Quaestio 11

⁋ Distinctionis septimedecime quaestio vndecima TUnc sequitur secunda opinio quam godofre dus de fontibus sequitur. que citius bur leo posteriori quam godofredo prioriat tri buenda est eo quod amplius ad illam defen sandam quam precedens laborauerit.

⁋ hu ius positionis robur tribus conclusionibus elucidabitur: quarum prima est.

⁋ In omni motu ad formam acquiritur aliquid noui quod est pars forme vel forma: alio quin motus ad formam non esset proprie motus. subiectum enim nisi aliquid acquireretur vel deperderetur non mutaretur. non enim aliter se habet respectu forme quam pri us. et sic non mutaretur ad formam.

⁋ Secunda conclusio. per omnem motum ad formam corrumpitur forma praecedens a qua est per se motus: et acquiritur vna forma totaliter noua cuius nihil praefuit. probatur quia si forma ad¬ ueniens maneret cum praecedente iam talis forma esset com posita. quod est contra auctorem sex pricipiorum / sic formam diffinientem. forma est componi contingens simplici et inua riabili essentia consistens.

⁋ Tertia conclusio: nulla for ma intenditur aut remittitur: sed subiectum intenditur et remittitur secundum formam. ita quod forma est illud secundum quod subiectum intenditur et remittitur. probatio quia cum subiectum intenditur in quolibet instanti habet aliam a aliam formam cuius nihil antea fuit in subiecto: igitur nulla talis forma intenditur patet: quia intensio est: et nul la talis forma mouetur: cum non maneat nisi per instans igitur tenet consequentia ab inferiori ad superius negatiue. Quid subiectum intendatur: patet quia continuo manens idem habet perfectiorem et perfectiorem formam. igitur continuo mouetur et intenditur subiectum.

⁋ Contra istam positionem argumentor. quando calor remittit frigus aque successiue remo uet frigus: ergo illud frigus habet plures gradus simul si incipit corruptio per vltimum instans non esse frigoris iam immediate post hoc aliquid frigoris corrumpetur ab igne: et aliquid frigoris manebit. et non est dicendum quod illud frigus producatur de nouo: ergo plures gradus simul fuerunt: calor enim non producit frigus per se: licet non numquam frigus per antiperistasim intendatur.

⁋ Sed dicit burleus quod calor corrumpit frigus et aliud produ cit non tanquam finem vltimo intentum. et ratio est quia cum debe at corrumpere frigus a certo gradu ad non gradum vsque oportet quod transeat per omnia media corrumpendo omnem gradum medium ad non gradum vsque. Sed hic non est currendum ad causam vniuersalem: et non videtur alia causa particularis producens frigus quam calor. Ut enim dicitur. vii. de historiis animalium. natura non committit saltum in operationibus suis: sed gradatim procedit.

⁋ Sed contra hoc arguitur. ex hac solutione sequitur quod res permanens habebit vltimum instans sui esse: hoc autem est contra philosophum. viii. physicorum textu commen ti. lxiii. dicentem. videbitur inconueniens si factum mox necesse est corrumpi: et nullo tempore permanere.

⁋ Distinguitur quod habeat vltimum instans sui esse: vel secundum indiuiduum. et sic conceditur: vel secundum speciem et sic negatur.

⁋ Sed contra istud arguitur: tunc eodem modo actus liberalitatis corrumpet habi tum suum a quo emanat. sed hoc est inconueniens immo ipsum intendit. homo enim est propensior ad liberaliter agendum post repetitos actus. et consequentia est lucida secundum hunc modum.

⁋ Sed respondebis (sicut dicendum est consequenter) quod actus corrumpat habitum a quo emersit. vt produ¬ cat habitum intensiorem habitum intensiorem vo co qui plus distat a non gradu habitus: et sic ita ci to actus corrumpet habitum intensum gradualiter sicut remissum indiuidualiter. sed non ita cito corrumpet specifice habitum intensum sicut remissum. hoc est non ita cito eradicabit omnia indiuidua illius spe ciei sicut vnum.

