Quaestio 7

¶ Questio / e e. c iad hoc quod angelus cognoscat creaturas alias a se requirit quod habeat proprlas et distinctas ratioes cognoscedi eas. hic scito triplicem esse vlam: quaru vna tet beatus ho. i. parte. qu. 1lv. arti. illi. dicit illic non oportet ponere tot ratones cognoscendi in angelo quot angelus cognoscit. na angelus superlor post cognoscere pr pauclores ratioes cognoscoo hoc est per pauciores noticias: plura quod angelus inferior. motiua eius pro hac positione poste a adducemus. Henricus vero. v. qutii. quxiiii. tenet alita vta non plurimu ab hac discrepante. dicit per vnum habitu scletialem angelus cognoscit omtia qui cognoscit: nec sine isto habitu co gnoscere potest. cois vta conformiter ad materia noticiaru in artibus aliter tenet.

¶ Ponam circa hanc materia conclusinoes aliquas: quarum prtma erit. itellectus angelicus si nullum habitum infusum haberet poest luapt e natura multa in telligere. hec conclusio probabitur in questioe sequeti. cunda concluslo. nulla vna species vnius re representatiua distincte potest representare multa vel singula. probat hec conclusio argumeuto crebriter al sumpto. si a noticta posit reprelentare infinita distincte erit infinite perfectionis sicut super ius probaimus in prima conclusione huius aterc. Secuindo arguit. si angelus superior potest cognoscere tot sicut interior per pauclores lpeclies: sit ita qui a. angelus cognoicat per tres lpecies dece obiectaqu bo agelus eferior cognosci. per decem species. Tunc adhuc capto agelum superiore creabile que creet desuper supremu angelu nunc creatu: dicat c. tuc c. an gelus per duas species cognoicet hec dece obiecta. et rursus creetur d. angelus super c. d per vna speciem cognoscet dece. et e angelus super d per sua substantia cognoscet decem.

¶ Ex hac conclusione sequitur tertia conclusio / quod angolus nec intellgit omta quinintelligit distincte per vnum habitum. nec angelus soperior intelligit tot distincte quot interior per pauclores habitus.

¶ Quarta conclusio. angelus tot precise cognoscit habitualiter quot habet lpecies vel habitus / et ecouerso. hec sequit ex premilisis. angelus per vnum habitum non pot plura vel onta cognoscere dislincte. et praet plura cognoseere disii cte. et non per sua substatia. ergo oportet si plura intelligat diltincte quod plures habeat habitus.

¶ Cotra secunda et tertia conclusiones arguit sic. li. et quinto HMetha. Priora sunt prto propinquiora: sicut in entitatibus ita et in intellectioibus. igit cu intellectus prlimus intelligat osta per ratione vna. intellectus superior per pauciores rationes intelliget quaed intellectus inrerior intelligit per plures. Cofirmatur hec ro dupliciter. tu primo: ex paucis principtis ingenlosus multa cognoscit et correlarie mentaliter intert. propterea diuerbto coi dici solet: lapi ernti pauca sufficiunt. opet multa minutatim frangere et non nuquod exeplarit et rudi minerua antec rudis capit. modo angelus luperior est interiort ingeniosior: et inferior comparatiue rudis: ergo popauciores species angelus superior plura intelliget quae angelus tenferiorintelliget per plures. Tum secundo per Dionysium. xii. c. celestis hierarchie dicentem angeli superiores habet vniuersaliorem scientiam quam inferiores.

¶ Ad primum respondetur concedendo antecedens / fun datum in illis auctoritatibus: quanto angelus est superior tanto limpidius et clarius intelligit quam angelus inferior ceteris paribua. hoc dico: si tristicia torqueatur quemadmodum demodo: non oportet. concedendo antecedens in illo sensu: consequentia est nulla. propter ea nego tam consequentiam quam ipsum consequens illatum

