Table of Contents
Commentarius in librum secundum Sententiarum (Redactio B)
Distinctio 1
Quaestio 1 : An causalitas creaturarum praesupponit productionem personarum in diuinis ad intra
Quaestio 2 : An mundus incepit esse, capto mundo pro toto universo Deo secluso
Quaestio 3 : An Deus mundum sive mundialem machinam creaverit intelligendo et volendo tantum
Quaestio 4 : An fuerit possibile mundum fuisse ab aeterno
Quaestio 5 : An enti successivo repugnet aeternitas
Quaestio 7 : Utrum Deus habeat vim conservativam et effectivam respectu omnium
Quaestio 8 : An possit probari in lumine naturali quod Deus est causa efficiens omnium aliorum a se
Quaestio 11 : An natura angelica naturae animae praestet in nobilitate entitativa
Quaestio 12 : An angelus et anima specie differant
Distinctio 2
Quaestio 1 : Utrum motus localis sit res successiva ab omni re permanente et permanentibus distincta
Quaestio 3 : Penes quid habet attendi velocitas motus localis penes effectum
Quaestio 4 : Penes quid attenditur velocitas motus penes causam
Quaestio 5 : An locus sive aliud quodlibet continuum ex punctis confletur
Quaestio 6 : An puri continui detur minima pars
Quaestio 7 : An detur minimum naturale
Quaestio 8 : An angelus sit in loco
Quaestio 10 : An plures angeli possunt esse in eodem loco adaequato
Quaestio 11 : An angelus potest se movere localiter
Quaestio 12 : An potest se movere successive et subito per medium
Quaestio 13 : An tempus sit res successiva mensurativa durationis rerum corruptibilium
Distinctio 3
Quaestio 2 : De notitia angelorum: an cognitio angeli distinguitur ab angelo
Quaestio 4 An sint ponendae species in medio repraesentative rerum quorum sunt species
Quaestio 5 : An angelus possit se intelligere per essentiam suam
Quaestio 6 : An angelus naturaliter cognoscat vel cognoscere possit distincte Deum in via
Quaestio 9 : An angelus potest tot habere notitias actuales quot habet species
Quaestio 10 : An notitia intuitiva potest esse de obiecto non existente
Quaestio 11 : An notitia intuitiva potest supernaturaliter esse sine potentia obiecti
Quaestio 12 : An notitia intuitiva producatur a sola potentia, vel ab obiecto
Quaestio 13 : An intellectus noster possit se intuitive cognoscere
Distinctio 4
Quaestio 1 : An angeli creati sunt in gratia
Distinctio 5
Quaestio 1 : Utrum prius angeli meruerint beatitudinem quam ipsam acceperint
Quaestio 3 : An Deus poterat creare angelos beatos in primo instanti et malos miseros
Distinctio 6
Quaestio 1 : An primus angelus poterat appetere aequalitatem Dei
Quaestio 2 : Quo peccato peccavit primus angelus, et ad quod genus vitii reduci habet
Distinctio 7
Distinctio 8
Quaestio 1 : An angeli sint corporei et an possint assumere corpora
Quaestio 2 : An angeli fallantur et errent
Quaestio 3 : An daemon possit sensibus humanis illudere
Distinctio 9
Quaestio 1 : Utrum omnes homines salvandi assumantur ad novem angelorum ordines
Quaestio 2 : Utrum angeli superiores illuminent inferiores et contra
Quaestio 3 : An angelus sibi relictus potest cognoscere secreta alterius angeli vel hominis
Quaestio 4 : De angelorum locutione
Quaestio 5 : Quonam pacto angeli inter se mutuo loquuntur
Distinctio 10
Quaestio 1 : Utrum omnes angeli mittantur
Distinctio 11
Quaestio 1 : Utrum angelus potest hominem erudire vel facere peccare
Distinctio 12
Quaestio 1 : An materia sit altera pars compositi essentialis
Quaestio 2 : An Deus potest facere materiam sine forma substantiali et accidentali
Quaestio 3 : Utrum caelum sit ex materia et forma conflatum
Distinctio 13
Quaestio 1 : Utrum lux sit forma accidentalis, vel substantialis corporis lucidi, an alia substantia
Quaestio 2 : Utrum lumen producatur in medio subito an successive
Quaestio 3 : Utrum lumen videatur
Distinctio 14
Quaestio 1 : An sint plures caeli, et de ordine eorum
Quaestio 2 : An caelum moveatur ab oriente in occidentem et contra sicut diximus
Quaestio 4 : An sufficiat unum uni planetae
Quaestio 5 : An sit aliquod caelum aquaeum
Quaestio 6 : An in haec inferiora agat
Quaestio 10 : An luna sit luminare minus
Quaestio 11 : An cometa significet mortes regum
Quaestio 12 : An centrum gravitatis terrae coincidat cum centro magnitudinis eiusdem
Quaestio 13 : De aqua quomodo ipsa non circuit totam terram cooperiendo
Quaestio 14 : Quid causae est ut mare fluat et refluat bis in die naturali vel prope diem naturalem
Quaestio 15 : An mare fuerit a Deo productum falsum
Distinctio 15
Quaestio 1 : An aqua sit in reptili et universalius an elementa sint realiter in mixto
Quaestio 2 : Utrum in homine in sexto die creato sit alia forma quam anima intellectiva?
