TERTIO quaeritur de sigillo confessio nis, vtrum scilicet sacerdos teneatur caelare peccata sibi dicta in confessione. Et videtur quod non quia non plus tenetur confessor confitenti, quae econuerso, sed confitens non tenetur caelare absolutionem sibi factam, nec poenitentiam iniunctam. ergo nec econuerso.

Contra de poe. & re. Omnis vtriusque sexus. Caueas autem confessor ne signo, vel verbo, aut alio quouis modo prodat aliquatenus peccatorem. 3. Respondeo: tria sunt videnda circa sigillum confessionis. Primo quis tenetur ad calandum confessionem. secundo quae cadunt sub sigillo isto. Tertio vtrum in aliquo casu liceat reuelare confessionem.

Quantum ad primum sunt tres conclusiones, quantum ad tria genera personarum quae obligantur ad sigillum confessionis vel quasi. Prima quod sacerdos qui iure coni audit confessionem in foro pniae & absoluit, ille per se primo & directe astringitur ad sigillum confessionis, & ad sigillum quidem secreti rartione materiae & rartione formae, quia in secreto fit, & imponens sibi poenitentiam videtur pacisci, non aliter sibi imputari ad poenam, quod esset si reuelaret, & rone sacri, quia ratio quae moueret delegantem debet mouere delegatum, vnde cum sit delegatus Dei, qui caelat & tegit, vel sacim ad caelandum & tegendum istituit, iste caelare & tegere debet. Est autem reuelator confessionis non solum qui in speciali nominas crimen & criminosum, sed etiam qui in generali, vel personam quae ex hoc potest cogno sci vel crimem. sicut sacerdos quidam contra parochianum conque rentem publice, quod negaret Eucharistiam: dixit publice quod hoc faciebat: quia ille habebat peccatum: vnde non poterat eum absol uere: nec ille volebat ire ad Epraem: nec putauit ipraee nec de can' suus, quod fuisset reuelatio confessionis: quia non expraesserat peccatum: sed costat quod fuit: quia grauitatem pcti expresserit.

scda conclusio est: quod ad caeladum confestionem tenetur is ad quem confessio peruenit: siue licite siue illicite: siue mediate siue immediate: licite quidem & immediate non sacer dos, qui audit confessionem in necessitatis articulo de mortalibus vel alias de venialibus: vel interpres quem confitens pro se adhibet. Item qui casu audit, vel cui de licencia confitentis reuelauit. Illicite autem, sicut qui se confessorem fingit: vel qui latenter absconditus confessionem audit, quod est sacrilegium, & iniuriam facere sacramento. Cum enim confessio facta ex eo quod confessio est: sit celanda ad quocunque confessio peruenit, illum obligat ad caelandum, nec obstat quod iste absoluere non potest: quia etiam sa cerdos antequam absoluat, vel si absoluere non potest: sed habet remittere: interim tenetur caelare.

Dicuns tamen quidam in casu illum qui sic audit posse absolue re: vt si sunt in vna parochia duo sacerdotes quilibet in solidum: sivnus a casu, vel a proposito audiat confessionem alicuius parochiani coni suo socio confitentis: posset illum absoluere quamuis ille non intenderet confiteri sibi: quia officium eorum est vnum, nec illi duo repraesentant nisi vnam personam. vnde & in foro contentioso si sint duo iudices or dinarij insolidum, vnus per acta alterius potest procedere ad rei condemnationem, vel absolutionem: prout illa acta

requirunt. sed haec opinio mihi non placet, nec ratio cogere videtur.

Ad sacramentum enim poenitentiae requiritur intentio, & ex parte absoluentis, & ex parte confitentis. Cum ergo confitens vni nullo modo intendat alteri con fiteri: alius nullo modo eum soluerevel ligare potest, pro confessione facta alteri.

Praeterea iudex non potest de iure dare sententiam contra reum vel pro reo, pro confesilo ne quae non fuit facta coram eo, vt coram iudice: sed con fessio praedicta non fit coram sacerdote latenter auscultante, vt coram iudice in foro illo:dato etiam quod quilibes eorum sit eius curatus in solidum ergo. &c.

Ad rationem eorum est dicendum, quod non em simile de foro contentioso: in quo vnus iudicum confessionem coram se factam, & acta sua potest suo collegae manifestare. & ille alius potest per ea procedere, ac si fuissent coram eo facta: sicut ordinarius & inquisitor procedentes diuisim, tenentur communicare processus, de haere. c. per hoc. li. 6. & de foro poenitentiae in quo confessor non potest auscultanti manifestare. nec ille aliter cognouit vt iudex, quare. &c. Vnde patet quod non sic reputantur pro vna persona in foro poenitentiae, sicut in con tentioso.

Tertia conclusio est. quod ille tenetur caelare qui quod aliter audiuit, &recepit quasi in confessio ne. Ad tantum enim homo tenetur ad quantum promisit. si ago recepit in confessione quod est promittere caelare, tenetur ac si esset confessor: non tamen ex sacramento cum non sit sacramentum: sed ex promissione. bene dicitur de in re iur. c. penul. quod clericus qui iurauit seruare statuta edi ta, & postea promisit per idem iuramentum seruare: statuta postea facta, tenetur quidem seruare. sed non est periurus non seruando: quia non est obligatus ex iuramento: sed ex simplici promisso: & similiter verba non possunt facere sa cramentum de non sacramento, licet possit se obligare quo ad obiectum & effectum tantum: sed non quo ad vinculi nodum. Videtur autem irreuerentiam facere sacramento, qui tradis vel recipit in confestione illud quod non est confessio: cum nihil sit aequaliter caelandum ei quod in confessione scitur.

secundus articulus est videre illa ad quae se exten- dit sigillum confessionis. Et hic sunt tres conclusiones prin cipales, secundum tria ad quae se extendit, licet diuersimode.