¶ Ad primam confirmationem quae assumit hac proponenex paucis principiis ingeniosus multa cognoscit. hanc distinguo. vel si intelligatur quod ex paucis habitibus qui sunt partialia principia noticiarm abstractiuarum distinctarum: hoc nego. vel ad hunc sensum: ex paucis principiis multa infert comnexa et correlarie inuoluta: et sic conceditur. sed tunc semper plura habet quibus assetit celeriter. vt si quatuor propositiones proponantur coram ouobus: rudi et ingenioso. perspicax mox format assensum et dissensum respectu propositionum falsarum et verarum Rudis adhuc hincinde svyllogisat: et nescit in quam partem assentiendi vel dissentiendi descendet. ergo habes: enspicatior habet plures actus et habitus assentiendi vel apprehendendi quam rudis. et nichil habetur ad sensum quem pretendit arguens. pari forma dicatur ad aucto ritatem bti Dionysii. superiores habent vniuersaliorem scientiam quam inferiores. hoc est plura intelligunt: sed non plura oistincte per pauciores species. Et si ponderes hoc. prima suba intelligit omnia sua essentia. ergo subam quanto est illi propinqor: per pauciora plura intelligit. ico consequentiam non valere. essentia diuina est relatio formalis intellectui diuinon intelligere omnia distincte: et ipsa eadem essentia diuina est obiectum primarium et quasi motiuum intellectus eius vt omnia intelligat. creature sunt solum obie cta terminatiua. et per hoc concluditur deus infinite perfectionis entitatiue si vna species creata representaret plura bistincte: eadem ratione infinita representabit distincte: et erit deus: quod est impossibi le.

¶ Secundo arguitur fides infusa inclinat in multa distincte ac si esset multe fides acquisite distincte. olo dicere: licet sint multi habitus fidei acquisiti inclinantes ad assensum multorum credibilium: tamen vna fides infusa inclinat immediate ad omnia illa credibilia sic de charitate infusa argumentari possum respectu actuum meritoriorum ergo vnus habitus erit ratio formalis apphendendi plura.

¶ Tertioarguitur. quae sunt dispersa in inferioribus sunt vnita in superiori. propterea sensus interior sentit omnia quae sensus exteriores quinque sentiunt. et intellecius intelligit omnia quae aliquis sensus sentit. ergo quod est d ispsum in inferioribus angelis per plures species: angelus superior per vnam speciem intelliget.

¶ Ad secundum respondeo. nulld est inconueniens quod cam equiuoca inelinat et concurrat ad varios effectus specie distinctos: vt oe sole videre est. sed inconueniens est quod noticia sin i glaris sortis actualis vel habitualis represcn¬ tet platonem.

¶ Ad tertium dicitur: quicquid potest potentia inferior cognoscere potest potentia superior eiusdem generis cognoscere. omnes potentias cognitiuas eiuidem generis voco. voluntas in ratione voluntatis non potest cognoscere quod sensus cognoscere potest. et tamen est potentia superior sensu. sed non est eiusdem generis inquantum hmoni. Sed noticia sensus si poneretur in fantasia vel econuerso. si fantasma fantasie poneretur in sensu aliquo exteriori: nunquam representaret aliud quam illud quod representat. sic si species tres in angelo inferioris existentes / tria obiecta distincte representantes / ponerentur in superiori: numquam representabunt plura obiecta quam illa tria quae representabant in inferiore¶ Quarto arguitur. secundum aristotelem ii. Ethicorum. in ania sunt nisi tria: habitus lpotentia / et actus sed rato intelligendi in antima non est potentia angeli: quia illa realiter est essentia angeli. et n est actus. ergo est vnus habitus.

¶ Quinto arguitur. in voluntate non ponuntur principia volendi doiuersa obiecta. igitur nec in intellecctu ponuntur diuersa principia in telligendi: sed sufficit vnus habitus ad representanda quaecumque sibi cognoscibilia.

¶ Rfuidetur ad quar. tum. ista ratio intelligendi concreata angelo potest vocari habitus. licet habitus generetur ex actu vel actibus naturaliter: deus potest se solo producere aliquid eliusdem speciei specialisiime vel alterius inclinatiuum in actus. et adhuc vocabitur habitus. est qualitas difficulter a subiecto remouibilis per quam potentia non actualiter sed aptitudinaliter cognoscit. si voces illam qualitatem speclem intelligibilem: quia non acquiritur ex actibus preuiis: et hoc requiritur ad habi tum. Duo dico. Primum est de nomimbus non est certam dum dum modo sententia manet. Secundo nego quod sit de ratione habitus quod acquiratur ex actu vel actibus licet naturaliter requiritur fides infusa / charitas / spes et himoni in baptismo infusi vocantur apud loquentes habitus.

