Quaestio 4

⁋ Distinctionis. xliiii. questio quarta. CIrca hanc materiam de motu infiniti querimus. An dato corpore infinito ipsum potest mouerius Pro solutione quaestionis pono conclusiones

⁋ Prima est. data linea infinita: finita parisii orientem versus sortes potest pertransire per mo tum totam illam lineam.

⁋ Secunda conclo. si esset vna linea infinita parisii terminata: et orientem vsus infinita: deus potest trahere illam lineam extremum finitum versus.

⁋ Te tia conclusio. deus potest retrahere illam lineam: et eam mouere ad extremum vocatum orientem vsus.

⁋ Quarta conclusio dato corpe oiquaque infinito: deus potest mouere ipsum mo tum recto a motu circulari.

⁋ Pria conclo est contra quendam quam sic probo. ad lineam infinitam pertransiri nulla sequitur condi ctio: ergo illud est deo possibile. consequentiam dubitat nemo. probo antecedens ad illud non sequitur quod illa linea infinita heat partem vltimam: vt patet de partransitione continui: et linee gpratiue. Nec sequitur quod in finitum rectum clauditur inter duo puncta.

⁋ Pretea sor. potest in prima parte proportionali hore pertransire partem pedalem illius linee: in secunda parte aliam pedalem de potentia dei absoluta: et sic in quaelibet alia parte proportionali hore: quae facto tota linea pertransibitur.

⁋ hunc casum negat iste. quia videtur ei quod sequitur contradictio. s. quod infinitum rectum claudatur inter duo puncta: sed conabimur illud euadere.

⁋ Secundam conculionem probo. si esset vna linea infinita orientem vsus termiata parisii mirabile est quod deus non potest trahere illam lineam occidentem versus per vnum pedem: et qua ritioe per vnum pedem primille: et sic sine statu. ad illud autem non sequitur quod tota linea relinquat locum retro seorientem vsus. Quod probo. quia tunc per cquisitionem pedalitatis infinitum locum amitteret.

⁋ Tertiam conclonem probo. quia deus potest retrahere istam lineam quemadmodum traxit occidentem vsus: quia quemadmodum non amittit suum locum per hoc quod moueat occidentem vsus: ita non oportet quod acquirat nouum modum mouendo orientem vesus.

⁋ Quarta conclo habet duas partes: quarum vnam concedit iste de motu circulari vel grratiuo alias omnes conculiones negare vestr. Sed dicitur quod deus potest mouere infinitum extremum infinitum vsus quando extremum opposi tum est finitum. hoc est prit mouere per latitudinem si linea est infinita inlongitudie pedalis latitudis praet per latitudinum vnius partis vel alterius moueri. Sed aliam partem probo: non solum ex penetratione pertium sed sine penetratione: si enim esset vna pars infinita illius corpis oiquaque infiniti termiata a cen tro tre infinita orientem vsus: illa poterit moueri orientem vsus: et nullum nouum locum acquiret: ac perium erit de corpore oiquaque infinito ec.

⁋ Contra primam conclonem arguo sic: si aliquis posset prtransire lineam infinitam sequeretur. quod inter puncta finita clauderetur infinitum. Probo consequentia. Inci piat sortes in pria prte proportionali hore parisii: et per transeat primum pedale: et sic consequenter: in quaelibet parte proportionali hore partranseat pedale: inter sor. in instanti tminante horam et locum a quo incepit claudetur infinitum spatium.

⁋ Respondetur admisso casu: et dico quod infinitum spatium pertransibit sor tes ante finem hore: quia pedale / bipedale / et sic sine statur: in nullo tamen istanti intriseco illius hore verum est dicere quod infi nitum spatium est pertransitum: sed in instanti tminante horam solum.

⁋ Et petis vbi est sortes: Dico quod est vbi deo placet. vbicumque est in instanti iminante horam solum finite distat a porta sancti Victor( in quae primo incepit motum inchoarequemadmodum in quilibet instanti praecedenti solum finite dista bat ab eadem porta. et deus reducit sortem per locum infinitum in illo instanti.

