Tractatus 123

De eo quod dicit Jesus, Venite, prandete; usque ad id, Hoc autem dixit, significans qua morte clarificaturus esset Deum. Cap. xxi, . 42-19.

i. 1n co quod tertio Dominus post resurrectionem manifestavit se discipulis suis, beati Joannis apostoli Evangelium terminatur: in quo jam pertractavimus, ut valuimus, partem priorcm, usqUe ad cum locum ubi narratum est captos fuissc pisces centum quinquaginta tres a discipulis quibus se demonstravit, et cum magni essent, retia non esse disrupta, Dciudc quae sequuntur consideranda sunt, et quantum adjuvat Dominus, sicut res postulare vidcbitur, disserenda. Pcracla quippe illa piscatione, Dicit eis Jesus: Venite, prandete. Et ncmo audebat discumbentium inter­ rogare cum, Tu quis es ? scientes quia Dominus est. Si ergo sciebant, quid opus erat ut iuterrogarent? si autem non opus crat, quare dictum est, non audebant; quasi opur esset, sed timore aliquo non auderent? Sensus ergo hic est: tanta erat evidentia vcritatis, qua Jesus illis discipalis apparcbat, ut corum non solum negare, sed nec dubitare quidem ullus auderet; quoniam si quisquam dubitaret, utique interrogare deberet. Sic ergo dictum cst, Nemo audebat eum interrogare, Tu quis es ? ac si diceretur, Nemo audebat dubitare quod ipse esset.

i. Et venit Jesu:, et accipit panem, et dat cis, et piscem similiter. Ecce dictum est etiam quid pranderent: de quo prandio aliquid suave ac salubre dicemuset nos, si pascat et nos. Superius narratum est quod isti discipuli, quando descenderunt In terram, viderunt prunas positas, et piscem superpositum, et panem. Ubi non est intelligendum etiam superpositum panem fuisse prunis, sed tantum subaudiendum, Viderunt. Quod verbum si repetamus eo loco ubi snbaudienduln est, ita totum dici potest: Viderunt prunas positas, et piscem superpositum, et panem viderunt. Vel iia. potius: Viderunt prunas positas, et piscem superpositum, vi derunt et panem. Jubente etiam Domino at. tulerunt et de piscibus quos ips ceperant: quod eos fecisse quamvis a narrante non esset expressum, tamen Dominum jussisse non tacitum est. Ait enin: Afferte de piscibus quos apprehendistis nunc (Joan. XXI 9, 10). Et utique jubente illo eos non fecisse quis credal ? Hinc ergo fecit prandium Dominus illis septem discipulis suis, de pisce scilicet quem prunis superpositum viderant, huic adjungens ex illis quos ceperant, et de pane quem nihilominus eos vidisse narratum est. Piscis assus, Christus est passus. Ipse est et panis qui decoelo descendit (Id, vi, 41). Huic incorporatur Ecclesia ad participandam beatitudinem sempiternam. Propter quod dUctum cst, Afferte de piscibus quos ap­ prehendistis nunc; ut omnes qui hanc spem gerimus, per illum septenarium numerum discipulorum, per quem potest hoc loco nostra universitas intelligi figu­ rata, tanto Sacramento nos communicare nossemus, et eidein beatitudini sociari. Hoc Domini prandium est cum discipulis suis, ad quod Joannes Evangelium suum, cumhaberetdeChristo alia multa quae dicerct, magua, ut existimo, et rerum magnarum contemplatione concludit. Hic enim Ecclesia qualis in solis bu­ nis futura est, significatur per capturam centum quinquaginta trium piscium; et eis qui haec credunt, sperant, diligunt, participatio tantae beatitudinis pcr hoc prandium demonstratur.

3. Hoc jam tertio, inquit, manifestatus eit Jesus discipulis suis, cum resurrexisset a mortuis. Quod non ad ipsas demonstrationes, sed ad dies referre debemus (id est primo die, cum surrexit; et post dies octo, quando discipulus Thomas vidit et credidit, et hodie quando hoc de piscibus fecit; post quot autem dies id fecerit, dictum non est): nam ipso primo die non scmel visus est, sicut, Evangelistarum omnium destimonia collata demonstrant: sed, sicut dictum est, secundum dies numerandx sunt manifestationes ejus, ut ista sit tertia; prima quippe habenda sit 1, eademque una propter unum diem, quotiescumque se et quibuscumque, die illo quo resurrexit, ostendit; secunda post dies octo, et haec tertia, et deinde quolies voluit usque ad diem quadragesimum, quo ascen-' dit in coclum, quamvis non scripta sint omnia.

