Table of Contents
In Quartum Sententiarum (Redactio B)
Prologus
Quaestio 1 : An liceat aliqua non theologica in theologia tradere
Quaestio 2 : Quid opus sit facto in contrarietate positionum seu opinionum
Distinctio 1
Quaestio 1 : An creatura possit creare
Quaestio 2 : Ad definitio sacramenti quam poni magister sit bona
Quaestio 4 : Utrum pro cuiuslibet legis tempore debeant esse alia et alia sacramenta
Quaestio 5 : Quid sit circumcisio, et quomodo obligat
Distinctio 2
Quaestio 1 : Quid sit baptismus: et quae eius materia et forma.
Distinctio 3
Quaestio 1 : An institutio baptismi circumcisionem et legalia evacuet
Distinctio 4
Quaestio 1 : An virtutes infundantur in baptismo
Quaestio 3 : An omnes baptizati aequaliter effectum baptismi recipiant
Distinctio 5
Quaestio 1 : An liceat recipere baptismum a ministor malo vito
Distinctio 6
Quaestio 1 : An character sit causa initerationis baptismi
Quaestio 7 : An confirmatio sit sacramentum initerabile
Distinctio 8
Quaestio 1 : An sit ponenda forma in sacramento Eucharistiae ut in caeteris
Distinctio 9
Quaestio 1 An omnis mortalis peccator indigne Eucharistiam assumat
Quaestio 2 : An in somno pollutus communicare possit
Quaestio 3 : An non ieiunus possit eucharistiae sacramentum sumere
Distinctio 10
Quaestio 1 : An corpus Christi et eius sanguis realiter in Eucharistia contineantur
Quaestio 2 : Quomodo corpus Christi sit in Eucharistia
Quaestio 4 : An deus possit aliquod corpus simul ponere in diversis locis separatis circumscriptive
Quaestio 5 : An corpori Christi eaedem proprietates insint in eucharistia quae in caelo
Quaestio 6 : Utrum aliqua creatura possit movere corpus Christi prout existit in sacramento
Quaestio 7 : An sit essentialis ordo inter modum essendi sacramentaliter, et sub modo naturali
Distinctio 11
Quaestio 1 : An panis transubstantietur in corpus Christi
Quaestio 2 : An solus panis triticeus et vinum vitis fit conveniens materia huius sacramenti
Quaestio 3 : An corpus Christi sit categorice adorandum in eucharistia, an conditionaliter
Distinctio 12
Quaestio 1 : An omne accidens possit esse sine subiecto
Quaestio 2 : An quantitas distinguatur a re quanta
Quaestio 4 : An cum omni alteratione accidentium in eucharistia maneat corpus Christi
Quaestio 5 : An pluries in die celebrandum sit
Quaestio 6 : Utrum quilibet clericus quolibet die teneatur dicere horas
Quaestio 7 : An ex inadvertentia dicens horas vel distractus satisfaciat praecepto de dicendis horis
Quaestio 8 : An audiens missam, et interea dicens horas satisfaciat utrique praecepto
Distinctio 13
Quaestio 1 : An sequendo consecrationem Christi debeamus in fermentato, an in azimo pane consecrare
Quaestio 2 : An Christus xiiii luna comederit agnum paschalem
Quaestio 3 : An laicus teneatur sub utraque specie communicare
Quaestio 4 : Quis sit modus celebrandi
Distinctio 14
Quaestio 1 : An peccati post baptisma commissi necessaria sit poenitentia
Quaestio 2 : An per sacramentum poenitentiae peccatum mortale deleatur
Distinctio 15
Quaestio 1 : Utrum quis possit satisfacere seu adimplere poenitentiam iniunctam existendo in peccato
Quaestio 2 : An opus satisfactorium sit aequae meritorium ac non satsifactorium
Quaestio 3 : An non ieiunantes peccent
Quaestio 4 : An ieiunium quadragesimae sit de iure divino
Quaestio 6 : An tertio comedens frangat ieiunium ut secundo comedens
Quaestio 7 : An quilibet teneatur ad eleemosynam faciendam
