Table of Contents
In Quartum Sententiarum (Redactio B)
Prologus
Quaestio 1 : An liceat aliqua non theologica in theologia tradere
Quaestio 2 : Quid opus sit facto in contrarietate positionum seu opinionum
Distinctio 1
Quaestio 1 : An creatura possit creare
Quaestio 2 : Ad definitio sacramenti quam poni magister sit bona
Quaestio 4 : Utrum pro cuiuslibet legis tempore debeant esse alia et alia sacramenta
Quaestio 5 : Quid sit circumcisio, et quomodo obligat
Distinctio 2
Quaestio 1 : Quid sit baptismus: et quae eius materia et forma.
Distinctio 3
Quaestio 1 : An institutio baptismi circumcisionem et legalia evacuet
Distinctio 4
Quaestio 1 : An virtutes infundantur in baptismo
Quaestio 3 : An omnes baptizati aequaliter effectum baptismi recipiant
Distinctio 5
Quaestio 1 : An liceat recipere baptismum a ministor malo vito
Distinctio 6
Quaestio 1 : An character sit causa initerationis baptismi
Quaestio 7 : An confirmatio sit sacramentum initerabile
Distinctio 8
Quaestio 1 : An sit ponenda forma in sacramento Eucharistiae ut in caeteris
Distinctio 9
Quaestio 1 An omnis mortalis peccator indigne Eucharistiam assumat
Quaestio 2 : An in somno pollutus communicare possit
Quaestio 3 : An non ieiunus possit eucharistiae sacramentum sumere
Distinctio 10
Quaestio 1 : An corpus Christi et eius sanguis realiter in Eucharistia contineantur
Quaestio 2 : Quomodo corpus Christi sit in Eucharistia
Quaestio 4 : An deus possit aliquod corpus simul ponere in diversis locis separatis circumscriptive
Quaestio 5 : An corpori Christi eaedem proprietates insint in eucharistia quae in caelo
Quaestio 6 : Utrum aliqua creatura possit movere corpus Christi prout existit in sacramento
Quaestio 7 : An sit essentialis ordo inter modum essendi sacramentaliter, et sub modo naturali
Distinctio 11
Quaestio 1 : An panis transubstantietur in corpus Christi
Quaestio 2 : An solus panis triticeus et vinum vitis fit conveniens materia huius sacramenti
Quaestio 3 : An corpus Christi sit categorice adorandum in eucharistia, an conditionaliter
Distinctio 12
Quaestio 1 : An omne accidens possit esse sine subiecto
Quaestio 2 : An quantitas distinguatur a re quanta
Quaestio 4 : An cum omni alteratione accidentium in eucharistia maneat corpus Christi
Quaestio 5 : An pluries in die celebrandum sit
Quaestio 6 : Utrum quilibet clericus quolibet die teneatur dicere horas
Quaestio 7 : An ex inadvertentia dicens horas vel distractus satisfaciat praecepto de dicendis horis
Quaestio 8 : An audiens missam, et interea dicens horas satisfaciat utrique praecepto
Distinctio 13
Quaestio 1 : An sequendo consecrationem Christi debeamus in fermentato, an in azimo pane consecrare
Quaestio 2 : An Christus xiiii luna comederit agnum paschalem
Quaestio 3 : An laicus teneatur sub utraque specie communicare
Quaestio 4 : Quis sit modus celebrandi
Distinctio 14
Quaestio 1 : An peccati post baptisma commissi necessaria sit poenitentia
Quaestio 2 : An per sacramentum poenitentiae peccatum mortale deleatur
Distinctio 15
Quaestio 1 : Utrum quis possit satisfacere seu adimplere poenitentiam iniunctam existendo in peccato
Quaestio 2 : An opus satisfactorium sit aequae meritorium ac non satsifactorium
Quaestio 3 : An non ieiunantes peccent
Quaestio 4 : An ieiunium quadragesimae sit de iure divino
Quaestio 6 : An tertio comedens frangat ieiunium ut secundo comedens
Quaestio 7 : An quilibet teneatur ad eleemosynam faciendam
Quaestio 9 : An quilibet non extreme pauper teneatur pauperi exteme eleemoysnam impedere
Quaestio 10 : An rerum dominia iure naturae divino an humano partita sint
Quaestio 11 : Utrum homo teneatur restituere illa quae acquisivit per perscriptionem vel usucapionem
