¶ Respondetur per conclusiones: quarum Prina est. osmse peccatum est pena. probatio. secundum augustinum prio confessionum: iussisti domine et ita est vt pena sibi sit omnis inordi natus animus. neque enim ad momentum est dedecus culpe sine decorem lusticie. probatur hec conclso ratione. Nam voluntas puans seipsam iusticia priuat se maximo bono sibi conuenienti: cuius carentia peior est quam cuiuscunque commodi hinti per culpam. ergo infert sibi penam. si ego priuarem me mille scutis vt lucrarer liardum non heremlucrum: sed damnum: et in rei veritate peccando nihil lucror.

¶ Pro cuius intelligentia scito. est bonum secundum affectionem iusticie. voluntas enim inquentum est affectio iusticie / appetit ponum propter finem vltimum secundum recta rationo: quia sic es libera: et conformiter operatur ad rationem. affectio commodi appeti bonum propter seipsum. et bonum secundum affectionem iusticie simpliciter est magis coueniens voluntati quam bonum commodi: cuius ratio est: quanto perfectibi le est perfectius tanto perfectio sibi respondens est perfectior. et per consequens simpliciter conuenientior. et per oppositu: eius priuatio peior. voluntas inquantum est affectio iusticie est perfectior i. perfectiore modo se habet quam inquae tum est affectio comodi. quemadmodum dicimus voluntas est perfectior intellectu. et per consequens bonum ei conueniens secundum affectionem iusticie est voluntatisimpliciter magis bonum quam bonum ei conueniens secundum affectionem commodi. et per consequens est voluntati pena le priuari maiore bono perper minus bonum. tertio hoc ipsupatet aucete augustini tertiode libero arbitrio dicetis nullo interuallo tempuis ista diuiduntur: vt quaesi aliotempueno faciat quod debet: et alio patiatur quod det ne vel puncto tempuis vniuersalis pulchritudo turpetur / vt sit inea paeccati dedecus sine decore vindicte. et paulo post dicit / quod sicut qui non vigilat dormit sic: quisquis qui non facit quod debet sine interuallo patitur bet. quoniam tanta est beatitudo iusticie vt nemo ab ea nisi ad miseriam possit abscedere.

¶ Secunda conclusio. non in quolibet peccato semper in fligitur pena statim alia ab ipa culpa ipsi peccti. probatur. interdum post culpa homo non tristatur: sed aliqui mali gaudent se talia perpetrasse: vt percussisse vel occidisse secundum illud prouerbiorum secudo. letantur cum malefecerunt et exultant in rebus persimis. Insuper: deus est clemens: secundum illud psalmis ste: miserationes eius super omnia opera eius. ergo non statim punit sed dat viro tempus penitendi et suum peccatum detestandum: secundum illud ecclesiastici. 5. altissimus est patiens redditor.

¶ Tertia conclusio. in aliquibus peccatis protinus infligitur tristiohec conclso patet experimento. si aliquem offendimus: ve illote de vicieno loquuti fuerimus: vel aliquod turpe conmisimus: naturaliter cum memoria illius occurrit / nobis displicet. et multa homines faciunt / aut timore mundano / aut amore conscientia stimulante in oppositum ex cuius stimulo nascitur tristicia: sicut dolor etx punctura sentis.

¶ Quarta conclusio non omnis culpa est pena alterius pccati. probatur de prima culcommissa. illa culpa non es pena peccasnullum percessit peccatum ex cau. nec est pena peccati sequntis: quia pena non percedit culpa. non enim deus prius est vltor quod aliquis sit peccator.

¶ Quusicut quodiet peccatu a prio es praecedentis pena: ita quodibet peccatum ab vltimo est occasio posterioris. vtramque partem huius conclusionis probat magister in hac distinctione: et signanter primo capitulo authoritate augustini et gregorii. augus / super illo psalmi. 77. super cecidit ignis superbie et concupiscentie et ire inteluod ligitur. et sequatur inter primum peccatum apostasie et vltimam penam ignis eterni. media que sut peccata sunt et pene pccatu: et gregorius super ezechielem: peccatum enit quod per penitentia citius non deletur aut peccatum es et causapeccati: aut peccatum et pena pccatu secudum illud monon sunt completa peccata amorreorum. et psalmista apponeiniquitatem super iniquitatem eorum. et Ioannes in apocalipsi / qui in sordibus est sordescat adhuc. et grego. in moralibus: peccatum quod per penitentiam non diluitur suo pondere moru ad aliud trahit.