Distinctio 16
Quaestio 1 : An potentiae animae ab essentia animae distinguantur
Quaestio 2 : Utrum sensus communis sit in corde vel in cerebro tanquam in suo organo
Distinctio 17
Quaestio 1 : In qua plaga terrae homines optime vivunt
Quaestio 2 : An Nilus, Ganges, Tigris et Eufrates de quattuor paradisi fontibus scateant
Distinctio 18
Quaestio 1 : De ratione seminali: quae res est ipsa
Quaestio 2 : An corpus Evae erat plasmatum ex sola costa Adae
Quaestio 3 : An mater concurrit per suum menstruum effective ad generationem prolis
Quaestio 4 : An anima Adae et Evae et breviter omnium simul creatae sunt
Distinctio 19
Quaestio 1 : Utrum homo pro statu innocentiae habuit immortalitatem
Distinctio 20
Quaestio 1 : An in statu innocentiae fuisset generatio
Distinctio 21
Quaestio 1 : An temptatio daemonis ex invidia oriebatur ad hominem callide
Quaestio 2 : An primus parens poterat peccare venialiter in statu innocentiae
Distinctio 22
Quaestio 1 : An peccatum Adae fuerit peccato Evae gravius
Quaestio 2 : An ignorantia excusavit peccatum Adae et cuiuslibet alterius
Distinctio 23
Quaestio 1 : An Adam in statu innocentiae habuit notitiam intuitivam de Deo
Quaestio 2 : An Deus poterat fecisse hominem impeccabilem
Quaestio 3 : An stante statu innocentiae Adam aliquam deceptionem incurrere poterat
Quaestio 4 : An Deus debuit promittere hominem temptari
Distinctio 24
Quaestio 1 : An portio superior et inferior sint duae potentiae distinctae
Distinctio 25
Quaestio 1 : An liberum arbitrium sit aliud a voluntate distinctum
Quaestio 2 : An potest probari in lumine naturali in nobis libertas
Quaestio 3 : An voluntas coagat ad suum actum elicitum
Quaestio 4 : An aliquid aliud a voluntate cum ipsa concurrat ad productionem actus eius
Distinctio 26
Quaestio 3 : Utrum actus meritorius et non meritorius sunt eiusdem speciei in genere naturae
Distinctio 27
Quaestio 1 : An liberum arbitrium cum gratia potest mereri aliquid de condigno
Distinctio 28
Quaestio 1 : De facultate liberi arbitrii: an requiratur gratia Dei praeveniens
Quaestio 2 : An homo sine gratia gratum faciente potest implere praecepta Dei et hominum
Quaestio 3 : An homo potest se immunem praeservare a peccato
Distinctio 29
Distinctio 30
Quaestio 2 : De peccati originalis qualitate
Quaestio 3 : De essentia iustitiae originalis
Quaestio 4 : An beata Dei genitrix fuit concepta in peccato originali
Quaestio 5 : Utrum aliquid de alimento transeat in compositionem hominis vel alterius animalis
Quaestio 6 : Utrum generatio fiat de superfluo alimento an de substantia generantis
Distinctio 31
Quaestio 1 : Utrum potentia generativa inter alias potentias sit magis infecta
Distinctio 32
Quaestio 1 : Utrum originale peccatum tollat baptismus
Quaestio 2 : Utrum omnes animae humanae sunt aequales
Distinctio 33
Quaestio 1 : An decedentes cum originali solo puniantur poena sensus
Distinctio 34
Quaestio 1 : Utrum sit aliquod summum malum nihil boni habens nec bono inhaerens
Distinctio 35
Quaestio 1 : Utrum peccatum corrumpat animam vel aliquid eius
Distinctio 36
Quaestio 1 : Utrum aliquis poenam patiatur sine culpa
Quaestio 2 : Utrum omnis culpa sit peccati poena
Distinctio 37
Quaestio 1 : Quid est peccatum
Quaestio 2 : An Deus sit actor mali
Quaestio 3 : An Deus concurrat ad peccatum
