Articulus 1

Quaestio I. PRimo igitur ostendo quod in diuinis non sit equalitas vera: quia secundum philosophum in libro praedicamentorum Proprium est quantitati secundum ipsam equale vel inequale dici sed indeo non est quantitas. quia secundum Aug. v. de tri. c. i. Ipse est sine quantitate magnus. ergo in deo non est equalitas. Item vbicumqueest aliquorum equalitas: ibi est eorum commensuratioquia equale est quonec excedit nec exceditur: sed in diuis personis cum non heant mensuram non potest esse commensuratio: ergo nec vera equalitas. Item secundum philosophum. v. Metaphi. c. de simili. Similia dicuntur quorum qualitas vna: sed in diuis non est quantitas nisi virtu tis. Uirtus autem qualitas est: ergo in diuis non est qualitas vera: sed similitudo. Item persona habens plures proprietates: et persona habens vnam tantum: non videtur esse vere equales: sed spiritus sanctus habet vnam proprietatem tantum scilicet spirationem passiuam: pater vero habet tres scilicet inscibilitatem paternitatem et spirationem actiuam. Filius duas scilicet generationem passiuam et spirationem actiuam: ergo spiritus sanctus non videtur vere esse equalis patri et filio.

Contra in simbolo Athana dicitur quod tres persone coeterne sibi sunt et coequalas. Item Augu. viii. libro de tri. c. i. Nec pater nec filius simul maius quid est quam ipse scilicet spiritus sanctus ergo est ibi equalitas non tantummodo vera: sed etiam summa ex quo plures persone simul non sunt aliquid maius quam vna.

Respondeo quod in diuinis est equalitas non tantummodo vera sed etiam suma: quia illa sunt equalia quorum est quantitas vna. In divinis autem quamuis non sit quantitas molis tamen est ibi quantitas virtutis quam plus voluit Aug. nominare nomine magnitudinis quam nomine quantitatis nec ex hoc sapientes eternaliter de deo acciperent occasionem errandi estimando in deo esse quantitatem molis replentem orbem. Super autem quantitatem virtutis cum sit altior quam quantitas molis fundatur nobilior equalitas quam illa que fundatur super quantitatem molis. In diuis autem personis vna est magnitudo non tantummodo viitate proportonis: sed etiam vnitate secundum numerum maior est autem equalitas que fundatur super vnam quamtitatem sed numerum quam que fundatur super duas secundum numerum: que dicuntur vna secundum proportionem: eo quod commensurate sunt. Magnitudo autem in divinis non tantummodo est vna numero: sed etiam summe vna propter summe illius essentie simplicitatem propter quam dicit beatus Ber. v. de consideratione ad Cugenium. c. xx. quod inter omnia que ratione vuum dicuntur arcem tenet vnitas trinitatis: qua tres persone vna substantia sunt. Oportet ergoquod ibi sit summa equalitas quia si est equalitas in vno quod sit equalitas in omnibus. Unde Aug. vi. de trinitate. c. Vv. loquens de equalitate spiritus sancti dicit sic. Equalis est ergo etiam spiritus sanctus: et si equalis omnibus equalis propter summam simplicitatem que in illa substantia est.

Ad primum in oppositum cum dicitur quod in deo non est quantitas etc. dico quod verum est loquendo de quantitate molis tamen est ibi quantitas virtutis secundum quam bene attenditur equalitas.

¶ Ad 2m cum dequod in diuis personis non potest esse commensuratio etc. Dico quod equalitas que est ex conuenientia in vna quantitate vnitate proportionis commensurationem includit: non sic autem illa equalitas: quae fundai super eandem quantitatem in numero propritie loquendo de commensuratio ne: quia commensuratio includit commensuratorum terinationem: et adequationem. Terminatio autem in divinis esse non potest: et ideo nec conmensuratio proprie loquendo. Equalitas vera de suo signato non importat nisi adequationem et ideo in divinis bene est equalitas: quamuis non ibi sit commensuratio.

¶ Ad 3m cum dicitur quod virtus est qualitas etc. Dico quod virtus in creatura bene qualitas est per comparationem ad illud cuius est tamen per compositionem ad obstia in que potest modum quantitatis habet: virtus tamen in creatore quamlitas non est sed est realiter idem cum ipsa divina substantia. quia ergo substantia virtus et magnitudo idem sunt re in deo secundum rationem differentia: ideo identitas similitudo et equalitas idem sunt re in deo: differunt tamen secundum rationem

¶ Ad 4m cum dicitur quod perhabens plures proprietates: et per habens vnam tantum non sunt vere equales etc dico quod suntum est quia non plus est de virtute in persona habente plurles proprietates quam in habente vnam tantum: quia eadem virtus est in vtrisque.

Quaestio II. SEcundo queritur: vtrum inter personas diuinas sit equalitas mutua: et videtur quod non Dionysi. libro de diui. nomi. c. ix. incausatis et causalibus non recipimus reciprocationem: ergo cum pater sit: principium filii: filius est equalis patri non econuerso. Item Augu. vi. de tritate. c. X. imago si perfecte implet illud cum ius est imago ipsa coequatur ei: non illud imaginisue: ergo cum filius sit imago patris ipse est equalis patri non eoous.

