Table of Contents
In Primum Sententiarum (Redactio A)
Prologus
Quaestio 1 : Quomodo viator possit acquirere fidem
Quaestio 3 : An sit possibile intellectum viatoris habere evidentiam de veritatibus theologicis.
Quaestio 4 : An viator acquirat scientiam de veritatibus theologicis per discursum theologicum?
Quaestio 5 : An fides et scientia se compatiantur
Quaestio 6 : An theologia sit scientia practica an speculativa?
Quaestio 7 : De obiecto scientiae et fidei
Distinctio 1
Quaestio 1 : An omnis actus voluntatis sit usus vel fruitio?
Quaestio 2 : An possimus eodem actu diligere medium et finem?
Quaestio 3 : An plures actus possint esse in voluntate
Quaestio 4 : An fruitio sit cognitio, et breviter an quilibet actus voluntatis sit cognitio
Quaestio 5 : An solo deo liceat frui, et sola creatura uti?
Quaestio 6 : De causa dilectionis et delectationis, et quomodo inter se habent
Quaestio 7 : An aliquis potest diligere vel cognoscere unam personam alia non cognita vel dilectas
Quaestio 8 : An voluntas sit causa libera respectu suorum actuum?
Distinctio 2
Quaestio 1 : An Deum esse sit per se notum, an demonstrabile a viatore
Distinctio 3
Quaestio 1 : An Deus potest creare notitiam intuitivam sine praesentia et existentia obiecti
Quaestio 2 : An notitia abstractiva terminatur ad idem obiectum ad quod terminabatur intuitiva
Quaestio 3 : An visibile producat species per medium ad hoc ut videatur
Quaestio 4 : An universale prius cognoscatur quam singulare
Distinctio 4-5
Quaestio 1 : An regulae logicales teneant in divinis?
Distinctio 6
Quaestio 1 : An Pater Filium de necessitate et naturaliter an voluntarie?
Distinctio 7
Quaestio 1 : An essentia divina sit potentia vel principium generandi Filium?
Distinctio 8
Quaestio 1 : Utrum perfectiones attributales distinguantur inter se?
Quaestio 2 : Utrum Deus sit immutabilis?
Quaestio 3 : An Deus est spiritus simplex et impartibilis
Distinctio 9
Quaestio 1 : An Pater aliquo modo sit prior Filio?
Distinctio 10
Quaestio 1 : An Spiritus Sanctus producatur libere an naturaliter?
Distinctio 11-12
Quaestio 1 : An Spiritus Sanctus procedat a Patre et Filio?
Distinctio 13
Quaestio 1 : An processio Spiritus sancti sit generatio?
Distinctio 14-16
Quaestio 1 : Utrum Spiritui Sancto competat duplex processio
Distinctio 17
Quaestio 1 : An grantia creata sit viatori necessaria ad salutem?
Quaestio 2 : An gratia active ad actum meritorium concurrat?
Quaestio 3 : An actus elicitus a maiori gratia sit magis meritorius?
Quaestio 5 : An aliqua qualitas naturaliter potest produci in instanti
Quaestio 6 : An circumstantia temporis agumentet meritum et ex consequenti gratiam?
Quaestio 8 : An sit aliquis actus meritorius vel demeritorius ex natura rei
Quaestio 9 : An caritas diminuatur?
Quaestio 10 : Utrum intensio fiat per maiorem radicationem in subiecto
Quaestio 12 : Utrum intensio fiat per deputationem a suo contrario?
Quaestio 14 : Utrum intensio formae fiat per additionem gradus ad gradum?
Quaestio 15 : An est status in maxima forma possibili vel in maxima magnitudine?
Quaestio 16 : An detur minimum naturale?
Quaestio 17 : An detur remississimum formae?
Quaestio 18 : Penes quid qualitatis intensio attenditur?
Distinctio 20
Distinctio 24
Distinctio 25-29
Distinctio 30-31
Quaestio 1 : An relatio realis distinguatur a fundamento et termino?
Distinctio 33-34
Distinctio 35
Quaestio 1 : An in lumine naturali ponendum est Deum aliud a se intelligere?
Distinctio 37
Quaestio 1 : An Deus sit ubique et in infinito loco imaginario extra caelum?
Distinctio 38
Quaestio 1 : Utrum sit aliqua propositio de futuro contingenti vera?
Distinctio 39
Quaestio 1 : An cum scientia Dei stet futurorum contingentium contingentia?
Distinctio 40
Quaestio 1 : An cum aeterna Dei praedestinatione stet praedestinatum posse damnari?
Quaestio 2 : An sit aliqua causa praedestinations?