Prima conclusio, quod illa ad quae primo, & principaliter se extendit sigillum confesiionis, sunt peccata confessa, & cit cunstantiae, inquantum huiusmodi. vnde & tertia persona cum qua confitei se peccasse, cadit sub sigillo. sicut enim est ex parte confessoris, quod principalis, & accessorius tenent confessionem caelare, vt sacerdos, & interpres. sic ex parte confitentis debet caelari: & principalis. i. poenitens, & accesso rius. i. cum quo dicit se peccasse, siue bene faciat dicendo, si ne non. Cum enim sigillum sit annexum facramentali confessio ni, illa directe sunt caelanda, quae sunt directe materia sacramenti. Huiusmodi autem sunt peccatam, & circumstantiae eius, quae sunt de necessitate, vel bonitate confessionis, inquantum huiusmodi & tertia persona reuelata, vt dictum est.

sed vi detur, quod tertia persona non cadat sub sigillo: quia illa persona non est peccatum, nec circumstantia pcti, sed nihil aliud cadit sub sigillo confessionis. ergo &c.

Item nihil cadit sub sigillo confessionis, nisi illud, per quod confitens posset prodi. sed quandoque posset confessor loqui de peccatis illius tertiae personae absque proditione confitentis. ergo &c. 16. Item hora, & locus nihil facientes ad expressionem psti non cadunt. ergo a simili in proposito.

Item ratio quare confessor tener caelare est, quia praesumit, quod Deus caelet remittendo: sed non sic praesumit de peccato tertij prodito. ideo &c.

Item nihil cadit, nisi quod spectat ad iudicium illius fori, sed tertia persona non est huiusmodi, ideo &c.

Item genus est magis intimum rei, quam circumstantia: sed genus pcti non cadit, quia licitum est confessori dicere, talis persona est confessa mihi de omnibus peccatis suis. ergo multo minus circumstantia personae.

Item confessor potest loqui de peccatis confitentis, non referendo ad ipsum. ergo multo magis de peccatis non confitentis.

Item si sic, tum sigillum confessionis esset in praeiudicium obseruantiae disciplinae: quia tunc non posset corrigi mala persona accusata in confesfione.

Respondeo, accipiendo cadere sub sigillo confessionis, pro eo quod est non licere reuelare personam, cum qua con fitetur poenitens se peccasse, cadit sub sigillo confessionis. & primo, declarandum est, quod aliquando ita est. secundo, quod semper. tertio, quomodo. Primum declaro sic, cum poenitentia fit sacramentum, sacerdos tenetur caelare omne illud, quod necessarium est ad integritatem sacri: sed confitens aliquam non posset sufficienter exprimere peccatum suum, non notificando personam cum qua peccauit. scilicet cum cognouit vnigenitam suam.

Prae terea sacerdos tenct caelare omne illud sibi dictum in con fessione, quo confitens prodi posset, & mala suspitio gnari, sic autem est in proposito. ergo &c.

secundum, doclaro, quia hoc retraheret homines a confessione. non enim tantum timet homo laesionem famae propriae, sed etiam personae vinculo amicitiae sibi coniunctae.

Quo ad tertium sciendum, quod pctam confitentis in relatione ad ipsum cadunt sub sigillo confessionis de necessitate, & absolute: primo, directe, explicite, & ex omnibus causis: persona autem, cum qua poenitens confitetur se peccasse, cadit quidem de necessitate, & absolute: non primo, sed ex consequenti indirecte, & implicite, nec ex omnibus causis, sed ex aliquibus: peccatam autem ipsius poeniten tis non referendo ea ad determinatam personam: sicut cum aliquis dicit, ego audiui tale quid, quod tamen non audiuit, nisi in confessione, cadunt sub sigillo de necessitate, non tamen absote, sed sub conditione. scilicet si ex prolatione talium verborum pos set per se, vel per accidens, directe, vel indirecte aliqua verecundia, vel confusio, vel suspitio generari mala, vel aliud documentum confitenti prouenire. Ea autem, quae poenitens in terserit in sua confessione, quae non sunt pctam, nec circum stantiae pcti, uec potentia deducere in manifestationem confiten tis: vt quod in tali terra sunt bona blada, vel huiusmodi: non cadunt sub sigillo, nisi de congruitate si in dicendo illa non det intelligere confessori, quod velit ea caelari. vnde confessor dicens se audisse ea mendax non est, quia per comparationem ad ea non repraesentat personam Dei, sed hominis. Et per hoc patet responsio ad primum, secundum, tertium, quintum, & octauum argumenta.

Ad quartum dicendum, quod illa non est tota ratio caelationis, quia si constaret confessori, quod confitens non poe niteret, & ex consequenti Deus sibi non indulgeret, tum tene retur caelare.

Ad sextum dicendum, quod confessio proprie non est nisi de pctis. & ideo confessor dicens sibi aliquem con fessum de peccatis suis, nihil ponit in palam, quod esset occultum, maxime quia si dixcrimus, quod peccatum non habemus &c. sed si diceret sibi confessum de magnis, & multis pctis, re uelator confessionis esset.