Quaestio 9 : An quilibet non extreme pauper teneatur pauperi exteme eleemoysnam impedere
Quaestio 10 : An rerum dominia iure naturae divino an humano partita sint
Quaestio 11 : Utrum homo teneatur restituere illa quae acquisivit per perscriptionem vel usucapionem
Quaestio 12 : Quomodo conveniant et differeant ususfructus et usus et quomodo finiantur
Quaestio 13 : An lucrans in ludo acquirat dominium rei lucratae, et potissimum in ludis taxillorum
Quaestio 14 : An ludere sit honestum
Quaestio 15 : An bene vivant homines tesseras facientes vel eas vendentes
Quaestio 16 : An proximi lacerans famam teneatur eam restituere
Quaestio 18 : An accusatus de aliquo crimine teneatur illud crimen prodere non obstante fama
Quaestio 19 : An homicidium sit magnum peccatum: et quae restitutio debeatur homicidio
Quaestio 20 : An liceat occidere et rapere in bello
Quaestio 21 : An licitum sit christiano viro vocare in suum auxilium infideles contra Christianos
Quaestio 22 : An homo damnatus ad mortem possit aufugere licite
Quaestio 23 : An duellum sit licitum
Quaestio 24 : An furto aliena subtrahens peccet
Quaestio 26 : An fur teneatur ad restitutionem omnium quae furto abstulit
Quaestio 27 : An iuste pro furto infligatur mors
Quaestio 29 : An omnis usura sit peccatum
Quaestio 31 : An mutuator possit mutare ad usuram, vel recipere ultra sortem aliquid
Quaestio 35 : An liceat ad usuram capere
Quaestio 36 : An contractus quem cambium bursae dicunt sit licitus
Quaestio 37 : An trapezitae seu campsores permutando et capiendo plusquam debent usuram commitant
Quaestio 38 : An usurarius teneatur restituere lucrum ex usura acquisitum
Quaestio 39 : Quot sint species contractus
Quaestio 40 : Utrum negotiatio proprie dicta lucrativa sit licita
Quaestio 42 : An reddituum emptio sit licita
Quaestio 43 : An redditus depraevetur per hoc quod est irredimibilis vel perpetuus
Quaestio 44 : An liceat emere vitalitium, hoc est sustentationem pro vita vel pro victu
Quaestio 45 : Utrum contractus locationis et conductionis sint liciti
Quaestio 46 : An contractus Socidarum quibus rustici in animalibus innituntur sit licitus
Quaestio 47 : An contractus societatis sit licitus
Quaestio 48 : De quodam particulari contractu tanquam societatis an sit licitus
Quaestio 49 : An contractus quem Ioannes Eckius Germanus proposuit: sit aequus et licitus
Quaestio 50 : Utrum in restitutione pluribus facienda aliquis sit servandus ordo, et quis
Distinctio 16
Quaestio 1 : An contritio: oris confessio: et satisfatio sint partes poenitentiae
Distinctio 17
Quaestio 1 : Quo iure confessio vocalis sit introducta
Quaestio 3 : An quilibet adultus teneatur confiteri omnia sua peccata proprio sacerdoti
Quaestio 4 : An peccatorum circumstantiae sint de necessitate salutis confitendae
Quaestio 5 : An homo habens peccata non reservata cum reservatis teneatur omnia illa curato
Quaestio 6 : An quis licite compelli possit sua peccata bis confiteri
Quaestio 9 : An debeat iterare confessionem is qui confessus est et non poenituit
Distinctio 18
Quaestio 1 : An sacerdos evangelicus virtute sacramenti poenitentiae tollat aliquid de culpa
Quaestio 2 : An excommunicatio excommunicatum et alios excludat a communione mutua
Quaestio 3 : An omnis participans cum excommunicato mortaliter peccet
Quaestio 4 : Utrum communio cum excommunicato sit lege divina; an humana prohibita
Distinctio 19
Quaestio 1 : An sacerdos possit uti calve in quolibet
Quaestio 2 : An fraterna correptio sit cuilibet adulto de praecepto
