Quaestio 1

¶ Distin. vi. CIrca hanc distinctionem sextam in qua magister loquitur de peccatis demonum queram aliqua. Primo / an primus ancgelpoterat appetere eqitatem dei. Secundo inquira oe peccatis quibus peccauit ipse et alii angeli inferiores.

¶ Cit¬ ca prlmam ouas scito positiones. quarum prior tenet partem affirmatiuam questionis. secunda partem contradictoriam. vtramque parte in hac quaestione disputabimus.

¶ Circa priorem partem pono ouas conclusiones probabiles: quarum prior est. primus angelus poterat appetere equisitatem dei.

¶ Secunda oclusio: primus angelus appetit equalitatem dei.

¶ Prior conclusio probatur: equalitas dei est bonum appares. sed ess bonum apparens potest esst obiectum voluntatis in volendo. igitur. ininor est clara aliquod bonum apparens est obiectum voluntatis in volendo / nec potest dari discrimen de vno obiecto plus quam de alio maior patet equelitas dei est realiter bonum excellens: et in rerum natura in filio dei de quo apstols dicit. rapinam non arbitratus est et c. ergo est bonum apparens.

¶ Secundo arguitur ad idem: si voluntas primi angeli non poteat velle ei equalitatem dei: hoc erat quia equelitate dei priimo angelo competere est impossibile: sed hoc non obstat. 3. Ethicorum voluntas est impossibilium et possumus velle nos esse lortales: licet putem illud nobis esse impossibile.

¶ Tertio arguit. lpobile est obiectum intellectus. sed tam latum est obiectum voluntatis sicut intellectus. igitur. maior patet. satie coniter tenetur ab artistis quod impossibile est significa bile et imaginabile: propterea ponunt ampliationem ad quinque et patet ratione. intellectus apprehendit aliquid ess impossibile: alias de nullo impossibili dicere potest quod ipsum est tale. ergo impossibile terminat actum in tellectus nostri et est eius obiectum. et eodem modo actum intellectus increati quo ad apprehensionem. secus est quo ad iudicium. sed quicquid intellectus non ster apprehendit complexe vel incomplexe. voluntas non stra potest velle. secus est de intellectu increato qui non potest velle impossibile prime intentionaliter. quia tunc sua voluntas suam potentiam excederet: quod est in conueniens: secus est de nobis. crebriter nostra voluntas potentie limites transcendit.

¶ Secunda conclusioprobabile est: quod angelus equalitatem odi appetlit. patet conclusio. illam appetere potuit ex priori. et auctoritates sunt hoc inuentes: nec rationes oppositum concludentes nec auctoritates. igitur. de auctoricatibus patet. Isa. xilii. ascendam in celum et ero smilis altissimo. lam erat in celo epireo in quo craetus erat ergo oportet quod intelligat de celo / actetrinitatis. qotem super illo psalmi qu non rapui: tuc exsoluebam. dicit glosa: quod eua sicut doiabolus rapere voluit diuinitatem. et Aug. in.. vetesta. quod electione inflatus voluit dici deus.

¶ Contra prioremconclusionem arguitur. primus angelus non peccauit ex passione: nec ex ignorantia praue doispositionis quia tunc pena praecessisset culpam: sed ex electione: sed electio non est lpossibililium iii. Ethicorum.

¶ Respondetur. electio biphariam capitur. vno modo: vt dicat noticiam completam et perfectam ad peccatum cfficieneem. et sic nego. Alio modo pro actu voluntacis sequenti discursum sillogismi practici. et sic concodo. electio hoc modo est actus voluntatis capiens vnam partem rationum ad vnam partem contradictionis adductam: modo circa scitum impossibile non discurrimus nec alteram partem eligimus.

¶ Sed contra. per te voluntas potest impossibile velle. ergo potest vel le inquirere media ad tale impossibile et sic efficaciter potest impossibile velle cum laboret quantum in eo est ad talia media habenda. non est de ratione volitionis efficacis quod consequatur intentum

¶ Secum do arguitur. nichil voluntas potest velle nisi quia est prius intellectum. ergo angelum esse deo equalem oportuit prlus esse intellectum: et non ab intellectu errante: quia sic pena precessisset culpam. vel ab intellectu non crrante: et hoc est sinpossibile. quia intellectus non errans non potest ostendere illud quod includit conradictionem. Respondetur: concedendo tam antecedens / quam consequens: sed non oportet habere ludicium previum. sufficit noticia simplex. voco omnem noticiam simplicem in proposito que non est propositio vel eius iudicium. modo in noticia simplici non est error. deceptio et error sunt passiones assensus propositonalis. modo per noticiam simplicem intellectus potest apprehendere et montem / et angelum: et confcrre vnum alteri ad compositionem vnius totius. et voluntas potest proportionabiliter velle: vt in ampliationibus et appellationibus artiste practicare solent.

