Quaestio 15

⁋ Distinctionis Vigesimae quartae Quaestio Decimaquinta. DEcimoquinto quaeritur. An melius faciat beneficia tus suum beneficium resignans alicui probo: seruata pensio ne pro vita si indigeat: an telinquendo beneficium vacare per mortem: sic scilicet vt collator possit conferre cui velit. Et vtrinque argumen tabor. Primo ad partem affirmatiuam sic. Quilibet debet niti ad extollendam gloriam dei omnibus me diis licitis. sed Sortes beneficiatus videt Platonem ab omnibus cognitum multum idoneum, beneficium non habentem: vel si vllum habeat contentus est illud deserere: vt habeat istud beneficium maius maioritate curae: siue sit maioritas prouentuum, siue non quia hoc est accidentale: dummodo prouentus sufficiant hunc alere: & videt collatorem plerumque in ido neis conferentem. ergo licite potest propinquo collatore relicto, huic probo suum beneficium conferre. Forte dicis. magna est idoneitas ex parte obiecti illius in quem beneficium transit: sed modus facien di non est licitus. & sic ex parte causae formalis est defectus: quia priuat collatorem immediatum iure suo beneficii conferendi. Contra hoc arguitur. Non est de iure naturae vel diuino quod hic episcopus vel hic abbas vel praelatus alius, omnia bene ficia suae iurisdictionis conferat: quia oppositum cum animae salute est in quotidiana practica. si ergo est lex humana: interpretationem rationabilem, & ex consequente exceptionem patitur. Secundo. hoc fit cum superiore mediato: & eius facultate qui in multis casibus confert beneficium quod est in collatione immediata. vtpote si quis sit in curia vel iuxta eam & multis aliis modis. Secundo arguitur ad idem. licitum est viro subtrahere a furioso gladium, per quem verisimiliter seipsum caedet, sed relinquendo ei col lationem beneficii / verisimile est quod in idoneo conferet: quia hoc ex praeteritis deprehenditur. igitur. Praeterea videmus longas lites cum magnis impensis antequam electus beneficium obtineat: & interdum caret pastore ecclesia septem vel octo annis. resignando autem illud non contingit. igitur.

⁋ Ad partem negatiuam arguitur sic. iste prdinarium iure suo defraudat: & si callidus fuerit viam aliis aperit in diminutionem potestatis ordinarii. Secundo arguitur ad idem. licet male in praeterito ege rit ordinarius, in futurum bene aget: ergo iste resignans beneficium impedit ordinarium ab opere pono, ei debito.

⁋ Respondetur per tres conclusiones: quarum Prima est. Vbi collator est malus & promiscue inidoneis beneficia confert: iste de quo loqui mut laudabiliter facit, beneficium conferens idoneo. Hanc conclusionem mihi suadent rationes ad partem affir matiuam adductae. Item multi timorati viri beneficia resignant qui de resignatione num quam poenitent: sed a pro bis laudantur. ergo non solum est licitum sed & laude di gnum: quemadmodum Valerius neglectis aliis, inthronizauit Augustinum, & probe egit.

⁋ Secunda conclusio. Potest beneficiatus beneficium resignare vbi collator est bonus: hoc est bonus collator & bonus homo: quia si est bonus collator, est bonus homo saltem quadam multum apparente bonitate: licet interdum labatur. Probatur ista conclusio. Quando quis videt duo media licita ad aliquid faciendum: potest hoc vel illud acceptare. sed hic resignare paratus videt duo media licita: vnum scilicet resignando beneficium probo viro cum ordinarii vel superioris consensu: etiam quem iudicat forte magis idoneum quam sit ille cui conferret beneficium. Aliud medium est: quod iudicat collatorem be neficium bene collaturum. ergo potest istud acceptare, & resignationem omittere.

⁋ Tertia conclusio. Quam do beneficiatus videt collatorem beneficii resignam di in apprehensione esse probum virum: sic scilicet quod verisi militer dabit viro tam probo quam est ille cui ipse resignabit: honestius est non resignare. Ratio est: ne alicui nimis videatur affectus, & personarum acceptor putetur, sua beneficia relinquendo consanguineis, & improbis occasionem id faciendi tribuat, non iudicam tibus cui & quomodo beneficium resignauit.