Quaestio 4 : Utrum Deus prius agat et coagat ad actus voluntatis creatae an contra
Distinctio 38
Quaestio 1 : Utrum voluntas potest contravenire iudicio rationis
Distinctio 39
Quaestio 1 : Quid est synderesis et conscientia, et in qua potentia consistunt
Quaestio 2 : An quilibet contraveniens conscientiae suae peccat
Distinctio 40
Quaestio 1 : Utrum aliquis tantum meretur quantum intendit mereri
Distinctio 41
Quaestio 1 : Quae relatio requiritur ad hoc quod actus voluntatis fuerit moraliter bonus
Distinctio 42
Quaestio 1 : An actus interior et exterior sunt unum et idem peccatum
Quaestio 4 : Quid remanet in peccatore transeunte actum peccati a quo dicatur peccator
Quaestio 5 : An quaelibet pars peccati sit peccatum
Quaestio 6 : An bona circumstantia malitiam actus diminuat
Quaestio 7 : Utrum idem actus sit bonus et malus meritorie et demeritorie vel mortaliter
Quaestio 8 : An veniale potest esse mortale, et de discrimine inter veniale et mortale
Quaestio 9 : An omnis gula sit mortifera
Quaestio 10 : An omnis avaritia sit mortale peccatum
Quaestio 11 : An omnis acedia sit grave peccatum
Quaestio 12 : An omnis ira sit peccatum
Quaestio 13 : An omnis invidia sit peccatum mortale
Quaestio 14 : Utrum omnis superbia sit peccatum mortale
Quaestio 16 : An Deus potest punire aliquod peccatum ad condignum
Quaestio 17 : Quae sunt peccata in caelum clamantia, et quare ita appellitantur
Distinctio 43
Quaestio 1 : An peccatum in Spiritum Sanctum sit remissibile
Distinctio 44
Quaestio 1 : An potentia peccandi sit a Deo, similiter et actus eius
Quaestio 2 : An inferiores superioribus parere obligentur
Quaestio 4 : An Christiani possunt filios infidelium invitis parentibus baptizare
Quaestio 5 : An politia regalis per hereditariam successionem eidem praestet per electionem
Quaestio 6 : An rex sit dominus omnium quae sunt sub suo regno
Quaestio 7 : An quis per peccatum mortale perdit dominium rerum suarum
Quaestio 2
Utrum cuilibet hominum deputetur angelus bonus a principio nativitatis ad eius custodiamSEcundo circa hanc distinctionem quaeritur vtrum cuilibet hominum deputetur angelus bonus a principio natiuitatis ad eius custodia
¶ Ad hac quastionem respondetur per duas conclusiones. affirmatiuam persuadet magister capite primo huius distinctionis introducens illud Mathei 28. Angeli eorum semper vident faciem patris. super quo loco dicit hieronymus vnamquamque animam ab exordio natiuitatis habere angelum ad sui custodiam deputatum inquiens: ita magna dignitas anima rum est: vt vnaqueque habeat ab ortu natiuitatis in cust odiam sui angelum de legatum. quod non intelligitur de nato extra vterum solum: sed etiam de nato simpliciter.
¶ Item ysaye. lxii. super muros tuos hierusalem consttui custodes. muri sunt apostoi: custodes sunt angeli. vt dicit glosa.
¶ Secuda conclusio. hominem non deserit in via angelica custodia. probatur. non det cessare custodia angeli quamdiu potest proficere homin: sed omni viatori: et in quolibet eius statu potest ei angelus proficere. igitur. Confirmatur hec suasio non minus sol licitus est bonus angelus custodiendo quam malus in nocendo: sed malus angelus etia in cruce christo r non defuit: sicut habet per glosam Io. vltimo ergo bonus angelus nullum viatorem quan tumcumqu malum penitus deserit.