Ad septimum dicendum, quod mi nor falsa est: quando per loquutionem de peccatis confessis potest de ueniri per se, vel per accidens directe, vel indirecte, vel per quomodo cumque modum in aliquam cognitionem, vel suspitionem, vel opinionem, vel dubitationem de confesso, vel inquantum per hoc potest sibi peruenire detrimentum in anima, vel corpore, vel possessione, vel fama, vel amicis, vel inquantum per hocpotest in populo generari scandalum, vel confessio magis odiosa, vel minus dilecta, vel magis onerosa, vel minus praeciosa reputari. Raro autem, vel nunquam potest contingere: quin ex reuelatione peccatorum in confessione auditorum perviam aliam non scitorum possit contingere aliquod de praedictis in conuenientibus, quamuis forte quandoque nullum contingat. vnde multum habet cauere, quod non dicat, vel quomodo dicat-

secunda conclusio est, quod sub sigillo confessionis cadunt etiam non pctam, sed alia, inquantum per ea possit dire cte, vel indirecte peccator prodi: quia quandocumq, prohibet aliquid: prohibet omne illud, per quod peruenitur ad aliud. ff. de spo. l. oratio. Vum inter quos prohibetur matrimonium: prohibentur, & sponsalia, per quae peruenit ad illud, nisi cesset causa: sicut ratione aetatis prohibetur matrimonium, quando non phibentur sponsalia. Quia ergo prohibetur reuelatio peccatorum, per consequens & illorum, ad quae haec sequeretur: ita quod si homo non possit confiteri peccatum proprium, nisi reuelet con fessionem, non debet confiteri illud peccatum, quia fortior est obligatio ad caelandum, quam ad confitendum. Vnde si accideret iste casus, quod sucerdos haberet aliquod mortale peccatum, de quo non posset confiteri, quin reuelaret illi, cui confiteretur confesiionem sibi factam, non deberet illud peccatum confiteri. Durante enim tali casu, sufficeret sibi de illo peccato conteri, cum voluntate consitendi illud, quando hoc facere poterit sine rene latione illi' personae, quae sibi confessa est, & sine quocumque prae iudicio sigilli confessionis. Fortiori enim vinculo alligat confessorad caelandum, quam peccator ad confitendum: quia ante Chri sti aduentum iure naturali obligatur quis ad caelandum secretum: non autem ad confitendum: sed ista ratio concludit, quod homo non deberet confiteri circumstantiam mutantem speciem, si per hoc tertia persona nominaret: propter quod debet addi, quod ibi con currit, & ius naturale, & sacim ad caelandum: ibi autem non. Vnde si quaeratur, si confitens teneatur caelare personam cum qua peccauit, distinguo. Aut expressio illius personae necessaria est ad expressionem pcti: & tunc tenetur reuelare. vnde mu lieri confitenti incestum cum fratre vnico: non sufficit dice re concubui cum viro, sed cum fratre meo, quamuis per hoc sacerdoti notificet peccatum alterius. si autem expressio personae non est necessaria ad expressionem speciei pcti, aut est vtilis ad praeseruandum confitentem a recidiuo, & tunc expedit, quod illam personam exprimat confessori· potest enim contingere, quod con fessor per cognitionem personae sciet iniungere poenitentiam talem, & ta lia documenta dare, & tales monitiones facere, per quae melius, & secretius poenitens poterit praeseruari a recidiuo, aut non est vtilis, nec ad expressionem magnitudinis pcti, nec correctionem, nec praeseruationem poenitentis, & tunc debes caelare: quia quilibet tenetur non generare malam opinionem de pximo suo, in ordine alterius, sine rationabili, & vtili causa. si enim aliquis ad proximi correctionem extra confes sionem peccatum eius dicat, tali personae, quae velit, & possit ei prodesse, & non obesse, bene facit, sed pro hac causa non debet eum nominare in confessione: quia per talem confesiionem confessor non posset procedere ad eius correctionem, tamen cum non sint facienda mala, vt veniant bona, videt mirabile, quod pro necessitate, & vtilitate confessionis debeat homo alterius cri men prodere, contra ordinem charitatis, & praeceptum Euange lij. Vnde videt, quod pro necessitate confessionis debet alium nominare: non pro vtilitate: & si non potest aliter speciem peccati exprimere, tunc dicat, quia illud, quod tenetur facere, non debet omittere pro damno alterius, cum plus teneatur suae conscientiae quam famae alterius. si autem potest dici species peccati sine expressione tertij, sed melius remedium adhibebitur exprimendo tertium, non tamen est nominandus: quia consilia intelliguntur saluis praeceptis, & praecepta minora saluis maioribus.

Ter

tia conclusio est, quod non pctam, quae possunt dici sine reuelatione peccatorum, nec directe, nec indirecte cadunt: quia cessante causa cessat effectus. vnde bona quibus laudatur: puta, quia virgo, & quia nunquam peccauit mortaliter: & huiusmodi dicere li cet: nisi quando per hoc, quod vnus laudai, alterius peccatum reuelatur: quia quod de vno dicii, de altero negat. vt dicit Greg. super illud Ioan. Ego Daemonium non habeo. Vnde duobus confitentibus, si postea diceret confessor de vno, iste est virgo, vel iste nunquam mortaliter peccauit: statim esset suspitio contra alium. sciendum est autem, quod sigillum secreti, & si gillum confessionis se habent, sicut superius, & inferius. sigillum enim confessionis est sigillum secreti: sed non omne sigillum secreti est sigillum confessionis. Cum enim vnus ab alio petit consilium recommendans, vt hoc caelet, vel econuerso: obligatur, qui hoc accipit ad caelandum: per sigillum secreti, non confessionis. Et quamuis frangens quodlibet istorum sigil lorum mortaliter peccet, tamen grauius frangens sigillum confessionis: nec solum est fractor sigilli, & proditor, cui est aliud expresse commissum, vt arcanum: sed etiam ex na tura facti, si videat materiam talem, quod reuelatio noceret, mi nus tamen caeteris paribus, quam si ad hoc se obligasset.

Tertius articulus est videre, si aliquando licet confessionem reuelare, vbi sunt tres coclusiones.