⁋ Eodem modo dico quod si esset vna linea infinita orientem vsus et occidentem: et duo lapides hio elongentur parisii in prima parte proportionali hori per pedale vnus occidentem vesus alter orientem versus: et sic consequenter per omnes partes proportionales vnius ho re. Dicitur quod in instanti terminate horam verum est dicere tota linea est pertransita: sed illi lapides in illo insti tiyfinite distant.

⁋ Potest hic argumentari et similiter sol uere. posito quod esset vnum corpus fistulare infinite longum orientem versus terminatum parisii: et deus in prima parte proportionali vnius hore creet lanceam: et sic deinceps semper posterioribus creatis trudendo priores ar probandum quod infinitum clauditur inter duo puncta.

⁋ D citur quod quelibet lanceola partransibit totam fistulam: et nulla remanebit in ea. hoc patet: quia lanceola creata in prima parte quamlibet pedalitatem fistule pertransiuit: ergo totam: gratia materie consequentia est bona.

⁋ Sed contra istud ar guitur: ponendo quod sortes in qualibet parte proportionali pertranseat partem digitalem illius linee: et plato in qualibet parte proportionali hore pertranseat mille leucas: tunc sequitur quod tota ista linea eque cito ab vtroque partram sibitur. Quod patet. quia in instanti terminante horam primo ve rum est dicere: nunc est infinitum spatium pertransitum ab vtroque mobili. Si concedas illatum (sicut ipsum conce dendum est) totum illud spatium eque cito ab vtroque mobili est pertransitum: sicut in achille zenonis.

⁋ Sed contra hoc arguitur. in argumento zenonico circa finehore mobile sequens velocitat suum motum: et continuo ips intendit quoniam in subduplo tempore equale spatium pertransum cum alio: hic autem econtrario contingit. Respondetur inter arguendum sufficienter quod magnitudo est eque cito pertransi ta ab vtroque: sed vnum mobile per infinitum spatium ante finem hore precedit aliud. in fine enim prime partis proportionalis hore precedit aliud mobile ferme per mille leucas: in fine secunde partis proportionalis hore per duplum spatium ad illud: i fine tertie partis proportio nalis hore per spatium triplum ad illud. et sic consequenter. ergo per infinitum spatium vnum mobile precedet a aliud ante finem hore: et non mouentur nec iuuantur in instanti terminanti illam horam: sed in illo totum spatium est ab vtroque eque cito ptransitum.

⁋ Contra secundam et tertiam conclusit nes sic argumentor: deus potest retrahere per te illam lineam infinitam orientem versus terminatam parisii occidentem versus: signetur vnus clauus in extremo finito: in qualibet parte proportionali hore: trahat deus occidentem versus per pedale: iam in instanti terminante motum inter parisium et clauum est distantia infinita.

⁋ Preterea in illo casu relinquit totum locum quem habuit in oriente: quod si concedas: ergo realiter habet extremum orientem versus Si negas. ergo tanta est distantia infinita inter occidentem et parisium sicut inter parisium eundo in infinitum orien tem versus.

⁋ Item quelibet pedalitas eius acquirit nouum locum: ergo e tota linea.

⁋ Rursus: capio centrum corporis omniquaque infiniti: vel vnum punctum ei parisii a: volo quod in qualibet parte proportionali hore acquirat pedale adhuc totum corpus replet omnem loci possibilem: quod non videtur dicendum.

⁋ Respondetur admit tendo casum: quod deus trahat occidentem vesus: tunc infinitum spatium pertransibitur a clauo: sed in instanti terminante horam clauus solum finite distabit: nec est possi bile quod illud extremum semper procedat secundum rectum: et quod in instanti terminante horam pius vel tantum distet quantum vnquam ante distabat: et ratio est: quia tunc aliquid esset vltra infinitum.

⁋ Ad aliud vbi dicis tota linea relinquit lo cum.

⁋ Respondetur quod tota linea non erat in loco: sed omnis pedalitas eius erat: et est in loco: sed de loco proc vel imaginario nego quod tota linea relinquat locum quem habuit in oriente: sed illo modo trahendo tenebit illum esto quod quelibet pedalitas (imo quelibet pars finita. acquirat nouum locum: quemadmodum quelibet pedalitas mole mulciberi acquirit nouum vbi: sed non tota mola

⁋ Ad tertium dico: quod si esset vnum corpus oiquaque infi nitum: deus potest ipsum mouere orientem versus: et quelibet pedalitas acquiret nouum vbi: sed totum non acquiret.