Distinctio 43
Quaestio 1 : Utrum potentia Dei possit extendi ad deceptionem?
Distinctio 44
Quaestio 1 : Utrum Deus potuerit mundum fecisse meliorem quam fecerit?
Quaestio 2 : An sit nunc vel an dari potest secundum naturam aliquod actu infinitum
Quaestio 4 : An dato corpore infinito ipsum potest moveri?
Quaestio 5 : Utrum quaelibet qualitas infinita gradualiter sit infinite activa?
Quaestio 6 : An Deus sit infiniti vigoris?
Distinctio 45
Quaestio 1 : An voluntas Dei semper adimpleatur?
Distinctio 47
Quaestio 1 : An teneamur conformare voluntatem nostram in omnibus voluntati divinae?
Distinctio 48
Quaestio 15
An est status in maxima forma possibili vel in maxima magnitudine?⁋ Distinctionis septimedecime questio. xv Via in superiori locuti sumus de intensione forme secundum quatuor opiniones: nunc consequenter illam materiam prosequentes petemus an est status in maxia u. fforma possibili: vel in maxima magnitudine. Et erit quaestio sexta huius secunde partis: et de cimaquita totius distinctionis.
⁋ Dctauo: penes quid attenditur intensio qualitatis tan in vniformibus quam difformibus: et erit quaestio decima octaua et vltima huius distinctionis.
⁋ Circa hanc distinctionem decimoquinto quaro: an est dabilis maxima charitas possibilis vel quecunque alia forma.
⁋ Circa titulum quaestionis varius est modus respondendi: Unus est affirmatiuus scilicet quod status est in infinita charita te: et cum hoc tenendo vnum infinitum esse maius alio. Alio rum est positio negantium deum producere posse infinitum actu: et isti sunt biptiti. aliqui enim ponunt statum in maxima forma possibili finita: alioqui non ponunt. Et hoc potest esse biphariam: vel in subiecto vel ex subiectum Primum membrum inferius tangemus in disti. xliiii. Circa alia duo membra nunc versabimur.
⁋ Quidam docto bonit statum in maxia forma: et quidem finita: siue in subiecto siue ess sbentem cui repugnat esse maiorem. Et probat positio sic supposita coi opinione apud veteres quod de us non poterat producere infinitum actu: accepta alie charitate a finita (sit gratia exempli duorum graduum quero vtrum ascendendo sit status ad aliquam extreman possibilem. et si sic / tunc non proceditur in infinitum in eius auce mento: aut non est status: et tunc quia quanto aliqua ma gis excedit tanto fit perfectior: sequitur quod illa qua in inf nitum excedit sit in infinitum perfectior. Et per consequens in se est sin finita. et cum ipsa videatur a deo vt quoddam vnum facti bile: poterit ab ipso vnica causatione causari: et potest fieri aliqua charitas infinita quod est impossibi le.
⁋ Et confirmatur sic. quantamcumque charitatem de posset creare tantam potest facere: hoc patet quia praedicatum includitur in subiecto ponatur ergo inesse quod quantanmcunque potest causare tantam causet: ergo non poterit vlterius mai rem causare.
⁋ Ad primam dico quod supra a charitatem datam potest procedi in infinitum: et concedo quod quanto aliqua forma magis ex cedit tanto est perfectior. Et quando infertur: ergo illa qua in inf nitum excedit est infinite perfectior. cum eo pro nunc non ac mittamus infinitum: vt argumentum heat omne suum poesdus nego tamen consequentiam propter falsam implicationem: in sub¬ iecto enim consequentis est vna affirmatiua cuius subiecti non supponit: sicut in simili non sequitur. In infinitum parua est aliqua pars huius magnitudinis: eug illa que est in infinitum parua est minima vel aliquod tale. argumentum enim probaret statum in maximo nune ro patet accepto binario quero an ascendendo sit status an non. Si primum: propositum. Si secundum: ergo quantomagis numerus excedit binarium tanto es perfectior: ergo ille qui in infinitum excedit est infi nite perfectus. et denique pobaret quod aliquod cor pus finitum esset maximum possibile. patet appli canti argumentum. sed hoc est falsum: quia tunc debe ret dicere supremam spheram corpus maximum posibile: sed hoc est contra augustinum octogesima epistola nebridio scribentem sic. Nescio cur tantus mundus sit cum rationes figurarum per quas est nihil prohibeant esse quando quis voluerit ampliorem. Et infra. cur tantus est mundus poterat enim esse maior vel minor / nescio.
⁋ Insuper in infinitum potest esse magnus circulus: ergo a aliud corpus: consequenti liquet. probatur autem antecedens per illam petitionem primi euclidis super centrum quodlibet quantumli bet occupando spatium circulum designare. et de linea recta est aliam: quacumque linea recta data: in in finitum protrahere.
