Articulus 1

¶ Questio I. PRimo ostendo quod illi generationi vere non conuenit perfecte generationis ratio. quia de ratione perfecte generationis est tramsmutatio. Sed secundum beatum Iacobum in canonica sua. c. i apud deum non est transmutatio. ergo generationi que est in diuinis vere non conuenit perfecte generationis ratio.

¶ Item esse acceptum per generationem per fectam est receptum: sed nullum esse receptum est per se subsistens. ergo diuinum esse non esset in filio per se sub sistens: quod falsum videtur.

¶ Item in nobis processioni verbi a mente nostra non vere competit perfecte generationis ratio. ergo cum filius dei procedat sicut verbum a mente paterna: illi productioni non vere competit perfecte generationis ratio.

¶ Item perfecta generatio est qui dam progressus a non esse in esse: sed hoc est habere initium. ergo si productioni filii vere conueniret perfecte generationis ratio: filius dei haberet initium: quod falsum est.

¶ Item omne illud sine quo diuinum esse intelligitur summe perfectum: non est de eius perfectione: sed sine ratione generationis intelligitur esse diuinum summe perfectum: quia in spiritu sancto est esse diuinum summe perfectum. ergo perfectio diuini esse non requirit quod in deo sit generatio.

Contra Psalmista in persona patris loquens ad filium ait. Ege hodie genui te. Sed verbum generandi simpliciter dictum intelligi debet de generatione per fecta: que est generatio simpliciter. quia secundum philosophum. 2. thop Simpliciter est quod nullo addito dicis. ergo generationi que est in diuinis vere competit perfecte generationis ratio.

¶ Item Isaie vlti. Si ego qui ceteris generationem tribuo sterilis ero dicit dominus. q. d. non.

¶ Item Trimegistus de diuinitate ad Asclepium. Non solum deumo Asclepi: sed animalia omnia: et animalia. impossibile enim aliquid eorum que sunt infecundum esse: sed fecunditas est maxime vbi est perfecta generatio. ergo generationi filii dei vere conuenit perfecte generationis ratio.

Respondeo quod generationi filii dei vere competit perfecte generationis ratio: quia secundum Damascenum primo lib. c. 8. Ratio generationis est ista: generatioest ex substantia generantis produci quod generatur secundum sub stantiam: et paucis interpositis subdit. Quioa generatio est sine principio: et eterna opus nature existens. Ex istis colligo perfecte generationis rationem talem scilicet quod generatioest eterna productio alicuius secundum substantiam per modum nature de substantia generantis. Per hoc quod dicitur secundum substantiam excluditur generatio secundum quid: que terminatur ad esse accidentale. Per hoc quod dicitur per modum nature excluditur productio per modum voluntatis. Per hoc quod dicitur de substantia generantis excluditur generatioque non sit de substantia generantis: sed de aliena: vt cum ex aere generatur ignis. Per hoc quod dicitur eterna excluditur generatio que est cum transmutatione: quia talis eterna esse non potest. Et generatio que est de parte substantie generantis: et non de tota: quia non potest esse sine transmutatione: et ex conseqenti nec sine initio. Et quia in generatione que est de tota substantia generantis: genitum perfecte assimilatur genitori. Ideo per hoc vocabulum eterna excluditur generatio equiuoca: in qua genitum non perfecte assimilatur genitori. Per rationem ergo generationis supradictam excluditur omnis imperfectio que reperiri potest in generatione impefecta. Cum ergo supradicta ratio generationis vere reperiatur in generatione filii dei vere sibi competit perfecte generationis ratio.

Ad primum in oppositum cum dicitur quod de ratione perfecte generationis est transmutatio etc. Dico quod falsum est: immo hoc spectat ad imperfectam generationem: que est de parte substantie generantis non de tota.

¶ Ad secundum cum dicitur quod esse acceptum per generationem perfectam est receptum etc. Dico quod non omne acceptum est receptum in aliquo subiecto: alioquin non posset dici quod tota substantia rei create esset accepta a deo: cum totius substantie non sit aliquod subiectum receptiuum: potest ergo dici quod esse diuinum per generationem est acceptum non receptum in aliquo subiecto. Accipere autem esse diuinum per generationem non est contra subsistentiam diuini esse.

¶ Ad tertium cum dicitur quod in nobis processioni verbi a mente nostra non vere competit perfecta generationis ratio. Dico quod verum est: quia verbum nostrum non est aliquid in se subsistens: neque eiusdem substantie cum mente generante verbum autem diuinum est in se subsistens: et eiusdem sub stantie cum patre generante.

¶ Ad quartum cum diciur quod perfecta generatio est quidam progressus a non es se in esse etc. Dico quod falsum est: immo hoc competit generationi ratione alicuius imperfectionis existentis in generatione. Hoc enim competit generationi in creaturis: que importat quendam exitum de potentia in actum.

