Table of Contents
In Quartum Sententiarum (Redactio B)
Prologus
Quaestio 1 : An liceat aliqua non theologica in theologia tradere
Quaestio 2 : Quid opus sit facto in contrarietate positionum seu opinionum
Distinctio 1
Quaestio 1 : An creatura possit creare
Quaestio 2 : Ad definitio sacramenti quam poni magister sit bona
Quaestio 4 : Utrum pro cuiuslibet legis tempore debeant esse alia et alia sacramenta
Quaestio 5 : Quid sit circumcisio, et quomodo obligat
Distinctio 2
Quaestio 1 : Quid sit baptismus: et quae eius materia et forma.
Distinctio 3
Quaestio 1 : An institutio baptismi circumcisionem et legalia evacuet
Distinctio 4
Quaestio 1 : An virtutes infundantur in baptismo
Quaestio 3 : An omnes baptizati aequaliter effectum baptismi recipiant
Distinctio 5
Quaestio 1 : An liceat recipere baptismum a ministor malo vito
Distinctio 6
Quaestio 1 : An character sit causa initerationis baptismi
Quaestio 7 : An confirmatio sit sacramentum initerabile
Distinctio 8
Quaestio 1 : An sit ponenda forma in sacramento Eucharistiae ut in caeteris
Distinctio 9
Quaestio 1 An omnis mortalis peccator indigne Eucharistiam assumat
Quaestio 2 : An in somno pollutus communicare possit
Quaestio 3 : An non ieiunus possit eucharistiae sacramentum sumere
Distinctio 10
Quaestio 1 : An corpus Christi et eius sanguis realiter in Eucharistia contineantur
Quaestio 2 : Quomodo corpus Christi sit in Eucharistia
Quaestio 4 : An deus possit aliquod corpus simul ponere in diversis locis separatis circumscriptive
Quaestio 5 : An corpori Christi eaedem proprietates insint in eucharistia quae in caelo
Quaestio 6 : Utrum aliqua creatura possit movere corpus Christi prout existit in sacramento
Quaestio 7 : An sit essentialis ordo inter modum essendi sacramentaliter, et sub modo naturali
Distinctio 11
Quaestio 1 : An panis transubstantietur in corpus Christi
Quaestio 2 : An solus panis triticeus et vinum vitis fit conveniens materia huius sacramenti
Quaestio 3 : An corpus Christi sit categorice adorandum in eucharistia, an conditionaliter
Distinctio 12
Quaestio 1 : An omne accidens possit esse sine subiecto
Quaestio 2 : An quantitas distinguatur a re quanta
Quaestio 4 : An cum omni alteratione accidentium in eucharistia maneat corpus Christi
Quaestio 5 : An pluries in die celebrandum sit
Quaestio 6 : Utrum quilibet clericus quolibet die teneatur dicere horas
Quaestio 7 : An ex inadvertentia dicens horas vel distractus satisfaciat praecepto de dicendis horis
Quaestio 8 : An audiens missam, et interea dicens horas satisfaciat utrique praecepto
Distinctio 13
Quaestio 1 : An sequendo consecrationem Christi debeamus in fermentato, an in azimo pane consecrare
Quaestio 2 : An Christus xiiii luna comederit agnum paschalem
Quaestio 3 : An laicus teneatur sub utraque specie communicare
Quaestio 4 : Quis sit modus celebrandi
Distinctio 14
Quaestio 1 : An peccati post baptisma commissi necessaria sit poenitentia
Quaestio 2 : An per sacramentum poenitentiae peccatum mortale deleatur
Distinctio 15
Quaestio 1 : Utrum quis possit satisfacere seu adimplere poenitentiam iniunctam existendo in peccato
Quaestio 2 : An opus satisfactorium sit aequae meritorium ac non satsifactorium
Quaestio 3 : An non ieiunantes peccent
Quaestio 4 : An ieiunium quadragesimae sit de iure divino
Quaestio 6 : An tertio comedens frangat ieiunium ut secundo comedens
Quaestio 7 : An quilibet teneatur ad eleemosynam faciendam
Quaestio 9 : An quilibet non extreme pauper teneatur pauperi exteme eleemoysnam impedere
Quaestio 10 : An rerum dominia iure naturae divino an humano partita sint
Quaestio 11 : Utrum homo teneatur restituere illa quae acquisivit per perscriptionem vel usucapionem
Quaestio 12 : Quomodo conveniant et differeant ususfructus et usus et quomodo finiantur
Quaestio 13 : An lucrans in ludo acquirat dominium rei lucratae, et potissimum in ludis taxillorum
Quaestio 14 : An ludere sit honestum
Quaestio 15 : An bene vivant homines tesseras facientes vel eas vendentes