⁋ Sed contra hoc sic arguo. signo vnam lineam infinitam vtrum que extremum versus: vocetur linea a: signo b infinitum ortentem versus terminatam parisii. pono c pomum saper primum pedale b parisii: volo quod in prima parte proportionali hore b retrahatur per pedale: et cetiam. et ita per quamlibet partem proportionalem vnius hore. tunc in instanti terminante horam verum est dicere totum ar a parisio orientem versus est pertransitum a c. ergo primum pedale ipsius b quod erat terminus linee parisii pertran siuit totum a inter parisium a orientem: et a fortiori quelibet alia pedalitas lineeb a primo. ergo totum a est pertransitum orientem versus. ergo b est extra a.

⁋ Ve clarius: sit a vnus asser bipedalis latitudinis: sit nouacula in extremo acuta diuidens a asserem quo ad latitudinem: et retrahat deusbcum nouacula eius ip qualibet parte proportionali vnius hore per pedalita tem: iam in instati terminante horam totus asser a est diuisus: ergo nouacula et quelibet pars linee b pertransiuit totum: ergo inter a et orientem est blinea infinita. Et sic a habet extremum.

⁋ Respondetur admittendo totum casum: et dicitur quod in instanti terminante horam primo ve rum est dicere nunc c pertransiuit: sed nunc finite distat a parisio: et quolibet alio puncto a copore in mundo: sed in qualibet parte proportionali illius motus totum b et quelibet eius pars erat supera. Et quando addis de nouacula acuta: dico quod in quolibet instanti intrinseco illius hore nouacula erit superlineam a. in instanti terminante horam asser a erit diuisus in duas medietates quo ad latitudinem: et in instanti terminante horam stat quod nouacu la sit super a vel extra: sed non est possibile quod tantum di stet in illo instanti quantum in quocunque tempore praeterito di stabat: quia infinite distabat: quia per pedale / tripedale, quadrupedale / pentepedale / et sic sine statu.

⁋ Et si arguatur possibile est quod in hoc instantiplus distet quam in hoc tempore preterito demonstrando secundam partem propor tionalem hore: et in hoc tempore preterito demonstrando secum dam partem proportionalem hore: et sic de singulis. igitur.

⁋ Respondetur. vide an delires per ascensum in mo dalibus compositis.

⁋ Secundo videas an sic eundo tibi obuiabitur per partem temporis terminatam ad instans termiatiuum. sicut si sor. et plato continue albefiant per vnam horam equaliter: et sortes in instanti terminatiuo hore primo non sit: sortes fuit ita albus sicut plato est nunc in hoc instanti: sed bene verum est quod sortes in nullo instan ti fuit ita albus sicut plato est nunc.

⁋ Istud totum quod dico de pertransitione declarabitur duobus exem plis: et sunt probationes bene apparentes quod possibile est infinitum esse pertransitum. do vnum caseum terminatum pari sii euntem in infinitum orientem versus quadrupedalis latitudinis: veniat mus in prima parte proportionalem vnius hore et rodat caseum in medio pedaliter: in secunda parte proportionaliiterum pedaliter: et sic per omnes partes proportionales vnius hore: in instanti terminanre horam erunt duo casei infiniti: in qualibet parte proportionali illius hore: et in quolibet instantimus finite distabit a parisio: et tamen diuidet totum caseum. Quod dico de mure: accipe de vno angelo qui potest deo faciente: sed exemplummuris est sensibilius. quare non poterat vnus angelus pergere cum mure caseum ro¬ dente lateraliter. Et sic totam lineam pertransibit.

⁋ Secundum est si essent infiniti lapides pedales superlinea infumtam inter parisium e orientem: quid obstat quod vnus angelus vadat inter primum lapidem: et orientem et proiiciat illum a tergo extralineam (sicut Quidius narrat de rege thessalie deu calione primo metamorphoseos et eius coniuge Pyrrha quae prolecerunt retrorsum ossa parentum. in secunda parte proportionali vadat angelus post secundum lapidem puta inter orientem et secundum lapidem et illum proiiciat retrorsum: et sic consequenter: in instanti teiminante horam omnes lapides sunt remoti a linea: sic tota linea est partransita.