Prima con clusio est, quod non licet reuelare confessionem propter superioris licentiam, vel praeceptum: quia sigillum confestionis est de iure diuino, & de necessitate sacramenti, super quae etiam Papa non habet potestatem. Quod autem dicitur caelatio esse de necessitate sacramenti, non sic intelligit, quod non possit es se verum sacramentum etiam si non caelaretur, quia si sacerdos reue laret: nihilominus verum sacramentum fuisset, quia nec sic de necessitate est, quod Deus tegat: quia si non satistaciat Deus non tegit, sed reuelat ad poenam, aut si fictus accedat, Deus non tegit, & nihilominus sacerdos caelare tenet: sed dicii de necessitate sacramenti, quod caelet: quia natura sacramenti eum neces sitat ad caelandum. Nam dico & quantum ad id, quod est sacramentum tantum: quia fit in occulto solius cum solo: & quantum ad id, quod est res, est sacramentum, s, interiorpnia, quae etiam est occulta, & quantum ad id, quod est res tantum. scilicet remissio, per quam tecta sunt pctam: & ex conformitate instrumenti, & principalis agentis: ita quod nec Papa in hoc potest dispensare. Quod aliqui probant sic, quia ecclesia non potest mutare illa, quae pertinent ad veritatem articulorum, & sacramentorum, cum praelati ecclesiae non sint domini, sed ministri: non fundatores, sed exequutores: sed ad caelationem confessionis tenetur minister ex natura sacri. ergo in hoc non potest per aliquem dispensari.

sed ista ratio videt deficere in minori, quia licet ex natura sacramenti teneat minister ad caelationem, si tamen in caelatio ne dispenset: non propter hoc veritas sacri, quod praecessit, mutat: sicut ex natura sacri confessionis, & absolutionis, tenei poenitens ad faciendum poenitentiam sibi iniunctam: tamen Papa potest cum eo dispensare, vt non teneatur eam facere, nes propter hog dicitur veritatem sacri mutare. Et similiter ex natura sacri sacerdotij tenei sacerdos celebrare. potest tamen Papa cum eo dispensare licite, vt non celebret. Potest tamen sic ratio sustineri, quod sicut leue potest prohiberi, ne actus feratur sursum, etiam manens leue: sed non potest prohiberi ne

aptitudine, cum hoc sit eius natura: nisi natura elus mutetur: sic cum hoc sit natura confessionis, quod obliget confessorem ad secretum: potest quidem de facto reuelare manente natura confessionis: sed non potest non teneri ad caelandum: nisi natura confestionis fuerit mutata, quam solus Deus mutare potest. Et quod dicit de satisfactione, non valet: quia non consequitur naturam per se, sed mediante praecepto hominis, qui iniungit. vnde in poena taxata in iudicio Dei, Papa

non potest dispensare, ne soluat, licet possit dispensare, vnde soluat: sed in taxata ab homine sic, & ipse qui dedit, vel superior: sicut Papa potest dispensare cum ordinato, in sacramentis quod contrahat matrimonium, quia castitas non est annexa ordini sacro ex natura sacramenti, sed ex statuto humano.

Ad secundum dicendum, quod natura sacerdotij non est, quod teneat celebrare, sed quod possit celebrare: hanc potestatem Papa non potest sibi auferre: quia nihil aliud est sacerdotium, quam potestas celebrandi. Quod autem teneat celebrare, non est ex natura sacri, vt sacramentum est: sed ex generali ratione, quae non debet in vanum recipere gratiam Dei.

Clarior tum ratio est, quam Tho. tangit: quia ita est de praecepto diuino, confessionem caelare, sicut facere. vnde sicut Papa non potest dispensare in secundo, sic nec in primo.

Item quod Thom. dicit, quod occultatio est de essentia sacramenti, non est sic intelligendum, quod sit eius materia, vel forma, cum dixerit in solutione secundi argumenti ad quaestionem, quod praeceptum de confessione caelanda consequitur ipsum sacim, essentia autem sacramenti non consequitur sacramentum: sed intelligit, quod de essen tia. i. natura sacramenti sit obligatio ad occultationem: sicut dicerei de essentia leuis sursum ferri: vel sicut de essentia mrimonij est reddere debitum. i. obligatio ad hoc ipsum: in qua non potest Papa dispensare. Quamuis enim in praeceptis diuinis Papa aliquando dispensat, sicut in votis quo rum redditio est de iure diuino: non sic tamen in praeceptis sacralibus: quia non potest dispensare quin homo debeas baptizari, & confiteri. Non ergo licet etiam propter superioris obedientiam, vel praeceptum: quia nemo tenetur obedire alicui in eo, in quo est illi superior. sicut autem delegatus a Papa est maior ordinario in causa sibi commissa. de of. de leg. c. si bene. vnde in illo non tenet sibi obedire, sic sacer dos, in hoc, quod audit confessionem est vicarius Christi ratione characteris. ideo &c.

Dicunt autem quidam, quod sciens aliquid per confessionem, si inducit in testem, & cogitur iurare de veritate dicenda: potest sine scrupulo conscientiae di cere se nescire: quia cum loquit, vt subditus, quia coactus non tenet rundere, nisi de his, quae scit, vt subditus. Et quia sacer dos audiens confessionem nulli est subditus, nisi Christo, cui' vicem gerit: vt subditus etiam cuicumque alij nihil scitde pertinentibus ad confessionem: ideo potest secure dicere se nescire. si autem non cogit, sed sponte testificat, vel in communi loquutione dicit se nihil scire, mentitur: quia licet nesciat, vt subditus homini, propter quod excusat, cum cogitur, scit tamen: & ideo negans absolute se scire mentitur. Quod patet, quia si diceret, scio, verum diceret: ergo si dicit nescio, falsum dicit. Impossibile enim est, quod vtraque pars contradictionis sit vera relata ad idē.

sed de teste oens concedunt, quod potest dicere iuratus se nescire illud, quod nescit: nisi per confessionem: quia nescit, vt subditus &c. sicut in iure est argumentum de tanquam. scilicet quod veniens inquantum alia persona contra iuramentum, quod praestitit, vt alia perso na, non est periurus. Nec obstat exceptio rei iud. nisi sit eadem res, eaedem personae, & eadem causa petendi. sed contra illud, quod singulariter dicunt. scilicet in communi loquutione non coactum mentiri, si dicat se nescire, est, quia sicut loquen do, vt testis coactus, loquitur, vt subditus homini tantum: & ideo de his, quae non nouit, vt subditus, potest dicere, nescio, licet aliter sciat, sed illud non debet exprimi: quia iam innueret aliter se scire: ita quando sponte testificat, vel in conmuni loquutione loquit, vt homo, & non vt Christi vicarius: potest dicere se scire: & ideo intelligendum est de his, quae nouit, vt homo.