⁋ Sed dices non esse idem de forma propter eius actiuitatem. hoc autem non suffi cit. nam cape illam rationem quam maxime ponderas: ea equaliter magnitudini multitudini et forme appli catur. etiam dic mihi quid impedimenti prestat maior actiuitas.
⁋ Ad confirmationem multiplex est responsio. Primo non omnis modalis diuisa vera hede inesse veram vel possibilem: et hoc est verum non va riando terminos sed omnes seruando qui in propositione ponuntur. patet cum signo vniuersali et sine signo vt in talibus: tum fuisti iunior quam tues: tu eris senior quam tum es. extra propositionem terminus potest suppo nere ens possibiliter non est ens: sed talibus possunt dari de inesse per variationem terminorum quod omnia sufficient. vt de his tactis patet er paruis logica libus. modo propositio assumpta licet sit inde finita er parte enunciationis) est tamen ex parte distributionis vniuersalis. vt patet per signum quantamcumque: oportetque illam ponere in esse per singulares plures. vt quilibet homo potest esse in bibliotbeca mea et sic oportet arguentem dicere: hanc concederet: quotcumquod animas deus potest creare tot deus potest creare. si det hanc de inesse tot quot potest creare tot creat: innuendo vniuersalitatem in tot a quot: constat illam esse falsam a non opinor illum velle dicere. quod dato vno numero animarum deus non potest creare vnam ad¬ dendo illi priori numero.
⁋ Quidam doctor arguit sic contra hoc. non datur minima forma: ergo neque maxima hec consequentia est tenebrosa: quia naturaliter datur vnum: et non aliud. sic argumentum nihil probat contra aduen sarium.
⁋ Si dicas tunc potest esse maior gratia quam gratia anime christi. hoc nego. illa enim est infinita in gra du. vt patet in. xiii. distin. tertii. sed si poneretur fi nita concedo quod potest esse maior de potentia de i absoluta.
⁋ Sed adhuc arguitur probando quod datur ma xima forma et hoc sic: datur maximus homo: fimili ter maxima velocitas: et maxia tarditas: ergo datur maxima forma etiam citra infinitum Quod detur ma xima velocitas patet de primo mobili quod est maximum corpus e maxima eius velocitas.
⁋ Respondetur quod si sit sermo de maxima forma naturaliter: bene hoc ad mittimus et sic de maximo homine quod detur aliquis homo qui non posset esse maior entitatiue: sed tumefiat et extendatur extensiue non est maior entitatiuae: etiam tenendo lineas latitudinis et profundita tis immunes tunc datur maxima velocitas. patet de equinoctiali circulo: licet sic non detur maxima tar ditas. neuter enim polorum mouetur: nec aliquod ptum ctum prope polum tardissime mouetur: nec descri bens circulum minimum: quoniam inter quodcunque puctum et polum mediant infinita puncta: quorum propinqo ra polo tardius mouentur et remotiora velocius: sed ponendo lineas latas et profundas tunc non datur ma xima velocitas: pars enim superior equatoris remotior a terra ocvus mouetur quam pars propinquiorterre. nec totum celum mouetur ita velociter sicut equator: cum ha beat partesdifformes quarum alique lente a alique com leriter mouentur. Secundum enim vnam positionem oportet duce re lineam imaginariam a medio equatoris ad alterum polorum scilicet a b et trahere c dlineam ab alto in profundum circa lineam a b et dicere quod totale celum mouetur ita ve lociter sicut pars illa: et scet celum supremum sit maxi mum: eius tamen velocitas non est maxima velocitas. Et nullo istorum sensuum concludere potes maximam for mam possibilem finitam: deus enim potest celerius mouere celum quam mouerit immo subito.
⁋ Ulterius deus videt omnem charitatem a se factibilem: aut ergo videt ali quam factibilem infinitam: et tunc potest infinitam facere quod est falsum: aut non videt aliquam factibilem inf nitam: et tunc sequitur quod non posset facere infinitamaiorem.
⁋ Amplius quantacuque charitas vel perfe ctio potest fieri a deo successiue tanta potest fieri ab eo simul: sed nulla perfectio infinita potest simul fieri: ergo nec successiue.
⁋ Rursus sequeretur quod esset possibi lis aliquis motus rectus continuus in infinitum. patet consequentia. quia augmentum vel intensio motus recti sunt onsequens est falsum vt patet perphilosophum et Commen tatorem octauo physicorum. Et patet ratione. quia omnis mot rectus est inter duos terminos: inter autem duos terminos impossibile est infinitum rectum moueri. quia tunc natura inciperet mouere ad id quod non potest attin gere: et esset aliquis motus sine termino ad quem: hoc autem est impossibile. quia motus ex intrinseco suo requ rit terminum ad quem. et consequentia patet: quia si potest esse aliqua talis intensio infinita nullus terminus citra infiniturm potest esse essentialis terminuseius.