⁋ Sed contra istud arguitur. qui deus potest mouere mobile in instanti vel saltem mutare: faciat angelum Michaelem incipere parisii in hoc instan ti: et eum mutet per totam lineam infinita: tunc non potes eua dere quin infinitum clauditur inter duo puncta.

⁋ Responde¬ admittendo casum. Et dico quod Michael est per totam linea in illo instanti: sed semper est finitum spatium inter Michae lem et parisium a propinquiori loco in quo est Michael: et non datur vltimus locus in quo quia est in loco vo vel imagina rio infinito: de hoc ante argutum est ponendo sortem et platonem in infinitis locis: quod in aliquo sensu concedi praet quod infinitum rectum clauditur inter duo puncta.

⁋ Fortasse angelus ex natura sua potest esse in infinito loco longo: suppositis duobus apparentibus. Primo quod nulla loci figura angelo repugnat. Secundo quod quicquid potest esse in vno equalium potest esse in reliquo equali illi. si angelus prtet esse in quadrato pedali apparet quod potest esse in linea quatumcumque longa. Sed de hoc in secundo.

⁋ Secundo arguo probando quod linee infinite non praesent moueri: quia si possent mo ueri: sequeretur quod spatium mille leucarum esset pertransitum in instanti per motum. hoc autem consequens est falsum: ergo et antecedens. falsitas consequentis est nota: quia est repugnantia in adiecto: motus enim successionem connotat. Probo consequentiam: et signo duas lineas paralellas infinitas orientem versus a et b. sita. in primo climate in diametro ce transiens in infinitum per aphricam: sit b infinita in modotibus hyperboreis vltra climata transiens per Asiam in infinitum: quiescat a deprimatur b extremum infinitum versus: quiescente extremo finito in modnotibus hyperboreis per vltimum instans non esse: quia sic motus incipit esse. Tunc sic arguo. immedis te post hoc: b tanget a: sed interb et a est spatium mille leucarum: ergo spatium mille leucarum pertransibitur per motum in instanti. Quod per motum hoc patet: quia illud supponimus. Quod moueatur b in instanti patet: quia si successiue tunc piuo b pertransiret vnam leucam quam mille leucas. Sed quod immediate post hoc b tanget a probo: immediate post hoc. b et a non erunt paralelle: patet per vocatum extremum depressum: sed erunt concurrentes: ergo si in infinitum protrahantur necesse est illas concuirrere per illam positionem euclidis. Si due linee super tertiam ceciderint et anguli super vna parte fuerint maioresiex altera minores: ne cesse est illas lineas si in infiintum protrahantur concurrere. et hoc patet ad sensum. Accipe virgas: et sic ordines: et ratione probari potest eo quod semper pedalitas b pius distans a montibus hyperboreis magis appopinquat linee a.

⁋ Respondetur negando consequentiam: et ad probationem concedo quod imediate post hoc be tanget a. vt argumentum aperit: sed nulla pars finitab immediate post hoc tanget a sper partes prope orientem citius tangent. et alie tardius Nec sequitur propterea quod moueatur b in instanti: sed successiue: quia modica depressio in be facit partes orienten versus bene descendere: nulla pedalitas b primo tanget a. Quod patet. signo pedale per mille leucas inter orien tem et montes hyperboreos sit pedalitas g. h inter ergod et orientem que est pedalitas blinee paius tanget a quam quod tanget: sic tanget a anteg. et Hante i. et lante se. Et sic in infinitum: sed immediate post hoc infinita parab tanget a.

⁋ Sed contra illud arguitur. ponatur etiam clinea a parisio in infinitum orientem versus: iam c mediat inter a et b. tunc sic arguitur. b tanget clineam ante a lineam quia successiue mouetur: et c mediat: ergo non immedia te post hoc b tanget a. Quod b tanget e ante a patet: quaelibet pedalitas be tanget pedalitatem ei respondentem in cprius quam in a. ergo b prius tanget cquam a.

⁋ Insuper si esset alia linea infinita in anticlimatibus d transiens in infinitum orientem versus: sequitur quod b eque cito tangeret sicut c. Quod si concedas: pono infinitas lineas inter det meridiem / omnes transeuntes in infinitum orientem versus: iam non dabitur vltima linea meridiem versus: sequeretur quod b eque cito tangeret eas omnes. Et sic immediate post hoc faceret magnam portionem circui.

