Quaestio 10

⁋ Distinctionis decimeseptime quaestio decima N secunda parte huius decimeseptime distinctionis Magister loquitur de augmentoa cremento charitate. Eccasione cuius theologi in philosophia exercitati querunt vniuersalius de forme intensione et remissione in coni: partim allecti ratione dulcedinis materie schelastice: partim volentes dare manuductionem quodo vtu tes intedantur et remittantur. Et hoc patuit per ampl in dialogo huius primi.

⁋ Preterea intendimus secundum tempus oblatum: nec materiam nimis protrahere vt generetur te dium: nec eam nimis succicte tractare vt conducentia non omittantur memores vbi beati Gregorii in homilia de confessoribus non epis: materiam transcurremus qua tenus expo sitio ita nescientibus fiat cognita vt tamen scientibus non sit onerosa.

⁋ Accedentes ad propositum: dico quod multe re periuntur de intensione forme positiones. Sed quaettuo impsentiarum solum recitabimus.

⁋ Prima positio tenet quod intensio forme non fit per adaitionem noui gradus: nec per corruptionem prioris: sed per maiorem in subiecto radicationem. hunc modum insequitur beatus Thomas vt patet. q. xx. secunde secunde. Et ante eum visus est sententialiter tenere Guillermus altissiodo: ensis. v. tractatu sui tertiLicet interdum dicat intensionem esse relationem.

⁋ Ali tenent intensionem forme non fieri per additionem gra dus ad gradum: sed per corruptionem forme precedentis superueniente noua. hunc modum insequitur Godofre dus cefontibus quotlibeto septimo. q. vii. Et eum imi tatur Galterus burleus in suo tractatu de intension formarum. he due positiones in hoc conueniunt quod forma est impertibilis gradualiter: hoc est non fit per additionem gradus ad gradum. Sed in hoc discrimem habent: quia prior positio dicit eandem formam inuariatam primo denominare subiectum minus tale: postea ipsum maius tale. Secunda diceret quod hoc non est possibile.

⁋ Tertia opinio qua attribuitur Simplicio in praedicamentis est quod intensio forme sit per minorem admixtionem cum suo contrario.

⁋ Quarta est positio quod intensio forme fit per additione gradus ad gradum. hunc modum insequitur Alexander de halis in summa de virtutibus collatione. lxix. in variis quaestionibus et in scriptis sententiarum. hoc ipsum insequitur doctor subtilis et conis schola non affectata. hunc solum modum puto verum. De quaelibet istarum positionum vnam questionem ponemus.

⁋ Primo pro modo sancti Thome notabis quod uaelibet forma distinguitur a suo esse: quod quidem est esse existemtie. Esse vero essentie est idem cum sua forma. Secundum hanc opinionem quaelibet forma nata est habere infinita esse: quorum vnum continuo est perfectius altero.

⁋ Et quanto for ma accidentalis habet perfectius esse in subiecto: tanto dicitur magis radicari in subiecto. Et sic intensio forme nihil aliud est quam successiua acquisitio perfectioris et perfectio ris esse. Et numquam duo esse manent simul. proportionabiliter imaginandum est de generatione et corruptione istorum esse secundum hanc positionem sicut de generatione et corruptione forme secundum modum sequentem: cum aliquod subiectum calidum sit magis calidum per alterationem terminus ad quem alterationis est eadem caliditas sub tamen perfectiori esse cum ca liditate a quo: hic modus non admittit duo accidentia se lo numero differentia eidem inherere subiecto.

⁋ Sed contra istud arguitur. accipio hominem diligente duos homines: puta sit sortes qui diligat platonem et ciceronem: in sorte erunt duo habitus eiusdem speciei specialissime entitatiue. Quod patet: quia sortes potest esse inclinatus ad diligendum alterum ipso non inclinato ad diligendum alium: qua ibi manserunt duo habitus.

⁋ Sed respondet Joannes capreolus distinctione decimaseptima primi actus et habitus quo diligitur sortes vt sortes differt specie ab actu et habitu quo diligitur plato vt plato.

⁋ Istud non valet: obiecta enim sunt eiusdem speciei no titie similes equaliter tendentes in obiecta eiusdem spe ciei: ergo sunt eiusdem speciei inter se. Et mirabile est de istis cum dicant notitia intuitiuam et abstractiuam eiusdem obiecti esse eiusdem speciei.

⁋ Secundo arguitur: duo lapides albi producunt duas similitudines in idem mediu: et in eandem partem. et illi sunt eiudem speciei Quod in eamdem partem patet: quia vbicumque oculus existit in illo medio potest vtrumque visibile videre. et non sine speiebus per aduersarium: igitur.

