Articulus 5

¶ Quaestio I. PRimo ostendo quod spiritus sanctus non fuerit missus ad omnes bonos. Dicitur enim Ioan. 7. Nondum erat spiritus datus: quia iesus nondum erat glorificatus. Si ergo spiritus sanctus non fuit datus ante christi glorificationem: cum ante hoc multi boni fuerint: sequitur quod non fuit datus omnibus bonis. ergo neque missus: quia nunquam datur quin mittatur.

¶ Item non fuit missus spiritus sanctus ad illum a quo mittitur: sed christus misit spiritum sanctum vt habetur Ioan. 16 ergo non fuit missus ad christum.

¶ Item secundum quid dicit magister. dist. 14. spiritus sanctus procedit a patre et a filio temporaliter ad sanctificandam creaturam: sed angeli beati non crescunt in sanctitate cum sint in termino. ergo non fuit missus spiritus sanctus ad angelos bonos.

¶ Item qui sanctus est non sanctificatur: quia quod sit non est. vt habetur in libro perihar. ergo cum spiritus sanctus mittatur ad sanctificandam creaturam: videtur quod ad nullum bonum mittatur sptus sanctus. Contra ad illos mittitur spiritus sanctus quibus datur: sed omnibus bonis fuit datus spiritus sanctus quia datur cum dono charitatis per quam quilibet habens eam est bonus: sequitur ergo quod ad omnes bonos missus fuerit spiritus sanctus.

Respondeo quod ad omnes bonos bonitate simpliciter que bonum reddit dignum vita eterna: vere fuit missus spiritus sanctum inuisibiliter. Et hoc declaro sic: quia inuisibilis missio spiritus sancti est eius manifestatio actu vel habitu per aliquod donum sibi appropriatum per quod habetur: sed omnes sancti tam angeli quam viri siue ante aduentum christi: siue post prius ordine nature fuerunt quam haberent spiritum sanctum. ergo cum spiritum sanctum acceperunt eis fuit datus: sed ad omnes illos mittitur quibus datur.

Ad primum in oppositum cum arguitur per auctoritatem Ioan. Dico quod illa aucto ritas intelligenda est de illa missione que post christi glorificationem facta fuit die penthecostes. Uel potest dici quod intelligebat quod ante glorificationem christi: non fuerit missus spiritus sanctus in tanta abundantia communiter sicut postea: quia propter emendam factam pro peccato primorum parentum: que emenda fuit facta per mortem iesu christi: et etiam propter beneficium doctrine christi: et per sacramenta noue legis que sunt efficatiora veteribus sacramentis. homines post passionem iesu christi et eius gluriosam resurrectionem vt in pluribus fuerunt dispositi ad suscipiendum spiritum sanctum abundantius quam illi qui ante. Et dico vt in pluribus: quia ante aduentum iesu christi aliqui homines specialis sanctitatis abundantius susceperunt spiritum sanctum quam multi boni qui post christi gliosam resurrectionem fuerunt.

¶ Ad 2m dico quod christus inquantum deus mittit spiritum sanctum: sed spiritus sanctus missus fuit ad christum inquantum christus est homo. et ita non mittitur ad illum a quo mittitur ratione eiusdem nature.

¶ Ad 3m dico quod ad angelos fuit missus spiritus sanct cum prius ordine nature habuerunt esse quam habuerunt gratiam et gloriam.

¶ Ad 4m dico quod deficit dupliciter: vnus defectus est: quia et si aliquis sanctus non amplius sanctificaretur: tamen ex hoc non posset concludi quin ad ipsum fuisset missus spiritus sanctus: quando factus fuit sanctum.

¶ Et preterea spiritus sanctus non tantummodo mittitur ad faciendum de non sancto sanctum: sed etiam ad faciendum de sancto magis sanctum.

¶ Questio. II. Secundo queritur. Utrum filius mittatur homini quandocunque de nouo aliquam veritatem cognoscit. Et videtur quod sic. quia missio filii est eius manifestatio actu vel habitu per aliquem effectum sibi appropriatum: sed cognitio veritatis est effectus appropriatus filio. ergo in qualibet cognitione veritatis mittitur filius.

¶ Item in quolibet augumento charitatis mittitur spiritus sanctus. ergo a simili in quolibet augumento scientie mittitur filius.

¶ Item Aug. lib. 83. q. q. 53. vult quod soli deo conueniat illuminare animas: sed in cognitione cuiuslibet veritatis de nouo est aliqua anime illuminatio: quia secundum apostolibem ad Ephe. 5. Omne quod manifestatur lumen est. ergo quandocumque homo cognosceit aliquam veritatem de nouo illuminatur a solodeo. et hoc est filium mitti.