⁋ Ad primum deus os arguenti rodendum de corpe vel de linea: puta quoa deus videt omne corpus a se factibile vel maximum corpus et omnem animam a se factibilem: et si respondeat ad vnum responsionem in promptu habebit ad alid. concedo au quod hanc omnem charitatem a se factibilem deus vide Et quando infertur ergo videt aliquam infinitam: quicquid sit de consequentia consequens concedimus: sed vt argumenta pius poderis habeant: negemus in isto processu deum posse fa cere infinitam: quia non loquimur seriose de hac materia nego quod videt aliquam infinitam formam factibilem immo nullam videt infinitam. Et quando infert. er go non potest facere maiorem: consequentia est nulla: vt pquodlibet enim corpus et quantumlibet magnum quod deus potest facere videt: tamen nullum copus videt infinitum ex hypothesi. tamen non sed tur quod infinitum magnum corpus deus non potest creare.
⁋ Ad secundum quidam doctor negat mi iorem: ipsa tamen non est neganda. hoc patet per omnes singulares termini distributi. quacunque enim chi ritate data vel perfectione que potest fieri succen siue potest fieri subito: ista charitate data: quae prait fic ri successiue praet fieri subito. et sic uond singlis. Et si ca pit infinite categorematice concedo totum argumem tum.
⁋ Ad tertium conceditur e admittitur sequam la quod est possibilis aliquis motus rectus continuus in infinitum. infinitam lineam deus potest facere sic scilicet quod vnum mobile puta angelus perpetuo duret super illud mobile qualibet hora pertranseudo vnam leucam: semper progrediendo superlineam in nul lo instanti erit in fine spatii. quia ponatur quod deus au geat continuo illam lineam cum illo motu vel anti motum de leuca in leucam faciendo in instanti tantum spatium quantum illud mobile potest pertransire in centum mi lionibus. immo potest facere quod vnus angelus continuo moueatur super spatium pedale semper progredi endo in vna hora pertranseat primam partem proportionalem illius pedalitatis. in secunda hora secundam partem proportionalem. in tertia hora tertiam partem il lius pedalitatis semper in qualibet hora sequenti retardando suum motum ad subduplum respectu partis precedentis. licet quamlibet partem proportionalem illius pedalitatis iste angelus pertransibit innullo instanti vel hora attinget punctum terminatiuum illius pedalitatis: ibi enim multi sunt termini ad quos / non vltimati. nec est de ratione motus attingere terminum vltimatum. patet de pergen te romam a moriente in itinere.
⁋ Dstenso quod rati ones iste non vincant: ostendendum est quomodo eius positio sustentabilis est non innitendo illis rationibus quas recitauimus: sed si verisimile est quod anima christi habuerit summam gratiam possibilem quia quod perfectionis est / est illi anime tribuendum vbi non constat de opposito: sed non est possibile dare infinitaformam intensiue: igitur datur maxima gratia possibilis fi nita: et qua ratione est status in gratia: eadem ratione eadem erit in qualibet alia forma status. et set sit stat in forma propter eius actiuitatem: non tamen est status in ma gnitudine. quocumque enim corpore dato finito deus potest addere pedale illi: et reddere totum maius. non est autem apparentia magna in oppositum: sed volenti applicare rationes prefatas ad oppositum difficile est il lud reprobare.
⁋ Sed arguitur data maxia cera possibili: vel deus potest rarefacere vnum pedale illius vel non si secundum est preter rationem. si primum dabile est mai maximo possibili: maximum enim possibile est in cera maxima rarissima et est maxima raritas. Contra: absurdum est dicere quod deus non potest addere illi cere vnam ceram pedalem. et eodemmodo de ligno dicas tu consequenter: nolo admittere maximum corpus possi bile finitum.
⁋ Sed contra positionem dices data ma xima forma possibili sit centum graduum: deus potest addere duos gradus illi in eodem subiecto primo ve extra subiectum et tunc erit forma intensior per ad ditionem duorum graduum. Nego quod erit intensior non enim componitur aliquod vnum ex priori forma et gradibus sequentibus: quia altera forma iam fuit in termino non potest maiorari: duo siquid em ac cidentia solo numerodifferentia inhererent eidem subiecto a non constituunt aliquod vnum quando vna forma est in termino: et siet quilibet gradus istius forme maxime possibilis sit intensibilis quantum est de se: hoc eim patet per separationem ab aliis gradibus: tamen ei non potest esse additio quod componatur aliquod vnum stantibus aliis gradibus secum.