⁋ Sed dicit Capreolus quod spes huius parietis vt est hic: et illius vt est ille numquam sunt eiusden rationis: quia non repsentant solum colorem: sed a magnitudinem figuram et situm.

⁋ hoc iterum non valet: quia magnitudo a situs sunt eiusde speciei sicut colores ipsi. Illud totum praiet impugnari de esse essentie et de esse existentie: sed totum vnum fictitium re puto.

⁋ Item non video quomodo anima beati Petri erit beatior anima Lini: nec contra: ex ista enim positioe neuter habebit intensiorem visionem dei et dilectionem eiusdem quam alter.

⁋ Sed pro isto modo dicendi quem etiam insequitur Egidius romanus in hac distinctione faciam aliquas rationes.

⁋ Arguit tur sic: quando nigredo vel aliquae macula mappe adheret a principio potest dilui: non autem postquam radicata fuerit: ergo eadem forma inuariata primo denominat subiectum minus tale: et postea maius tale. Atecedens patet experientiis. quando vinum cadit supra mappam euestigio effundimus aquam: alioquin difficultur euellitur vinum. sic de oleo / atra¬ mento et ceteris id genus.

⁋ Respondetur concedendo i las experientias. sed istud fit quia magis figuntur cum subiecto apposito quam a pricipio. sicut difficilius est cuneum post condensationem extrahere aligno quam in principio.

⁋ Secundo arguitur: aliqui pamni linei madefacti successiue in aspectu solis positi albescunt et non generatur noua albedo. Quod patet: non enia sole: quia sol non generat albedinem in pamno desicca to qui est susceptiuus illius albedinis sicut pannus madidus ergo aliquid est minus album: et postea maius a bum sine additione albedinis

⁋ Respondetur: quod ibi aliqui humores grossi extrahuntur a sole: et nego quod pann sint albiores quam antea: sed solum secundum apparentiam

⁋ Tertio arguitur aliquid potest esse album sine ad ditione albedinis. patet capiendo octo gradus albe dinis secundum mentem positionis quarte in eodem sul iecto: sic scilicet quod ex eis non constituatur aliquod vnum. quem admodum potest esse si poneres manus sortis parenetrati ue in loco cum sua albedine set enim omnes illi gradus sint simul: tamen albedo vnius partis non se intendit cum albedine partis alterius. Et idem potest fieri destru endo subiecta illarum albedinum: vel ponendo ea in eodem subiecto adequato.

⁋ Preterea quando aliqud album rarum condensatur ipsum fit albius: et non si productionem noue albedinis: ergo eadem forma inuaria ta primo denominat subiectum minus tale: et postemaius tale. Quia fit albius patet. quia sic iudicatur a cont nuo vidente.

⁋ Respondetur concedendo quod aliquod totun potest esse albius quam ante erat: sed ibi erit intensior: quia erit vna forma conflata ex pluribus partibus quam aliqua in hoc subiecto erit.

⁋ Ad secundum nego quod illud corpus sit albius licet iudicetur esse albius. partes albedinis sibi magis coherent quam paius: et sic magis immutant potentiam videndi.

⁋ Quarto arguitu actus syncategorematicus non habet plures partes i mente: ergo nec actus voluntatis vel conceptus: quia vi detur eadem ratio.

⁋ Similiter potest fieri argumentum de characteribus in baptismo infirmatione et or dinibus impressis: et de ornatibus secundum positionem eo rum. hoc idem potest probari per relationes extrinsecus et intrinsecus aduenientes.

⁋ Respondetur quod illud non est inopinabile de negationibus vt dietum est quaestione secunda prologi. Ad hoc habentur rationes boni ponderis. eti am negamus antecedens probabiliter de his.

⁋ Quinto ar guitur: schola communis nominalium tenet motum loca lem esse mobilem quod mouetur: et cursum esse rem curre tem: et tamen homo velocius mouetur vno tempore quam alio es tamen non propter plures partes motus inherentes. e qua ratione istud dices in vno: eadem ratione hoc dice tur in alio.

⁋ Sexto: puncta sunt indiuisibilia ex tensiue et intensiue. Similiter linea est omnis latitudi nis et profunditatis expers: ergo istud est probabile in for mis ponere aliquid indiuisibile.

⁋ Ad quintum respon detur: quod certe difficillimum est probare identitatem vel di stinctionem rerum: sed fide constat albedinem distingu a re alba: vt patet de albedine in sacramento euch ristie remanente post transsubstantiationem corpo ris christi: cum isti ponant formam distingui a formabil praeter rationem est asserere eandem formam inuariatam nunc magis denoinare / nunc minus. Et si poneretur motus lo calis distinctus a mobili ponenda est aliquae alietas non modo ex parte spatii pertransiti: sed er parte ipsius mo tus. Quare genitarius ocissime currens pius sper tii describit in equali tempore quambos.