¶ Item Aug. 12. libro confessio. quasi inter medium et finem libri. Si ambo videmus verum esse quod dicis: et ambo videmus verum esse quod dico: vbi que so id videmus verum nec ego vtique in te: nec tu in me: sed ambo in ipsa que supra mentes nostras est incommuta bili veritate. ergo quandocumque aliqua veritas ab homine cognoscitur in ipsa prima veritate cognoscitur: quod non esset verum nisi in qualibet cognitione veritatis de nouo filius mitteretur.

Contra non dicitur mitti filius cum aliqua veritas de nouo in lumine naturali cognoscitur: sed in lumine naturali multotiens cognoscitur aliqua veritas de nouo. ergo filius non mittitur quandocumque de nouo aliqua veritas cognoscitur.

¶ Item persona mittitur in dono sibi appropria to per quod ad fruendum habetur: sed multi peccatores de nouo cognoscunt aliquam veritatem absque hoc quod habeant filium ad fruendum. ergo non semper filius mittitur: quandocunque de nouo aliqua veritas cognoscitur.

Respondeo quod loquendo de missione simpliciter dicta per quam persona missa habetur ad fruendum cum talis missio non sit sine charitate planum est quod aliquando ab homine veritas aliqua de nouo cognoscitur: et tamen tunc sibi filius non mittitur. loquendo autem de missione secundum quid qua persona mittitur per aliquod donum gratie gratis date: sic etiam potest aliqua veritas de nouo cognosci absque hoc quod persona filii mittatur: quia non sic dicitur mitti in quolibet dono gratie gratis date: nisi restringendo donum ad aliquem habitum illuminatiuum supernaturaliter infusum. Et certum est quod homo per lumen naturale comprehendendo sub lumine naturali totum lumen quod datur anime a creatione: potest deuenire in cognitionem de nouo multarum veritatum sine hoc quod de nouo sibi infundatur aliquis habitus illuminatiuus. et hoc patet non est enim dare aliquam potentiam: que naturaliter non posset exire in actum suum: vel complete: vel incomplete: et si enim ordinetur potentia ad actum tam nobilem quod complementum illius effectus non possit esse nisi a nobiliori potentia: sicut est potentia generatiua ipsius hominis: quia complementum sui effectus scilicetanima intellectiua a deo est per creationem: tamen potest in actum illum incomplete: quia potest materiam disponere. Potentia ergo intellectiua et si naturaliter non possitus attingere ad perfectissimum sui actum: potest tamen naturaliter aliquam veritatem intelligere de nouo secundum infimum intellectualis cognitionis gradum. Restat ergo quod filius non mittitur homini quandocumque de nouo aliquam veritatem cognoscit nisi velles modo insolito et impropriissime loqui de missione.

Ad primum in oppositum cum dicitur quod cognitio veritatis appropriatur filio etc. Dico quod verum est: sed persona non dicitur mitti in quolibet effectu sibi appropriato: sed in effectu supernaturali sibi appropriato. sed sicut visum est homo potest cognoscere naturaliter aliquam veritatem de nouo.

¶ Ad 2m cum dicitur quod in quolibet augumento charitatis mittitur spiritus sanctus etc. Dico quod non est simile: quia augumentum charitatis non habetur nisi per infusionem. et per ipsum efficitur homo sanctior. Scientia autem augeripotest per acquisitionem: nec per eius augumentum efficitur semper homo sanctior: immo minus sanctus si cum hoc non crescit proportionaliter bona affectio in quo non tantum consentiunt sancti. sed ipsi philosophi. Dicit enim Agazel. 5 libro physi. cap. 4. Qui crescit in scientia: et non crescit in bona vita elongabitur a deo.

¶ Ad 3m cum dicitur quod soli deo conuenit illuminare animas etc. Uerum est de lumine gratie et de lumine glatie: sed lumine acquisito: quamuis solus deus illuminet principaliter tanquam doctor primarius et principalis: homo tamen semetipsum studendo ratiocinando et aliquando docendo illuminat secundario et non principaliter.

¶ Ad 4m dico quod auctoritas Aug. sic debet intelligi: quod ista que intelligimus communiter intelligimus in veritate que supra mentes nostras est: pro tanto: quia intelligimus ista: que naturaliter intelligere dicimus in naturali lumine quod nobis est a prima veritate impressum: sicut dicimus videre in sole: quia videmus in lumine quod est ipsius solis effectus.