Distinctio 20
Quaestio 1 : An ille sit prorsus liberatus a poena qui adimplet poenitentiam iniunctam a sacerdote
Quaestio 2 : An indulgentiae vivis et mortuis prosint et ad quid
Distinctio 21
Quaestio 1 : An aliqua peccata dimittantu rpost hanc vitam
Quaestio 2 : An sigillum secret sit omni modo servandum
Quaestio 3 : An sacerdos teneatur celare peccatum sibi in confessione detectum
Distinctio 22
Quaestio 1 : An quilibet resurgens a peccatis mortalibus resurgat ad priora merita vel gratiam
Quaestio 2 : An in labente in mortale peccatum post gratiam redeant priora peccata
Distinctio 23
Quaestio 1 : An extrema unctio sit sacramentum novae legis
Quaestio 2 : An aqua benedicta aliquid in ecclesia valeat
Distinctio 24
Quaestio 1 : An ordo sit sacramentum movae legis
Quaestio 2 : An summus pontifex possit dispensare cum sacerdote ut contrahat matrimonium
Quaestio 4 : An accipiens personas in beneficiis ecclesiasticis peccet
Quaestio 5 : An liceat dare beneficium paruulo octo vel decem annorum
Quaestio 6 : Quomodo ab inidoneo idoneus sgregetur
Quaestio 7 : An quis possit petere honorem
Quaestio 8 : An conferens beneficium bono, meliore relicto, peccet
Quaestio 9 : Eadem. An collator beneficii peccet, beneficium bono dando, relicto meliore
Quaestio 13 : An conclusiones cum suis probationibus in quaestione praecedente positae sint verae
Quaestio 16 : An praelatus ecclesiae sit dominus proventuum ecclesiae datorum
Quaestio 18 : Quomodo cognoscatur status et sufficientia viri
Quaestio 20 : An clericus possit de rebus suis testari
Quaestio 23 : Utrum clericus teneatur restituere fructus beneficii quos in mortali recepti
Distinctio 25
Quaestio 2 : Utrum simonia sit grave peccatum
Quaestio 3 : An prece et obsequio committatur simonia
Quaestio 5 : An simoniace promotus munere a manu iustum titulum in beneficium acquirat
Quaestio 6 : An possit esse pactio in spiritualibus
Quaestio 7 : Quae sit poena simoniacorum
Distinctio 26
Quaestio 1 : An matrimonium sit sacramentum novae legis
Quaestio 2 : An matrimonium ob pulchritudinem vel opes contrahi possit
Quaestio 3 : An matrimonium sit sacramentum univoce cum aliis sacramentis
Distinctio 27
Quaestio 2 : An matrimonium per sacros ordines et religionis professionem dissoluatur
Quaestio 3 : Quis possit sponsalia contrahere et an sint licita
Quaestio 4 : Quo modo matrimonium conditionale contrahatur
Quaestio 6 : An maximus pontifex possit cum bigamo dispensare ut ordines suscipiat
Distinctio 28
Quaestio 1 : An carnalis copula cum sponsalibus matrimonium causet
Distinctio 29
Quaestio 1 : An consensus coactus per metum ad matrimonium sufficiat
Distinctio 30
Quaestio 1 : Utrum error matrimonium impediat
Quaestio 2 : In quo virginitas consistat; et an sit virtus
Quaestio 3 : An viduitati et castitati coniugali virginitas praestet
Quaestio 4 : An fuerit verum matrimonium inter Mariam virginem et Ioseph
Distinctio 31
Quaestio 1 : An tria bona matrimonii excusent actum matrimonialem ne sit peccatum
Distinctio 32
Quaestio 2 : An unus coniugum possit vovere sine consensu alterius
Distinctio 33
Quaestio 1 : An liceat vel licuerit unquam simul plures habere uxores
Quaestio 2 : An libellus repudii in lege Mosaica fuerit licite permissus
Distinctio 34
Quaestio 1 : An impotentia coeundi matrimonium impediat
Quaestio 2 : An maleficiatus possit contrahere
Distinctio 35
Quaestio 1 : An vir possit uxorem ob adulterium dimittere