⁋ Ad sextum: inficia mur puncta impartibilia pariter et lineas omnis profun ditatis et latitudinis expertes: sed eis datis non est simile de partibus forme apud coniter loquentes: immo illud probaret solum aliquos gradus indiuis biles latitudinum terminatiuos: cum hoc latitudo for me erit diuisibilis: et sic argumentum erit contra aduer sarios.

⁋ Possunt aliqua argumenta pro hac positione ex parte latitudinis difformis: et ex aliquibus au ctoritatibus sumi de quibus post dicetur.

⁋ Sed du bitatur an forma spumalis habens paeles partes intentio nales / vt puta intellectio vel volitio potest extendi in subiecto partibili: et contra accidens extensum potest poni in animam.

⁋ Dicit quidam doctor quod sic quaestio. ix. sui primi.

⁋ Sed contra hoc arguitur sic: capiatur notitia sortis quantumlet intensa / extendatur in pedali ligneo / hoc est possibile per hunc doctorem. probatur quod ante de facto pin anima erat qualitas infinita gradualiter: a hoc sic. volo quod in prima parte proportionali hore future deus capiat qualitatem extensam per primam partem proportionalem illius pedalitatis: et ponat cum qualitate secunde partis proportionalis. et in secunda parte proportionali hore future capiat deus aggregatum qualitatis exntis in duabus primis paertibus proportionalibus illius corporis pedalis: et ponat in parte posteriori: et sic consequenr semi in qualibet parte posteriori hore capiet aggregatum qualitatum inherentium pertibus proportionalibus illius cor poris pedalis praecedentibus: et in instante terminante horam ponat deus illam qualitatem in animam in qua prius erat: tunc sic. in infinitum intensa erit ista qualitas ante finem hore: quia in prima parte porportionali hore ipsa erit in duplo intensior quam ante erat: in secunda parte propor tionali erit in quadruplo intensior quam erat ante illam horam: et sic in abyssum: ergo illa qualitas in infinitum intensa erit ante finem hore. et in instanti terminante horam erit intensior quam erat in quacumque parte proportionali hore: patet. inducendo per singulas partes propor tionales illius hore. ergo in illo instanti erit qualitas in finita gradualiter e ipsa non est intensior quam erat ante quam poneretur in illud corpus pedale: ergo illa qualitas fu it infinite intensa. Sic probare poteris quantamlibet formam spuealem esse infinite intensionis: quod est mani feste falsum. q⁋ Nullum est hic diffugium nisi vnum quod ista qualitas non possit extendi quod maneat vniformis. modo colligendo qualitates difformes non habebis infinitam formam gradualiter.

⁋ Sed hec tergiuersatio est nulla si illa qualitas extendatur deus eim potest capere illam qualitatem in toto subiecto vel parte subiecti faciendo vniformitatem: vt patet qua quauersum in difformibus quo ad qualitatem et quantitatem siue in finitis siue in infinitis: deus potest duas par tes equare quo ad quantum tres et sic consequenter.

⁋ Preterea cum notitia sortis erit qualitas extensa in illo pedali difformiter potest capere notitiam platonis fa ciendo totam qualitatem vniforme vel partem eius.

⁋ Dicoergo quod qualitas spualis non potest extendi: et repugnam tia est er parte rei: sicut deus non potest extendere animam intellectiuam: nec facere corpus indiuisibile quid.

⁋ Et eodem fonte deducitur quod qualitas extensa non potest poni in subiecto indiuisibili. Sed ex illo sequitur quod quaelibet qualitas quae erat finite intensa antea quantumlibet re missa erit infinite intensionis.

⁋ hoc aduersarius con cederet: non enim inconuenit eandem qualitatem esse primo minus intensam postea magis intensam per inhesionem eiusdem subiecti: vbi partes prius variis subiectis inhe rebant: vel perpenetrationem partium extra subiectumdi non constituant aliquod vnum. non probatur hic quod antea quali¬ tas extensa fuit infinita gradualiter: cuius oppo situm probatum est de qualitate spirituali. hoc tamen aduersarius heret concedere actualiter. quod tamen manifeste negat in eadem quaestione. et ratio ad hoc vrget. sed quia patres non admittunt qualitatem corpoream inherere subiecto indiuisibili: neutrum admittimus vt iam patuit distin ctione. xliiii. iiii. sententiarum.