Ad illud, quod dicunt, ipse negat se nescire absolute, & tamen scit, ergo mentitur: vera est maior, sub hoc sensu, quod qui negat se scire aliquid omnino, dicens nullo modo sciendi, scio illud: si scit illud aliquo modo mentit, & peierat, si iurat: si tamen illa negatiua sit ita vni uersalis secundum mentem, sicut est secundum verba: alias cum sermo subiectus sit intentioni, & non econuerso: quantumcumque verba sint generalia, si loquens intendat se restrigere, & audiens similiter debet intelligere non esse mendacium, & sic est in proposito, quia qui confessionem audiuit, non intendit de illis loqui. Qui autem eum audit in coni loquutione, vel in quacumque depositione coacta, vel spontanea: non debet intelligere de confessione, de qua non licet respondere, nec deponere. sermones enim sunt requirendi, & recipiendi secundum materiam.

Ad aliud, quod dicunt, quod si vna pars conditio nis est vera, reliqua est falsa. Dicendum, quod verum est. sed contradictio non est nisi vnius, & eiusdem, & secundum quod idem. Dicitur autem aliquis aliquid scire dupliciter. Vno modo per con fessionem, & vt Deus. Alio modo vulgari, vt homo. 32. q. 1. hoc certe dicitur quis vere scire, quod audiuit, vel vidit, vel alias conscius fuit. Dicere ergo, scio, vt homo, & nescio, vt homo, contradicunt: & altera existente falsa, altera est vera: & ve ra est ista, qua dicit, nescio, vt ho: & ista falsa, scio, vt homo, si sic loqui intendat: similiter scio, vt Deus est vera: nescio vt Deus, est falsa. Vnde si diceret, non audiui hoc in confessione, cum audiuisset, aperte mentiretur. sed si dicat, nescio, vt homo, vera est: scio, vt Deus, vera est, nec contradicit. si ergo dicat simpliciter scio: si intendat dicere, vt homo mentit. si autem, vt Deus, verum dicit, sed delinquit: si per hoc in notitiam personae possit deueniri. Vel potest dicere veraciter nescio, vt Deus, nec aliter: quia proprie loquen do ipse nescit: quia ignorat vtrum ille confitendo verum dixerit, an non. Vnde Berum. Nihil minus scio, quam quod per confessionem scio. Et pari rartione videtur, quod possit ipsum purgare, quando venit primo ad purgandum, & postea confessus est ei cri men: quia sicut vbi est testis coactus, iurat, quod nescit, & verum est, vt homo: ita & nunc iurat, quod credit eum verum iurasse, & verum est, vt homo: quia non vt Deus purgat eum, sicut dicit Chrus. Ego autem non ascendam ad diem festum hunc, & tamen ascendit, nec fuit mendacium: quia verum est in manifesto. similiter quando dixit de die autem, & hora illa nemo scit, nec filius, verum est, secundum quod homo, & per scientiam acquisitam, sed per infusam.

secunda conclusio est dubia, an. scilicet de licentia confitentis possit sacerdos dicere id, quod audiuit in confessione: dicit commu niter quod non, quia si non valet licentia Papae, nec totius eccle siae: multominus licentia priuatae personae: maxime cum caela tio confessionis sit de iure diuino: veruntamem confitens po test facere, quod illud scit sacerdos per confessionem, sciat per alium modum: vt sic possit reuelare absque reuelatione confessionis exprimendo alium modum per quem scit.

Ad hoc autem, quod sacerdos sciat per alium modum, sufficit, vt dicunt, quod confitens licentiet eum ad dicendum illud, quod in confessione audiuit. Primum istorum conceditur, sed secundum a quibusdam inpugnat. Primo, quia si licentia confitentis non sufficit ad dicendum illud, quod auditum est in confessione, vt habeatur noua notitia, sed solum de praecedente notitia dar licentia: tunc non sufficiunt verba, per quae non habetur noua notitia: sed propter haec verba, licen tio te ad dicendum id, quod audisti a me in confessione: non datur aliqua noua notitia: alioquin omnis audiens haec ver ba, acciperet de peccato dicto in confessione notitiam, sed solum dat licentia, quia nec plus verba sonant. ergo per illam nunquam est licitum sacerdoti dicere illud, quod audiuit id confessione.

Item si talis licentia sufficeret, esset via ad reue lationem confessionis, & suspitionem criminum: quia iudex habens aliquem suspectum de aliquo crimine, poterit ei dicere: da licentiam sacerdoti dicendi, quod audiuit in con fessione a te:si dat licentiam, & data valeat, habebit testem contra se, si non dat, & dare possit, vt ponit haec opi. merito habebitur amplius suspectus, & non erit vsque quaque secretum: quod dictum erat in confessione, cum oporteat talem licentram dare ad reuelationem confesslonis, vel incurrere notam grauis suspitionis. Melius est ergo, vt dicat, quod talis licentia non valet, nec verba praedicta, quae sonant intalem licentiam, sufficiunt: sed oportet, quod poenitens dicat confesiori ex tra confessionem in generali, vel in speciali peccatum quod vult reuelari.

sed sustinendo conem opinionem, vr quod sicut ille interpres confessionis, cui dicit intentione, vt di cat sacerdoti, potest illi dicere, nec est hoc confessionem reue lare, sed facere: sic quod confitens intendat quaerere remedium salutis, & absolutionem ab eo qui potest, & hoc sit a principio sua intentio: si in dicendo dicat ci confessor: non pos sum te absoluere: sed si vis mandabo casum tuum superiori, vel vt te absoluat, vel vt mihi committat, & ille dicat, placet: qui forte erubesceret secundo confiteri: tunc po test superiori scribere, & ille cum quasi per interpretem audierit illum, sine alia confessione potest absoluere, vel absoluendum remittere. Verum est, quod casum sine nomine personae superiori posiit remittere, sicut & consilium quaerere sine ali qua licentia: vel mittere personam nihil expresso de casu. sed quia aliquando gratia personae fit, quod non fieret extraneo: quandoque necesse est nominare, & tunc de sicentia eius potest, nec licentiare confessorem ad reuelandum, est in praeiudicium sacramenti magis, quam licentiare coniugem ad castitatem vouendum, vel re ligionem intrandum sit in praeludicium mrimonij.