Quaestio 2 : An aliquis possit mulierem sibi matrimonio coniungere quam per adulterium polluit
Distinctio 36
Quaestio 1 : An servitus impediat matrimonium
Distinctio 37
Quaestio 1 : An sacer ordo impediat matrimonium
Distinctio 38
Quaestio 1 : An expediat vovere
Quaestio 3 : An omne votum obliget voventem ad sui observantiam
Quaestio 4 : An opus factum ex voto sit melius quam opus factum sine voto
Quaestio 6 : An status religiosorum sit perfectior statu episcoporum saecularium
Quaestio 8 : An paupertatis votum in communi, in religione expediat
Quaestio 10 : An expediat monachis habere bona in communi in coenobio, et non in proprio
Quaestio 11 : An licite sint aliqui religiosi mendicantes
Quaestio 13 : Quis sit dominus bonorum quae habent fratres minores
Quaestio 17 : An gravatus aere alieno possit profiteri religionem
Quaestio 19 : An transgressio cuiuslibet in regula contenti sit peccatum
Quaestio 20 : An sit meritorium religiosos non religiose viventes reformare
Quaestio 21 : An liceat vel expediat religioso ab una religione in aliam transire
Quaestio 22 : An sit expediens tot religiones habere in mundo
Quaestio 23 : An Carthusia sit religionum optima
Quaestio 24 : An peccent Carthusienses comedendo carnes
Distinctio 39
Quaestio 1 : An dispar cultus impediat materimonium
Distinctio 40
Quaestio 1 : Quomodo cognoscatur gradus consanguinitatis
Quaestio 2 : An consanguinitas impediat matrimonium
Distinctio 41
Quaestio 1 : Quid sit affinitas et an impediat matrimonium
Quaestio 2 : An sint aliqui filii illegitimi
Distinctio 42
Quaestio 1 : Utrum cognatio spiritualis et legalis impediat matrimonium
Distinctio 43
Quaestio 1 : An idem corruptum possit per naturam redire
Quaestio 2 : An in lumine naturali ostendi possit hominem resurrectionem possibilem esse futuram
Quaestio 3 : An Deus possit reproducere aliquid proprie corruptum
Quaestio 4 : An totum dicat tertiam entitatem a suis partibus realiter distinctam
Quaestio 5 : An resurrection mortuorum generalis sit futura, et quis sit modus resurgendi
Quaestio 6 : An corpora mortuorum resurgent cum omnibus suis partibus et adminiculis
Quaestio 7 : An foeminae resurgent in sexu masculino
Distinctio 44
Quaestio 1 : Quoto anno aetatis Christus passus sit
Quaestio 2 : Quoto die Christus resurrexerit a mortuis
Quaestio 3 : An infernus sit sub terra
Quaestio 4 : An ignis inferni sit eiusdem speciei cum igne nostro
Quaestio 5 : An corpus damnati possit calefieri
Quaestio 6 : Quo modo animae corporibus excute crucientur: et similiter daemones
Quaestio 7 : An tristitia sit magna poena
Distinctio 45
Quaestio 1 : Quibus prosint suffragia ecclesiae
Quaestio 3 : An suffragia existentis in mortali peccato prosint defuncto
Quaestio 4 : An conducat in loco sacro sepeliri, et an quilibet possit eligere sibi locum sepulturae
Quaestio 5 : An sancti orent pro nobis
Quaestio 6 : An sit aliqua memoria intellectualis sicut sensualis
Distinctio 46
Quaestio 2 : An deus inaequaliter merentes inaequaliter praemiet
Quaestio 3 : An homines pro meritis et demeritis habebunt praemium et supplicium
Quaestio 4 : An aliquod peccatum sit infinitae parvitatis: et similiter omissio
Distinctio 47
Quaestio 1 : An in generali iudicio erit disputatio vocalis
Quaestio 2 : An ignis conflagrationis erit eiusdem speciei cum igne praesenti
Distinctio 48
Quaestio 1 : An caeli cessabunt a motu post diem iudicii
Distinctio 49
Quaestio 1 : An felicitas sive summum bonum in bonis corporis vel fortunae inveniatur