⁋ Sic concedendum est quod actus liberalitatis producit prodigalitatem: hoc est producit vnum actum vel multos: et illos corrumpit vt generet et plantet vltimate habitum liberalitatis.

⁋ Ex isto sequitur aliud corollarium: quod habitus est quali tas facile mobilis secundum indiuiduum: non autem secundum speciem: a suo subiecto.

⁋ Aliud corollarium. si quis haberet habitum infinitum actus ab eo elici tus ipsum habitum corrumperet: vt perfectiorem producere posset.

⁋ Sed contra istud arguitur: capio decem actus post seinuicem productos habitus pro ductus a decimo actu non erit intensior quam habitus productus a primo actu. ergo non saluatur intensio forme per hunc modum.

⁋ Sed dices (sicut dicendum est) illud negando: habitus productus ab vltimo actu plus distat a non gradu quam habitus productus a primo actu: et propterea magis denominat suum subiectum. licet enim sit eiusdem persectionis specifice cum primo habitu: tamen est perfectior indiuidualiter.

⁋ Sed contra illud arguitur. si vltimus actus fuisset primo productus non produxisset habitum pius denominan tem subiectum tale quam primus actus: ergo neque nunc

⁋ Preterea pono aliquem qui habeat actum inten sum elicitum in instanti: et vnum alium qui habeat du os actus remissos: quorum quilibet est equalis medie tati actus intensi: iam producentur habitus eque intensi: vnus ab actu intenso: et alter a duobus actipus remissis: et tamen habitus productus ex secundo actu remisso pius distat a non gradu quam actus pro ductus ab actu intenso. maior enim distantia a non gradu forme non arguit maiorem intensionem eo modo quo dicimus formam intendi secundum hanc positionem.

⁋ Ad primum nego consequentiam: cum nunc producat habitum magis distantem a non gradu forme: et hoc est producere formam intensiorem.

⁋ Ad aliud respondetur concedendo quod ille actus intensus circa vnam materiam producet habitum ita intensum sicut duo actus circa suam materiam: et ita cito. Sed difficultas est impertinens an in illo instanti producat habitum: et non sit nobis cure: vt illi duo parui actus producant actum in instanti: producitur vnus ab eis copulatum intensior quam ille qui produceretur ab vno illorum. hoc est plus distans a non gradu for me. et actus intensus circa aliam materiam produ cit habitum ita intensum sicut illi duo actus remissi nec transit per omnia media habitus producendi: quando causa est producta subito sine alteratione preuia.

⁋ Sed contra istud arguitur. ex isto modo dicendi non saluatur motus continuus in intensione: nec caliditas nec frigiditas: vel habitus continuatur al teri: quemadmodum contingit de instantibus que non continuantur adinuicem. Et sic motus alterationis con ponitur ex indiuisibilibus: et non erit continuus.

⁋ Sed dicitur quod quando est alteratio continua ille qualitates non continuantur adinuicem. nihilo tamen minus motus alterationis est continuus. sufficit enim quod pos vnam qualitatem sequatur alia: et nullum cadat tem pus medium in quo nullam qualitatem acquirat. et hoc sufficit ad hoc vt dicatur continue alterari. Nec imaginandum est (vt dicit opinans) quod ille motus alterationis componatur ex qualitatibus: sed ille mo tus alterationis est de praedicamento passionis.

⁋ Quicquid sit de illo dicto quod motus alterationis est de praedicamento passionis de quo non magnum festum facimus: transeat illud dictum de continuatio ne. Et potest dari analogia de tempore cuius paro posterior non manet cum priore. Et tempus voca tur continuum: et a philosopho ponitur in praedicamen tis esse species quantitatis continue: quia vna pars alteri succedit. quando est continua productio qualitatis est affe nis analogia: eo quod hic est successio partium quo ad fieri et quo ad remanere toto tempore altationis.