⁋ Respondetur admittendo casum de c linea. et negat quod btangat c ante a. et conceditur quod quelibet pedalitas centanget pedalitatem ei respondentem in c antequam in a. ergo prius b tanget e quam a nego illam consequentiam. Et quando ponis per vltra a et infinitas lineas admitto casum. et eo admisso dico quod bnon citius equam d et infinitas lineas meridiem versus tanget.

⁋ Et ad illud quod tangitur de circulo: respondeo per propositioes.

⁋ Prima more mathematico louendo ac si ex fluxu pucti non in directum fiuat linea cur ua et circulus. Quod immediate posthoc erit portio circu li. patet: quia immediate posthoc b linea deprimetur. ergo punctum pedaliter distans a modnotibus hyperboreis facit portione circuli paruam: quia non fiuit per lineam bre uissimam. punctum bipedaliter distans a montibus hyper boreis facit maiorem portionem circuli in equali tempore.

⁋ Secunda propositio dato quocumque instanti post vltimum instans non esse depressionis infinite magna erit aliqua portio circuli. patet non datur pedalitas maxime distans a montibus hyperboreis: et quanto pedalitas pius distat tanto portio circuli est maior.

⁋ Tertia propositio ante quodlibet instans futurum post vltimum instans non esse depressionis dabitur infinitum spatium inter b et a post puctum sectionis et contactus. da vnum instans posthoc: et inuenies quod b intersecat a. da punctum sectionis in illo instanti prope nos: inter illud punctum et orientem vbi b est extra a prope punctum sectionis est pedale spatium interceptum. bipedale / tri edale / quadrupedale / et sic sine statu. et causa est: quia eundo ad orientem semper qualib: sectionem sectio preibat.

⁋ Sed tamen dari possunt due linee infinite inequaliter distantes quae non concurrunt. patet si erigantur due pedaliter distantes a centro terre que quanto magis conscendunt tanto magis dilatantur: sic videtur si due linee infinite ponantur sic scilicet quod prime pedalitatis punctum primum pedalitur distat: secunde pedalitatis primum punctum semipedaliter distat: tertie pedalitatis primum punctum ad quartam partem pedis distat et sic sine statu: quando est minor latitudo geometrice videtur quod innullo pumcto concurrent ille linee.

⁋ Tertio arguitur argumento Aristotelis primo de celo a mundo: si linea infinite lon ga potest moueri: sequeretur quod aliquod valde tarde motum moueretur infinite velociter: consequens est impossibile: ergo et antecedens. Probo consequentiam. erigo vnam lineam infinite longam a centro terre transeuntem per celos: moueatur illa linea sic scilicet quod pe dalitas prope terram moueatur adeo tarde sicut limax ipsa mouetur. Sed probo quod infinite velociter mouetur capio aliam lineam pedalem quam suppono circuire terram cum illa infinita: sit prima a: secunda b. a infinite velocius mo petur quam b. igitur. Quod probo. quod libet mobile quod mouetur circulariter mouetur ita velociter sicut punctum velocissime motum in eo si aliquod tale sit vel medium pun ctum eius: quia motum difformem ad vniformitatem reducere opartet. mola fabri mouetur adeo velociter sicut punctum medium semidiametri eius: vel sicut suparficies termiatiua mole: sed hic non potest dari punctum velocissime motum: quia quanto punctum pius distat a centro vel a principio tanto maiorem circulum describit in equali tempore: ergo velocius mouetur: et partes mouentur in hac linea diffor miter: ergo totalis linea oeyssime rapitur circa terram. Respondetur per propositiones.

⁋ Prima est. quanto linea est longior tanto ocvus mouetur: supposito quod partes equaliter alte a terra equaliter moueantur. hoc patet: quia in equali tempore maius spatium describit punctum medium eius vel punctum velocissime motum pro nunc non curo vtra illarum positionum sit va illud clarum est in lineis finitis.

⁋ Secunda propositio nulla est proportio motus linee a ad motum linee bProbatur: quia linea b mouetur ita velociter sicut punctum extremum vel medium: et linea a incomparabiliter velocius mouetur.

