Articulus 1

Quaeotd I. PRimo ostendo quod in diuinis sit aliqua hypostasis constituta per proprietatem absolutam: quia pater et filius et spiritus sanctus sunt vnus qui creat imquia sunt vnus creator sed non sunt aliquis vnus constitutus per proprietatem relatiuam: ergo aliquis vnus constitutus per proprietatem absolutam.

¶ Item esse vt in se existens habet rationem suppositi sed diuina essentia est in se existens: et go habetur rationem suppositi sed essentie suppositum est hyposta sis.

¶ Item absolutum non existit in relatione: ergo cum diuina essentia sit quid absolutum non existit in relationibus: existit ergo in aliquo absoluto. Sed illud in quo existit essentia est hypostasis: ergo in divinis est aliqua hypostasis absc luta.

¶ Item generatio non determinatur immediate ad relationem vt trahi potest ex verbis philosophi. 5. physi. ergo in filio est aliqua res absoluta que generatur cui conuenit filiationis habitudo: cum ergo essentia non generetur sequitur quod in diuinis est aliqua res absoluta: que non significat essentiam nec relationem: hoc autem non videtur esse nisi hypostasis.

¶ Item abstra ctis per intellectum emanationibus personarum adhuc intelligitur diuina essentia in vna hypostasi existens. Sed constat quod illa hypostasis non esset constituta per proprietatem relatiuam: ergo in diuinis est hypostasis aliqua constituta per proprietatem absolutam.

¶ Item prius est secundum rationem intelligendi ille quopotest generare quam generet. Sed omnis res prior secundum rationem in telligendi quam actus generandi res absoluta est: quia ex quo prior est secundum rationem intelligendi generationem: prior est secundum rationem intelligendi paternitatem et filiationem. Sed res absoluta potens generare non videtur esse nisi hypostasis: quia essentia non generat: vt superius dictum est: ergo in diuinis est hypostasis constituta per proprietatem absolutam.

Contra si in diuinis est aliqua hypostasis constitutm per proprietatem absolutam communis est patri: et filio et spiritui sancto: quia quicquid est absolutum in diuinis commune est tribus: ergo pater et filius: et spiritus sanctus dicuntur vnum propter vnam essentiam eis communem: ita posset dici vnus propter vnam hypostasim eis communem quod tamen concedendum non videtur.

¶ Item cum persona sit hypostasis intellectualis nature distincta proprietate ad dignitatem pertinente: si esset in diuinis hypostasis constituta per proprietatem absolutam cum illa esset ad dignitatem pertinens in divinis esset persona constituta per proprie tatem absolutam: ergo cum omne absolutum in diuinis sit commune tribus: pater et filius et spiritus sanctus possent dici vna persona quod non conceditur.

¶ Item in tali hypostasi existeret diuina essentia: et cum vna hypostasis non habeat suum existere in alia: divina essentia non existeret in persona per proprie tatem relatiuam constitua quod falsum est.

Ad hanc questionem dixerunt quidam quod in diuinis est hypostasis constituta per proprietatem ab solutam non vna communis tribus personis: sed tres secundum quod tres sunt persone dicentes quod in persona patris est aliqua res constituta pen proprietatem absolutam que generat: et quam secundum rationem intelligendi consequatur habitudo paternitatis. Similiter in filio aliqua res absoluta que generatur: et quam secundum rationem intelligendi consequitur habitudo filiationis. Et in spiritu sancto aliqua res absoluta que spiratur: et quam secundum rationem intelligendi consequitur habitudo passiue spirationis innitentes rationi bus quarte et sexte factis ad hanc partem: dicentes paternitatem non esse constitutiuam patris sub ratione qua persona est simpliciter: sed tantummodo sub ratione qua persona ad alium se habens. Similiter dicunt de filiatione respectu filii: et de illa habitudine que secundum rationem intelligendi consequitur spirationem passiuam respectu spiritus sancti: et dicunt quod sicut proprietates relatiue comparate ad essentiam: idem sunt quod ipsa realiter: et tamen inter se distinguntur: sic ille res absolute quas hypostases dicunt comperate ad essentiam idem sunt realiter quod ipsa: et tamen inter se distincte sunt per aliquid absolutum scilicet seipsis.

¶ Sed contra hanc opinionem videtur esse summa simplicitas que est in diuinis: qune non videtur compati indiuinis esse distinctionem penes aliquid absolutum.

¶ Ide dixerunt alii in diuinis esse aliquam hypostasim constitutam per proprietatem absolutam communem patri et filio et spiritui sancto: sicut et ipsa essentia communis est. Dicunt enim quod illa hypostasis est ipsa divina essentia vt in se existens: et dicunt quod ista est ratio queritur antiquit nomen persone sigmbat essentiam. Omnis enim essentia intellectulis in se existens persona est.