⁋ Ad argumenta ad partem negatiuam adducta iam respondeo: ad primum negando quod resi gnans beneficium in casu primae conclusionis collato rem defraudent: vel de sua iurisdictione aliquid detra: hat. nam cum iuste & licite agat: nulli facit iniuriam. & quotquot faciunt sicut iste cum illis conditionibus apu positis / laudabiliter agunt: & materiam peccati ab isto subtrahunt. Et licet peccaret volendo dare vni inidoneo, si collationem liberam penes se haberet: noc nihil est. nam contingit quod non habeat tale velle. Secundo illud velle non est tam malum quam volitio efficax & categorica vni malo conferendi, non sic tamen quasi actus exterior aliquid malitiae actui interiori super addat.

⁋ Secundum argumentum est nullum. nam debes iudicare ex plerisque collationibus praeteritis, sibi non esse multum curae de deo: sed quod seipum & suos magis diligat quam deum: cum honore dei & eius praeceptum pessundet & conculcet, suos honorando. Et licet au diam ex eius confessione: vitae praeteritae ipsum poenitere & deinceps intendere iuste & digne coferre: non facile hoc dicenti fidem habebo: nec resignatio erit postponenda. quo non obstante in foro animae est aboluendus.

⁋ Tertio arguitur contra eandem conclusionem quia ex ea sequitur quod quis potest resignare beneficium suo consanguineo probo vbi collator est malus. con sequens est falsum: ergo & antecedens. Ex dictis claret consequentia. falsitas consequentis nota est: quia alios scandalizabit. Si enim sit vir probus, erit causa murmuris in populo: quod sit carni nimis affectus: & viam erroris aliis sanguinem amantibus aperiet. Ad tertium nego sequelam. vnde illud scandalum de quo est sermo in argumento, non est Pharisaeorum sed pu sillorum & datum. potius autem debet alteri conferre etiam eque idoneo. & quamuis illi duo sint maxime idonei illic tamen sanguis obest de per accidens ratione scandali quod est causa per se de non habendo beneficio. Non tamen nego quin probissimo consanguineo possit mediocre beneficium conferre: vt materiam habeat exercendae virtutis: & decenter viuat: & maiora conferendo aeque idoneis nullum prudentem scandalizabit. Sed bona ecclesiae non suut danda ratione sanguinis, quia nullum titulum beneficio habendo sanguis praestat. secus est de temporalibus aliunde prouenientibus quam a beneficio quia illa proximo haeredi danda sunt. quamuis enim sit malus: haereditati suscipiendae est maxime idoneus. crebro namque vnus est inidoneus in vna mate sa: & idoneus in alia: & minus idoneus circa vnum, ma gis circa aliud.

⁋ Hactenus de resignatione benefi cii quod in idoneo resignari non potest: sed maxime idoneo. & si scandalu ratione sanguinis vel alicuius impertinentis ad beneficium habendum impediat: is non est maxime idoneus. Nobis enim & nostris sic peruerse ifficimur vt in multa flagitia dei offensiua eorum causa prorumpamus. gratia sanguinis dico. Sed ver bi Dauidici collator sit memor. Quae vtilitas in sanguine meo dum descendo in corruptionem: hoc est descendo ad inferos vbi continuo torquebor. ratione inique datorum consanguineis: & forte sum etiam causa damnationis eorum, conferendo beneficium ipsorum humeris impar: quod minime restituunt. Et ex hoc facile est cognitu quomodo ordinem chari ratis peuertam, eorum corpora plus diligendo quam animas immo vt eis placeam relinquo honorem dei. Crebro item ob famulos simile facinus committitur: interdum etiam simoniace, vt distinctione sequente videbitur. nam domestici homines inimici eius. hi tamen famuli & impru dentes, beneficiorum collatores efferunt quod se promiscue per fas & nefas ad beneficia promoueant: asserentes virum de suis bene meritum. ipsi vero famulorum salu tis non habent curam: nec eos reuera diligunt: sed quem admodum Scytha famulum impinguat temporarie vi eum tandem deuoret & comedat, vel ab alio comedatur Non nego tamen quin famuli pro seruitio rationabiliter sini praemiadi. quia secund n Apostolum. i. ad Timoth. v. qui suorum & maxime domesticorum curam non habet est infidelis ac infideli deterior. hoc est qui non habet sollicitudinem tam in spiritualibus, vt non offendatur deus: quam in temporalibus: male & inique agit.