⁋ Ex hoc pateni tales propositiones: deus potest facere duas tres quaetuo¬ formas: quarum quelibet est maxima possibilis in eodem subiecto: sed non erit intensior. et si vna haberet vnam maximam charitatem possibilem inten siue ipsa erit ita chara intensiue sicut anima quattuor tales maximas habens: sed non extensiue. eodemmo do est de beatitudine.
⁋ Secundo patet quod nulla forma potest vniri huic forme maxime ad compositio nem alicuius vnius forme. sed an aliqua forma sit ei vnibilis: potest dici quod sic. vnibile est passio forme et aliqua forma est vnibilis que vniri non potest alia forma finita est apta nata huic vniri quantum est de se: sed vniri non potest ob existentiam in ter mino alterius forme. sed de forma infinita non est hoc modo alteri forme vnibilis: sicut digitus sortis est risibilis qui ridere non potest.
⁋ Potes eti am dicere. quod sic non est repugnantia intrinseca quam tum est ex parte forme que est eiusdem speciei cum alia forma sed vniri non potest. De potentia dei ab soluta potest quispiam dicere quod alia forma infinita puic forme non est vnibilis: quia si aliquid est vnibile aptum natum est vniri et deus potest illud vnire et negatur quod vnibile est passio forme: et hoc est cer tare de termino vnibile.
⁋ Tertio patet quod si remouetur vnus gradus ab illa maxima forma possibili alius gradus potest ei addi et fieri aliquod vnum et si duo gradus remouerentur duo possunt addi.
⁋ Sed contra colorem quem posuimus arguitur inc: non datur maxima gratia quam anima christi potest habere: nec maxima beatitudo: et hoc sic. non repu gnat anime christi habere duas maximas beatitudines possibiles secundum hanc viam tres quatuor et sine statu: quia in multitudine non est status: sed melius esset dicere animam christi et decentius hatre duas bea titudines maxias tres quattuor et sic de maximis gratiis: igitur. Dices quod non est melius intensiue licicet bene extensiue.
⁋ Contra: bene est anime christi per vnam beatitudinem quam habet: et ita bene illi erit per secundam formam sicut per primam et sic consequenter.
⁋ Respondetur quod hoc non concluderet: fateor enim quod esset melius sed deus non dat nec dedit omne quod dare potuit anime chri ti: sicut secundum alios non est status in maxima forma: deus enim poterat dedisse maiorem gratiam in gradu quam dederat anime christi et si maiorem adhuc dare deum deceret.
⁋ Aliorum est modus quod deus non potest creare maximam forimam extra subiectum: dabilis est tame maxia que potest inherere subiecto: vt sicut anime repu gnat suscipere calorem: ita est aliqua forma inten sa quam anima suscipere nequit: sed minorem suscipere potest a multi doctores hoc tenent. Contra secundam partem arguitur: non videtur repugnantia quod quacunque forma data que potest inherere vni subiecto ma ior intensiue illi inhereat: patet si anima est receptiua vnius indiuidui non videtur vnde oritur repugnam tia quin potest suscipere quecumque indiuidua: si duo lapides possunt esse in eodem loco adequato sic tres: quattuor / et sine fine.
⁋ Rursus: deus potest idem vas replere albedie et dulcedie: materia et forma simul: ita quod eorum quodlibet repleat totam capacitatem contentiuam per penetrationem partium ergo potest ponere quoscumque gradus albedinis in eodem va se. ergo notitias non habituales.
⁋ Dices quod potest ponere habitus specie distinctos in anima tot quot volueris sicut de albedine et dulcedine: in vase enim pater tali. albedis et alia dulcedis.
⁋ Contra potsitur pinta p te est dabilis intensissimus habitus quem anima praet capere in hac specie licet potest capere alium ita intensum alterius speciei: vt de albedine et forma lactis dictum est.
⁋ Contra. si potest capere plures specie di stinctos iam habet plures et cum duos gradus eiusdem speciei recipiat non videtur dandus status.
⁋ Iter exemplum potest reduci in oppositum: set enim istud sit verum de lacte e eins albedine: tamen deus potest facere du as partes pinte lactis sepenetrare et intrare cops nam: et rursus illud ponere in vas in subduplo minus et non erit minus de entitate in paruo vase quam magno: ergo potest facere habitum infinitum esse in anima
⁋ Tertii dicunt vt aliacenser quaestione nona sui primquod duplex est capacitas: quedam actiua quedam pat siua: secunda est infinita. capacitas autem actiua termina tur: et sic licet infinita charitas potest esse in subiecto tamen in nullo subiecto potest esse infinita charitas: primum patet cum ly subiecto stet confuse tantum dato ei vno subiecto potente suscipere decem gradus datur ali ud potens suscipere maiorem gratiam et sine statu.