Quaestio 16 : An proximi lacerans famam teneatur eam restituere
Quaestio 18 : An accusatus de aliquo crimine teneatur illud crimen prodere non obstante fama
Quaestio 19 : An homicidium sit magnum peccatum: et quae restitutio debeatur homicidio
Quaestio 20 : An liceat occidere et rapere in bello
Quaestio 21 : An licitum sit christiano viro vocare in suum auxilium infideles contra Christianos
Quaestio 22 : An homo damnatus ad mortem possit aufugere licite
Quaestio 23 : An duellum sit licitum
Quaestio 24 : An furto aliena subtrahens peccet
Quaestio 26 : An fur teneatur ad restitutionem omnium quae furto abstulit
Quaestio 27 : An iuste pro furto infligatur mors
Quaestio 29 : An omnis usura sit peccatum
Quaestio 31 : An mutuator possit mutare ad usuram, vel recipere ultra sortem aliquid
Quaestio 35 : An liceat ad usuram capere
Quaestio 36 : An contractus quem cambium bursae dicunt sit licitus
Quaestio 37 : An trapezitae seu campsores permutando et capiendo plusquam debent usuram commitant
Quaestio 38 : An usurarius teneatur restituere lucrum ex usura acquisitum
Quaestio 39 : Quot sint species contractus
Quaestio 40 : Utrum negotiatio proprie dicta lucrativa sit licita
Quaestio 42 : An reddituum emptio sit licita
Quaestio 43 : An redditus depraevetur per hoc quod est irredimibilis vel perpetuus
Quaestio 44 : An liceat emere vitalitium, hoc est sustentationem pro vita vel pro victu
Quaestio 45 : Utrum contractus locationis et conductionis sint liciti
Quaestio 46 : An contractus Socidarum quibus rustici in animalibus innituntur sit licitus
Quaestio 47 : An contractus societatis sit licitus
Quaestio 48 : De quodam particulari contractu tanquam societatis an sit licitus
Quaestio 49 : An contractus quem Ioannes Eckius Germanus proposuit: sit aequus et licitus
Quaestio 50 : Utrum in restitutione pluribus facienda aliquis sit servandus ordo, et quis
Distinctio 16
Quaestio 1 : An contritio: oris confessio: et satisfatio sint partes poenitentiae
Distinctio 17
Quaestio 1 : Quo iure confessio vocalis sit introducta
Quaestio 3 : An quilibet adultus teneatur confiteri omnia sua peccata proprio sacerdoti
Quaestio 4 : An peccatorum circumstantiae sint de necessitate salutis confitendae
Quaestio 5 : An homo habens peccata non reservata cum reservatis teneatur omnia illa curato
Quaestio 6 : An quis licite compelli possit sua peccata bis confiteri
Quaestio 9 : An debeat iterare confessionem is qui confessus est et non poenituit
Distinctio 18
Quaestio 1 : An sacerdos evangelicus virtute sacramenti poenitentiae tollat aliquid de culpa
Quaestio 2 : An excommunicatio excommunicatum et alios excludat a communione mutua
Quaestio 3 : An omnis participans cum excommunicato mortaliter peccet
Quaestio 4 : Utrum communio cum excommunicato sit lege divina; an humana prohibita
Distinctio 19
Quaestio 1 : An sacerdos possit uti calve in quolibet
Quaestio 2 : An fraterna correptio sit cuilibet adulto de praecepto
Distinctio 20
Quaestio 1 : An ille sit prorsus liberatus a poena qui adimplet poenitentiam iniunctam a sacerdote
Quaestio 2 : An indulgentiae vivis et mortuis prosint et ad quid
Distinctio 21
Quaestio 1 : An aliqua peccata dimittantu rpost hanc vitam
Quaestio 2 : An sigillum secret sit omni modo servandum
Quaestio 3 : An sacerdos teneatur celare peccatum sibi in confessione detectum
Distinctio 22
Quaestio 1 : An quilibet resurgens a peccatis mortalibus resurgat ad priora merita vel gratiam
Quaestio 2 : An in labente in mortale peccatum post gratiam redeant priora peccata
Distinctio 23
Quaestio 1 : An extrema unctio sit sacramentum novae legis
Quaestio 2 : An aqua benedicta aliquid in ecclesia valeat
Distinctio 24
Quaestio 1 : An ordo sit sacramentum movae legis
Quaestio 2 : An summus pontifex possit dispensare cum sacerdote ut contrahat matrimonium
Quaestio 4 : An accipiens personas in beneficiis ecclesiasticis peccet
Quaestio 5 : An liceat dare beneficium paruulo octo vel decem annorum