Quaestio 2 : In quo consistat vera beatitudo
Quaestio 3 : An essentia beatitudinis in uno actu consistat, an pluribus
Quaestio 4 : An homo naturaliter possit Deum videre
Quaestio 5 : An beatitudo principalius consistat in actu intellectus, an voluntatis
Quaestio 6 : An omnes summae appetant beatitudinem
Quaestio 7 : An appetitus liber, ex necessitate appetat beatitudinem
Quaestio 8 : An intellectus clare videns Deum possit non delectari, vel deum non diligere
Quaestio 9 : An voluntas efficientiam habeat respectu suae beatitudinis
Quaestio 10 : An beatitudo partialiter producatur a beato
Quaestio 11 : An omnes beati sint aequaliter beati
Quaestio 12 : An beatitudo sit perpetua
Quaestio 13 : An beatitudo sanctorum post resurrectionem erit maior in anima quam nunc sit
Quaestio 14 : An sensus exteriores beatorum erunt continuo in actibus suis in patria
Quaestio 15 : An videns deum ipsum comprehendat
Quaestio 16 : Quid sit videre in verbo, et an videns verbum omnia quae in verbo relucent videat
Quaestio 17 : Per quid corpora beatorum erunt impassibilia
Quaestio 19 : Utrum dotem claritatis habeant beati
Quaestio 21 : An duo corpora dura possint immediate se tangere
Quaestio 22 : An virginitati debeatur aureola
Quaestio 23 : An doctoribus debeatur aureola
Quaestio 24 : An mors sit de ratione martyrii
Quaestio 25 : Quando quis debeat pati martyrium et pro quibus causis
Quaestio 27 : Cuius virtutis sit actus martyrii vel illae cui debetur aureola martyrum
Distinctio 50
Quaestio 1
Quoto anno aetatis Christus passus sit⁋ Distinctionis Quadragesimae quartae Quaestio Prima. Agister in hac distinctione loquitl de annis resurgentium dicens quod resurgent omnes in aetate Christi hoc est in quantitate respondente eius an nis. & gratia illius di cit Christum in te ris vixisse. xxxii. anos cum tribus men sibus. postea loquil de poena inferni: & de modo puniendi damnatos. Cofor miter ad hoc quaestiones huius distinctionis partiar: primo de annis Christi loquuturus: quia fortas se non est verum quod dicit magister. & consequenter quaeram: quot diebus manserit mortuus. Deindi de poenis loquar.
⁋ Quo ad praemum igitur quaero. Quo to anno aetatis Christus passus sit. De hoc quaesito variae sunt sapientum sententiae. Magister. n. dicit Christum trigintaduos annos cum tribus mensibus habuis se. Et licet sint vt diximus variae opiniones: sententia ista apparet vera quod Christus habuit. xxxiii. an nos completos, cum parte quarti anni temporis suae peregrinationis secundum corpus in terra. Quae sic probatur. Christus suae aetatis anno trigesimoprimo curren te baptizatus est. Nam dicitur Lucae. iii. Et ipse Iesus erat incipiens quasi annorum triginta. vbi secundum Chry sostomum Homilia. xi. super Matthaeum iam Christus habebat triginta annos completos, & trigesimumprimum inceperat. & ita tenet Augustinus. & confitetur com mentator seu postillator in glossa: licet magis descen dat in oppositum. Idem tenet Beda lib. de tempori bus capite. xlvii. dicens. Habet ni fallor ecclesiae fides dominum in carne paulo plusquam trigintatribus annis vsque suae tempora passionis vixisse: quod videlicet triginta annorum fuerit baptizatus sicut euangelista Lu cas testatur: & tres & semis annos post baptisma praedicauit. sicut in euangelio Ioannes non solum commemorato tertii redeuntis paschae tempore perdocet: sed & idem in Apocalypsi sua. Daniel quoque in visioni bus prophetice designat. Haec dicens Beda innuit tenpus praedicationis Christi