⁋ Prima est. in anima potest esse infinita charitas patet: quia anima non concurrit actiue ad habitu: sed potentia passiua per te est infinita: sed anima pure passiue se habet ad charitatem ergo in anima potest esse charitas in finita: et per consequens in aliquo subiecto potest esse infinita charitas.
⁋ Secunda propositio. quod non est status in actu voluntatis anime vel intellectus: quia probo. anima sine habitu potest habere actum alicuius intensionis: sit ita vt decem: sed intensiorem actum potest anima hatre cum habitu quam sine habitu: et non est status in intensissimo habitum nec in multitudine habituum: ergo nec in intensissimo actu. hic sunt aliqua ambigua assumpta quae oportet probare. s. quod anima potest exire in maiorem actum cum habitu quam sine habitu. Similiter quod non est status in intensione habitus nec in multitudine hadituum. Primum probo: quia quaecumque potentia potest exire in aliquem effectum cum ope alterius cause / eadem potest in maiorem effectum cum ope alterius cause maioris: sed sic est quod anima potest habere decem actus sine hapitu. ergo plures gradus potest habere cum habitu
⁋ Sed de statu in habitu arguitur sic: crescente actu coalescit habitus vt patet ex secundo ethicorum. et licet vnus actus esset productiuus alicuius habitus et non intensioris: tamen actus augetur ex intensiore habitu: ergo non est status in intensione habitus nec in mul titudine habituum. Qod probo. quia da oppositum super uacaneum foret amplius incumbere litatris: quia ad cremen tum vnius habitus periret alius.
⁋ Sed adam in prima distinctione primi tenet quod non est status in habitibus spe differentibus: tamen est status in habitibus eiusdem speciei: et sic conceditur quod si quis videret multos homines successiue: aliquis eorum non producit speciem vel habitum representantem illum: nec potest de illo reminisci memoria singulari: ratio est secundum eum qui omnia eiusdem speciei naturaliter simul receptibilia e eodem informatiue praesent constituere aliquid vere vnum il lius speciei: et de qualibet forma vnius speciei sub ecto aliquo informatiue receptibili est dare tantum quod non maius intensiueet naturalitur sine miraculo simul est receptibile in illo: ergo etiam et tot alicuius determinate perfectionis simul quod non paeles. Unam partem reci pio quia dictis et dicendis rationi consentaneum iudicor aliam partem reputo falsam scilicet quod detur status in habitibus eiusdem speciei. Unde sic arguo. capacitas anime pa fsiua est infinita et tantum in se recipe praet quantum agens praet introducere in eam: et quoniam inter aliquos habitus eiusdem speciei nulla est repugnantia: et ad habitum anima non cocurrit actiue sic non est status in habitu eiu dem speciei.
⁋ Secundo arguitur ad idem. signetur maximus habitus possibilis naturaliter ad intentionem tuam: et sit a conflata ex habitibus viginti homnium: vel notitia sortis viginti vnius producit speciem vel habitum vel non potest producere. si primum habeo propositum quod non est status. si secundo quero abs te vnde hoc prouenit cum enim secundus habitus non repugnet prioribus: et anima non impediatur circa habitus: nisi voluntarie lo quaris debes pariratione ponere statum in habiti bus diuersarum specierum. Teneo itaque nullatenus statum in habitibus quin quibuscumque habitibus datis in anima ipsa posset habere plures et numero a specie differentes.
⁋ Et quando ille sic arguit: quia omnia eiusdem speciei naturalter simul receptibilia in eodem infor matiue possunt constituere etc.
⁋ Insuper lac cum summa albedine recipiet summam dulcedinem: et ita in aliis qualitatibus specie differentibus: et tamen est status in forma.
⁋ Ad secundum dico: quod lac quantum est de se / recipere potest infinitam albedinem: sed quia agens non producit vltra albedinem datam: illam recipit et non aliam: et est simile: datur intensissimum lumen de facto in orbe vel in aere productum a sole si deus produceret alium solem (quod est bene possibile magis illuminatiuum: et aer orbes celestes intensius illuminarentur.
