Quaestio 6

lupeciori questione locuti sumus quomodo angelus cognoscat se. et quia etiam potest deum et alias ereaturas cognoscere: remanet quin to querere quo modo potest alia a se cognoscere. Proptea Quinto quaeritur / an angelus naturaliter cognoscat vel cognoscere possit distincte deum in via.

¶ Respondetur per conclusioes. Prima es. angelus in puris naturalibus potest acquirere perfectiorem noticiam de deo quam aliquis purus homoprobatur. angelus est superioris speciei et altioris sublimitatia in cognoscendo et non immersus matie. igitur.

¶ Secunda conclusio angelo in via praet communicari distincta cognitiodei et abstractia. Probatur. angelo in via praet communicari omneillud quod non ponit eum extra statum vie. sed agelum hatre disticta noticiam abstractiuam de oeo non ponit eum extrastatum vie. igitur. consequena tenet cum malore minor patet btintudo consistit in visione dei clara et intuitia.

¶ Tertia conclusio. deus praet comunicare angelo vlatori noticiam hitu alem praecise dei representatiua. probatur. si angelus videret deum clare sicut paulus in raptu talis potest habere noticiam habitualem vel speciem intelligbilem adequaete representantem deum. quo facto talis cognosceret distinete doeun actualiter. Illa species intelligibilis vel habtus et potentia producere possunt loticiam singularem dei.

¶ Quarta conclusio. beupotest se solo producere noticiam singularem actualem et abstractiuam in angelo viatore vel pro tpore quo erat viator. Probatur hec conclusio per maximam theologicam. Quicquid deus potest producere cum causa secunda oeus potest producere se solo. noticiam abstracti aam actualem et singularem dei potest deus producere mediante habitu vel specie intelligibili: ergo talem potest deus se solo producere. patet hoc aliter. deus potest se solo creare in angelo noticiam intuitiuam: licet angelus eunc non sit viator. ergo et abstracti aam.

¶ Quinta conclusio. probabile est quod deus noticiam habitualem et abstractiuam angelo pro statu vie comunicauit. Dei persecta suntopera Deuterono. xxxii. et deus angelis rerum noticias indidit: vt post hac dicetur. et deus est ens supremum. ergo non est verosimile quod aliarum rex species angelis comunicault: et non speciem diuino essentie.

¶ Secundo arguitur ad idem. angelo in statu vie perfectior erat beatitudo naturalis quam beatitudo naturalis hominum in statu innocentie. sed adam in statu innocentie non poterat habere noticiam singularem et distinctam dei representatiuam. quia abstractiua hec distincta non acquiri tur sine intuitima previa. et intuitiua adam habere dedoeo non poterat ex puris naturalibus. non a deo immediate. quia deus libere et contingenter agit ad ex tra. et per consequens ad noticiam quae habetur de eo libere concurrit: et non pro statu vie. nec a creatura. intuitiua a. creature causat solum abstractiuam elusdem creature. et non dei. et iste probationes probant pari modo quod angelus non poterat noticiam abstractiaam distinctam de deo habere. ergo talis noticia est a deo libere conicata sed hec probatio parum concludit. Dicetur huicrationiblintudo naturalis potentie est perfectissima noticia quam potentia pt de deo habere: sicut aristoteles. x. Ethi. loquitur de beatitudine naturali. modo homo ex cognitione creaturarum potest assurgere in noticiam de deo: licet non singularem et distinctam: et angelus in perfectiorem non ticiam dei assurgere potest ex noticia creaturaru. sed illa noticia non erit sin gularis et distincta dei repeuentatiua de eodem obiecto vnus potest habere noticiam perfectiorem quam alter: sicut acuti visus melius videt visibile quam cecutiens et lippus. Aristoteles aliquam beatitudinem naturalem de deo habere poterat in via: et perfectiorem adam pro statu innocentie: et perfectiorem angelus. et quanto angelest superior tanto perfectiorem noticiam habere potest.