⁋ Secundo arguitur: capio medium illumiatum a sole: tun in hoc medio est vnus gradus luminis vel adueniente candela corrumpitur illud lumen in medio: et produ citur nouum lumen a candela vel non. primum est con tra experientiam. non enim minus videmus in fine quam in principio. si vocandela producat vnum gradum lumi nis cum priori lumine: iam hec lumina sese intendunt.

⁋ Sed dices lumen precedens corrumpitur totaliter et roducitur nouum lumen intensius priori productum ab il lis duobus corporibus luminosis. Et si adducatu corpus luminosum: vt puta vna teda in hoc instant ad medium illuminatum a sole: iam corrumpetur lumem sola re in hoc instanti: et ab illis duobus simul producetur in tensius lumen secundum paius dicta: sic scilicet quod lumen produ- ctum a sole antea nunc desinat per remotionem de praesenti et positionem de preterito. si per positionem de praesenti et remotionem de futuro non refert.

⁋ Sed contra hoc ar sol est maioris resistentie quam candela sit actuitatim corruptiue: et quaelibet causa nititur conseruare suum effectum: quia sicut naturaliter causat: sic suapte natura conseruat sicut contingit de brutis et ceteris id genus. ergo candela non corrumpit lumen solis. Et vt fortificetur argumentum capiatur vnum lumi nosum infinite intensum.

⁋ Respondetur quod illud lu men corrumpetur a candela et sole copulatim. sol ei appetit producere optimum de possibili: quia ho deus indidit naturis rerum. Experientia quoque ma gistra rerum ostendit quod intensius erit lumen ab istis duobus corporibus luminosis quam ab altero seorsum

⁋ Pro constanti tenet hec positio hoc non posse fieri: per plures gradus penetratiue se habentes. consequens est dicere lumen praecedens totaliter extinctum: nec videtur a quo debeat corrumpi citius quam ab illis duobus simul Vanum est currere ad corruptionem vniuersalis causae Dabo tibi analogiam apparentem extra hanc materiam de argumento topico quod generat opinionem concurrit cum suffrago pie affectionis ad corruptionem sui effc ctus: vt producatur indiuiduum fidei: vt tactum est in pri ma quaestione prologi huius. nec est inconueniens quod parua teda partialiter concurrat ad productionem intensioris lu minis quam erat lumen productum a sole vel lumine lo infinito: quia sortes cum infinita ope infinitum pondus potest portare.

⁋ Et si dicas in speculo con cauo aggregamus plures radios ad eundem locum sic quod facimus lumen ita intensum quod comburimus cobustibile in loco congregationis.

⁋ Similiter corpus opacum appositum duabus candelis facit du¬ as vinbras: ergo lumina duarum candelarum simul ma nent.

⁋ Dicitur ad primum quod lumen intensum est si speculo propter multam distantiam a non gradu luminis.

⁋ Ad aliam experientiam dicitur quod illud solum ostendit illud lumen esse causatum ab illis duabus causa delis.

⁋ Tertio arguit quidam doctor sic: sequeretur quod quilibet motus alterationis debet esse infinite velocitatis: hoc autem est contra experientiam. consequentia tamen patet: quia quelibet qualitas est infinite modice resistentie: et quodlibet alterans est infinite actiui tatis. et cuiustibet actiuitatis ad infinitam modi cam resistentiam est infinita proportio: ergo quod libet alterans agit secundum infinitam proportionem: et per consequens aget in infinitum velociter. vltima consequent patet. quia si aliquod agens agat secundum finitam proportionem: et aliud agat secundum duplam propotionem in duplo velocius aget secundum quam primum et si aliud agat secundum quadruplam proportionem quadrupliciter velocius aget: et sic sine statu. igitur si aliqud agat secundum infinitam proportionem infinite velociter agit. Quod quodlibet alterans sit alicuius cer te actiuitatis non est questio Et quod quaelibbet qualitas sit infinite modice secundum resistentiam: pobatur: quia si aliqua qualitas potest resistere per aliquod tem pus esset aliquante resistentie. et si alia posset resi stere per subduplum tempus / subduple esset resistentie: et sic in abyssum. ergo si aliqua qualitas per nullum tempuspotest resistere sed solum per instans erit in finite modice resistentie: et sic pobatur quod forma ac debet corrumpere totum calorem existentem in ea in non tem pore: non modo secundum extensionem: sed etiam secundum intensionem

⁋ Illud non concludit: dicetur enim quod ex parte omnis quaelita tum que debent produci in tali alteratione aliquanta est resistentia: et non in infinitum modica maior ei est resistemtia secundum quod quaelitas magis distat a non gradu.