¶ Sed contra hanc opinionem videtur es tertia ratio adducta ad partem aliam. Ideo dicunt alii quibus ego consentio quod in diuinis non est aliqua hypostasis constituta per propritatem absolutam sed: tantummodo per proprietatem rtam cum dina essentia. Ipsa enim est de ratione persone: et hec opinio innititur rationibus adductis contra praemissas opiniones duas. Qui tamen vult ue nere secundam opinionem potest aliqualiter euadere argumenta quae sunt contra eam.

Ad primum in oppositum cum dicitur quod pater et filius et spisanctus sunt vnus qua creat etc. Dico quod verum est sub hoc sensu: quia sunt vnus deus qui creat non quia sint aliqua vna hypostasis. Dicuntur autem vnus deus propter vtamdiuinam essentiam que est in eis.

¶ Ad 2m cum dicitur quod diuina essentia est in se existens etc. Dico quod non est verum nisi intelligendo sic. quod diuina essentia existens est in per sona vel in hypostasi que realiter idem est quod ipsa.

¶ Ad ¶ Ad 3m cum dicitur quod absolutum non existit in relatione: etc. dico quod verum est de relationibus que non existunt: sicut sunt relationes creaturarum.

¶ Relationes autem in divinis sunt subsistentes.

¶ Ad 4m cum dicitur quod generatio non terminatur immediate ad rlauationem etc. dico quod si habet veritatem non tamen verum est nisi in relationibus non subsistentibus: cuiusmosunt relationes inter creaturas. Rlusiones autem in diuinis sub sistentes sunt.

¶ Ad 5m dicitur quod abstractis per intellecti emanationibus personarum adhuc intelligitur dina essentia in vna hypostasi existens etc. dico quod secundum hanc opinionem non est verum. Unde gentiles intelligentes vel intelligere opinantes diuinam essentiam in vna hypostasi intellecta enaratione personarum decipiuntur cum divina essentia non sit apta existere nisi in suppositis per relatiuas proprietates constitutis propter summam eius simplicitatem.

¶ Difficultas sexti arbro declarabitur inferius in illa questione qua queritur vtrum ideo sit pater quia generat vel econuerso.

Quaestio ii. Secundo queritur vtrum nomen hypostasis significet intentionem secundam et videtur quod sic quia indiuiduum est nomen intentionis secunde: sed hypostasis est indiuiduum: ergo est nomen intentionis secunde.

¶ Item particulare est nomen intentionis secunde: quia particulare idem videtur quod pars subiectiua speciei. Subiectum aut et praedicatum secundum Auice. 3. Metaphi. c. vlti. important intentiones secundas sed hypostasis videtur esse quodda perticulare: quia est res incommunicabilis: ergo videtur quod sit nomen intentionis secunde.

¶ Item singulare est nomen secunde intentionis opponitur enim vniuersali: quod est nomen intentionis secunde. Sed hypostasis est res singularis: ergo est nomen intentionis secunde.

¶ Item suppositum nomen est secunde intentionis: sed hypostasis idem videtur significare quod suppositum. Dicitur enim ab hypos quod est sub: et thesis quod est positio: ergo est nomen secunde intetionis.

Contra persona non est nomen secunde intentonis: sed hypostasis in substantia intellectuali idem est realiter quod persona: ergo hypostasis non est nomen secunde intentionis.

¶ Item hypostasis idem videtur quod res nature: sed res nature non videtur nomen secunde intentionis: ergo nec nomen hypostasis.

¶ Item substantia prima non videtur nomen secunde intentionis. sed hypostasis se habet in divinis ad similitudinem substantiae prime in creaturis: ergo hypostasis non est nomen secunde intentionis.

¶ Item hypostasis idem videtur significare quod subsistentia sed subsistentia non est nomen secunde intentiouis ergo nec hypostasis.

Respondeo quod hypostasis non est nomen secunde intecionis. Est enim intentio prima res vt intellecta: seu conceptus eius. Intentio autem secunda est aliquid quod accidit rei secundum suum esse intellectum tantum. Unde quia vniuersalitas non accidit rei nisi inquantum intellecta est preter rationem vnitatis vniuersalis et multitudinis. Ideo vniuersalitas est nomen intentionis secunde. Et quia logica considerat rem secundum suum esse intellectum et ea que accidunt rebus tantummodo inquantum intellecte sunt. Ideo benedicit Auice. i. Meta. c. 2. quod logica est de intentionibus secundis intellectit que apponuntur intentionibus primis intellectis. Cum ergo hypostasis significet aliquid quod inuenitur in re extra: et non per oppositum nostri intellectus: sequitur quod non est nomen intentionis secunde.