designari, vbi scribitur Apocalypsis. xii. & Danielis. xii. de tempore & temporibus & dimidio temporis: quiod scilicet anno vno & annis duo bus ac anno dimidio praedicauit. Insuper Christus na tus est quadragesimoprimo anno Augusti Caesa ris: vt Tertullianus dicit: & citat Hieronymus Da nielis nono, cum ipso opinando. Sic inquit Hiero nymus. Cleopatra cum Augusto regnauit annis tre decim: post Cleopatram annis quadraginta tribus im perauit. nam omnes anni imperii Augusti fuerunt quiquagintasex. Idem scribit Hieronymus in prologo quem praeponit Chronicis Eusebii dicens. Christus quadragesimoprimo anno Augusti natus: quinto decimo Tyberii prdicare orsus est. ergo habuit. xxx. annos quando baptizatus est. Sed forte dices. inchoauerat trigesimum annum. Contra hoc sunt ista introdu cta. Et adhuc probatur, suppositis aliquibus quae tenet ecclesia: videlicet quod Christus natus est. viii. calendas Ianuarii: & baptizatus. viii. idus eiusdem. quare si in choasset solum trigesimum annum habuisset solum. xiii dies trigesimi anni: & sic ei multum defuisset de tri gesimo anno completo: contra euangelistam dicentem. Iesus erat incipies quasi annorum triginta. Ex qua conclusione sequitur quod multum aberrant a veritate euangelica dicentes Christum passum fuisse. xv. anno Tyberii Caesaris, vt Orosius & Lactantius: quia in eodem anno secundum euangelistam Iesus erat incipiens quasi annorum triginta.
⁋ Tunc sic. Christus habuit triginta annos completos quando baptizatus est, & ingressus est trigesimumprimum. sed in pascha iiii. postquam baptizatus est / passus est: ergo ingressus est trigesimumquartum suae aetatis annu, quod est prin cipale probandum. Quia autem in pascha quarto passus sit, probatur. Nam post baptisma susceptum spiritus expulit eum statim in desertum vbi erat. xl. diebus &. xl. noctibus: vt scribitur Marci primo. deinde iteratis vicibus venit ad loannem. postmodum voca tus ad nuptias in Chana Galilaeae aquam in vinum comuertit: vt habetur Ioannis secundo. & hoc non erat anno quo baptizatus est: sed anno immediate sequente: & ita iam erat natus. xxxii. annos. Postea cum prope esset pascha iudaeorum: ipse hierosolymam ascendit: vbi vendentes in templo eiecit: loanne nondum in carcerem misso. vt patet Ioannis. iii. Deinde loan ne decollato secedens trans mare Galilaeae cum prope esset pascha dies festus ludaeorum / satiauit quimque mi lia hominium ex quinque panibus & duobus piscibus. Io annis. vi. Et ante sex dies anni sequentis venit Bethaniam, vt habetur Ioannis. xii. & crucifixus est in parasceue paschae proxime sequentis. consequens est igitur quod crucifixus est in pascha quarto postquam bapti zatus est. Et iterum hoc ostenditur. Nam sub Anna po tifice Ioannes coepit baptizare, & Christus inter alios ab eo baptizatus est. vt habetur Lucae. iii. & sub Cai pha pontifice crucifixus est / vt ex euangelio con stat. sed horum pontificum successione vix coplebatur quadriemnium. Nam losephus. xviii. de antiquitatibus ca. vii. sic refert. Valerius Gracchus efficitur Annii Rufi successor. ls Annanum remouens sacerdotio Ismaelem filium labi pontificem designauit. sed & hunc non multo post abiiciens Eleazarum Annae pontificis filium sacerdotio surrogauit. Post annum vero etiam hunc arcet officio: & Simoni cuidam Camithi filio ministerium pontificatus attribuit. Sed non amplius & ipse quam vnius anni spatio / eodem. perfunctus officioIosippum cui Caiphas nomen fuit /( habuit ordine successorem.