⁋ Se contra: ex omnibus resistentiis talium qualitatum non fit vna resistentia totalis: et si esset adhuc esset infinite modica. sicut enim ex infinitis punctis non conflatur con tinuum: sic nec ex infinitis modicis resistentiis com ponetur aliqua resistentia certa.

⁋ Dicitur quod non componitr vna qualitas resistens ex illis resistentiis sed omnes ille qualitates resistunt: hoc est sic se habent quod non possunt a tali agente subito corrumpi. quia ordo nature est talis: quod corrupto vno gradu debet succedere alius. et hoc non potest fieri ab agente finito subito vt experientia docet. propterea dic tur quod omnes qualitates ille resistunt at non infinite modice resistunt.

⁋ Quarto argumentatur alius doctor sic / capiatur tempus in quo sortes calefit et in vno i stanti illius petatur est ne nunc calor iste primo pro ductus: et oportet dicere quod sic secundum hanc viam. et vltra: Nunc est aliquis calor primo productus: ergo ali quis gradus caloris nunc primo est corruptus: tenet conmna. quia ipsi dicunt quod adueniente noua forma corrumpitur praecedens: ergo simul hec aduenit et illa prior corrumpitur.

⁋ hoc argumentum non habet apparern tiam: concedo enim quod a nunc est primo productus: sed consequentia nego. ergo aliquis gradus nunc est primo corruptus. sed solum nunc corrumpitur aliquis gradus per remotionem de praesenti et positionem de preterito. Exemplum in simi li. nunc producitur vnum instans et tamen nullum instans primo corruptum.

⁋ Facit aliquas rationes iste doctor quas burleus ante eum fecerat: et respondet ad eas dem quem pre manibus habebat: et licet dicat pos tionem non modo falsam: sed impossibilem: hanc tamen impossibilitatem eius rationes a possibilitate non segregant.

⁋ Quinto ex hac positione sequitur quod aliquis effectus producit suam causam effectiuam. consequens est impossibile: vt patet primo de trinita. cap. i. consequentia pobatur: capiatur vnum corpus calidum a: et b corpus frigidum: sic scilicet quod a sit maioris actiuitatis quam b sit resistentie: reagat tamen l in ipsum: tunc sic. in instante medio illius actioniet reactionis capio calorem in a et sic cqueritur vel c paius fuit: et hoc non secundum hunc modum: quia ex continua alteratione nullum indiuiduum caloris vel frigoris durat vltra ipsum instans. et tunc sic. calor nunquam paius fuit. eodem modo dfrigus in b passo nim quam paius fuit. vel c calor producit o frigus: et tunc d frigus effectus c caloris producit c calorem et sic effectus producit suam causam quod erat probandum Fuga est currere ad causam vniuersalem sine appa rentia: vt dicit doctor subtilis impugnando hanc positionem in hac distinctione. nec videtur aliqua alia causa que producat cquam b et econuerso.

⁋ Respor det huic argumento opinans quod calor producitu ab omnibus frigoribus precedentibus det iterum d producitur ab omnibus caloribus precedentibus c. quia producere est facere dispositionem ad introductionem rei. et conceditur quod c calor prius producebatur: sed in hoc instanti primo productus est sicut domus sue cessiue producebatur: et in instanti terminante opera tionem primo prodncta est. aliunde refugium reperire non poterat: nec certe aliud nobis occurrit.