Quaestio 6 : Quomodo ab inidoneo idoneus sgregetur
Quaestio 7 : An quis possit petere honorem
Quaestio 8 : An conferens beneficium bono, meliore relicto, peccet
Quaestio 9 : Eadem. An collator beneficii peccet, beneficium bono dando, relicto meliore
Quaestio 13 : An conclusiones cum suis probationibus in quaestione praecedente positae sint verae
Quaestio 16 : An praelatus ecclesiae sit dominus proventuum ecclesiae datorum
Quaestio 18 : Quomodo cognoscatur status et sufficientia viri
Quaestio 20 : An clericus possit de rebus suis testari
Quaestio 23 : Utrum clericus teneatur restituere fructus beneficii quos in mortali recepti
Distinctio 25
Quaestio 2 : Utrum simonia sit grave peccatum
Quaestio 3 : An prece et obsequio committatur simonia
Quaestio 5 : An simoniace promotus munere a manu iustum titulum in beneficium acquirat
Quaestio 6 : An possit esse pactio in spiritualibus
Quaestio 7 : Quae sit poena simoniacorum
Distinctio 26
Quaestio 1 : An matrimonium sit sacramentum novae legis
Quaestio 2 : An matrimonium ob pulchritudinem vel opes contrahi possit
Quaestio 3 : An matrimonium sit sacramentum univoce cum aliis sacramentis
Distinctio 27
Quaestio 2 : An matrimonium per sacros ordines et religionis professionem dissoluatur
Quaestio 3 : Quis possit sponsalia contrahere et an sint licita
Quaestio 4 : Quo modo matrimonium conditionale contrahatur
Quaestio 6 : An maximus pontifex possit cum bigamo dispensare ut ordines suscipiat
Distinctio 28
Quaestio 1 : An carnalis copula cum sponsalibus matrimonium causet
Distinctio 29
Quaestio 1 : An consensus coactus per metum ad matrimonium sufficiat
Distinctio 30
Quaestio 1 : Utrum error matrimonium impediat
Quaestio 2 : In quo virginitas consistat; et an sit virtus
Quaestio 3 : An viduitati et castitati coniugali virginitas praestet
Quaestio 4 : An fuerit verum matrimonium inter Mariam virginem et Ioseph
Distinctio 31
Quaestio 1 : An tria bona matrimonii excusent actum matrimonialem ne sit peccatum
Distinctio 32
Quaestio 2 : An unus coniugum possit vovere sine consensu alterius
Distinctio 33
Quaestio 1 : An liceat vel licuerit unquam simul plures habere uxores
Quaestio 2 : An libellus repudii in lege Mosaica fuerit licite permissus
Distinctio 34
Quaestio 1 : An impotentia coeundi matrimonium impediat
Quaestio 2 : An maleficiatus possit contrahere
Distinctio 35
Quaestio 1 : An vir possit uxorem ob adulterium dimittere
Quaestio 2 : An aliquis possit mulierem sibi matrimonio coniungere quam per adulterium polluit
Distinctio 36
Quaestio 1 : An servitus impediat matrimonium
Distinctio 37
Quaestio 1 : An sacer ordo impediat matrimonium
Distinctio 38
Quaestio 1 : An expediat vovere
Quaestio 3 : An omne votum obliget voventem ad sui observantiam
Quaestio 4 : An opus factum ex voto sit melius quam opus factum sine voto
Quaestio 6 : An status religiosorum sit perfectior statu episcoporum saecularium
Quaestio 8 : An paupertatis votum in communi, in religione expediat
Quaestio 10 : An expediat monachis habere bona in communi in coenobio, et non in proprio
Quaestio 11 : An licite sint aliqui religiosi mendicantes
Quaestio 13 : Quis sit dominus bonorum quae habent fratres minores
Quaestio 17 : An gravatus aere alieno possit profiteri religionem
Quaestio 19 : An transgressio cuiuslibet in regula contenti sit peccatum
Quaestio 20 : An sit meritorium religiosos non religiose viventes reformare
Quaestio 21 : An liceat vel expediat religioso ab una religione in aliam transire
Quaestio 22 : An sit expediens tot religiones habere in mundo
Quaestio 23 : An Carthusia sit religionum optima
Quaestio 24 : An peccent Carthusienses comedendo carnes
Distinctio 39
Quaestio 1 : An dispar cultus impediat materimonium
Distinctio 40
Quaestio 1 : Quomodo cognoscatur gradus consanguinitatis
Quaestio 2 : An consanguinitas impediat matrimonium
Distinctio 41
Quaestio 1 : Quid sit affinitas et an impediat matrimonium
Quaestio 2 : An sint aliqui filii illegitimi
Distinctio 42