⁋ Sed contra insta arguitur. Vocula quasi, diminutionem aliquam importat in modo loquem di. ergo quasi trigenarius dicitur ille qui nondum attigit xxx. annos.
⁋ Insuper plerique valentes scriptores as serunt Christum natum. xlii. anno Augusti Caesaris, vt Eusebius in ecclesiastica historia. ergo vnam pro bationum non erat valida.
⁋ Tertio arguitur. lxxviii distinctione ca. Presbyter, Apparatus introducit Ioannem Chrysostomum dicentem quod trigesimo anno non attigerat Iesus nisi triginta dies. sicut in euangelio continetur: erat Iesus quasi annorum trigita.
⁋ Ad primum respondetur. quod quasi) significat parum citra vel parum vltra: vt dicit Varro. cui synonymum est in significato (fere) significans parum ab esse: vt dicit Calepinus: vel (iuxta) secundum Priscianum. & idem est. Simile habetur Ioannis. vi. Discubuerunt viri numero quasi quinque milia. de quo Lucae. ix dicitur. erant fere viri quinque milia.
⁋ Ad secundum. non omnes historiographi recipiendi sunt, quando a vero deuiant. Secundo de Eusebio dicitur quod non est contradictio nisi verbalis. nam aliqui loquuntur de annis emergenti bus: aliqui de annis vsualibus. Emergentes autem anni eo die calendarii incipiunt quo res cuius anni computantur. incipit esse. vt ego natus sum quarto die ante festum natalis. redeunte ergo illo die est annus emergens. lo quor de reditu quo ad motum solis ab occidente ad orientem. Sed vsuales annos nationes diuersae diffe renter inchoant. verbi causa. Romani incipiunt su os annos calendis lanuariis. Aegyptii suos inchoan quarto calendas septembris. vide Bedam. & Graeci a calendis decembris. Augustus autem imperium adiui xvi. calendas Maii: vt Ouidius in Fastis scribit. & eodem die inceperunt anni emergentes. anni autem illius vsuales prius inceperunt apud Romanos ca lendis lanuariis proxime praecedentibus. apud graecos calendis Decembris. Loquentes itaque de annis imperii Augusti i vel emergentibus, vel vsualibus Roma norum / dicunt Christum natum anno imperii eius xli. loquentes autem de annis vsualibus Graecorum vel Aegyptiorum. Christum dicunt natum anno in perii Augustini. xlii. loquendo enim de annis vsualibus Graecorum, prius currere coepit annus imperii Augusti quadragesimussecundus quam Christus na sceretur. sed Christo nato cucurrit adhuc apud Ro manos annus Augustini. xlii. ad diem octauum vsque puta calendas lanuarii. De annis autem emergentibus loquendo non prius currere coepit annus im perii Augusti quadragesimussecundus quam adueni ret dies sextusdecimus Calendarum Maiarum. Et sico patet quomodo Eusebius: qui graecus erat: annum Calem dis Decembris more Graecorum inchoauit. & cum eadem historia per Rufinum in latinum transsata sit: plerosque posteriores fefellit.
⁋ Ad tertium male allegat Chrysostomum glossa: vt patet ex supradictis. In super dicit vnum inopinabile: quod Christus trigesimum diem attigerat, quod est aeque verum ac di cere quod. xxx. dies mediant inter festum natalis & fe stum epiphaniae. immo ille textus est omnino con tra eam: qui dicit. Dominus autem trigesimo amno baptizatus est: & postea praedicauit, nemo enim est trigenarius nisi qui trigita annos compleuit.
⁋ Ex his ergo ma nifestum est quod Christus anno Augustini. xli. natus est: quod annis. lvi. imperauit: & anno. xv. Tyberii Caesaris praedicare orsus est: quare tunc erat trigenarius com plete. Proximo autem pascha post baptismum non iuit hierosolymam: in secundo pascha iuit: in tertio non iuit. in quarto iuit & mortuus est: ac orbem redemit. & per consequens erant tres anni completi cum qua tuor mensibus vel circiter / post baptismum.
On this page