Quaestio 12 : Quomodo conveniant et differeant ususfructus et usus et quomodo finiantur
Quaestio 13 : An lucrans in ludo acquirat dominium rei lucratae, et potissimum in ludis taxillorum
Quaestio 14 : An ludere sit honestum
Quaestio 15 : An bene vivant homines tesseras facientes vel eas vendentes
Quaestio 16 : An proximi lacerans famam teneatur eam restituere
Quaestio 18 : An accusatus de aliquo crimine teneatur illud crimen prodere non obstante fama
Quaestio 19 : An homicidium sit magnum peccatum: et quae restitutio debeatur homicidio
Quaestio 20 : An liceat occidere et rapere in bello
Quaestio 21 : An licitum sit christiano viro vocare in suum auxilium infideles contra Christianos
Quaestio 22 : An homo damnatus ad mortem possit aufugere licite
Quaestio 23 : An duellum sit licitum
Quaestio 24 : An furto aliena subtrahens peccet
Quaestio 26 : An fur teneatur ad restitutionem omnium quae furto abstulit
Quaestio 27 : An iuste pro furto infligatur mors
Quaestio 29 : An omnis usura sit peccatum
Quaestio 31 : An mutuator possit mutare ad usuram, vel recipere ultra sortem aliquid
Quaestio 35 : An liceat ad usuram capere
Quaestio 36 : An contractus quem cambium bursae dicunt sit licitus
Quaestio 37 : An trapezitae seu campsores permutando et capiendo plusquam debent usuram commitant
Quaestio 38 : An usurarius teneatur restituere lucrum ex usura acquisitum
Quaestio 39 : Quot sint species contractus
Quaestio 40 : Utrum negotiatio proprie dicta lucrativa sit licita
Quaestio 42 : An reddituum emptio sit licita
Quaestio 43 : An redditus depraevetur per hoc quod est irredimibilis vel perpetuus
Quaestio 44 : An liceat emere vitalitium, hoc est sustentationem pro vita vel pro victu
Quaestio 45 : Utrum contractus locationis et conductionis sint liciti
Quaestio 46 : An contractus Socidarum quibus rustici in animalibus innituntur sit licitus
Quaestio 47 : An contractus societatis sit licitus
Quaestio 48 : De quodam particulari contractu tanquam societatis an sit licitus
Quaestio 49 : An contractus quem Ioannes Eckius Germanus proposuit: sit aequus et licitus
Quaestio 50 : Utrum in restitutione pluribus facienda aliquis sit servandus ordo, et quis
Distinctio 16
Quaestio 1 : An contritio: oris confessio: et satisfatio sint partes poenitentiae
Distinctio 17
Quaestio 1 : Quo iure confessio vocalis sit introducta
Quaestio 3 : An quilibet adultus teneatur confiteri omnia sua peccata proprio sacerdoti
Quaestio 4 : An peccatorum circumstantiae sint de necessitate salutis confitendae
Quaestio 5 : An homo habens peccata non reservata cum reservatis teneatur omnia illa curato
Quaestio 6 : An quis licite compelli possit sua peccata bis confiteri
Quaestio 9 : An debeat iterare confessionem is qui confessus est et non poenituit
Distinctio 18
Quaestio 1 : An sacerdos evangelicus virtute sacramenti poenitentiae tollat aliquid de culpa
Quaestio 2 : An excommunicatio excommunicatum et alios excludat a communione mutua
Quaestio 3 : An omnis participans cum excommunicato mortaliter peccet
Quaestio 4 : Utrum communio cum excommunicato sit lege divina; an humana prohibita
Distinctio 19
Quaestio 1 : An sacerdos possit uti calve in quolibet
Quaestio 2 : An fraterna correptio sit cuilibet adulto de praecepto
Distinctio 20
Quaestio 1 : An ille sit prorsus liberatus a poena qui adimplet poenitentiam iniunctam a sacerdote
Quaestio 2 : An indulgentiae vivis et mortuis prosint et ad quid
Distinctio 21
Quaestio 1 : An aliqua peccata dimittantu rpost hanc vitam
Quaestio 2 : An sigillum secret sit omni modo servandum
Quaestio 3 : An sacerdos teneatur celare peccatum sibi in confessione detectum
Distinctio 22