⁋ Tertia propositio: infinite velociter mouetur li nea a. patet: quia quacumque velocitate motus data contingit dare velociorem: motu linee a non contingit dare maiorem. igitur: minor patet: quia vel erit motus linee finite vel infinite. non primum: si moueatur motu propse dicto. nec secundum.

⁋ Quarta propositio linea a non mutatur instantanee. patet ex toto casu.

⁋ Forte dices quod linea ista in tempore finito pertransibit spatiu infinitum.

⁋ Distinguitur. vel quod vna finita et determinata pars linee a pertranseat infinitum spatium in tempore finito equaliter mouendo: et sic negatur: vel quibuscumque partibus linee datis motis damtur partes quae velocius mouentur: et sic conceditur. hoc est dicere. nullum est inconueniens a totali linea. et si alia circueat totam terram in breuiori tempore non tamen velocius mouetur. hoc non tenet in infinitis. eodem modo si subito.

⁋ Quarto arguitur. dato corpe infinite grauitatis super resistentiam infinitam: vel illud descendet vel non¬

⁋ Et consimiliter praet quari de calore infinito a infinito fri gore appoximatis. Sed quia fortasse dicetur: quod ibi nulla erit actio: capio corpus vniformitur calidum vt quattuor. Volo quod sit infinite magnum: et aliud corpus bipedale fri gidum ifinitum quo ad intensionem: quaeritur qua actio erit ibidens

⁋ Si dicas quod frigus corrumpit calore postquam est infinitum intensiue. quod si concedas:

⁋ Contra: corpus calidum habet infinitas partes caloris non communicantes: ergo est etiam infinite calidum: actiuitas enim agentis prouenit a multitu dinc forme.

⁋ Si dicas (et bene / hoc minime sufficere ad corpus esse infinite calidum: sed requiritur quod omnes sint in eodem subiecto primo penetratiue: quod non est in alio corpore.

⁋ Contra: hoc non impedit: omnes ei pedalitates caoris se iuuant: et sunt infinite: ergo infinita est actiuitas: et in finita resistentia.

⁋ Item datis duobus corpibus a et b. sit a vniformiter graue vt vnum. b pedale infinite grauitatis: ponatur equelibra infinita. b non pius ponderabit quam a. esto quod sit infinitas intensionalitur in b et non in a.

⁋ Rspon detur: sufficienter arguendo ad finem argumenti vsque dicitur quod frigus calorem corrumpet: non satis bene applicantur partes distantes ad resistendum ac si simul essent. bene verum est quod multe partes se iuuant ad agendum et resistendum: sed non ad sic agendum. vix percipies manum citius frigefactam a to to mari quam a dolio pleno aque vel puteo paruo equaliter frigido cum toto mari. vna pars peius applicatur quam alia. secunda pedalitas iuuat prima ad resistendum extrinseco: ter tia iuuat: sed minus quam secunda: siue ad agendu: siue ad resistendum tandem deuenies ad statum in vna parte centesima vel vigesima: et opinor quod si mare esset infinitum in magnitudine cum frigore quod nunc habet secundum intensionem / non anplius frigefaceret digitum appositum quam styx fluuius archadie. et sic existimo in corpe luminoso infinito habente finitum de luime. Propterea dicebam in prima quod nehuius materie: quod stat dare paruam vmbram a corpe opaco finito: dato quod corpus luminosum esset infinite magnum: quia praet dari aliqua pars illius corpis quae non potest producere lume primarium etro corpus opacum: sed si augeantur partes remote in intensione non inconuenit quod auferatur omnis vmbra. Et uando argumentaris de a et b corporibus grauibus. dico quod a in extremo bilancis tantum ponderabit quatum b. quia est infinita grauitas secundum valorem in a sicut formaliter in b. grauitas melius applicabitur in equelibra quanto plus distat a medio. Et ita de quaelibet alia qualitate motiua: secus est de qualitate actiua.

⁋ Sed contra illud argui tur. signando vnam equelibram suspensam in aere quam deus conseruet etiam ne frangatur: ponatur tota sphera terre peletratiue cum sua grauitate quod stet in altero extremo. Ponatur vna faba in alio a elongetur extremum in quo est faba. sequitur: quod tandem trahet totam terram.

