Articulus 1

Rimo ostendo quod proprietates personales non distinguntur ab inuicem. quia in divinis nulla est distinctio nisi secundum originem: sed vna prop. ietas non oritur ab alia: quia orui non conuenit proprietati: persona ergo vna proprietas non distinguitur ab alia.

¶ Item que simul sunt in vno simplici non componuntur: sed plures proprietates sunt: simul in vno simplici scilicet inascibilitas patrnitas: communis spiratio: in patre: ergo inter se non opponuntur: sed secundum Ansel. in libro de processione spiritu sancti non multum post principium in diuinis non est distinctio nisi per oppositionem relatiuam: ergo non distinguntur inter se ergo a simili nec alie.

¶ Item secundum philosophum. 3. physicorum. Actio et passio sunt in mote: ergo a simili generatio actiua: et passiua sunt in generato: ergo similiter paternitas et filiatio in filio: ergo ille qui est silius est etiam pater: ergo paternitas et filiatio realiter non distinguntur.

¶ Item illud per quod ens est non est: quia ens est per esse: et secndum Boe. de hebdomatibus. Esse nondum est. At vero id quod est accepta essendi forma est atque consistit: ergo a simili illud quod est ratio distinguendi distinctum non est: sed proprietates sunt ratio distitionis personarum ergo non sunt inter se distincte.

Contra proprietates personales inquantum sunt subsistentes: sunt ipse persone: sed persone realiter sunt distincte ergo et ipse proprietates personales.

¶ Item distincta rum substantiarum substantiales proprietates distincte sunt: ergo simili ter distinctarum personarum personales proprietates distincte sunt.

Respondeo quod proprietates personales realiter ab inuicem distincte sunt persone enim distinguntur per proprietates personales tamquam per principia formalia distictionis: et proprietates personales distinguntur seipsis sicut vides quod ea que habent differentias per suas differentias differunt et ipse differentie seipsis. Unde sicut dicit Auice. v. Metaphi. c. vi. Non opetet vt vnicuique differentie sit alia differentia.

Ad primum in oppositum cum dicitur quod vna proprietas non oritur ab alia etc. Dico quod quamuis orriproprie loquendo non conueniat proprietati sub ratione qua proprietas est: sed persona est tamen principium formale persone quae oritur et non tantummodo distinguitur res que oritur a re a qua oritur: sed etiam principium formale rei que oritur a principioformali rei a qua oritur.

¶ Ad 2m cum dicitur quod innascibilitas paternitas communis spiratio in patre non habent oppositum etc. dico quod solutio huius argumenti patebit in sequenti. Di. quando queretur de pluralitate notionum in patre.

¶ Ad 3m cum dicitur quod actio passio sunt in moto etc. dico quod verum est de actione radicata in motu quae actio nihil aliud e quam motus vt a mouente: et quia motus est in re mota siue in passo: actio autem generandi in diuinis non est radicata in motu. Et ideo dico quod remanet in agente: vnde generatio actiua non est in genito nisi loquamur de esse per circuincessionem. Sic autem esse in non prohibet distinctionem realem inter res quarum. vna est in alia.

¶ Ad 4m cum dicitur quod esse non est etc. Dico quod Boe. intelligit quod esse creatum non est vt quod subsistens in si est tamen in ente: et ei competit esse inquantum est ratio existendi: ita dico quod proprietatibus personalibus conuenit distingui inquantum sunt formales rationes distinctiuarum personarum: que per eas distinguntur.

Quaeod II. SEcundo queritur vtrum generatio actiua: et paternitas significent eandem proprietatem et videtur quod non quia si in baptizando puerum dicamus. Ego baptizo te in nomine genitoris et geniti et spirati non est puer vere baptizatus. Sed oportet vt dicamus ego baptizo te in nomine patris: et filii et spiritus sancti: ergo generatio actiua et paternitas non significat eandem proprie tatem: nec generatio passiua: et filiatio: nec spiratio passiua. Et illa proprietas quam intendimus exprimere nomine spiritus sancti.

¶ Item esse patrem dicitur de diuina substantia: sed generare non dicitur de ea: ergo videtur quod non significent eandem proprietatem. Item si significarent eandem proprietatem quicunque genera ret esset pater: quod falsum est. Ignis enim generat ignem: nec tamen proprie pater ignis geniti dici potest.