Quaestio 1 : An quilibet resurgens a peccatis mortalibus resurgat ad priora merita vel gratiam
Quaestio 2 : An in labente in mortale peccatum post gratiam redeant priora peccata
Distinctio 23
Quaestio 1 : An extrema unctio sit sacramentum novae legis
Quaestio 2 : An aqua benedicta aliquid in ecclesia valeat
Distinctio 24
Quaestio 1 : An ordo sit sacramentum movae legis
Quaestio 2 : An summus pontifex possit dispensare cum sacerdote ut contrahat matrimonium
Quaestio 4 : An accipiens personas in beneficiis ecclesiasticis peccet
Quaestio 5 : An liceat dare beneficium paruulo octo vel decem annorum
Quaestio 6 : Quomodo ab inidoneo idoneus sgregetur
Quaestio 7 : An quis possit petere honorem
Quaestio 8 : An conferens beneficium bono, meliore relicto, peccet
Quaestio 9 : Eadem. An collator beneficii peccet, beneficium bono dando, relicto meliore
Quaestio 13 : An conclusiones cum suis probationibus in quaestione praecedente positae sint verae
Quaestio 16 : An praelatus ecclesiae sit dominus proventuum ecclesiae datorum
Quaestio 18 : Quomodo cognoscatur status et sufficientia viri
Quaestio 20 : An clericus possit de rebus suis testari
Quaestio 23 : Utrum clericus teneatur restituere fructus beneficii quos in mortali recepti
Distinctio 25
Quaestio 2 : Utrum simonia sit grave peccatum
Quaestio 3 : An prece et obsequio committatur simonia
Quaestio 5 : An simoniace promotus munere a manu iustum titulum in beneficium acquirat
Quaestio 6 : An possit esse pactio in spiritualibus
Quaestio 7 : Quae sit poena simoniacorum
Distinctio 26
Quaestio 1 : An matrimonium sit sacramentum novae legis
Quaestio 2 : An matrimonium ob pulchritudinem vel opes contrahi possit
Quaestio 3 : An matrimonium sit sacramentum univoce cum aliis sacramentis
Distinctio 27
Quaestio 2 : An matrimonium per sacros ordines et religionis professionem dissoluatur
Quaestio 3 : Quis possit sponsalia contrahere et an sint licita
Quaestio 4 : Quo modo matrimonium conditionale contrahatur
Quaestio 6 : An maximus pontifex possit cum bigamo dispensare ut ordines suscipiat
Distinctio 28
Quaestio 1 : An carnalis copula cum sponsalibus matrimonium causet
Distinctio 29
Quaestio 1 : An consensus coactus per metum ad matrimonium sufficiat
Distinctio 30
Quaestio 1 : Utrum error matrimonium impediat
Quaestio 2 : In quo virginitas consistat; et an sit virtus
Quaestio 3 : An viduitati et castitati coniugali virginitas praestet
Quaestio 4 : An fuerit verum matrimonium inter Mariam virginem et Ioseph
Distinctio 31
Quaestio 1 : An tria bona matrimonii excusent actum matrimonialem ne sit peccatum
Distinctio 32
Quaestio 2 : An unus coniugum possit vovere sine consensu alterius
Distinctio 33
Quaestio 1 : An liceat vel licuerit unquam simul plures habere uxores
Quaestio 2 : An libellus repudii in lege Mosaica fuerit licite permissus
Distinctio 34
Quaestio 1 : An impotentia coeundi matrimonium impediat
Quaestio 2 : An maleficiatus possit contrahere
Distinctio 35
Quaestio 1 : An vir possit uxorem ob adulterium dimittere
Quaestio 2 : An aliquis possit mulierem sibi matrimonio coniungere quam per adulterium polluit
Distinctio 36
Quaestio 1 : An servitus impediat matrimonium
Distinctio 37
Quaestio 1 : An sacer ordo impediat matrimonium
Distinctio 38
Quaestio 1 : An expediat vovere
Quaestio 3 : An omne votum obliget voventem ad sui observantiam
Quaestio 4 : An opus factum ex voto sit melius quam opus factum sine voto
Quaestio 6 : An status religiosorum sit perfectior statu episcoporum saecularium
Quaestio 8 : An paupertatis votum in communi, in religione expediat
Quaestio 10 : An expediat monachis habere bona in communi in coenobio, et non in proprio