⁋ Respondetur: quod aliquid est super hoc tactum questione precedenti etc. de terra videtur multis si esset omnino pene tratio pertium quod nulla esset actiuitas grauitate: sed quicquid sit: non sto in illis. concedo quod faba tandem per elongationem sibi attrahet mille pondera equalis grauitatis cum terra.

⁋ Sed bona est quaestio ponendo in vno extremo grauitatem infinitam: et quod deus infinite ablonget aliud extremum semper tenendo fabam in eo: an ante instans termilatiuum hore puta in tempore terminato ad illud instans: attrahet grauitatem infinitam ad equalitatem: et quandiu stabit: Sed hoc soluitur ex dictis. xvi. disti. iiii.

⁋ Quinto arguitur sic. posito quod deus creet vnum corpus infinitum sursum eundo terminatum super capita nostra in principio in fine regionis aeris. Et sit ipsum graue: et reliquatur nature sue: vel descendet vel no. si secundum. Contra est gra le: appetit esse deorsum: non habet impedimentum: ergo descendet. Si primum. ergo infinita pars eius/ quae est extra celum / celum versus moueretur. et per consequens ascenderet. et hoc est maius inconueniens quam quod illa pars finita sub celo non descendat.

⁋ Quidam doctor propter hoc dicit s quod non descendet.

⁋ Sed contra hoc arguitur. vocetur pars extra celum a inter celos a concauo lune ad conuexum noni celi vel vltimi quodcumque fuerit b. pars infra celos i. Ad hoc quod tota linea descendat non sequatur quod a ascendet: ergo male dicit. Probo assumptum. quia si ascenderet: hoc est quia magis appopinquat celo: et propterea non sequitur. si lapis per vnum pedem distans a celo relictus sue nature tunc per eum recedit a celo: quemadmodum graue dic recedit a circumferentia ad centru. Sed hoc ibi dici non potest, nec est centrum: nec circumferentia. propterea non videtur esse idem extra celum e intra: quid esset de tali lapide si relinquatur sue nature dulito.

⁋ Si dicas quod ille lapis quiescet ibidem: et idem de a parte linee date. c pars appetit descendere: et est valde grauis: et alie partes. s. a supra celum abin celo resistunt: ergo cpars nisi resistentia fuerit fortis rumpet violenter ipsum prohibens et descendet.

⁋ Item clarius ponatur dolium infinite longum habens basim lupra parisium plenum vino: et frangatur basis vino relicto sue nature: et clarum est quod vinum infra celum descendet: an vinum in celis reuoluetur cum eis ex sua natura notum est quod non: sed an ibi perpetuo descet vel materia eius dubium est. quid fieret si deus caperet partenceli: et poneret in acre eadem relicta in celo vel non relicta: Sic patet quod nihil cer ti huic argumento dici potest. Sed si deus faceret spheram euium in infinitum sursum vt ignem sine celo: tunc quid dicendum esset certum non est. Si dicas quod descendet et ibi est acrius punctum. An semper mouebitur vel tandem quiescet: quando prima pedalitas eius tanget centrum terre est infinita pars sursum. et si in quolibet die mille leuce pertranseant centrum terre semper sunt piures partes sursum quam deorsum. et sufficiunt ad pellendas alias par tes quae sunt ex alia parte centri quae non praeset resistere suffi cienter actiuitati grauitatis sursum quae est extra suum locum naturalem: potes esse in suo loco naturali.

⁋ Sed con illud arguitur: non habet locum naturalem in illo casu: ergo non ap petit ad ire centrum terre. consequentia claret. probatur antecedens. gue ap petit ire ad centrum terre per lineam breuissimam: et si esset extra sic mouebitur remoto prohibente. et non quiesce qiusque medium eius sit medium mundi: sed sic non est de corpe re illo infinito. igitur: quia non habet medium semper maior pars est sursum.

⁋ Preterea est infinite grauita tis illud corpus in forma vel in valore: ergo descendei in instanti: et tunc quero quando quiescet quota pars illius linee erit supra centrum e quota infras

⁋ Si dicas non descendet.

⁋ Contra: aliud corpus secum eiusdem speciei specialissime descendet: ergo a ipsum. nec valet di cere quod infinitas prohibeat: quia calor infinitus extensiue et intensiue calefacit plusquam finitus.