Ad primam rationem, quam inducunt, contra Tho. dicendum, quod sicut illud, quod ego tradidi tibi, vt depositum sine noua receptione, & traditione, possum facere, quod habeas illud, vt donum Dei mutuum dieendo, quod habebas, vt depositum habeat, vt mutuum, vel donum, quod etiam videt facere dando tibi licentiam vtendi ad voluntatem tuam. Hoc enim facien do iam quasi volo, quod illud, quod prius habebat, vt depositum, non amplius habeat, vt depositum, & qui prius alienando furtum committebat, sic vtens deposito: nunc licite vteris, quamuis lex depositi sit de iure diuino, quia est in fauo rem deponentis, cui potest renunciare: & sicut a principio poterat tradere, vt depositum, vel vt donum, sic ex postfacto potest mutare propositum: ita est dicendum & in proposito quod sicut confitens potuit illud dicere per modum simplicis narrationis, vt homini, quod dixit, vt Deo: sic postea potest facere, quod illud dictum vt Deo, quod habeat, vt homo, sine hoc, quod illud iterum sibi dicat, ex hoc solum, quod dicit iam non habeas illud, vtdictum in confessione, sed vt dictu simpliciter, & in foro, licet hoc non possit Papa: quia in eius fauorem non statuit Deus, sed confitentis. Et si dicat, do tibi licentiam dicendi ad libitum: hoc est dicere in effectu, quod habeas, sicut homo: vnde & si non possit licentiare per modum dispensantis, & directe: potest tamen indirecte, per hoc quod extunc incipit illud habere commissum, vt homo, non vt Deus: & sic mutetur titulus sciendi, sicut in exemplo titulus habendi: & iam non est fractio depositi. si ergo dicatur, Papa non pontlicentiare. ergo nec iste. solutio est, non simile: quia hoc non est in fauorem Papae, sed confitentis, vel quia Papa non potest facere, quod sciat, vt homo: sicut Papa non potest dicere habenti alie num, depositum habeat illud, vt mutuum, vel donum: quia non est suum: & mutuum dicit, quasi de meo tuum: & dare est accipientis facere: hoc autem potest facere deponens qui est dominus.

Ad secundum hoc est de iure diuino. ergo non potest &c. Dicendum, quod imo quando est in fauorem concedentis. Potest enim vir licentiare vxorem ad vouendum castitatem: & ex tunc non tenetur ei debitum reddere: quia licet de iure diuino coniunx tenetur reddere debitum petenti: tamen quia est in fa uorem petentis, ille contra hoc potest licentiare, quod Papa non potest. Vnde quando interdicit illis, qui contra interdictum ecclesiae contrahunt, ne simul cohabitent, intelligit petendo debitum non reddendo.

Ad tertium dicit, quando non potest dicere, nisi alio modo sciat. Dicendum, quod alio mo do scire est dupliciter, vno modo, quia hoc scit per aliam scientiam secundum rem: & sic potest facere alius a confitente, quod ille aliter sciat. secundo modo, quod aliter sciat, secundum modum sciendi: & quod secretum habeat non vt secretum. Et hoc solum potest facere ille, qui commisit, sine hoc, quod ille istud iterum sibi replicet. Et similiter quod hoc, quod vsque nunc habuit vt Deus: amodo habeat vt homo. Et vterque modus sufficit ad hoc, quod liceat dicere. sicut enim sigillum confessionis est de iure diuino, sic sigillum secreti: quia reuelare ar chana est contra sacram scripturam. sicut ergo nullus potest facere adminus priuatus, quod aliquis licite reuelet alterius secretum, qᷓdiu habet illud vt secretum, quia tandiu manet obligatio secreti: sed ille, qui commisit, potest facere, quod habeat non vt secretum: dicens, ex nunc non habeat sub secreto: & colpso, quod licentiat eum ad dicendum videt dicere, quod non plus habeai, vt secretum, nec plus reputatur reuelator secreti si di cit: sic in proposito, licet sit maius sigillum confessionis, quam secreti. Et si non est hic noua notitia: est tamen nouus modus notitiae, qui sufficit.

Ad quartam rationem dicendum, quod non sequit inconueniens, quia si non obtemperet iudici dicenti: da sacerdoti licentiam reuelandi, nulla suspitio oritur: quia hoc facere non tenet, nec testem contra se producere. vnde in lure testis non debet torqueri contra dominum, sed pro domino: si tamen cum quaeritur a domino, an velit seruum torqueri: si dicat nolo, non propter hoc est suspitio contra eum de delicto: quia alia de causa potest hoc nolle, quam quia sibi conscius. Et similiter est in proposito: quia non vult, quod ille de confessione loquai propter scandalum forte. si autem det illi licentiam, non propter hoc paratur sibi piudicium, si imponat sibi falsum: quia poterit dicere: dedi sibi licentiam, quod sibi dixi: sed hoc sibi non dixi: & vnus testis no probat, nisi vellet stare dicto eius, nec tunc etiam sacerdos tenetur dicere, licet possit.

sed cotra hoc aliqui replicant, & faciunt quinque apparentes ra tiones, quae soluent infra recitando.