Quaestio 11 : An licite sint aliqui religiosi mendicantes
Quaestio 13 : Quis sit dominus bonorum quae habent fratres minores
Quaestio 17 : An gravatus aere alieno possit profiteri religionem
Quaestio 19 : An transgressio cuiuslibet in regula contenti sit peccatum
Quaestio 20 : An sit meritorium religiosos non religiose viventes reformare
Quaestio 21 : An liceat vel expediat religioso ab una religione in aliam transire
Quaestio 22 : An sit expediens tot religiones habere in mundo
Quaestio 23 : An Carthusia sit religionum optima
Quaestio 24 : An peccent Carthusienses comedendo carnes
Distinctio 39
Quaestio 1 : An dispar cultus impediat materimonium
Distinctio 40
Quaestio 1 : Quomodo cognoscatur gradus consanguinitatis
Quaestio 2 : An consanguinitas impediat matrimonium
Distinctio 41
Quaestio 1 : Quid sit affinitas et an impediat matrimonium
Quaestio 2 : An sint aliqui filii illegitimi
Distinctio 42
Quaestio 1 : Utrum cognatio spiritualis et legalis impediat matrimonium
Distinctio 43
Quaestio 1 : An idem corruptum possit per naturam redire
Quaestio 2 : An in lumine naturali ostendi possit hominem resurrectionem possibilem esse futuram
Quaestio 3 : An Deus possit reproducere aliquid proprie corruptum
Quaestio 4 : An totum dicat tertiam entitatem a suis partibus realiter distinctam
Quaestio 5 : An resurrection mortuorum generalis sit futura, et quis sit modus resurgendi
Quaestio 6 : An corpora mortuorum resurgent cum omnibus suis partibus et adminiculis
Quaestio 7 : An foeminae resurgent in sexu masculino
Distinctio 44
Quaestio 1 : Quoto anno aetatis Christus passus sit
Quaestio 2 : Quoto die Christus resurrexerit a mortuis
Quaestio 3 : An infernus sit sub terra
Quaestio 4 : An ignis inferni sit eiusdem speciei cum igne nostro
Quaestio 5 : An corpus damnati possit calefieri
Quaestio 6 : Quo modo animae corporibus excute crucientur: et similiter daemones
Quaestio 7 : An tristitia sit magna poena
Distinctio 45
Quaestio 1 : Quibus prosint suffragia ecclesiae
Quaestio 3 : An suffragia existentis in mortali peccato prosint defuncto
Quaestio 4 : An conducat in loco sacro sepeliri, et an quilibet possit eligere sibi locum sepulturae
Quaestio 5 : An sancti orent pro nobis
Quaestio 6 : An sit aliqua memoria intellectualis sicut sensualis
Distinctio 46
Quaestio 2 : An deus inaequaliter merentes inaequaliter praemiet
Quaestio 3 : An homines pro meritis et demeritis habebunt praemium et supplicium
Quaestio 4 : An aliquod peccatum sit infinitae parvitatis: et similiter omissio
Distinctio 47
Quaestio 1 : An in generali iudicio erit disputatio vocalis
Quaestio 2 : An ignis conflagrationis erit eiusdem speciei cum igne praesenti
Distinctio 48
Quaestio 1 : An caeli cessabunt a motu post diem iudicii
Distinctio 49
Quaestio 1 : An felicitas sive summum bonum in bonis corporis vel fortunae inveniatur
Quaestio 2 : In quo consistat vera beatitudo
Quaestio 3 : An essentia beatitudinis in uno actu consistat, an pluribus
Quaestio 4 : An homo naturaliter possit Deum videre
Quaestio 5 : An beatitudo principalius consistat in actu intellectus, an voluntatis
Quaestio 6 : An omnes summae appetant beatitudinem
Quaestio 7 : An appetitus liber, ex necessitate appetat beatitudinem
Quaestio 8 : An intellectus clare videns Deum possit non delectari, vel deum non diligere
Quaestio 9 : An voluntas efficientiam habeat respectu suae beatitudinis
Quaestio 10 : An beatitudo partialiter producatur a beato
Quaestio 11 : An omnes beati sint aequaliter beati
Quaestio 12 : An beatitudo sit perpetua
Quaestio 13 : An beatitudo sanctorum post resurrectionem erit maior in anima quam nunc sit
Quaestio 14 : An sensus exteriores beatorum erunt continuo in actibus suis in patria