¶ Contra predicta arguitur omnis pena est iusta et recte volenda culpa non est recte volenda. ergo non est pena.

¶ Insuper: pena est reordinatiua culpe. peccatum ion est reordinatiuum culpe.

¶ Tertio: pena est culpe punitiua. ergo non est culpa. tenet consequentia: nihil idem punit se.

¶ Quarto: si ratione praecedentium peccato homo magis peccat hoc esset quia esset a deo derelictus ratione peccatorum. et per consequens necessitatur peccare et sicnon imputaretur viro.

¶ Quinto: pena est a deo. culpa non est a deo.

¶ Sexto arguitur. pene sunt medicine vt us dicitur secundo ethicorum. dicit philosopus pene inuente sune per eas homines reducatur in bonum vtut. sed per peccatum non inducitur homo in bonum virtutis.

¶ Ad primum dicitur quom illa maior intelligitur de pena distincta a culpa. Siliter dicatur ad secundum

¶ Ad tertium concedo quod pena est punitiua culpe. sed nego consequentiam quod propterea sequatur quod culpa non sit pena. et quando dicis: nichil punit se: dico penitens pamit se applicando causas actiuas punitionis in seipso. secundo dico. pena est punitiua ipsius peccantis. sed quando dicimus culpam esse penam: non intelligas aliquod discrimen a parte rei inter penam et culpam. eadem res que est culpa est pena. alia est ratio quare denominatur culpa: alia quare vocatur pena frequenter ab eadem re accipiuntur varia vocabula: interdum conuertibilia: interdum vero non. pena est superius a culpa. omnis culpa est pena: sed non conuertitur.

¶ Ad quartum argumentum primo dico vnum peccatum est causa efficiens respectu alterius: et dat ingressum ad aliud peccatum: et sic est occasis posterioris sicut superbus qui singulariter vult excellere. facile ergo equalis vei parum iequalis inuidet: hoc est: habitus superbie vel eius actus causat partialiter actum inuidie. Secundo dico. non semper oportet dare talem naturalem sequelam sed deus ratione peccatorum precedentium tollit auxilium speciale a peccatore quem permittit labi ine vlteriora peccata. hec diximus in 28 distinctione huius locupletius. quod expressissime paulus ad romanos / tangens ait. propterea tradidit deus eos in passiones ignomine vt impleaut peccata sua semper.

¶ Ad quintum respondetur. pena sub ratione pene est deo. sed nichil est sub ratione culpe a deo ad sensum in distinctione sequenti declarandum.

¶ Ad sextum conceditur: quod pene sunt medicine vel facienti vel multitudini. sic dicat ad aliam auctoritatem. ad minorem argumenti dicitur homo prudens sentiens incommodum quod ex culpa consequitur ab ea cautius abstinet. scit tali occasione data deliquit. cauet in posterum a si mili occasione.

¶ Ex his patet: omnis culpa est pena: et per consequens aliqua pena est in nostra potestate. patet de culpa. omnis culpa actualis est in nostra potestate. et pena punitiua culpe est in nostra potestate: sed capiendo penam pro quacunque afflictione vel cruciatu non omnis talis est in nostra potestate. aliquis (sic capiendo penam) passus est penam qui nun quod peccauit: patet de christo: qui pro nobis passus est penas maximas et pro nostris culpis.

¶ Dubitatur vtrum essentialius peccatum consistit in conuersione ad commutabile bonum vel ab auersione ab incommutabili bono

¶ Respondet m agister in secundo. homo potest conuertere se ad creatu ram multis modis licite. et plerumque est preceptum ad hoc interdum licitum. sed cum relinquitur mandatum dei tunc est auersio a deo: et non alias / quando homo non cogitat de do nec temetur: tunc nonauertitur a deo nec peccat

PrevBack to TopNext

On this page

Quaestio 2