Ad primum in oppositum cum dicitur quod indiuiduum est nomen intentionis secunde etc. Dico quod siindiuidum dicatur quod non diditur in plura talia vt in diuiduis homo qui non diuiditur in plures homines: sed sicut dico quod non est nomen intentionis secunde: sic nec vnum numero. Sed si accipiatur indiuiduum pro eo quod est personale de vno solo: sic im ponitur ad significandum ab intentione secunda: quia praedicabilitas siue de vno solo: siue de pluribus non conuenit rei nisi secundum suum esse intellectum. Cum aut dicis in minori quod hypostasis est indiuiduum etc. dico quod hyopstasis in diuinis indiduum dici non debet: et quamuis hypostasis in creatura sit indiuiduu: non tamen propter hoc est nomen intentionis secunde quia hoc dicendo non aliud dicimus nisi quod est ipsa res cui secundum esse intellectum accidit indiuidualitas: sicut vides cum dicimus animal est vni uersale: non propter hoc includimus quod sit nomen intentionis se cunde: sed signramus quod est illa res: cui secundum intellectum essentie accidit vniuersalitas que est intentio secunda.

¶ Ad 2m cum dicitur quod particulare est nomen intentionis secunde etc. Dico quod verum est quia particulare secundum quod opponitur vniversali imponitur a perticularitate in subiiciendo. Talis autem particularitas non ac¬ cidit rei nisi secundum suum esse intellectum. Quod autem dicitur postea quod hypostasis est quid particulare: dico quod non est verum de hypostasi in divinis quamuis sit res incommunicabilis. Hypostasis aut in creatura res particularis est inquantum est res cui secundum esse intellectum accidit particularitas que est intentio secunda nec exhoc sequitur quod hypostasis sit nomen intentionis secunde

¶ Ad 3m cum dicitur quod singulare est nomen intentionis secunde etc. dico quod singulare vagum bene est nomen secunde intentionis quia non accidit rei nisi secundum suum esse intellectum. Singulare vero sidicatur singulare: quia significatum etiam nomen secunde intentionis est: quia significari non competit Petro et Paulo: nisi secundum suum esse intellectum. Si aut singularitas accipiatur pro numerali vnitate sic non est nomen secunde intentionis: quia conuenit rei preter omnem operationem nostri intellectus. Cum autem dicis in minori quod hypostasis est singularis sic intelligi dbet quod hypostasis est ipsa res cui secundum esse intellectum accidit sign ri: nec ex hoc sequitur quod significet illam signationem: vel signabilitatem

¶ Ad 4m cum dicitur quod suppositum est nomen secunde intentionis etc. Dico quod aliqui dicunt hanc esse falsam: cum suppositum sit ipsa natura vt in se existens hoc nomen sibi competit secundum suum esse reale nisi loquaris de suppositione secundum quod res significata per terminum singularem supponitur a re vt significata est per terminum vniversalem in oratione. Cum enim dicimus homo currit. Iste terminus homo potest supponere Petrum et Ioannem et sic de aliis. Sic enim verum est quod esse suppositum non conuenit rei nisi per comperationem intellectus: ex hoc tamen non sequitur quod hypostasis sit nomen secunde intentionis: quia et si significaret rem que est suppositum non tamen significat ipam intentionem suppositionis. Unde cum dicebas in argumentoquod dicitur ab hypos quod est sub: et thesis quod est positio falium est: non enim idem significat hypostasis et hypothesis. Argumenta ad aliam partem: gratia conclusionis essent concedenda. tertium tamen in materia peccat. In haec quod dicit quod substantia prima non est nomen secunde intentionis. Cum enim substantiae secundu sint genera et species secundum philosophum libro praedicamentorum: et generalitas et specialitas non competit rei nisi secundum suum esse intellectum vt superius ostensum est. Et primum dicatur per comparationem ad secundum sequitur quod primitas est in substantia per intellectum ex quo enim sine operatione intellectus non est substantia secunda sine operatione intellectus non est substantia sub ratione qua prima. Quamuis ergo substantia non sit nomen secunde intentionis: praemitas tamen in substantia et secundalitas insubstantia secundum quod dicimus quod secundalitas est prima substantia: et homo secunda nomina sunt secunde intentionis. Quod autem dicitur in primo argumenus quod hypostasis est persona et in secundo quod hypostasis est res nature: et in quarto quod hypostasis est subsistentia dicendum quod illud quod signat sub stentia sub ratione qua in se existens significat res nature secundum quod supponitur nature communi: et hypostasis secundum quod supponitur proprietati Et illud quod significant hec tria nomina in qualibet sub stantia significat personam in substantia rationali vel intellectuali tantum. Et sic patet ex dictis quomodo differnt ista nomina. Indinduum perticulare singitirare: supisipium pers res nature hypo. substantia p et subesistentia.