Quaestio 15 : An videns deum ipsum comprehendat
Quaestio 16 : Quid sit videre in verbo, et an videns verbum omnia quae in verbo relucent videat
Quaestio 17 : Per quid corpora beatorum erunt impassibilia
Quaestio 19 : Utrum dotem claritatis habeant beati
Quaestio 21 : An duo corpora dura possint immediate se tangere
Quaestio 22 : An virginitati debeatur aureola
Quaestio 23 : An doctoribus debeatur aureola
Quaestio 24 : An mors sit de ratione martyrii
Quaestio 25 : Quando quis debeat pati martyrium et pro quibus causis
Quaestio 27 : Cuius virtutis sit actus martyrii vel illae cui debetur aureola martyrum
Distinctio 50
Quaestio 2
An deus inaequaliter merentes inaequaliter praemiet⁋ Distinctionis Quadragesimaesextae Quaestio Secunda. Ecundo probare co nabimur quod deus inaequaliter merentes, aequaliter praemiet. Pro quo ponatur quod in hoc instanti Sortes incipiat mere lri per remotionem de praesenti & ulpositionem de futuro: & Plato immediate post Sortem incipiat mereri: & conti nuo mereantur vniformiter per vnam horam dempto principio merendi: decedant in fine horae. Deinde sic arguitur. Sortes & Plato inaequaliter merentur quia Sortes incipit mereri ante Platonem ex hypothesi: & tamen aequaliter praemiabuntur. Quod probatur: quia si inaequaliter: hoc est propter excessum meriti Sor tis super meritum Platonis. sed hoc non: quia si Sortes mereatur pure successiue cum Platone: ambo incipiunt mereri per idem instans in quo sumus. Idem est si subito mereantur. Forte negas vnum posse mereri post alium
⁋ Sed quaestio proposita dependet ex illo: an vnus angelus possit immediate post alium produci, quod tangitur ab aliquibus doctori- bus. Primum illud aperiemus, quia erit scala dissoluendae quaestionis propositae. postea ad argumen tum descendemus. Ocltam existimat implicare contradictionem vnam rem posse produci impartibili ter post aliam. & propterea negat beatam virginem posse stare in peccato originali per vnum instans: & immediate post illud gratiam posse infundi, & peccatum dilui, si gratia raptim infundatur. hoc te net in Quodlibetis. Gregorius autem Ariminensis opinatur possibile vnum angelum posse produci post alium immediate: sed no esse possibile quod tres producantur post se inuicem. sic opinatus est in suo primo. Volumus probare duas conclusiones contra di cta eorum.
⁋ Prior conclusio est. possibile est deo producere vnum angelum post alium immediate: & per consequens non implicat contradictionem beatam virginem stetisse in peccato originali per vnum in stans, & gratiam ei infundi subito.
⁋ Prior conclusio probatur. producat deus in hoc instanti corpus luminosum, quod ponat in medio bene disposito ad susceptione luminis: & non concutrat deus cum sole in hoc instanti ad pro ductionem luminis, sed immediate post hoc instans concurrat: tunc ante quodlibet instans sequens pro ducetur lument& hoc subito. supponimus autem creaturam posse habere actionem in instanti. nam ita tenet doctor iste contra quem obiicimus. ergo im mediate post productionem corporis luminosi produ citur lumen in medio. & eodem modo hoc fieret si deus annihilaret totale lumen solis in hoc instanti per vltimum instans sui esse: relinquendo solem con cursui solum naturali, & immediate post hoc concur rendo cum sole. ergo si agens naturale hoc potest cum concursu dei generali: a fortiore hoc deus potest face re. Insuper nihil est tollendum a potentia dei absoluta nisi constet illud impossibile, vel auctoritate irrefragabili scripturae, vel ratione. sed neutrum ostendi potest. nam scripturam adducere non potest. rationes etiam non affert, nos tamen afferemus eas quae nobis occurrunt, quae omnes soluentur.