Contra in ratis equipantie fit reciprocatio: equalicas vero est relatio equiperantie: ergo si vna persona est equalis alii: ita et econuerso.

¶ Item maior est equalitas mutua quam non mutua: sed equalitas diuinarum personarum est: maxima ergo mutua.

Respondeo quod equalitas potest accipi prout dicit relationem equiparantie tantum: et sic filius est equalis patri et econuerso: aut prout vltra illum respectum importat coequationem passiuo modo dictum: et hoc modo filius est equatis patri: quia coequatur ei. Pater enim generando ipsum in vnitate sue substantie coequat sibi eum: hoc est dat ei vt sit sibi equalis.

¶ Sed hoc modo. pater non est equalis filio: quia filius non dat patri vt sibi sit equalis. Sed quia de virtute sermonis hoc nomen equale: non videtur importare nisi relationem equiperantie: quia quod importet coequationem: videtur magis ex modo loquendi secundum quem non consueuimus dicere proprie veritatem. Rex est cum milite: sed miles est cum rege. Ideo de virtute sermonis nisi essent auctoritates que videntur sonare ad contrarium: videretur posse concedi simpliciter quod pater est equalis filio.

¶ Per hoc patet Rmidens ad argumeta ad vtranque partem.

¶ Argumenta enim ad partem primam procedut de equalitate secundum quod vltra relationem equiperantie importat illam coequationem passiuo modo dictam.

¶ Argumenta ad partem aliam procedunt de equitate secundum quod dicit equiperantie relationem tantum.

Quaestio III. Tertio queritur: vtrum inter diuinas personas sit equalitas vna numero: et videtur quod non: quia relationes numerantur secundum subiecta: ergo cum equalitas sit relatio in tribus personis sunt tres equalitates.

¶ Item Aui. iii. Metaphysi. c. de relatione dicit quod in duobus fratribus sunt due fraternitates: ergo similiter in duobus equalibus sunt due equalitates.

¶ Item diuersorum patrum in specie: sunt diuerse paternitates in specie: vt ostendam: ergo similiter distinctorum equalium in numero sunt distincte equalitates in uumero: sed pater et filius et spiritus sanctus sunt tres distincti in numero et equa les: ergo in eis sunt tres equalitates in numero: maior videtur sic probari. Philosophus enim videtur velle. v. Phys. quod motus circularis et rectus differunt specie: quia linea circularis et recta super quas fundatur differunt specie: ergo similiter videtur quod ille paternitates differant specie: quarum subiecta in quibus radicantur differunt specie.

¶ Item diuersorum in specie: diuersa est simplicitas in specie: ergo a similidistinctorum in numero distincte sunt equalitates in numero Minor patet per Philosophum. vii. physi. Qui vult quod duplicitas dicatur equiuoce de duplicitate in aere et aqua: et ideo non comperantur: quod non esset verum: si essent in eadem specie.

¶ Item subiecto manente vno numero respectu plurium terminorum in numero numerantur relationes eiusdem speciei: vt ostendam: ergo videtur a simili quod respectu plurium personarum non obstant quod in eisdem sit vnum fundamentum equalitatis scilicet vna magnitudo numerantur equalitates: antecedens patet: quia in vno patre plures filios habente vt Iacobum et Ioannem: alius est respectus ad Ioannem filium vt ad illum qui est de substantia sua: et alius respectus ad Iacobum vt ad illum qui est de substantia sua: cum ergo paternitas formaliter non dicat nisi respectum ad alium vt ad genitum in similitudine substantiae sue: videtur quod in vno patre respectu plurium filiorum plures sunt paternitates. Et ita numerantur relationes per numerationem terminorum subaniecto manente vno.

Contra. Si in duobus hominibus esset vna superficies numero: si essent albi in illis: esset vna albedo in numero: eo quod superficies est immediatum subiectum albedinis: ergo similiter cum quantitas sit immediata causa equalitatis cum in tribus personis sit vna quantitas virtutis in numero: in illis est vna equalitas virtutis in numero.

¶ Item Auic. vi. naturalium parte ii. c. v. dicit quod in pluribus amicis est vna amicitia: ergo similiter in tribus personis equalibus vna est equalitas.

¶ Item similitudo hominis albi ad alium album est eadem similitudo in specie: quia causa huius similitudinis scilicet albedoest eadem specie in vtroque: ergo similiter trium personarum est eadem equalitas in numero: cum vna sit simplex quantitas in vtroque.

Respondeo quod in tribus personis est vna equalitas in numero: quia equalitas numerari non potest nisi numeretur proximum et proprium fundamentum illius: proximum autem et proprium fundamentum relationis qui est equalitas: est quantitas: ideo non numeratur equalitas in illis in quibus non numeratur quantitas: quia ergo in tribus personis non numeratur spiritualis quantitas: quia virtus que est quantitas spiritualis vna numero est in tribus: ideo dico quod in illis non numeratur equalitas: est ergo vna equalitas in numero in tribus personis.