Quaestio 1 : Utrum cognatio spiritualis et legalis impediat matrimonium
Distinctio 43
Quaestio 1 : An idem corruptum possit per naturam redire
Quaestio 2 : An in lumine naturali ostendi possit hominem resurrectionem possibilem esse futuram
Quaestio 3 : An Deus possit reproducere aliquid proprie corruptum
Quaestio 4 : An totum dicat tertiam entitatem a suis partibus realiter distinctam
Quaestio 5 : An resurrection mortuorum generalis sit futura, et quis sit modus resurgendi
Quaestio 6 : An corpora mortuorum resurgent cum omnibus suis partibus et adminiculis
Quaestio 7 : An foeminae resurgent in sexu masculino
Distinctio 44
Quaestio 1 : Quoto anno aetatis Christus passus sit
Quaestio 2 : Quoto die Christus resurrexerit a mortuis
Quaestio 3 : An infernus sit sub terra
Quaestio 4 : An ignis inferni sit eiusdem speciei cum igne nostro
Quaestio 5 : An corpus damnati possit calefieri
Quaestio 6 : Quo modo animae corporibus excute crucientur: et similiter daemones
Quaestio 7 : An tristitia sit magna poena
Distinctio 45
Quaestio 1 : Quibus prosint suffragia ecclesiae
Quaestio 3 : An suffragia existentis in mortali peccato prosint defuncto
Quaestio 4 : An conducat in loco sacro sepeliri, et an quilibet possit eligere sibi locum sepulturae
Quaestio 5 : An sancti orent pro nobis
Quaestio 6 : An sit aliqua memoria intellectualis sicut sensualis
Distinctio 46
Quaestio 2 : An deus inaequaliter merentes inaequaliter praemiet
Quaestio 3 : An homines pro meritis et demeritis habebunt praemium et supplicium
Quaestio 4 : An aliquod peccatum sit infinitae parvitatis: et similiter omissio
Distinctio 47
Quaestio 1 : An in generali iudicio erit disputatio vocalis
Quaestio 2 : An ignis conflagrationis erit eiusdem speciei cum igne praesenti
Distinctio 48
Quaestio 1 : An caeli cessabunt a motu post diem iudicii
Distinctio 49
Quaestio 1 : An felicitas sive summum bonum in bonis corporis vel fortunae inveniatur
Quaestio 2 : In quo consistat vera beatitudo
Quaestio 3 : An essentia beatitudinis in uno actu consistat, an pluribus
Quaestio 4 : An homo naturaliter possit Deum videre
Quaestio 5 : An beatitudo principalius consistat in actu intellectus, an voluntatis
Quaestio 6 : An omnes summae appetant beatitudinem
Quaestio 7 : An appetitus liber, ex necessitate appetat beatitudinem
Quaestio 8 : An intellectus clare videns Deum possit non delectari, vel deum non diligere
Quaestio 9 : An voluntas efficientiam habeat respectu suae beatitudinis
Quaestio 10 : An beatitudo partialiter producatur a beato
Quaestio 11 : An omnes beati sint aequaliter beati
Quaestio 12 : An beatitudo sit perpetua
Quaestio 13 : An beatitudo sanctorum post resurrectionem erit maior in anima quam nunc sit
Quaestio 14 : An sensus exteriores beatorum erunt continuo in actibus suis in patria
Quaestio 15 : An videns deum ipsum comprehendat
Quaestio 16 : Quid sit videre in verbo, et an videns verbum omnia quae in verbo relucent videat
Quaestio 17 : Per quid corpora beatorum erunt impassibilia
Quaestio 19 : Utrum dotem claritatis habeant beati
Quaestio 21 : An duo corpora dura possint immediate se tangere
Quaestio 22 : An virginitati debeatur aureola
Quaestio 23 : An doctoribus debeatur aureola
Quaestio 24 : An mors sit de ratione martyrii
Quaestio 25 : Quando quis debeat pati martyrium et pro quibus causis
Quaestio 27 : Cuius virtutis sit actus martyrii vel illae cui debetur aureola martyrum
Distinctio 50
Quaestio 15
An votum obedientiae caeteris votis maius, obliget religiosum in omnibus parere superiori⁋ Distinctionis Trigesimae octauae Quaestio Decimaquintarae Actenus de voto pau pertatis & continentiae locuti sumus: nunc pro voto obedientiae quaero, & est. xv. quaestio votorum. An votum obedienatiae caeteris votis maius, obligxlget religiosum in omnibus pa rere superiori. Praemittatur quid nominis obedien tiae: quae nihil aliud est quam volitio actualis vel habitua lis qua quis vult parere illi cui debet: & exequi illa ad quae tenetur.