⁋ Se cunda conclusio probatur. producat deus in hoc instanti angelum a. immediate per aduersarium potest producere angelum b. ita quod primum instans ingeli a. sit vltimum instans non esse angeli b. & non est maior ratio quod potest deus producere angelun post a. immediate, quam posset producere c. angelum immediate ante hoc instans, in quo suppono nos esse. ergo habentur tres angeli producti post se inuicem immediate.
⁋ Contra priorem conclusionem sic argu mentor. Secundus angelus in nullo instanti immediate post hoc instans d. producitur: cum nullum tale sit. nam quolibet instanti huius horae dato post de instans in quo sumus: verum est dicere. b angelus in aliquo instanti priore fuit: ergo conseruatur solum cum conseruatio per hoc a productione separetur quod praesupponit rem praefuisse. Insuper si des vnum instans in quo producitur cum prius fuerit b angelus: debes dicere quod ego nunc producor, cum non obstet me praefuisse ad nuc produci.
⁋ Ad primum dico quod b.t in stantanee producitur syncategorematice, hoc est in infinitum propinque d. instanti: & in nullo instantiproducitur de nouo: & in quolibet instanti in quo est conseruatur. sed dato quod in nullo instanti producatur, vt tu capis: habetur in sententia quod ante quod libet instans futurum post productione a. angeli b angelus erit: & sic producitur immediate post hoc. & cum non habeat partes, non potest successiue produci: licet anima intellectiua successiue possit materiaminformare: & angelus partibiliter pertransire hoc spa tium, nec mirum: cum tam materia quam spatium habeant partes. & sic habemus propositum. Nec est luctandum in terminis. nam quidam doctor putat illud euacuare diffi cultatem: sed non satis considerat. Ex hoc patet solutio ad secundum.
⁋ Secundo argumentor ad idem. Producat deus b. angelum immediate post a. vel potest producere e. angelum immediate post b. vel non si dicas primum: vel e producitur immediate post a. & sic non producitur post b. contra casum. Si non potest: Contra. potest producere secundum angelum immediate post primum. sed existentia tertii angeli non impedit. igitur. Insuper, post b. potest producere e. & non est dabile instans post b. quin inter illud instans & b possit producere e. igitur.
⁋ Respondetur, non est possi bile quod producat e. immediate post b. stante produ ctione b. immediate post a. vt argumentum tangit Non enim potest producere tres angelos qualitercumque post se inuicem vt opinor. Productio aut tertii an geli non est causa: vt patet ex probatione secundae con clusionis: sed quia nulla esset prioritas secundi ad tertium immediate post b. Potest tamen producere e. angelum. sed non est possibile quod a producatur in hoc in stanti vel illo: & b. immediate post a. & e. immediate post b. vt possibile modificet illam totam. Sed contra hoc dicis. ponatur quod hora futura diuidatur in partes proportionales / minoribus terminatis ad d. istans in quo simus: & in prima parte proportionali producat deus vnum angelum: in secunda alium: in tertia ter tium: & sic per omnes partes proportionales horae futurae: iam deus post a. qui producitur in hoc instanti d. producit duos post se. Et idem potest pont si b. & c. ange li sic se habeant quod b. producatur in maxima parte proportionali: in subdupla ad illam annihiletur, & producatur e. in tertia parte annihiletur b. & recreel e. & sic per omnes partes proportionales vnius horae: iam immediate post a producitur b. & immediate posi b. producitur e, quod patet per exponentes de (ime- diate). Respondetur concedendo illas propositiones quinimo immediate post a. producit deus tres :- quatuor / & infinitos. Argumentum autem est sophisma quia be non magis praecedit e, quam contra. cuius op positum intendimus.