4. c Cum ergo prandissent, dicit Simoni Petro. Simon Joannis, diligis me plus his? Dicit ei: Etiam, Domine, tu scis quia amo te. Dicit ci: Pasce agno; mcos. Dicit ci itcrum: Simon Joannis, diligis me ? Ait illi: Etiam, Domine, tu scis quia amo te. Dicit ei: Pasce agnos meos. Dicit ei tertio: Simon Joannis, amas me? Constristatus est Petrus, quia dixit ei tertio, Amas me? et dicit ei: Dominic, tu omnia scis, » tu scis qnia amo te. Dicit ei: Pasce oves meas. Amen, amen dlco libi; cum esses junior, cingebas te, etambulabas ubi volebas: cum autem senueris, extentos manus tuas, et alius te cinget, et ducet quo tu non vis. Hoc autem dixit, significans qua morte clarificaturus esset Dcum. i Hunc invenit exitum ille ncgator, et amator; praesumendo elatus, negando prostratus, flendo purgatus, confitendo probatus, patiendo coronatus: hunc invenit exitum, ut pro ejus nomine per- recta dilectine moreretur, cum quo se moriturum perversa festinatione promiserat. Faciat ejus resurrectione firmatus, quod immature pollicebatur inlirmus. Hoc enim oportebat, ut prius Christus pro Petri salute, deinde Petrus pro Christi praEdicatione moreretur. Praeposterum fuit quod audere coeperat humana temeritas, cum istum disposuisset ordinem veritas. Animam suam se positurum pro Christo Petrus putabat (Joan. XIII, 57), pro liberatore liberandus; cum Christus venisset animam suam positurus pro suis omnibus 1, in quibus erat et Petrus; quod ecce jam factum est. Nunc jam firmitas cordis ad suscipiendam mortem pro nomine Domini vera ipso donante sumatur, non falsa nobis errantibus praesumatur. Nunc est ut vitae hujus non metuamus interitum; quia resurgente Domino vitae alterius praecessit exemplum. Nunc est, Petre, ut mortem non timeas; quia vivit quem mortuum dolebas, et quem pro nobis mori carnali amore prohibebas (Mauh. XVI, 21,22). Ausus es praevenire ductorem, formidasti ejus porsecutorem: jam pretio pro te fuso, nunc est ut scquaris emptorem, et sequaris omnino usque ad mortem crucis. Verba ejus audisti, quem jam veracem probasti; passurum te ipse praedixit, qui te praedixerat negaturum.