¶ In creaturis vero in quibus numeratur quantitas: numeratur hec relatio quae est equalitas. Ad primum in oppositum cum dicitur quod relationes numerantur secundum subiecta etc. dico quod non est verum nisi proprium et proximum fundamentum illius relationis numeretur in illis subiectis.

¶ Uel potest dici quod tres persone non sunt plura subiecta equalitatis: sed vnum subiectum: si nomen subiecti reciperetur in diuinis: quia in illis est equalitas ratione vnius fundamenti.

¶ Ad secundum cum dicitur quod in duobus fratribus sunt due fraternitates etc. dico quod verum est: quia in duobus fratribus sunt duo proposia et. proxima fundamenta fraternitatis: quia aliam substantiam habet vnus frater a patre: et alius aliam: et per aliud et aliud genitum esse: etiam si gemelli nascerentur. In tribus autem personis vnum numero est fundamentum equalitatis: et ideo in arguendo bonam similitudi nem non accepit.

¶ Ad 3m cum dicitur quod diuersorum patrum in specie sunt diuerse paternitates in specie etc. dico quod verum quia in diuersis patribus in specie causa propostia et proxima paternitatis est: alia et alia in specie siue causa illa ponatur potentia generatiua siue actus generandi: siue dispositio ex actu generandi in generante derelicta: siue aliquid aliud quodcumque sit illud. In diuinis vero personis non numeratur causa propositia et proxima equalitatis vt supra visum est: et ideo in illis est equalitas numero vna

¶ Ad 4d cum dicitur quod diuersorum in specie diuersa est duplicitas in specie etc. dico quod verum est de illa duplicitate: cuius causa proximaet immediata est alia et alia in specie: aliter non. vnde quia illa duplicitas quae est in aere: et illa quaie est in aliqua ratione quantitatis non habet in aere: et in aqua causam differentem specie: quia quantitas inaere et aqua eiusdem est speciei: ideo ille duplicitates non differunt in specie: sed quia substantia acris et aque differunt specieideo duplicitas: que est ibi ratione substantie est alia et alia in specie.

¶ Ad 5um dicitur quod in vno patre respectu plurium filiorum sunt plures patruitates etc. Dicunt aliqui quod falsum est quia quamuis hebeat plures respectus ad plures filios: vna tamen paternitas est: quia plura accidentia solo numero differentia: non possunt esse in eodem subiecto.

¶ Sed hec responsio dupliciter peccat. distinguit enim inter ralationem et respectum: cum tamen relatio formaliter non dicat nisi respectum: aliter enim non distingueretur contra alia. ix. praesmta. Unde in hoc quod dicunt in vno patre respectu plurium filiorum vnam esse paternitatem: et tamen esse plures respectus ad illos: vt ad eos qui producti sunt ab eo de substantia sua per generationem. Contradictoria dicunt sub diuersis vocabulis. Preterea si non plurificarentur ibi paternitates: aut hoc esset propter absentiam cause proxime educenti in esse plures paternitates: aut propter defectum esse considerant conseruantis: aut propter in dispositionem subiteanti suscipientis: quia siadest numeratio causarum proximarum producentium et conseruantium et dispositionem in suscipiente effectu: plurificantur effectus: sed generatio similis in natura in facto esse: est causa efficiens et conseruans paternitatem: et iste generationes plurificantur in patre habente plures filios: et si gemelli nascerentur quia alia et alia esset actio quae vert informata formasset vnum et alium. Preterea patr propter respectum ad vnum filium non est indispositus ad suscipiendum respectum ad alium filium: ergo in vno patre respectu plurium filiorum multiplicatur respectus quibus illos respicit: vt a se productos de substantia sua per generationem sibi similis in natura: paternitates autem formaliter loquendo non nominant nisi illos respectus in vno ergo patre respectu plurium filiorum plures sunt paternitates.

¶ Preterea cum ipsi dicunt quod plura accidentia solo numero diffentia non possunt esse in eodem subecto: quia numeratus distinctio acciden¬ tium est per substantia falsum est de illis accidentibus que aliunde habent causam sue distinctionis quam a subiento. hec autem est rlulo. Suum enim esse dependet non tantum a subieanto: sed etiam a terio et a causa.

¶ Soluendu est ergo aliter ad argumentum concedendo maiorem illius. dicendo quod ex hoc non sequitur conlusio: quia plures filii inquantum sunt teripaternitatis plules sunt: quia cause per quas sunt termini plures sunt. Similiter aperte patris respectu plurium filiorum causae paternitatis pro prie et proxime plures sunt. Plures aut persone in re per quam est in esia equalitas vnum sunt quia tres persione vnum sunt in quamtitate virtutis

¶ Argumenta ad oppositum gratia conclusionis possunt concedi. Medium tamen argumentum peccat in processu: quia cum dicit Aui. quod in pluribus amicis est vna amicicia non accepit amiciciam prout e nomen relatiuum: sed prout est nomen collectiuum plurium amicitiarum.