¶ Sed queris: quid est obiectum intellectus et voluntatis:

¶ Respondetur illud ad quod terminatur actus intelligendi vel volendi: est obiectum vtriusque. modo vterque actus terminatur ad possibile scilicet ad montem et ad angelum et ad vnionem compositionis vnius: quod est impos sibile: et sic collectiue et totaliter terminatur ad impossibile partialiter ad possibilia.

¶ Siliter intelle ctus hahabet noticiam apprehensiua totius complexi. et in apprehensiua non iudicatiua non consistit error. ocus apprehendit hanc: homo est asinus. cum illuo totum est apprehensum voluntas non fertur in incog nitum.

¶ Tertio arguitur. primum angelum ess equa lem deo includit contradictionem. ergo illud totum non est obiectum volibile consequentia tenet. nichil est obiectum voluntatis nisi ens possibile.

¶ Respondetur: si subiectum antecedentis caplatur materiali ter sicut capitur de virtute sermonis. quia subiectum prime respectu praedicatis secunde intentionis: sic nego anterus. si significatiue et adhuc antecens est falsum. ratio. quando angelum esse equalem oeo nichil aliud ess debet quam an gelus existens equalis dec. modo nichil tale est quin obliquus ponitur cum verbo: resoluatur tota oratio in rectos cum participio pesquentis tporis: et tunc erit equiua est tiavtrobique: hoc dico: vt chemerina complexe significabilia. gre. ariminensis effugias et quorundam artistarum. loco ergo de ly angelum esse equalem deo pone: angelus existens equalis deo. modo hoc totum non supponit respectu copule illius propositionis. et per consequens tota propon est falsa et licet hoc totum non supponit: et acciperetur subiectum ad imaginati onem pro angelo: adhuc propositio ipsa est falsa. angelus non includit contradictionem. ratio contra dictio nichil aliud est nisi duce prponnes contradictorie. modo angelus non est tales propositiones nisi intelligas ad hunc sensum angelus in mente apprehendit duo contradictoria. et hoc non est ad propositum si intelligas vt pretendis: agelum ess equa lem deo includit contradictionem. hoc est: infert duo contradictoria capiendo terminos significatiue hoc concedo. sed nullomodo sequitur. propterea quod hoc totum non est volibile: cum diximus probabile est quod inpossibile est obiectum intellectus nostri et volunta tis etiam.

¶ Quarto arguitur. bene sequitur. Prinius angelus est equalis deo. ergo primus angelus non est. afcis est volitum a primo angelo per te. ergo et consequens. sed hoc est falsum omne ens appetit se permanere in esse consequentia patet. si aliqua consequena est bona cuius atfces est volitum / consequens est volitum.

¶ Rspondetur concedendo consequenam ex impossibili sequitr quodlibet. sed non sequitur: si antecedens est volitum quod consequens sit volitum nisi consequena esset volita ess bona: siue sequatur per locum intrisecum / siue locum extrinsecum per locum extrinsecum patet. non sequitur: sortes vult adire brltanniam. ergo sortes vult transire nauigio per mare. nec sequitur sortes vult esse homo. ergo sortes vult esse animal propter appellationem rationioquam important actus intellectus et voluntatis. in effectudico non esse inconuenlens quod quis velit aliquid ad quod sequitur ipsum non esse: sed non habet respectum ad illud non esse: et si illa sint probabiliter dicta: sor tes potest velle habere beatitudinem gratis: vel ess equalis deo secundum substantiam: vel esse vnus deus: et solus. non habeo pro inconuenienti: quod aliquis velit inor dinate se non esse immo hoc totum est obiectum volibi le a voluntate creata. multi efficaciter volebant senon ess: et hoc sua spote ad effectum deduxerunt: vt cato vticensis lucret a / et multi alii. licet omne ens appetat se permanere in esse i. Phisicorum: hoc est appetitunaturali: tamen actu elicito volebant oppositum. appetitus liber est respectu vtriusque partis condictonis. Alia est via communior apud theologos quae est hec: quod voluntas ex libertate sua tota non potest velle impossibile per se scitum esse tale. pro cuius vberiori intelligentia: vt videas sensum de quo contendatur: sermo debet esse de volitione habente obiectum complexum impossibile: quam voco cathegoricam. vt volo esse equalis dec vellem esse deus si esset possibile: totum illud obiectum conditionale est possibile. et de hoc non est difficultas. sed velle cadens super partem eius super impossibile cadit. hoc praemisso suadetur assumptum: quando est aliquod cognitum inpossibile: vt pote immortalitas respectu homis: dici mus vellem esse immortalis si deo placeret: vel si ex set possibile optatine: ac si non possumus velle impossibile scitum ess tale.