5. Sed prius Dominus quod sciebat interrogat, nee semel, sed iterum ac tertio, utrum Petrus eum diligat; nec aliud toties audit a Petro, quam se diligi; nec aliud toties commendat Petro, quam suas oves pasci. Redditur negationi trinae trina confessio, ne minus amori lingua serviat quam timori, et plus vocis elicuisse videatur mors imminens, quam vita praesens. Sit amoris oflicium, pascere dominicum gregem; si fuil timoris indicium, negare pastorem. Qui hoc animo pascunt oves Christi, ut suas velint esse non Christi, se convincuntur amare, non Christum; vel gloriandi, vel dominandi, vcl acquirendi cupiditate, non obediendi et subveniendi eLDeo placendi charitate. Con-, tra hos ergo vigilat toties inculcata ista vox Christi, quos Apostolus genuit sua quaerere, non quae Jesu Christi (Philipp. 11, 21). Nam quid est aliud, Diligis me? pasce oves meas, quam si dicerclur, Si me dil gis, non te pascere cogita: sed ovcs ntcas, sicut meas pasce, non sicut tuas; gloriam mcam in cis qu;crc, non tuam; dominium meum, non tuum; lucra ntca, non tua; ne sis in eorum societate qui pertinent ad tempora periculosa, seipsos amantes, et caetera quoe huic nialorum initio connectuntur? Cum enim dixisset Apostolus, I Erunt enim homines seipsos amantes; » v secutus adjunxit, < Amatores pecuniae, elati, superbi, blasphemi, parentibus non obedientes, ingrati, scelesti, irreligiosi, sine affectione, detractores, incontinentes, immites, sine benignitate, proditores, procaces, caecati, voluptatum amatores magis quam Dei; habentes speciem pietatis, virtutcm autem ejus abnegantes » (II Tim. III, 1-5). Haec omnia mala ab eo velut fonte manant, quod primum posuit, seipsos amantes. Merito dicitur Petro, Diligis me? et respondet, Amo te; eique refertur, Pasce agnos meos: et hoc iterum, hoc tertio. Ubi etiam demonstratur unum atque idem esse amorem et dilectionem: nam etiam Dominus novissime non ait, Diligis me; sed, Amas me? Non ergo nos, sed ipsum amemus; et in pascendis ovibus ejus ea quae sunt cjus, non ea quae sunt nostra quaeramus. Nescio quo enim inexplicabili modo, quisquis scipsum, non Deum amat, non se amat; et quisquis Deum, nou seipsumamal, ipse se amat. Qui enim non potestvivere de set moritur utique amando se: non ergo se amat, qui ne vivat se amat. Cum vcro ille diligitur de quo vivitur, non se diligendo magis diligit, qui propterea non se diligit, ut eun diligat de quo vivit. Non siut ergo seipsos amantes qui pascunt oves Christi, ne tanquam snas, SCII tanquam ipsius eas pascant; et velint ex illis sua lucra conquirere, sicut amatores pecuniae; vel cis dominari, sicut elati; vel gloriari de honori­ bus quos ab eis sumunt, sicut superbi; vel in tantum progredi ut etiam haereses faciant, sicut blasphemi: nec cedant sanctis patribus, sicut parentibus non obe­ dientes; et cis qui illos corrigere volunt quia perire nolunt, mala pro bonis reddant, sicut ingrati: interficiant animas et suas et alienas, sicut scelesti; materna Ecclesiae viscera dissipent, sicut irreligiosi; non compatiantur infirmis, sicut sine affectione; famam sanctorum maculare conentur, sicut detractores; cupiditates pessimas n>n refrenent, sicut incontinentes; exerceant lites, sicut immites; nesciant subvenire, sicut sine benignitate; indicent inimicis piorum quae occultanda cognoverint, sicut proditores; humanam verecundiam inverecunda exagitatione perturbent, sicut procaces; non intelligant neque quae loquuntur, neque de quibus affirmant (I Tin. I, 7), sicut caecati; laetitias carnales spiritualibus gaudiis anteponant, sic ut voluptatum amatores magis quam Dei. Haec eniti atque hujusmodi vilia, sive uni homini accidant omnia, sive his alia, illis alia dominentur, ex illa radice quodammodo pullulant, cum sunt homines seipsos amantes. Quod vitium maxime cavendum est eis qui pascunt oves Christi, ne sua quaerant, non quae Jesu Christi;etin usus cupiditatum suarum conferant, pro quibus sanguis fusus est Christi. Cujus amor in co qui pascit oves ejus, in tam magnum debet spiritualem crescere ardorem, tit vincat etiam mortis naturalem timorem, quo mori nolumus, et quando cum Christo vivere volumus. Nam et apostolus Paulus dicit sc habere concupiscentiam dissolvi et esse cum Christo (Philipp, 1, 23): ingemiscit tamen gravatus, et non vult exspoliari, sed supervestiri, ut ahsorbca. tur mortale a vita (II Cor. v, 4). Et huic Dominus dilectori suo, Cum senueris, inquit, extendes manus tuas, et altus te cinget, et ducet quo tu non via. Hoc en im ei dixit, significans qua morte clarificaturus erat Deum. Extendes, inquit, manus tuas, hoc est crucifigeris. Ad hoc autem ut venias, alius te cinget, et ducet, non quo vis, sed quo non vis. Prius dixit quod fieret, et deinde quomodo fieret. Non enim crucifixus, sed utique crucifigendus quo nollet est ductus: nam crucifixus. non quo nolebat abiit, scd potius quo volebat. Solutus quippe a corpore volebat esse cum Christo, sed si fieri posset, prater mortis molestiam vitam concupiscebat aeternam: ad quam molestiam nolens ductus est, sed ab ea volens eductus est: nolens ad emn venit, sed volens eam vicit; et reliquit hunc infirmitatis affectum quo nemo vult mori, usque adeo naturalem, ut eum bcato Petro nec senectus auferre potuerit, cui dictum est, Cum .emeris, duceris quo non vis. Propter nos consolandos hunc etiam in se transfiguravit ipso Salvator, dicens, Pater, si fieri potest, transeat a me calix iste (Matth. XXVI, 39): qui utique mori venerat, nec habebat mortis necessitatem, aed voluntatem, potestate positurus animam suam, et rursus eam potestate sumpturus. Sed molestia quan. tacumque sit mortis, debet eam vincere vis amoris, quo amatur ille qui cum sit vita nostra, etiam mortem voluit perferre pro nobis. Nam si nulla esset mortis vcl parva molestia, non esset tam magna marlyruln gloria. Sed si pastor bonus qui posuit animam suam pro ovibus suis (Joan. x, i8, 11), ex ipsis ovibus tam multos sibi martyres fecit; quanto magis debent usque ad mortem pro veritate certare, et usque ad sanguinem adversus peccatum, quibus oves ipsas pascendas, hoc est, docendas regendasque committit? Ac per hoc praecedente passionis ejus exemplo, quis non videat magis debere imitando pastori haerere pastores, si eum multae etiam imitatae sunt oves, sub quo pastore uno in grege uno, et pastores ipsi sunt oves ? Omnes quippe fecit suas oves, pro quibus est omnibus pas. sus; quia et ipse ut pro omnibus pateretur, ovis est Jactus.