⁋ Sed contra istud arguitur. quelibet caliditas que paiuo erat in a agente paius desinebat esse: ergo nullam causalitatem habebat respectu huius effectus.

⁋ Respondetur quod consequentia est nulla. infinite enim caliditates precesserunt quarum quelibet disponebat ad productionem frigoris: et ille omnes primo non sunt quando iste effectus est. quemadmodum filius nascitur in rerum natura et est extra vterum maternum patre mortuo.

⁋ Sexto arguitur quando vinum est transsubstantiatum in corpus christi: iam si speces vini applicentur corpori corruptiuo corrumpentur accidentia sub quibus erat corpus christi: vt puta caliditas dulcedo et huiusmodi. et si cum hoc teneatur quod in rarefactione producitur noua quantitas totaliter vt aliqui putarunt: iam sub his speciebus desinet esse corpus christi: quia corruptis speciebus sub quibus erat non amplius manet sub speciebus eiusdem speciei: quia tunc sub omnibus speciebus eset corpus christi: quod est falsum.

⁋ Respondetur: quod hoc argu mentum non concludit dicet aduersarius sufficit quod corpus christi sit sub speciebus eiusdem speciei prioribus succedentibus: si enim remitteretur calor vel in tendatur non oportet corpus christi desinere esse in eucharistia.

⁋ Septimo arguitur: sequeretur quod in ele mentis symbolizantibus non esset facilior transitus quam in elementis non symbolizmantibus: consequans est contra aristotelem secundo de generatione. et con sequentia patet: quia non est facilior transitus nisi quia eadem qualitas manet: vt quando aer mutatur in ignem: manet caliditas que paius erat in aere

⁋ Insuper secundum hanc opinionem actus an me esset ita indiuisibilis sicut ipsa anima: quod videi inconueniens.

⁋ Respondetur negando sequelam: et ad probationem consequentie illud assumptum nego. sed quia hic nulla est contrarietas: et facilius est pro cedere ab vno gradu medio ad gradum summum vsque quam a non gradu ad summum vsque: in elementis non symbolim antibus oportet procedere a non gradu ad in tensum gradum vsque.

⁋ Ad aliud hec positio concede ret omnes actus anime ita indiuisibiles sicut est ipsa anima entitatiue.

⁋ Sed contra: dices quod vnus per eundem actum pius peccat quam alter per duos. ergo in tensiorem actum habet.

⁋ hoc est verum. habet actum magis distantem a non gradu quam alter.

⁋ Qctauo sic: aliquid corrumpetur secundum hanc positionem ab aliquo quod nec est nec fuit nec erit: consequens implicat ex terminis. ergo et hec positio. consequentia patet: et antecedens pro batur: sit be frigidum alicuius actiuitatis et a calidum tante resistentie: omnino sint in debita distantia ad agendum: ita quod vtrumque sit infra spheram actiuitatis alterius: et incipiat frigiditas ipsius b intendi per remotionem de praesenti et agere in caliditatem ips sius a: tunc sic. caliditas ipsius a corrumpetur: et tamen non corrumpetur ab aliquo quod est vel quod fuit vt patet intelligenti) nec ab aliquo quod erit: quia quelibet frigiditas in bque post illam erit / erit post illam per tempus id est post corruptionem eius.

⁋ Dici tur quod caliditas a corrumpetur ab infinitis frigoribus que post hoc erunt.

⁋ Nono arguitur. charitas non corrumpitur nisi adueniente peccato mortatali: sed in augmentatione charitatis peccatum mortale non venit.

⁋ Sed dicit Campsale tenens hanc positionem ( prout recitat adam) quod charitas non corerumpitur sed aduenit continuo alia et alia non componens aliquid vnum cum prioribus.

⁋ Alia argumenta Syrumfras allegat Adam de actione et reactio ne quere eum: licet proteruus potest satisfacere argumentis ita quod non ducatur ad contradictionem: positionem tamen propter peregrina que concedit re putamus falsam: et a bene philosophante re iiciendam sbet gratia disputationis nonnumquam possemus eam admittere