¶ Contra priorem conclusionem arguitur sic. Inutilis est hec custodia angelo rum in paruulis non capacibus rationis: cum mereri / neque demereri nequeant.
¶ Et confirmatur hoc. in omnibus angelus est nobis datus sicut praeceptor respectu discipuli: sed malus esset pedagogus vel inutilis si permitteret ei commissum delinquere vbi potest eum impedire ne male agat: et potest eum vrgere ad bene agendum: sed angelus est nobis fortior. ergo potest nos impedire ab homicidio et multis flagiciis in que nos nostra sponte praecipitantur ruimus: et potest nos cogere ad bona.
¶ Ad primum respondetur quod bonus angelus est vtilis existenti in vtero praeseruando malum angelum ne paruulum suffocet. et ad multa alia quae paruulo conducunt.
¶ Sed contra. tunc angelus det seruare paruulum ne suffocetur in lecto inter parentes: vel ne occida tur a vipera vel cane rabido / vel tyranno vt potiatur hereditate paruuli.
¶ Respondetur negando consequentiam. Si angelus omnia hec suppleret parentes ignauiter curam haberent de paruulo: et non essent solliciti de prole seruanda quam genuerunt: contra naturas omnium animalium: et leena: tigrides: serpentes solliciti sunt de conseruando suo fetu. decuit homines non esse deterioris conditionis quibus cum robore corporis data est ratio ad hec omnia diligenda.
¶ Ad secundum respondetur quod angelus est nobis datus tanquam praeceptor: sed aliquid discriminis est. effrenem petulantiam iuuenis verberibus verbis ve cohibet preceptor: qui interdum assistit: nonnumquam vero discedit. et cum adoleuerit iuuenis relinquitur in manu consilii sui. non esset congruum quod angelus sic custoditu arceret sensibiliter ( cum est commes indiuiduus custoditi numquam daretur homini facultas malefaciendi: sed quilibet esset coactus bene agere: et impeditus perperam agere / et sic vnus homo non esset magis laudandus quam alius: et sic tolleretur glinia et praiemium quae fomentum praestant virtuti. Uirtus et ars est circa difficile secundo ethicorum et quinti ethicorum primo dictum byantis Aristoteles commendat inquientis magistratus vtrum ostendit. et sic est de libertate /n et hoc est maxime congruum: iuxta illud ecclinastici. xv. deus ab initio constituit ho em et reliquit illum in manu consilii sui: et adiecit mandata et percepta sua. Si volueris mandata conseruare conseruabunt te: et in perpetuum placidam fidem seruare. apposuit tibi aquam et ignem ad quod volueris porrige manum tuam: ante hominem: vita et mors: bonum et malum.
¶ Contra secundam conclusionem arguitur per glosam super illud hie remie. lyv. Curauimus babilonem et non est sanata. de relinquamus eam et vadat vnusquisque in locum suum: dicit. medici sunt angeli quos a nobis repellimus dum eorum consilio non acquiescimus. Item Damasce. dicit quod antechrists carebit angelorum custodia. et Esaie. super illo verbo: auferam sepem eius i. angelorum custodiam: ergo a gente iudeorum: cum vineam vocat: subtraxit angelorum custodiam.
¶ Respontur ad ista: quod angelus reliquit tales praescitos obstinatos ad bonum: non tameneos deserit impediendo eos ne plura mala perpetrant. et sic intelligantur si (fes auctoritates. potest sd ess aliquid spei quandiu quis est viator per finalem praenenam: et latet angelum creberrime: an suus custoditus sit prdestinatus. vel praescitus: et quocuque homine signato ille potest mereri dum est viator et sic quem nominas antechristum potest non fuisse antichriss: de quo scriptura et patres loquuntur: sed alius erit. angelus bonus mlta bona praestat. arcet demones Thob. vl. et hoc patuit in reges medorum. tollet impedimenta boniprpterea percussit primogenita egypti: vt perplols isrilliberaretur. Exo. 12. Illuminat: vt Dant o. Nuc egres sus sum vt docerem te: vt intelligeres. consolatur afflictos: Thobie. 5. Forti animo esto: in proximo est vt a deo cureris. 3 Re. 10. dixit angelus helye quem etiam laute refecit: surge et commede: inquiens. grandis em tibi restat via. ducit et reducit. Thob. 5. Ego ducam et reducam eum ad te. deiecit hostes Esaye. 77. Egressus angelus domini percussit in castris assiriorum. tentationes mitigat. Gen. 22. vbi post luctam iacob cum angelo: et benedictione accepta: tetigit neruum femoris eius: et statim emarcuit. orones defert. thobie vl. quando orabas cum lachrymis ego obtuli.