⁋ Preterea: dato quod sit status in intensissimo habitu: tamen non euitabitur propositum: pa lam enim est animam posse exire in intensiorem actum cum habitu quam sine eo: et tunc sic argumentor. anima adiuta auxilio habitus potest exire in actum intensum vt vnde cim que non poterat exire in actum nisi vt decem sine habitu: sed quicquod deus facit cum causa secunda hoc potest facere sine ea: alioquin non esset omnipotens cum egeret ope cause secunde ad productionem vnius effectus quem se solo producere nequit: ergo quicquid potest producere cum habitu potest se solo: sed potest producere vndecim gradus actus cum habitu in intelle ctu sortis: ergo e totidem potest producere sine habitu: et non pure passiue se habebit. vt supra patuit in productione vndecimi gradus. et qua ratione potest producere vnum gradum: potest duos / tres / quattuor et sic sine statu. ergo cum ope speciali dei anima potest habere actum infinite intensum a quo vitaliter immutatur:: ad quem concurrit.
⁋ Respondetur per propositiones Prima est: capacitas anime non potest augeri. bene enim sequitur: capacitas anime potest augeri: et omnis capacitas anime est anima: ergo anima potest augeri in disamis conclusio est falsa: et minor vera. ergo maior falsa
⁋ Secunda propositio. potest augeri capacitas actiua anime. patet: quia plura potest capere per auxilium spe ciale dei. licet semper equaliter conetur: tamen ad cognitionem vel dilectionem plurium concurrit cum auxilio de speciali quam cum concursu dei generali.
⁋ Tertia propositio. licet capacitas passiua anime non sit res maior quam actiua eiusdem: tamen ipsa est maior capacitas passiua quam actiua: semper loquendo de lege conianima enim potest recipere infinitos gradus habitus: non potest vitaliter immutari cum illa influentia to gradibus actus.
⁋ Quarta proositio: respectu act anima equalter recipit et immutatur: hoc est ipsa equalit in agendo e recipiendo agit semper ad actum sicut ipsum recipit.
⁋ Tertia propositio principalis. dabi lis est intensissimus actus quem ania potest habere cum influentia dei generali sine habitu vel cum habitu certe intensionis. Probatur: quia potentia acti ua terminatur ad maximum in quod potest. primo de celo & mundo. et quicquid sit de minimo in quod non potest quando es resistentia prorie dicta respectu potentie aciiue: tame in maximum in proposito terminatur: quoniam actus est salus anime: et hoc intelligitur cum concursu dei generali qui concursus ad omnem effectum producibilem est necessarius: experientia etiam docet finitatem potentiae actiue
⁋ Contra tertiam positionem arguitur sic anima concurrit ad actum infinite intensum: ergo est infinite potentie.
⁋ Insuper: difficilius est habere duos gradus actus quam vnum: et difficilius tres quam duos et sic sine statu. ergo est infinite difficultatis habe re actum infinite intensum.
⁋ Ad primum negatur consequenti quando est infinitum auxilium extrinsecum: quemadmodum si sortes traheret corpus infinite grauitatis cum infintis hominibus non est propterea maioris actiuitatis quam si ferret vnam libra solum.
⁋ Ad secundum nego antecedens de actu elicito quo ad gradus quis potest habe re non est difficultas in actu voluntatis: et fit diffi cultas si sine ope extrinseca nulla est coalescente auxilio sicut coalescit effectus.
⁋ Sed Adam in questione prelata tenet quod anima separata vel angelus sine miraculo in statu patrie vbi corpus non aggrauat animam: potest habere infinitas notitias syncategorematice specie differentes equaliter perfectas: et hoc concedit in puris naturalibus sine gloria: et ratio est (dicit) quod cognoscere aliquid non est ni si potentiam cognitiuam habere cognitionem formaliter: sed inter illas cognitiones nulla est repugnantia: sed vna potest stare cum vna. ergo cum quibuscunque aliis.
⁋ Iste rationes non concludunt propositum: et opinor oppositum verum in primo enim argumento committit fallaciam non cause vt cause. relinquit enim punctum quare anina separata non potest habere infinitos actus cum influentia dei generali a sine habitu: scilicet quod anima est magis impedita cum pluribus actibus quam cum paucioribus. ergo tot possunt esse actus in anima quod ipsa non poterit habere / plures stantibus prioribus.
⁋ Ad secundum dico: quod consequentia est nulla: anima enim non vitaliter immutatur ab habitu. patet in dormiente: fe cus est in actu. Oregorius in. ii hunc doctorem sed tur in notitiis actualibus: quarum habentur habitus propter supplementum habitus: sed rationes eius in quarto distinctione quarta euacuasse putamus.
⁋ Sed pro elucidiori enucleatione questionis poe non propositiones. Prima est: non datur maximum cor pus possibile.
