecclesiasticos cum dicebat qui addit scientiam addit et laborem ecclesiastes caplaio primo et sic patet quid dicendum de tota ista conclusione et ad rationes factas in ipsa