⁋ Quo praemisso respondebitur ad illud quod quaestio supponit, in priore eoclusione: in secunda vero ad illud quod quaeritur.
⁋ Prior conclu sio est haec. Votum obedientiae votum paupertatis & castitatis in bonitate exuperat. Probatur conclu sio sic. Votum obedientiae alia duo vota infert, & non contra. ergo ipsum est magis vtile & necessa rium religioso. nam si quis fuerit obediens seruan do suam regulam in qua duo / paupertas & castitas vouentur & praecipiuntur: illa duo seruabit, & ipsam obedientiam: non autem habendo vnum aliorum duo rum. potest enim quis esse pauper vel castus: & non obediens. Secundo arguitur ad idem. obedientia habet epitheton excellentius quam caetera vota. dicit enim praelatus, In virtute sanctae obedientiae praeci pimus. Praeterea vitium obedientiae oppositum est peius vitiis oppositis aliis votis. ergo obedientia est melior. probatur consequentia: quia meliori virtiti tam secundum actum quam habitum actus peior opponitur. Antecedens ostenditur ex illo. i. Regum. xv. Quasi peccatum ariolandi est repugna re: & quasi scelus idolatriae, nolle acquiescere. id est non obedire. Super quo verbo dicit Gregorius in Moralibus. Sola est quae fidei meritum possidet obedientia: sine qua quisque infidelis conuincitur: etiam si fidelis esse videatur. Citatur a Gratiano. viii. qui. i. Sciendum est. In eodem quoque cap. xv. dicitur. Melior est enim obedientia quam victimae. quod expo nens idem Grego. vt glos. marginalis allegat, dicit. Obedientia victimis iure praeponitur: quia per victimas aliena caro: per obedientiam vero propria voluntas ma- ctatur. Tanto ergo quisque deum citius placat: quan to repressa arbitrii sui superbia gladio percipiti se im molat. Praeterea, obedientiam Christi Apostolus ad Philip. ii. commendat dicens. Humiliauit semetipsum factus obediens vsque ad mortem. Religiosi autem est Christum imitari omnibus abiectis iuxta illd Matth. xix Si vis perfectus esse / vade, & vende omnia qua habes: & se quere me. hoc est, conditiones meas secundum fragi litatem tuam. Refert Ioannes Cassianus libro. iiii de institutis coenobiorum, quomodo Ioannes qui dam egregius adolescens & religiosus ad seniorum im perium a duobus. miliaribus quolibet die indesinenter attulit aquam: & lignum aridum & quodammodo pu tre humectabat.
⁋ Secunda conclusio. Vera obedien tia non obligat religiosum in omnibus licitis & ho nestis parere superiori. Probatur conclusio. nullus obli gatur ad opus superogationis nisi volens: vouens hanc religionem / no intendit ad vlteriora se obliga re: ergo non male agit alia sibi imposita recusando. Secundo arguitur ad idem. Nam dato opposito sequitur quod professus in religione sancti Augustini tenetur ad mandatum superioris ingredi Carthusiam. hoc conse quens est falsum: & consequentia patet per te: cum hoc sit licitum & honestum. Tertio hoc ostenditur per bea tum Bernardum in lib. de praecep. & dispensatione dice tem. Nihil prohibeat me praelatus horum quae promisi nihil plus exigat quam promisi. si tamen obediat man datis licitis: bene facit: & est obedientia non neces saria sed perfecta.