¶ Secundo arguitur ad idem sint sortes et plato laborantes morbo. habeat sortes firmum iudicium quod morietur nec quod medicina ei quicqua prodest. habeat plato iudicium quod medicina ei prode rit: et potest sanitatem consequi. tunc sic. Plato potest habere volitionem efficacem sanitatis et laborare efficaciter pro mediis consequendi finis ilius. propterea efficax vocatur: quia finem efficere potest. non autem sortes secundum aduersarios. sed probo quod non si habeat volitionem cathegoricam: quia tunc ille due volitiones erunt eiusdem speciei: cum babeant obiecta similia et cetera ad identitatem specificam pertinentia. et si ad iudicium in platoneconfugias: dicere non potes: cum sortes habeat velle cathegoricum: quare non poterit efficaciter laborare pro mediis consequendi finis dicti.

¶ Tertio arguitur. desperans non potest velle beati tudinem nec habere actum voluntatis spei stante iudicio intellectus quod ipse damnabitur. vt in distin. xxvi. doctores practicare solent. igitur.

¶ Contra ista viam sunt argumenta probantia conclusionem oppositam.

¶ Ad primum nego quod equalitas dei sit apparens bonum illi qui iudicat illud impossibile si quis iudicat a. esse ei impossibilenunquam iudicat a. esse ei bonum apparens.

¶ Ad secundum: voluntas est impossibilium ii Ethicorum: verum est conditionaliter capiendo partem ober iecti ipossibilem: sed totale est possibile.

¶ Ad tertium negatur assumptum.

¶ Quarto arguitur. primus angelus voluit habere btintudinem a se: et sic aliquo modo esse equalis deo. et hoc sciebat primus angelus esse impossibile. ergo voluit impossibile: vel saltem impossibile voluit.

¶ Ad quartum dico: quod primus angelus potuit illud non scire. licet ante peccatum non erat in eo error: erat tamen nescientia huius vel illius et multo rumforte non requiritur lumen glorie in angelis ad hoc quod ad eorum btintudinem cooperentur. et si requiratur: non constabat primo angelo. poterat non considerare perfecte super hoc. solutio in hoc consistit. nichil poterat expetere quod iudicabat impossibile. appett aliquid circa quod habebat noticiam quod erat possibile haberi. sed non fodiebat de modo quo habere debuit.

¶ Quinto arguitur. homo experitur in se: quod habet velle respectu impossibilis.

¶ Sexto arguitur. gigantes extruere volebant turrim ad celum Gefn. xi. hoc iudicabant impossibile.

¶ Septio: cayus caligula iecit sagittas contra iouem. vide sueto.

¶ Octauo arguitur. voluntasest libera respecta sui actus. ergo respectu cuiuscumque obiecti potest suum actum elicere in volendo.

¶ Ad quintum nego. sed habet velle optatiuum: quod tenebrose apud antiquos vocatur velleitas / vl velle complacentie vel velle remissum.

¶ Respnondetur ad sextum: volebant altam turrim extruerevt se a diluuiopraeseruarent in quo humanum genus ferme lam pauloane succubuit. volebant suam tamam parpetuare vt illic dicitur. vel illi stolidi viri poterant illud iudicare poslibile. et quid mirum si operarentur. quemadmodum si sortes a. putaret esse ei possibile: quod in rei verita te est ei impossibile: potest illud iudicatiue et cathegorice velle.

¶ Ad septimum voluit solum iouem content nere.

¶ Ad octauum dicitur: voluntas non est libera respectu sui actus quod quencumque actum quo ad intensionem possit habere est tatus. sic est status ex parte obiecti. Non soluam argumenta conra secundam conclusionem quoi procedunt de facto: et ex consequenti interunt vnam de possibili