Contra si generatio actiua et paternitas esent plures proprietates: tunc in personis divinis essent plures notiones quam quinque: quod superius falsum esse ostensum est.

¶ Item inter generationem actiuam et paternitatem non est aliqua oppositio: sed secundum Ansel. in libro de procession e spiritus sancti non multum post principium. Sola oppositio re lationis est ratio distinctionis in diuinis: ergo generatio actiua et paternitas non sunt proprietates distincte.

Respondeo quod si loquamur de generatione actiua et paternitate generaliter sic differnt in re significata: quia generatio actiua in creaturis est actio: paternitas autem habitudo consequens istam actionem: non tamen semper: quia generare superius est ad esse patrem differunt etiam in modo significandi: quia generatio significat vt nomen verbale: paternitas vero non Si aut loquamur de istis secundum quod sunt in diuinis tantum sic dieo quod non differunt quantum ad rem significatam: vnde de se inuicem predicantur: et in concreto vt cum dicitur pater generat et in abstracto: vt cum dicitur paternitas est generatio. Differnt tamen secundum rationem etiam cum significantur in abstracto: et secundum quod significantur in concreto differunt etiam secundum rationem: et secundum modum signndi: quia esse patrem significat proprietatem in hypostasi. Genera re aut significat proprietatem quasi per modum egredientis ab hypostasi. Generare etiam significat emantionem: et esse patrem significat habitudinem: et quamuis illa emanatio et habitudo differant secundum rationem sunt tamen eadem proprietas secundum rem: quia generare in deo nullam in deo penitus importat mutationem.

Ad primum in oppositum cum dicitur quonon est baptismus dicendo. Ego baptizo te in nomine genitoris et geniti et spirati etc. dico quod verum est: quia de forma baptismatis non solum est res significata: sed etiam modus significandi.

¶ Ad 2m enim dico quod ratio quare divina substantia dicitur pater: et tamen non generat est: quia paternitas et generatio significant realiter aliam et aliam proprietatem: sed quia alio modo significatur nomine patris: et alio modo vocabulo generandi Uides enim quod quamuis albedo: et album rem eandem significent: quia secundum philosophum in predicamentis album solam quantitatem significat: tamen propter diuersum modum significandi album praedicatur de animali: de quo non praedicatur albedo.

¶ Tertium argumentum non plus concludit nisi quod paternitas et generatioin creaturis non significant realiter eandem proprietatem et hoc est verum: quia non omnis generatio creature est respectu similis in natura cum generante: et de substantia generantis. Sed in diuinis non potuit esse generatio nisi talis quia alie generationes sunt imperfecte.

Quaestio iii. TErtio Queritur vtrum proprietas sit ratio actus personalis. et videtur quod non. Dicit enim magister in littera quod pater ideo semper est pater: quia semper generat: ergo generare est ratio paternitatis non econuerso.

¶ Item prius est secundum rationem intelligendi genera ri quam esse filium: ergo a simili prius est secundum rationem intelligendi generare quam esse patrem.

¶ Item illud est prius secundum rationem intelligendi quod prius occurrit intellectui. Sed si volo intelligere aliquem esse patrem prius occurrit intellectui meo ipsum generare: vel genuisse: ergo generare prius est secundum rationem intelligendi quam patrem esse.

¶ Item relatiua simul sunt secundum rationem intelligendi: sed generare sic precedit esse filium ergo precedit esse patrem.

¶ Item omnis relatio posterior est secundum rationem intelligendi suo fundamento: sed fundamentum paternitatis est generatio: ergo generatione secundum rationem intelligendi paternitas est posterior.

Contra generare in diuinis cum sit actus completus est ab hypostasi complete constituta: sed hypostasis patris non est plene constituta nisi per paternitatem: ergo paternitas secundum rationem intelligendi praecedit generationem.

¶ Item generare conuenit patri non quia deus: quia sic conueniret filio et spiritui sancto: nec quia innascibilis: quia per innascibilitatem non refertur ad filium: nec quia spirator: quia sic etiam conueniret filio: conuenit ergo sibi quia pater.