⁋ Contra secundam conclusionem argumentor. Producat deus c. angelum immediate ante a. probo quod hoc implicet. iam in d instanti verum est dicere. c. angelus incipit esse, quia non fuit ab aeterno. sed hoc non: quia nec per primum instans sui esse cum fuerit ante de. instans: nec per vltimum instans non esse: quia illud dari non potest. vt patet intelligenti, Immo sequitur quod c. angelus fuit in aliquo tempore & in nullo instati illius temporis, quod videtur mirabile & mirabilius videtur quod aliquid fuit, & num quam erit in aliquo instanti: nec fuit nec erit, quod patet si c. dest nat per primum instans sui non esse in hoc de. instanti. & eodem modo b angelus potest esse / & in nullo instanti esse: & tunc petitur quo modo praecessit co. & ita ange lus desinit: & nec per vltimum instans esse, nec primum non esse. vt liquet de c. & b.
⁋ Respondetur conceden do quod c. angelus incipit esse, sed per nullum instans: nec illa diuisio instantium cuiuslibet rei possibilis originem includit: quia non separatur adaequatum temps non existentiae a fronte a tempore existentiae, nam in hora praecedente c. angelus incepit esse: & habuit vnam de praesenti veram: vt diximus in. xvi. distinctione de amissione gratiae. sed si maneat postea / d. instans est primum eius esse instantaneum: sed non primum sim-a pliciter. Et concedo hanc conclusionem. c. angelus fuit in hac hora, & in nullo instanti illius intrinseco vel extrinseco. Nec desinit per vltimum instans esse: sed per primum non esse. hoc enim non est magis inconue niens quam de inceptione contingat in corruptione for mae secundum vnum modum dicendi. vt si calor partibiliter producatur per totam horam praeteritam, & iam simus in d. instanti, in quo frigus maioris actiuitatis quam calor sit resistentiae applicetur: d, non est vltimum instans huius totalis caloris. & sic hic calor non desinit per vltimum instans esse: quia erit in tempore sequenti ter minato ad hoc instans: sicut erat in productione, secundum illam viam, nec datur primum instans non esse in d. instanti. An possit deus sic facere cum b angelo: incertum est, an scilicet possit corrumpere sicut c. & mihi interdum visum est quod necesse est conditionaliter, hoc est stante casu eu conseruare per tempus. sic le gendo in artibus in vtroque cursu ratus sum. sed cum sint duodecim horae diei: oppositum videtur rationabilius, si teneamus hoc quod dictum est de c. quod id idem tenere debeamus in b
⁋ His pro argumenti solutione insertis ad argumentu principale ab initio quaestionis propositum: gratia cuius haec pauca pro analogia tetigimus: redeo. & dico quod Sortes & Plato decedunt in meritis aequalibus: & aequaliter praemiabuntur: quia ex casu in hoc instanti neuter meretur: sed immedia te post hoc vterque merebitur. Eodem modo potest soi ui argumentum si fiat. Si a. b. &. c. tres angeli crea ti immediate post seinuicem moueantur super hanc lineam aeque velociter: & quam primum creantur moueri in cipiant super lineam aeque cito: haec linea partransibitur ab illis tribus mobilibus: quia licet c. angelus fuit an te hoc instans per aliquod tempus: tamen illud non est separabile seorsum: nec potest dari spatium ab eo ptransitum in illo tempore vel in instanti illius tem poris: quia in nullo instanti illius temporis erat. & in hoc instanti in quo sumus scilicet de, non mouetur: in mo de instans erit vltimum instans non esse motus istorum trium mobilium a. b. c. Et sic de merito, si pure partibiliter mereantur: vt casus primi argumenti posuit. nam si instantanee mereantur non est idem inter a. & b. quia a. meretur in suo instanti in quo est, ve mereri potest ante b. sed est idem instans mereri co angeli cum a, quod patet: quia in nullo instanti ante a. c. angelus fuit: ergo nopoterat habere meritum in aliquo instanti ante a. Sed dicis. c. fuit in tempore ante a. licet nullo tempore adaequato: & c. poterat in illo tempore raptim mereri. Hoc concedimus: & tunc verum est dicere, c. meruit, & in nullo instanti illius temporis erat in merito: sed subito meruit in tempore termi nato ad hoc instans.
On this page