¶ Ad quintum dicitur. si obiectum appetibile esset presens appetitui presentia propria alia abilla qua est presens potentie cognitiue illius appetitus requirerentur in appetitu proprie rationes quibus diuersa obiecta essent presentia. sed non est ita. quia quando obiectum est presens cognitiue potentie per a noticiam: per eandem est presens potentie appetitiue illi cognitiue respondenti. etiam sunt diuersi actus ethabitus in vcluntate: in habitibus tam infusis quam acquisitis.

¶ Sexto arguitur. viii. oetha. forme se habet sicut numeri: igitur perfectior virtualiter includit imperfectiorem: et per coseques erit sufficiena ratio cognoscendi ea.

¶ Et hoc potest confirmari per aristoterem secundo de anima dicentem / quod sensitiua est in intellectiua sicut trigonum in tetragono.

¶ Ad sextum respodetur / quod aristoteles loquit illic de specie subalternasicut numerus stat ad indiuisibilia: ita resolutio difinitionum stat ad indiuisibilia: et ad genus proximum. etiam sicut numeri distingulutur specie in esse numeri: sic indiuidua diuersarum specierum. sed nullomodo vult quod species vel habitus superior representet distincte quod species inferior representet. hoc in creaturis esse non potest vt sepiuscule oictum est ad auctoritacem philosohi si. de anima superlus responsum est.

¶ Septimo arguitur. deus infundit species in intellectibus angelorum a principio: vel infundit species confusas et vniuersales: et tunc sequitur quod angelus per illas non potest distincte cognoscere. vel infundit deus species indiuiduorum singulares. et tunc sic. vel omnim rerum possibilium deus infundit species: et tunc sequitur hec conclusio: quod quilet angelus habet infinitas species cathegoreumatice. Si dicas: infundit species distinctas omnim rerum actu existentium: acdhuc sequitur eadem conclusio: cum iam sunt in rerum natura res infinite actu exfites: vt patet de cuiusle continui partibus infinitis quarum quelibet existit actu ad hunc sensum quod actualiter est in rerum natura. Sidicas: aliquarum reru infundit noticias distinctas et non aliarum: queritur quarum rerum infudit species / et quarum non infuderit: et roem illius assertionis assi gna.

¶ Respondetur. deus poterat si voluisset infundere species omnim indiuiduorum existentium distinctas et infinitas. deus potest creare infinita in multitudine. intellectus angelicus est intellectiuus infinitorum Due species non repugnant mutuo in intellectu an gelico: et per consequens nec infinite. sicut arguit aristoteles iili. Phisicorum / de corporibus in materia devacuo. nec angelus habet actiuitate respectu specieru ergo propter recipere infinitas species in se non arguitur vlla infinitas in intellectu angelico. sed fortasse non decet secundum legem communem infinitas species produxisse. vel non produxit infinitas species: sed solum finitas: sed quas certas species produxit: incertum est et solum augurandum. si produxit omnium rerum totalium vnam speciem distictam et singularem: non sunt infinite producte. Forte etiam non produxit cuiuslet rei totalis existentis noticiam distinctam: sed aliquarum rerum ad angelos spectantium cum quibus coniter versantur: vtputa dei / angelorum / homim / celorum / et hmoni: relinquens reliqua dispositioni eorum. quia si nullas habuissent angeli species: poterant res cognoscere et iterum species acquirere. Fortasse produxit deus species communes solum rcrum conium: licet distinctam dei: per quas poterant angeli omnia quodammodo cognoscere. Ecce disiunctiuam ex multis membris conflatam. quod membrorum deus fecerit incertum est: cum nec auctoritate nec ratione constet. verosimilius tamen est quod non produxit infinitas species distinctas singularium: sed aliquorum singularium ad angelos spectantium: et sic illud membrum videtur magis proba bil. ter acceptandum.