Prima ratio talis est, quia sicut iudex de crimine occulto, quod vidit, non potest iudicare reum, per hoc, quod dat ei licentiam, vt iudicet eum, secundum quod scit, vel vidit. ergo a simili in proposi to. ergo &c.

solutio, non est simile, quia non licet iudicare ex his, quae vidit, vt priuatus: nisi videat vt iudex, siue sit obligatus ad secretum siue non: sed ad hoc, quod homo loquai de aliquo, sufficit, quod illud habeat vt homo: neq oportet, quod habeat vt homo iudex: licentia autem loquendi facit, quod habeat vt homo, non autem quod habeat vt iudex. scd'o, quia in lege naturae solus author eius potest dispensare, sicut de pluralitate vxorum, sed de lege naturae est caelare crimen. ergo &c.

solutio, regula videtur esse, quod licet vnicuique renunciare his, quae pro se introducta sunt. Vel dicen dum, quod lex naturae est, quod iamdiu caelet, quamdiu habet vt De us, sicut de deposito dictum est, vel sicut in matrimonio.

Tertio, quia non minus debet caelare, quod audiuit in confessione, quam si vidisset in occulto: sed tunc non posset li centiare de dicendo: quia sicut non potest mihi dare licentiam, vt occidam eum, sic quod nec diffamem eum.

solutio, hoc verum est, quod in casu, in quo illi non liceret prodere seipsum, nec per alium: sed liceret, ibi agit ad eius bonum, puta, quod diceret illi, qui posset prodesse, vel absoluendo, vel consulendo, vbi nominata persona hoc melius faceret, tunc se- cus est.

Quarto, quia tenet obedire plato in licitis, & honestis. si ergo de licentia confitentis licet sibi reuelare. ergo tunc tenei praelato praecipienti reuelare obedire, quod est falsum. quia licentia nontollit occultum: de occultis autem praelatus non habet iudicium, nec per consequens praeceptum.

Et dicendum, quod argumentum soluit seipsum: quia non tenet aliquis obedire praelato in omnibus licitis: puta in leuan do festucam, sed in illis, in quibus praelatus est, quod non est in occultis: sed si punirei peccatum alias pertinens ad cognitio nem iudicis: forte per infamiam: vtrum tunc ille teneretur: quia & tunc ipsemet confitens teneret dicere veritatem. Dico, quod non deberet dicere: sed peccaret, nec tenetur per consequens, quia fori miscendi non sunt. Non enim ex confessione facta coram iudice laico damnatur quis coram ecclesiastico: sed multominus hoc non tenetur aliquis testificari, quando ex testimonio suo: nihil potest iudicari etiam cum alio testimonio.

Quinto, quia sicut quod pertinet ad forum exteriorem de nullius licentia potest pertinere ad forum conscientiae: sic. s.ꝗ de licentia Papae ex his, quae dixi tibi in foro, possis me absoluere in poenitentia: nisi iterum dicam tibi, vt confessori: sic nec econuerso, quae dicta sunt in hoc foro, de nullius licentia possunt dici in alio foro: nisi aliter dicantur.

Et dico, quod verum est, vt ex hoc snia ferat: sed aliter sic vt dictum est.

Ter tia conclusio est, quod licet dicere pcttum confessum propter aliam sciam. si enim quis aliter scit illud, quod scit per confessionem: puta, quia vidit, vel audiuit aliâs, potest dicere, quod illud vi dit, vel audiuit per talem, vel talem modum: dum tamen non dicat se scire per confessionem, nec refert vtrum prius confes sionem audierit, & postea alio modo cognouerit, an econuerso. In quo casu non oportet etiam, quod protestetur: quia si propter protestationem, qua dicit se non recipere in confessione sic: qui liceat sibi proclamare, istud sibi liceret: & non ideo qa aliter nouit: tunc pari rartione si protestaretur etiam de omnibus, etiam aliter non cognitis posset omnia reuelare. Tota ergo ratio est, quia qui nouit vt homo, siue ante, siue post dicere potest. sic ergo distingue: quia confefsio non debet reuelari in aliquo casu. Item confessio non aufert confessori ius suum, nec tribuit ius nouum in alio foro. Quidquid ergo videtur confessori faciendum, vel omittendum, pro bono confitentis, vel con muni, potest facere, vel omittere: dum tamen per hoc non reueletur confessio, ad quod solum obligatur, licet alias non es set illud facturus.