⁋ Quarta propositio. gratia anime Christi est infinita intensiue. Due prime propositiones patefiunt ex dictis cum auxilio probationis tertie: que sic patet. vel illa forma est infinite intensa: vel adhuc deus potest ad dere illi forme vnum gradum: quo facto erit ma ior: quia continet tantundem et amplius: si teneat deum non posse producere infinitum. patet propos tio / quia si non: hoc est propter aliquas rationes addu ctas vel adducibiles probantes aliquam formam finita esse maximam possibilem: sed adducte sunt sophistice nec video quonam pacto alique sunt adducibiles ad probandum.
⁋ Quarta propositio probatur sic. quoc est perfectionis attribuendum est anime Christi vb non constat de opposito: ita quod si oportet ex ignoram tia nostra in alterum istorumincidere: vel tribuendo illi anime quod non habet: vel auferendo ab ea perfectionem quam habet: satius est incidere in primum: sed detens est habere magnam gratiam: et non repugnat aliquam esse infinitam. vt in distin. xliiii. posterius elucescet: ergo etc.
⁋ Item per aduersarios datur illi anime maxima gratia possibilis: addo illi positioni: quod nulla est maxima possibilis finita: oportet enim quod sit infinita. Sed hanc quartam propositionem prosequa mur in. xiii. distinctione. iii.
⁋ Contra secundam co clusionem arguitur sic. omnes anime causabiles deus potest causare: quo posito inesse deus nullas plures potest causare nec aliquas alias. antecedens patet: quia istas ani mas causabiles deus potest causare demonstrando tres animas causabiles: et istas animas etc. potest causa re et sic sine statu. ergo omnes animas causabile s deus potest causare: tenet consequentia per ascensum.
⁋ Con tra hoc arguitur sic. omnes anime sunt causate: ergo omnes anime possunt esse causate: ab esse ad posse sine signo distributiuo. Sed dices (et ita dicendum est) consequentia non valet cum signo collectiuo magis quam cum signo distributiuo. quemadmodum non sequitur: omnes homines cui runt: ergo omnia animalia currunt.
⁋ Sed contra hoc ar gumentor. demonstro omnes homines possibiles qst obiiciuntur intellectui diuino: isti homines possunt esse causati: ergo possibile est istos omnes esse causatos. illa est vera in sensu diuiso: ergo a in sensu composito.
⁋ Sed dices non sequitur: iste possunt esse vere demonstro duas contradictorias) ergo possibile est istas duas esse veras: et regula illa non habet verum in plurali numero. Proptrerea aliter arguitur. ista est indefinita: omnes anime causabiles possunt esse causate siue omnes sit pars extremi siue non: supponamus autem quod non sit pars extremiiam anime causabiles stat confuse tantum copulatim. tunc sic: iste anime causabiles demonstrando duas: et iste demonstrando tres vel quattuor. et sic sine statu possunt esse causate. ergo omnes anime causabiles pot sunt esse causate copulatim ascendendo totum copulatum supponit. Quod patet: quia quelibet parso eius supponit: ergo hoc praedicatum causate enunciatur de subiecto cum modo possibilitatis: et ascendens est vera. igister
⁋ Sed dices: totum subiectum non suppoit: et hoc constat tenendo omnes esse partem extremi: quia nulle praesent esse omnes anime causabiles: etiam anime causabiles non supponit: coarctatur enima signo collectiuo stare secundum exigentiam signi: vt in ista. quilibet homo currit: in qua ly homo stat pro masculis tantum. et hoc patet: quia istam concedimus: omnes apostoli dei pauciores duode cim sunt duodecim: et omnes apostoli dei: qui sunt pau ciores duodecim sunt duodecim: si ly qui referat ly apostoli dei solum: et non hoc totum omnes apostoli dei. et probabile est quod omnes non sit pars extremi: tamen si apostoli dei pauciores duodecim non staret secundum coarctationem signi collectiui illa esset falsa. vt pr inter repugnantiam subiecti et paedicati.
⁋ Sed dices: tunc in ista omnes apostoli dei sunt duodecim stat solum pro omnibus: ergo non debemus descendere ad duos vel ad tres copulatim cum non capimus inferiora illius termini apostoli dei: quia secundum acceptionem secundum quam capitur nulla pars copulati est inferior ad apostoli dei.
⁋ Aid istud nego: quod non suf ficienter descenditur: et transeat: quod nulla pars copu lati sit inferior ad terminum illum. sufficit enim quod ille simul sumpte complent inferioritatem respectu termini: vt iste et iste demonstrando duodecim sunt apo stoli dei: inferioritas saluatur per hoc quod destruantur. ist et capiantur alii duodecimiapli: et ponendo illam in esse seruetur similis coarctatio sicut in illa de possibili.
On this page