¶ Item ipsa patrnitas inquantum subsistens est hypostasis ipsius patris. Cum ergo hypostasis patris secundum rationem intelligedi praecedat generare sequitur quod ipa paternitas prior sit secndum rationem intellgendi ipsa generatione.

Ad istam quaestionem dicunt aliqui quod proprietas non est ratio actus personalis in patre. Non enim ideo generat quia pater: sed econuerso. Generat autem inquantum est quaedam hypostasis complete constituta per essentiam et suam primi tatem: que secundario includitur in significato innascibilitatis: et distincta complete ab omni hypostasi alterius essentie distinguibilis per proprietatem relatiuam ab alia hypostasi eiusdem essentie habens omnimodam primitatem respectu omnis emanationis per quam est in ea formalis plenitudo ad omnem emanationem

¶ Aliis autem non placet hic modus dicendi propter rationes factas in opponendo contra opinionem istam

¶ Item adhuc sic arguunt contra istum modum dicendi si hypostasis patris est res aliqua constituta per proprietatem absolutam pari ratione et hypostasis filii: et hypostasis spiritus sancti. Et sic in diuinis essent tres distincti secundum aliquid absolutum: quod esse videtur contra simplicitatem diuinam.

¶ Preterea cum hpostasis patris esset persona per proprietatem absolutam: per paternitatem non esset persona: sed tantum pater quod est contra communem magistrorum opinionem: qui volunt quod paternitas est proprietas constitutiua persone patris.

¶ Ideo dicunt alii quod proprietas est ratio actus personalis moti propter ea que nunc dicta sunt: et pertrationes que pro parte ista adducte fuerunt in argumento. Dicitur etiam in commento super. 51 propositionem de maximis theologie: quod cum dicitur pater est principium filii predicat paternitatem. Dicunt ergo quod de intellectu paternitatis sunt et per se subsistentia et ipsa generatio actiua et ipsa habitudo ad filium que in paternitate sunt differentia secundum rationem tantum. Ipisenta enim proprietas paternitatis est res subsistens: et est ipsa actiuageneratio: et est quaedam habitudo ad filium. Dicut ergo quod ipsa proprietas paternitatis inquantum est subsistens est ipse pater et quia generare praesupponit secundum rationem intelligendi rem sub sistentem cuius sit actus: ideo paternitas inquantum est subsistens precedit secundum rationem intelligendi ipsum generare: sed inquantum est habitudo ad filium sequitur secundum rationem intelligendi generare. Unde si aliquis bene inspiciat potest dici quod ideo est pater: quia generat accipiendo paternitatem tantummodo inquantum est habitudo ad filium. Potest etiam bene dici quod ideo generat. quia pater accipiendo paternitatem inquantum est res sub sistens hypostasis patris constitutiua. Et per hunc modum forte possent concordari opiniones.

¶ Qui vult tenere hanc vltimam opinionem potest respondem ad argumentua qui videntur esse contra eam.

Ad primum cum dicitur quod pater ideo semper est pater quia semper generat etc. Dico quod verum est accipiendo paternitatem ratione habitudinis ad filium.

¶ Ad 2m cum dicitur quod prius est secundum rationem intelligendi gener ri quam esse filium etc. dico quod verum est.

¶ Sed ex hoc non sequitur propositum: quia generari non est actio geniti: sicut generare est actio generantis.

¶ Ad 3m cum dicitur quod generare prius occurrit intellectui meo quam esse patrem etc. dico quod verum est si accipiatur pater ratione habitudinis ad filium quia ipsa hypostasis patris que est ipsa paternitas vt est subsistens prius occurrit intellectui meo quam generare.

¶ Ad 4m dico quod ex hoc non plus concluditur nisi quod generare praecedit etiam paternitatem secundum rationem intelligendi sub ratione qua est quedam habitudo ad filium.

¶ Ad 5m dicitur quod fundamo tum paternitatis est generatio etc. dico quod verum est sub ratione qua paternitas est quedam habitudo ad filium non autem sub ratione qua est res subsistens.

¶ Qui vult tenere opinionem primam potest dicem ad argumenta que sunt contra eam quod non plus concludunt nisi quod ipsa paternitas sub ratione qua est res subsistens quae est hypostasis patris secundum rationem intelligendi praecedit generare: et hoc est verum.