Circa litteram

Que sequuntur valent ad expositionem litterae. De pe- nuria ac tenuitatem nostra penuria dicit defectum substantie exterioris: tenuitas vero defectum substantie interioris. et ideo hec cpenuria) transmittitur ad significandum defectum scientie acquisite. (Tenuitas) autem ad significandum defectum naturalis intelligentie. (Gamophylatium.) Locus est in quo ponitur pecunia. et dicitur a gaza quod est pecunia: et phylaxe quod est seruare. Dicitur autem a quibusdam quod corbona erat locus in quo reponebantur donaria sacerdotum. musach erat archa in qua reponebantur donaria Regum et principum. Ga3ophylatium erat archa in qua reponebantur donaria transeuntium. (Ardua scandere.) scilicet triplici gradu relinquendo species sensibilium: fantasias imaginabilium: repugnantiam rationum naturalium. (Opus vltra vires nostri.) nisi deus specialiter adiuuaret. (Presumpsimus.) non presumptione arrogantie de seipso que mala est: sed accipiendo presumptionem pro quadam speciali confidentia de dei adiutorio: et hec bona est. (In Samaritano.) idest Christo significato per Samaritanum. (Semiuiui.) idest generis humani per peccatum primi parentis grauiter in naturalibus vulnerati. (Duobus denariis.) idest veteri et nouo testamento. (Supereroganti.) Contra Apostolum vltimo. Siquis apposuerit ad hoc: apponet deus super illum plagas.

¶ Solutio non debet apponi dissimile vel repugnans. sed potest apponi verum ad illius veri explanationem: et forte illud proprie. non esset apponere: sed implicitum explicare et manifestare. Quia verum valens ad expositionem sacre scripture. In ipsa implicite et virtualiter continetur. (Professus est. idest promisit. Selo domus dei.) non secundum quod excludit confortium bonum: sed malum. (Carnalium.) qui carnaliter de deo sentiunt. scilicet quod habeat membra carnea. (Atque animalium. qui de deo sentiunt ad modum anime: scilicet quod habeat affectiones animales. (Dauidice turris.) idest sacre scripture: cuius fundamentum est sensus litte ralis super quem surgit moralis inde allegoricus: et in summo anegoricus. (Clipeis.) idest rationibus: et exemplis et auctoritatibus sanctorum / (Bigas. idest lingua et stilum: quia sicut biga solet moueri a duobus equis: sic lingua et stilus a dilectione dei et proximi. (Agitat christi charitas.

Contra amorntum antum odis dienus st m de not deate nuo fic: Soluntio tdine nisi per reuelationem scitulnae nn perstututionem. citur tamen aliquo modo per coniecturam. sed hoc non est proprie scire sed probabiliter opinari. ( Calumnie.) Calumniator est falsi criminis accusator. (Obnoxium.) idest debitum vel subiectum. ( Dissentiens quoque sit animorum consensus.) quia voluntas multum trahit iudicium. (eritati autem non intellecte.) sicut tripliciter impeditur visus ne videat: aut si propter impedimentum in organo: aut propter auersionem ab obiecto: aut propter defectum luminis: sic veritas non intelligitur quandoque propter defectum ex parte virtutis cognitiue: vel propter auersionem ab ipsa veritate: aut quia aliquando peccatis hominis exigentibus diminuitur in intellectu hominis influentia lucis increate: (vel offendenti.)

Contra digoqequs sente. 5oue qquines. natura scire desiderant: sed nihil scit ni¬ si verum: ergo omnes homines naturaliter amant veritatem.

Respondeo Ueritas nullo modo potest odiri perse hoc est sub ratione qua veritas: quia veritas ita se habet ad intellectum quod perfectio intellectus consistit in cognitione veritatis. Unde veritas est bonum ipsius intellectus. Omnis autem res naturaliter appetit suam perfectionem. Ueritas tamen potest odiri per accidens. scilicet sub ratione qua puniens vel redarguens. Unde August. x. confess. quasi in medio dicit de malis. amant veritatem lucentem oderunt redarguentem: sic debet intelligi auctoritas beati Augustini in quadam Omelia super illud Marci. 6 Misit Herodes ac tenuit Ioannem: vbi dicit sic: cum sanctum euangelium legeretur. Crudele spectaculum ante oculos nostros constitutum est: caput sancti Ioannis in disco feralis missum crudelitatis propter odium veritatis. (Obnitatur.) idest contradicat. (habent rationem sapientie in superstitione.) idest per apparentiam relgionis quam pretendunt in quadam superflua obseruatione videntur verbis sapientie adherentes. ( hypocrisis mendax.) quia aliud pretendit et aliud intendit. (Omnium verborum mendacio.) vel a falsitate signi: vel a falsitate intentionis. (Pruriginem.) idest seruorem ad audiendum. (Opilare.) idest obtu rare: vel claudere. (viperee doctrine.) idest heretice(Liberum correctorem.) qui scilicet solo amore corrigendi non inuidia reprehendat. Unde dicit quidam. errorem meum libenter audio. sed ab eo qui recitat non libenter. Amicus enim ille est qui querit abolere vitium non insultare vitioso.