¶ Ad quintum cum dicitur quod sine ratione generationis intelligitur esse diuinum summe perfectum etc. Dico quod quamuis intelligatur esse diuinum summe perfectum in aliqua persona: que non generat: sicut in persona patris et filii: et in persona spiritus sancti: tamen perfectio diuini esse requirit quod communicetur per generationem: quamuis non generetur.

¶ Questio. II. Secundo queritur vtrum sit necessarium quod inter generantem et genitum sit realis distinctio. Et videtur quod non: quia idem potest mouere seipsum: quia secundum Anselis libro de comcordantia prescientie et liberi arbero longe ante finem. Uoluntas est instrumentum seipsum mouens. ergo a simili idem potest generare seipsum.

¶ Item generare est a patre. nec tamen a patre distinguitur realiter: quia generatio actiua est pater. ergo a simili non oportet quod quamuis genitum sit a genitore quod ab ipso distinguatur realiter.

¶ Item generatio in diuinis est ad verbum: sed ipse pater habet rationem verbi: vt videtur cum in seipso cognoscat illud quod cognoscit: ergo videtur quod non sit realis distinctiointer genitum et generantem.

Contra Augustinus primo de trinitate. capitulo primo. Nulla res est que seipsam gignat: vt sit.

¶ Item in humanis optime sequitur. Ioseph est filius Iacob. ergo non est pater eiusdem. ergo a simili sequitur in diuinis hic est genitus. ergo non est genitor illius qui genuit eum: quod non esset verum: si non oporteret esse realem distinctionem inter genitorem et genitum.

Respondeo quod necessarium est quod inter genitorem et genitum sit realis distinctio: quia generare est agere: sed agere radicatur in entitate agentis. ergo secundum rationem intelligendi prius est aliquis quam generet. Sed si aliquis posset generare seipsum: cum generans per generationem dat esse genito: posset esse quod secundum rationem intelligendi prius aliquis generaret quam esset. Sequitur ergo quod nullus potest generare seipsum. Quapropter dicit Anselis in libro de proces. spiritus san¬ cti: longe post principium. Nec natura permittit: nec in tellectus capit existentem de aliquo esse de quo existit. Necessarium est ergo quod inter generantem et genitum sit realis distinctio non in re essentiali: quia vna est essentia in diuinis in tribus personis: sed in re personali et notio nali. Et quia essentia dicit quid non distinctum nec distinguens: et persona dicit rem distinctam et per se subsistentem: et notio dicit quasi formalem distinetionis ratio nem: Ideo propter distinctionem que est inter genitum et genitorem non potest dici filius aliud a patre nec econuerso: quia neutrum genus significat per indifferentiam: et per se sumptum substantiuatur. et ideo per se sumptum notat alietatem in substantia: sed filius est alius a patre. et econuerso. quia masculinum genus et femininum cum per se sumuntur si sunt adiectiua: adiectiue retinentur. Unde non dicunt distinctionem: nisi circa terminos per sonales et notionales positos in locutione: et quia neutrum genus cum alicui termino substantiuo adiungitur immediate: est adiectiuum adiectiue retentum: ideo quando additur termino personali notat distinctionem in supposito. Unde ista est vera. Pater est aliud suppositum a filio: et quia alius importat alietatem secundum exigentiam termini: cui immediate adiungitur: ideo hec est falsa. Pater est alius deus a filio. et quia masculinum genus est perfectius quam femininum. ideo per quandam appropriationem alius per se sumptum dicit alietatem in persona. et alia dicit alietatem in notione: quia persona significat remper se stantem: notio autem significat rem vt in alio existen tem: quamuis idem sit re persona et proprietas: per quam persona distiguitur.

Ad primum in oppositum cum dicitur quia idem potest mouere seipsum etc. Dico quod verum est si ratione alterius mouet: et ratione alterius mouetur: quia mouet se ratione sui actiui: et mouetur ratione passibilis sui. Et preterea ex hoc quod aliquid mouet se: cum motor per motum non det mobili esse simpliciter: non sequitur quod aliquis prius secundum rationem intelligendi habeat agere quam esse: quod inconueniens sequeretur si aliquis generaret seipsum: sicut fuit ostensum in corpore questionis.

¶ Ad secundum cum dicitur quod generare est a patre etc. Dico quod hoc non proprie dicitur: quia hec prepositio aimportat habitudinem principii: et generare non est aliquid principiatum a patre: sed debet dici quod generare est actus patris per potentiam generatiuam: nec videtur dicere vltra patrem et potentiam generatiuam ipsius patris nisi relationem ad filium: vt ad illum qui per naturam de substantia eius est. Et potest poni aliquale exemplum: quamuis multum remotum in nobis in productione intellectionis formate que est verbum nostri intellectum representans verbum eternum. Poducere enim intellectionem non dicit vltra intellectum formatum: nisi quandam relationem ad ipsam intellectionem.

¶ Ad 3m cum dicitur quod pater habet rationem verbi etc. Dico quod falsum est. De ratione enim verbi non tantum est quod in eo cognoscatur aliquid: sed etiam quod sit productum per modum intellectus: quamuis autem pater cognoscat in seipso: quia tamen productus non est: rationem verbi non habet.