Table of Contents
Commentarius in Libros Sententiarum
Liber 1
Prologus
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Pars 1
Pars 2
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Liber 2
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Liber 3
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Liber 4
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Distinctio 49
Distinctio 50
Articulus 2
Consequenter queritur de numeratione nominum praedictorum: et circa hoc quaeruntur tria. Cum enim supra di. 7o ostensum sit quod in diuis sunt tres: quorum quilibet ibi supr posuimus esse personam. Idon hoc supposito quod superius probatum est scilicet quod in diuis sunt tres. Queritur hic primo de eo quod superius suppositum est scilicet vtrum illi tres dici debeant tres persone. Secundo vtrum debeant dici tres substantie. Tertio vtrum debeant dici tres essentie.
Quaestio 1
Utrum illi tres dici debeant tres personePRimo igitur ostendo quod non debeant dici tres persone: quia quicquid est commune tribus in diuinis pertinetur de eis in singulari: non in plurali: sed illis tribus qui sunt in diuis commune est esse personam. ergo illi tres non debent dici tres persone: sed vna persona. Item nihil absolutum pertinetur de tribus pluraliter secundum Boe. 2o liro de triniate. sed persona nomen est absolutum. Non enim est dare correlatiuum ad quod referratur persona. Unde Aug. vii. de trinitate. c. vi. Ad se quappe dicitur persona non ad filium vel ad spiritum sanctum ergo non praedicatur de patre et filio et spiritu sancto pluraliter. Item Aug. vii. de trinitate. c. vi. Neque in hac trinitate cum dicimus persona patris aliud dicimus quam substantiam patris: sed pater et filius et spiritus sanctus non sunt tres substantiae: ergo non sunt tres persone.
¶ Contra in symb. dicitur Alia est persona patris: alia filii: alia spiritus sancti. ergo illi tres: tres sunt persone.
Respondeo quod pater et filius: et spiritus sanctus debent dici tres persone: quia cum persona sit suppositum rationalis vel intellectualis nature distinctum proprietate ad dignitatem pertinente: et pater et filius et spiritus sanctus sunt tria supposita nature diuine quae intellectualis est: et quodlibet illorum sit distinctum ab alia proprietate ad dignitatem pertinente: sequitur quod sicut illi tres dici debent tria supposita: ita dici debent tres persone.
Ad primum oppositum cum dicitur quod quicquid est commune tribus in diuinis praedicatur de eis in singulari: et non in pluri etc. dico quod verum est de hoc quod est illis commune secundam rem sicut veritas bonitas et consimilia sedi persona non dicit aliqud commune patri et filio et spiritui sancto secundum rem vt inferius ostendetur.
¶ Ad 2m cum dicitur quod persona nomen est absolutum etc. dico quod impositum fuit nomen persone propter necessitatem expressionis fidei ad significandum in diuinis rem rlaram: et cum Augu. dicit quod ad se dicitur persona loquitur pro illo. tempore quo nomen persone non erat publice impositum ad signndum rem rlaram: et cum dicis quod non est dare rsatiuum ad quod persona referatur dico quod verum est de mixta generalitate: sed ex hoc non sequitur quod non dicat rem relatam. Uidemus enim quod non est dare ralacitum relationis in sua generalitate: nec tamen propter hoc dicimus quod relatio in sua generalitate dicat rem absolutam quia est dare correlatia speciealium relationum.
Quaestio 2
Utrum debeant dici tres substantiaeQuaestio II. SEcundo queritur vtrum debeant dici tres substantiae et videtur quod sic Boetius in libro de duabus naturis et vna persona christi. c. 3. dicimus vnam essentiam et tres substantias.
¶ Item Ansel. monoluis. c. vl. Omnes persone sic subsistunt separate ad inuicem vt tot sit necesse esse substantias quot personas ergo sicut pater et filius et spritus sanctus dicuntur tres persone: ita dicunt dici quod tres substantie.
¶ Item Augu. septimo de trinitate. c. 4. dictum est a nostris grecis vna essentia tres substantiae. Cum ergo greci in hoc non reprehendantur videtur quod pater et filius: et ipusscus conuenienter possunt dici tres substantie.
Contra omne nomen. signans in diuinis quod absolutum dicitur de tribus simul singliter non pluribus sed nomen substantiae est huiusmodi ergo non praedicatur de tribus personis pluraliter.
¶ Item Hierony. ad Dama. papam parum vltra mediu. Quis inquannisi ore sacrilego tres substantias: predicauit. q. d. nemo.
Respondeo quod pater et filius et spiritus sanctus non dicunt dici tres substantiae: quia quamuis persona in divinis se habeat secundum aliqualem similitudinem substantiae proprie in creaturis et essentiam secundum aliqualem similitudinem substantiae secunde: tamen propter remotionem anbiguitatis et ne aliquis affirmando tres substantias cogeretur per hoc in dinis affirmare tres essentias: ideo nome substantiae ex vsu appropriatum est in diuinis ad significandum tantum illud quod se habet ad similitudinem substantiae secunde hoc est essentiam: quamuis aut non debeamus dicere patrem et filium et spiritum sanctum esse tres substantias: quia sicut dicit Augu. 7. de trinitate. c. 4. Non aliter in sermone nostero id est latiuo essentia quam substantia solet intelligi: tamen conuenienter dicimus illos tres substantias.
¶ Ad cuius intelligentiam notandum quod istis quatuor nomibus grecis. Usia Usiosis: hypostasis prosopon respondent quattuor nomina latina scilicet essen tia substantia subsistentia persona.
¶ In re autem incommunicabili queritur pomus subsistentia nominat ipsam vt est quid distinctum persona vero vt quid distinctum notabili proprietate: eandem rem ergo in diuinis nominat subsistentia et persona quamuis non subeadem ratione et quia antiquitus subsistere accipiebatur prout raestendebat Usiosi: et ita prout significabat ipsum quod est rei communica bilis et substantia prout respondebat hypostasi et ita prout significabat rem in communicabilem quibusset proprietatibus distinguibilem vel distinctam ideo antiquitus in diuinis magis: dicebant tres substantias quam tres subsistentias: quia tamen ex vsu nomen subiesistentie accipitur prout respondet hypostasi: et substantia prout respondet Usio Ion modo non licet nobis affirmare in diuis tres substantias cum liceat nobis affirmar tres substantias coram simplicibus tamen minus prouectis in theologia cum affirmantur tres substantiae in diuis expedit exponere quid intelligatur nomine subsistentie eo quod nomen subsistentie et substantie prime occursu videntur esse propinqua.
Quaestio 3
Utrum pater et filius et spiritus sanctus debeant dici tres essentiaeQuaestio III. Tertio quaerendum esset vtrum pater et filius et spiritus sanctus debeant dici tres essentie nisi quia hec questio virtualiter superius determinata est. Disti. secunda vbi ostensum est non esse nisi vnam divinam essentiam tantum ex quo sequitur quod pater et filius et spiritus sanctus non sunt tres essentia.