⁋ Contra priorem conclusionem arguitur. Difficilius est relinquare multa bona quam parere superio ri, quod patet de iuuene euangelico qui praecepta seruabat: cui difficile erat suas opes deserere: facile pare re.
⁋ Respondetur. potest dari vnus actus pauper tatis / hoc actu vel illo obedientiae melior: tamen maxi mus actus obedientiae est melior optimo actu pau pertatis. Difficile profecto est cordato viro, & cap toso voluntatem suam perpetuo in manus senio ris ponere: & magna humilitas.
⁋ Contra secundam conclusionem arguitur. Castitas habet determinatam materiam, similiter & paupertas: ergo etiam obedientia. sed hoc non erit nisi obedientiam habeat seorsum / praeter illa duo vota & regulam. Respondetur negando quod habeat de terminatam materiam sicut alia duo: sed solum req ritur obedientia in regula. Contra hoc arguitur. Ex i lo sequitur quod si sint quatuor iuuenes religiosi: quorum vnus possit solus purgare coenobium sordibus nullus eorum teneatur id facere. consequens est inconueniens. quod sequatur probo: quia hoc non continetur in re gula. loanes purgabit coenobium. Respondetur negando sequelam. quilibet enim tenetur seruare suam re gulam / & illa sine quibus regula seruati non potest. & hoc est seruare regulam. nam si vnus istorum licite pos- sit quoduis onus iniunctum recusare: pari ratione quili bet aliorum trium. itaque vbi necesse est aliquem purgare coenobium, & non est maior ratio de vno qui de illo cui superior praecipit: tenetur ille superiori parere: vel quando est dubium.
⁋ Secundo arguitur contra eandem conclusio nem. Refert Ioannes Cassianus lib. iiii. ca. xxv. quomodo Ioannes de quo in probatione conclusionis men tionem fecimus / praecipiente seniore lenticulam olei quam sola erat in eremo in vsus fratrum seruata / fregit. Et in. xxvi. ca. quomodo idem Ioannes seniore precipiente vt aduolueret grande saxum quod aduoluere ne quibat: non desinebat quousque plenus sudoribus lapidem humectabat: applicita nunc ceruice: nunc te to pectore. Et in ca. xxvii. eiusdem recitat quomodo Mutius proprium filium in fluuium praecipitare volebat ob superioris praeceptum. Quibus & multis aliis similibus suppositis, quae idem Cassianus reci tat, arguitur sic. lsti religiosi quibus praecipiebatur factu difficillimum: immo impossibile: praecipiente seniore, complere conati sunt: & in hoc laudandi omni aeuo. sed illorum facta sunt imitanda: ergo oportet pa rere abbati in omnibus.
⁋ Respondetur. argumentum bene probat quod bene agitur parendo abbati in omibus licitis quae fieri possunt: & etiam enitendo facere quan tum in se est / impossibile: quia illud eniti / est possibile: vt si praecipiatur inferiori euertere arcem: potest inferior manus, ceruicem, pectus, & huiusmodi tali euersioni applicare. sed non sequitur quod homo ad haec teneatur. Vnde si duobus inferioribus Sorti & Platoni: abbas praecipet arcem euertere: & Sortes se applicaret. ad id faciendum: & Plato diceret hoc esse a regula alie num: nec se ad hoc vi professionis suae esse obnoxium: & propterea nolle hoc facere: vterque istorum licite faceret, nec peccaret: sed sortes melius faceret.
⁋ Vn de hic notabis quod abbas potest praecipere inferiori suo multifariam. Vno modo illicitum cognitum tale: & in hoc non est ei parendum. nam praeceptu dei est contrarium. & deo oportet plus parere qui hominibus. Actu um. v. Vel praecipit secundum regulam: puta exequi aliquid quod in regula continetur, vel sine quo regula seruari non potest. & sic tenetur inferior superiori parere. Vel percipit aliquid contra regulam: & sic vbi est ratio dispensandi / parendum est. si autem non sit ratio dispensandi, licet non desit auctoritas in dispensan te: non est ei parendum. & hoc quando constat non esse rationem. Si vero praecipiat aliquid in quo est du bium an possit bene fieri: an male, parendum est: po tissimum vbi superior est prudens. modo enim praeci piat licitum & honestum etsi a regula alienum etiam cognitum tale, turpe est non parere: potissimum si sit facile factu: licet non sit peccatum.
On this page