REPROBATA crudelitate in hospitibus Aegyptiorum, & ostenso quoe digne pro illa inhumanitate fuerunt percussi tenebrarum caecitate: In ista parte redit Autor satis abrupte tractando de diuina potesta te, in operando mirabilia pro filijs Israel in transitu maris Rubri, & in itinere per desertum. Dixit enim superius in isto Capitulo quo om nis creatura reflectebat se quodammodo, applicato cursu Naturae ad obediendum diuinae uoluntati, circa gubernationem electorum suorum: illam eandem conclusionem pertractat in lectione hodierna. Et circa hoc duo facit: Quia primo declarat obedientiam creaturae tam in elementis, quam in elementatis in generali. Se cundo applicat obedientiam illam ad res gestas in speciali, ibi: Ignis in aqua valebat.

Circa primum duo facit: quia primo ostenditque licet elementa tunc recesserunt DEO iubente a naturae suae consuetudine, non tamen recesserunt a consonan tia harmonicae dispositionis. Secundo declarat quomodo animalia inter se quae dam nova uicissitudine suas proprietates comunicauerunt, ibi: Agrestia enim. Di cit ergo primo sic: Quod sicut organisator in quocumque instrumento musico es ficit harmoniam ex diuersa tensione, & moderatione chordarum iuxta scientiam ar tis suae, & pro libito uoluntatis suae. Facit eandem chordam modo reddere acutum sonum, modo grauem, & tamen semper seruatur bona harmonia, & consonantia delectabilis in operatione sua. Eodem modo DEVS utitur pro uoluntate sua elementis, & caeteris crea turis ad beneficia electorum, & supplicia reproborum, pro libito uoluntatis suae, & tamen hoc non obstante consonantia harmonica, quae est inter elementa non dissol uitur. Dicit ergo per similitudinem: Dum elementa in se couertuntur. 8 dum elementa suas uirtutes mutant uel intermittunt, sicut in organo quocumque musicali, qualitatis sonus hypallage. i: qualitas soni immutatur, pro uoluntate organisantis, & om nia elementa sutum sonum custodiunt, quo ad uniuersalem modulationem: ita quoe sicut non tollit melodia per mutationem sonorum in diuersis chordis instrumenti: Ita nec in elementis tollitr eorum proportio & harmonia propter mirabiles operationes, quas DEVS fecit per ea. Non em DEVS condidit creaturam sibi contrariam, sed suae uoluntati consentaneam. Vnde. 8. de quo facto aestimari ex ipso certo visu potest, quid non ex consueto usu Naturae, sed ex uoluntate conditoris ista fiebant: sicut in spe ciali statim declarat. Agrestia enim. i. homines, & alia animalia, in aquatica con uertebantur. i ad modum piscium aquaticorum in fundo maris ambulant: & quaecunque erant natantia, ut ranae, in terra transibant: hoc quantum ad animalia. Quantum ue to ad elementa. Ignis in aqua valebat supra virtutemnd e. ignis mixtus cum grandi ne de coelo ueniebat nec ignis aquam, nec aqua ignem impediebat. Exod. 9. Vnde subdit: Et aquae extinguentis naturae obliuiscebatur. 2. non extinguebat ignem, cum quo de coelo ueniebat: sicut expositum est c. 16. Consequenter subdit effectus mi rabiles diuinae gubernationis in speciali quantum ad elementa. Vbi sciendum que flamma siue ignis duplice habet uirtutem in duplici materia: Nam flamma naturaliter comburit siccum, & dissoluit humidum congelatum, sicut in glacie. Sed fuit mirabile quae flamma DEO uolente etiam passiuis approximata, neutrum horum fecit. Vnde sub dit: Famae econtrario. s. contra naturam suam non vexauerunt carnes, inflammabiles, corruptibilium animalium coambulant ium per desertum: & potest intelligi de serpend bus ignitis, quorum corpora non fuerunt consumpta per flammam in eis conten tam. Vel de hominibus, qui per serpentes non laedebantur, postquam serpen tem aeneum inspexissent. Vel de animalibus, uel de iumentis, quae non laedeban tur per illos serpentes ignitos. Nec flamae dissoluebant illam bonam escam, scilicet Manna, quae cum facile dissoluebatur sicut glacies ad calorem ignis, sicut supra di ctum est ca.16. Sed dubium est de eo, quod superius dixit: quod quaecunque e rant natantia in terra transibant. Vniuersaliter enim loquitur, & tamen non le gimus quod pisces in terra transibant. Dicendum quod pisces erant mortui, Exod. 7. Pisces qui erant in fluuio mortui sunt, & pro piscibus eructauit fluuius ranas. Vnde non erant alia tunc natantia nisi ranae.