¶ Ad primum dicitur quod non custodiri dicit custoditum lapsum / vel labilem. et diot indigentiam in custodito. mon hoc non conuetebat. chronec nature assumpte ab eo. bene aut habuit agelosminstros: vt patet Mat. 4. Accesserunt angeli et ministrabant ei.
¶ Sed contra hoc arguitur. Luce. 22. dtum: Apparuit ei angelus de celo confortans eum. et confortatio quadam custodia est. et prsaeo. d0. ditur. Angelis suis mandauit d te: vt custodiat te in omnibus viis tuis.
¶ Ad primum ditur: duplex est confortatio: quedam potestatiua. et illa est eminentior in confortante quod in confortato. talis confortatio non erat in chrsto. Alia es confortatio mister alis: et de illa loquitur Lucas. et hoc factum est: vt oste datur huanitas in christo: qui confortabatur contra tristiciam insurgentem in parte sensitiua ex apprehensione mortisimminentis. et hoc est quod glo. interli. dt: sicut perper nos tristis est: necesse est vt perper nos confortatus sit. nec egebat angelo custode perper mortem: quia sua sponte se holocaustum obtulit pro nobis: secundum illud Esaye. 3553. oblatus est quia voluit. et Ioh. 10. ego pono animam meam: et iterum sumo eam: nemo eam tollit a me: sed ego pono eam a meiprso. et quae sequuntur.
¶ Ad illud psalmiste dicitur quod non intelligitur de capite christi prper se: sed propter sua membra.
¶ Ad 2. dubium dicitur quod angelus malus non potest immediate causare aliquas qualitates in anima nostra: nec obiectiue intuitiue: nec aliter. pro hoc statunon est obmn intuitiue nostre. Et si obmen esset: aliter nullam noticiam vel actum voluntatis in animam nostram care potest. sicut in distinctione superiori minus rationabile putauimus quod angelus auditionem causet in angelo quia sic demo tristiciam / iram / et odium posset causare in angelos beatos: nisi deus impediret. et in damnatos. hoc non ded poni. et quicquid sit de angelulr: nullam quaelitatem potest care in animam informantem corpus potissimum mortale. demon tamen potest ludificare sensus huimos: ponendo inter nos et visibile obmen opacum impediti uum illius visibilis: potest ponere varios colores iuxta se quod appareant plures: sicut in Iride: in cauda pauonis: vel in collo columbe. Uidemus etiam quod vnus pannus delicatus positus super alium causat alium colorem. Siliter potest mutare receptiua specierum.
¶ Dubium est apud multos: an potest mutare visionem et spens visiuas de sorte in platonem non ponendo accesens d subiecto in submum: sed ipsum variando cum suo subiecto: sed ponendo quod subm primum visionis est aggregatum ex corpore partiali et anima intellectiua: sine corruptione subiecti hoc facere nequit. Etiam illo dato: cecus naturaliter potest videre in sensu composito contra arist. I. poste. et hoc modo fiunt fascinationes. 18 de ci. dei. c. 17. Augustinus refert varronem narrare quod quedam maga socios vlissis mutauit in bestias: et tamen ita non erat secundum veritatem: cui quadrat illud poete Car: minibus Circe socios mutauit vlissis. Et consonat glosa interli. ad Gala 3. O insensati galathequis vos fascinauit vitati non obedire: vbi glosa vt quod ante oculos est / non videatis interdum est per malos humores oculos inficere: secundum illud Uergil in buco. Nescio quis teneros oculus michi fascinat agnos. Cum arte ioculatoria grauem trabem videatur trahere gallus. et exectentes in cena videntur decollati. domus vacua / serpentibus / ac illusione easdem referta videatur. quaere hoc negabitur a callido demone: Si per naturas herbarum et lapidum apud Albertum / et alios miranda narrantur posse fieri. Hos effectus incomperabiliter melius nouit altioris speciei angelus.
On this page