¶ Tertio arguitur. hoc videtur Aug. sentire. secum do de ciuitate doei. c. vii. et iiii. super menesim. ca. vigestimo tertio: secundum aliam quotationem / capitulovigestmonono / non ponit successiuam productionem rerum per sex dies naturales et artificiales. Ge. sed dicit illi sex dies non erant in successione tporis quo deus mundum creauit: sed in cognitione angelica creaturarum ordinem naturalem habentium: ita quod prius noturaliter nouit angelus creaturam in verbo: secundo in genere proprio: et non stando ibi redit in verbum laudans ipsum ex opere suo: et in illo iterum videt rationem sequentis creature naturaliter. ita quod quando deus dixit fiat lux: videt angelus se in ver bo eterno cum facta est lux. et cum factum est vespere vidit se in genere proprio. et cum factum est vespereet mane omies vnus: ex se exsurrexit in laudem dei in quo vidit secundam creaturam: et sic per ordinem. modo vide re creaturam in verbo est videre eam visione qua ver bum videtur: licet illa fuerit abstractiua. modo Aug. non loquitur illic de visione beatifica simpliciter: sed debeatitudine naturali. hec ratio parum concludit. tum primo solum modum hieronymiet communem de successiua productione mundi credo verum. Alia expositionon quadrat cum littera ad hoc quod dicatur litteralis. Secundo dico: illo dato: videre aliquid in verbo non est videre creaturam visione qua videtur verbum siue intuitiue siue abstractiue: vt latius in quarto / distinctione. xlix. dictum est. Tertio illo dato non concluditur quod angeli in statu vie habuerint noticiam singularem habitualem de essentia diuina vel abstra ctiuam actualem. sed sufficeret alia cognitio a creaturis assumpta perfectior quam aliquis homo purus acquirere poterat. Ecce ergo vltimam conclusionem non difficule ter sed vtcumque tenuiter probatam. Prima probatioest melior suasio ad conclusionem: et aduersariorum rationes in oppositum parui sunt poderis.

¶ Contra vltimam conclusionem arguit Henricus gandensis quotlibeto. iii. q. i. et quotlibeto. iiii. qui. vti. et nona et quotlibeto. v. qu4xiiii. Primo somnis propa ratio intelligendi aliquod obiectum per adequationem representat illud obiectum nulla autem species vel essentia creata potest adequate representare essentiam diuinam. species est finita. obiectum infinitum. modo finiti ad infinitum nulla est proportio. igitur.

¶ Secuodo species creata vnins rei magia assimilater alteri rei create quam deo. quia vtraque finita. distictius ergo representat creatura quam deum.

¶ Respondetur. si per adequationem arguens intelligat rationem representandi debere esse equalis perfectionis cum obiecto intellecto: falsa est propositio. patet manifeste. visione beatifica cognoscitur deus distincte. et tamen visio beatifica est accidens et materia prima imperfectior. et deus est infinitus. breuiter propositio assumpta nullum sensum verum habet.

¶ Ad secundum distinguo quod species creata magis assimiletur vni rei create quod deo. vel entitatiue: et sic concedo: vel representatiue et sic nogo. noticia sortis plus conueuit cum noticia platonis entitatiue quod cum sorte. cum sint due noticie eiusdem speciei specialissime entitatiue sortes est substantia et noticia eius accidens.

¶ Tertio arguitur. angelus est magis imago dei quam illa species. ergo citius angelus representat sibi essentiam diuina quod vlla creata species. atecens. patet secundum Aug. xiiii. de tri. c. viii. dicentem quod eo aliquid est imago dei quo peiceps eius es potest. magis potest angelus esse particeps dei quam species quae non est dei capax.

¶ Quarto arguitur. sequitur quod angelus poterat pro statu vie cognoscere mysterium trinitatis / et de facto ipsum cognouit. patet. distincte cognouit essentiam diuinam in qua est personarum trinitas. ergosi essentiam cognouit distincte cognouit llla quae sunt in essentia.

¶ Ad tertium dicitur oimago vno modo dicitur illud quod est ratio representadi aliquid dato quod non sit capax beatitudinis. Secundo modo dicitur imago illud quod participat cum deo in essentia et potentiis vel earum actibus de quibus alibi Secundo modo / angelus est magis imago quo species. prlimo modo species.

¶ Ad quartum nego seque lam non oportet quod si a. disticte cognoscat b. quod cognoscat omnia intrinseca b. siue intuitiue vel abstractiue ipsum cognoscat. modo solum ponimus noticiam abstractiuam in intellectu angelico fuisse solumin potentia: hoc est: angelus habuit speciem per quam poterat exirelin actum cum voluisset pro tempore vie.

¶ Quinto arguitur. vel species illa naturaliter mouebat angelum ad noticia abstractiuam: vel supernatu raliter. non primum. infundebatur a deo: et a creaturis illam angelus acquirere non poterat. non secundum. calor miraculose productus naturaliter calefacit sicut calor naturaliter productus.

¶ Sexto arguitur. ponendo specien in a / angelo representatiuam distincte oei. tunc b. angelus videndo illa speciem poterat cognoscere diuinam essentiam sicut a / angelus.

¶ Ad quintum respondetur concedendo quod illa species naturaliter inclinat habentem ad cognoscendum abstractine essentiam oiuinam sicut de calore exemplificatum est. vt lazmarus mraculose resuscitacus naturaliter incedebat et naturaliter fecit operationes huanas.

¶ Ad sextum respondetur quod argumentum non mouet. nunmquid similis difficultas nunc occurrit: si vnus angelus videat beatitudinem alterius vel habitum in intellectu alteri us angeli: non oportet quod videns speciem representati uam a / obiecti videat a / obiectum: nec ipsum apprehendat: licet ita sit in imagine in speculo visa: sed quic quid sit de illo: argumentum non habet vim contra conclusionem.