Si ergo per confessionem prioris, vel alterius scit Abbas, quod non expedit priori tenere monasterium, & sit talis, qui ad libitu alias potest amouere: expectet quousque sine nota reuelationis possit amouere: & tunc statim amoueat. Cum enim ex audientia confessionis ad nihil obliget: nisi ad caelandum: & si obligaret ad aliquid, hoc esset ad medendum animae poenitentis: sicut medicus ex quo aliquem in cura suscipit, tenetur sibi dare remedium contra recidiuum. sic in proposito quamcito potest amouere, amoueat: quem sine hoc amouere poterat. si autem talis erat, q non sine iusta causa amoueri poterat: cum confessionis audientia nulli ius praebeat in alio foro, in quo non constat sibi vt iudici, ipsum amouere non potest. similiter quia licentia intrandi villam ad libitum, potest concedere, vel negare: licet alias non esset negaturus, propter periculum, quod ex sola confessione nouit, negare potest: dum tamen ex hoc suspitio non oriatur: in occulto tamen semper illum, qui confessus est, monere potest, nec hoc est confessionem reuelare. similiter curatus propter confessionem non potest negare communionem, quando alias eam tenet dare: puta in Paschate, alias sic dicens: non teneor nunc tibi dare, & non obiiciens de crimine confesso. similiter si nouit per confessionem affinitatem in occulto monere potest, & negare benedictionem illis, quibus alias non tenet: si per hoc confessio non reuelat: sed si alias tenet, etiam si per hoc confessio non redelatur: non propter hoc habet ius negandi. similiter de epo, qui per confessionem nouit corru- ptionem monialis, quae petit benedictionem: quia aut est casus in quo tenet, & tunc negare non debet: quia si per eiusdem confessionem sibi constat: tamen si tibi non constat vt iudici in il lo foro, in quo sicut ab ordinario monasterium petit bene dictionem, & quaelibet per scipsam. si autem hoc scit per confesslonem alterius, quae vidit, vel illius, qui eam corrupit; non sufficienter constat, etiam si extra confessionem dixisset. vn de negare non debet. si autem alias non tenetur benedictionem impartiri: sed potest fine reuelatione confitentis negare: potest confitenti negare, sicut non confitenti. Et quod dictum est de benedictione monialium, idem est de benedictios abbatissa rum in monasterio: vbi communiter virgines benedicuntur secundum quosdam, qui dicunt, quod licet alibi abbatissa possit esse vidua, sicut Paula mater Eusthochij: tamen absurdum eis videt, quod mon ialibus benedictis praesit abbatissa carens illa benedictione: sicut etiam secundum iura professis non debet nouitia praeferri in abhatiisam, imo nec profes sa tacite non expresse. de elee. c. Indenitatibus. in princ. lib. vj. Quia tamen quod non est phibitum, est concessum. ideo vridet, quod benedictio abbatissarum quarucunque non requirat virginitatem, magis quam abbatum: cum non sit ita iure cautum, sifiut de benedictione virginum. similiter quia homo liberam electionem habet: licet persolam confestionensciat aliquem indignum, quem alias putabat dignum: debet non eligere ex conscientia sic dictante sibi: quia in eligendo scienter dignum, vel indi gnum, negoc ium geritur inter ipsum, & Deum. vnde potest ex his, quae etiam scit vt Deus, iudicare in proposito: sed hoc bene putarem, quod non pateret poenas iuris, puta, quod esset priuatus voce eligendi, & a fructibus triennio suspensus, qui eligeret illum, quem scit vt Deus indignum, sed nescit vt homo: quia de his, quae homo scit vt Deus, solum habet Deum vltorem, & non hominem: sicut alibi dicit, quod matrimonium contempta religio solum Deum habet vltorem.

Ad argumentum dicendum, quod etiam poenitens si ex reuelatione iniunctionis probabiliter crederet confessorem laedi, teneret caelare: alioquin esset maledictus sicut Cham, qui discooperuit, vel non operuit: sed derisit verenda patris. si enim ex hoc sequerei, vel derisio simplicis, vel offensio: quia prohibuit loq cum persona suspecta, non debet dicere talis mihi hoc iniunxit: quia forte ille interficeret eum.

Circa illud autem, quod est dictum de licentiatione confitentis notandum, quod qa ex audientia est confessor obligatus ad medendum illi, quod licentia nunquam dat ei, quod possit hoc reuelare: nisi ad bonum confitentis, non aliter vt supram dictum est.

Item pro eo quod dictum est in secunda conclusione primi arti. scilicet quod alius a confessore audiens ex proposito, vel a casu peccatam confitentis ignorantis, quod alius a confessore peccatam sua audiat, illa caelare tenet: videresse: quia seruus auscultans a casu, vel a propo fito secretu, quod tractat in curia domini sui, & postea illud reuelans forinsecus, committit contra dominum, & curiam eius. Vnde talisseruus secundum ius ciuile grauiter punitur: sed sacramentum poenitentiae est quoddam secretum, quod secrete tracta tin cu ria summi Regis: quia tractatur coram illo, qui repraesentat personam eius: quilibet autem homo seruus Dei est. ergo &c. secundum superius est solutum: quia de hoc sunt opiniones.

Item circa illud, quod dictum est in prima conclusione tertijart. quod etiam confessio ficti caelanda est, quia fictio non facit quin sit verum sacramentum: sed euacuat tantum fructum quantum ad propositum verum est: quia fictio confitentis non liberat sacerdotem a sigillo confessionis: sed hoc est contra illos, qui dicunt, quod sine contritione cofessio nullum habet effectum, nec tunt, nec post: quia posita causa, ponit effectus aliquis. vnde sicut in sacramentis imprimentibus characterem, non potest esse sacramentum, quin sequataliquis effectus, vel character, vel cum hoc gratia, sic & in aliis. si verum sacim est, aliquis effectus sa crationis est, vel dispositiue, vel completiue: sicut si orna mentum est: aliquid ornatum est. vnde fictio, quae uero impe- dit essentiam sacri, nec impedit eius primam, & immediatam efficientiam: tamen si quis scienter dimidiaret confessionem, sacramentum non esset: & tamen sacerdos obligatus esset ad caelandum: quia & si totum sacramentum completum non est, pars tamen sacramenti esti sicut si differatur absolutio, adhuc non est integrum sacramentum: & tamen caelare teneturante absolutionem, sicut post, quia ma teria, & forma huius sacramenti non sic simul sunt tempore, sicut in aliis: imo materia praecedit formam tempore, & vna pars materiae aliam: cum oratio sit quantitas successiua, habens vnam partem post aliam. Quod autem dicunt quidam, quod peccatum ficte confessum apud Deum sic tegitur, quod ex tali confessione nunquam puniet, nec verecundabit: verum est, si ipse confessus est eo modo, quo Decretalis consuluit, detegens omnem infirmitatem, & hoc ipsum, quod abstinere non potest: sed ideo confitendo se humiliat, si forte per hoc gratiam continendi acquirat: sed si fictus sit volens sacerdotem decipere, & sacramentum irridere, de hac confessione in die iudicij coram omnibus confundetur, & sua fictio re uelabitur, sicut proditio Iudae.

PrevBack to TopNext

On this page

Quaestio 3