Articulus 1

¶ Questio I. PRimo ostendo quod non est verum quod quelibet persona diligat se et quamlibet aliam personam spiritu sancto: quia diligere spiritum scilicet est spirare spiritum scilicet in dilectum sicut in obiectum. Sed non est verum quod quelibet persona spiret spiritum sanctum: ergo non est verum quod quilibet diligat se et quanlibet aliam sancto spiritu.

¶ Item ablatius importat habitudinem alicuius principii: sed spiritus sanctus nullam habitudinem principii habet respectu patris et filii: ergo pater et filius non diligunt spiritu sancto se et quanlibet aliam personam.

¶ Item secundum quod diligere accipitur essentialiter: non potest dici quod pater et filius aliquam rem diligant spiritu sancto: quia tale diligere idem est quod esse: pater autem et filius non sunt spiritu scilicet Secundum etiam quod diligere accipitur notionaliter non videtur esse verum: quia tale diligere idem est quod spirare: sed pater et filius non spirant spiritu sancto: non est ergo verum quod quialiet persona diligat se et quamlet aliam spiritusanctio.

¶ Item eiusdem actus notionalis non potest esse idem terius a quo et in quem: cum ergo dilectionis personalis qua pater diligit: ipse pater sit terius a quo non potest esse illius terius in quem. Similiter potest argui de filio ergo pater non diligit se spiritusanctio.

¶ Item a simili pater non diligit verbum verbo: ergo a simili non diligit spiritum scilicet spiritu scilicet

¶ Item spiritus sanctus non diligit semetipsum a seipo amore essentiali: quia dilige¬ re essentialiter habet a patre: nec dilectione notionali: quia talis dile ctio emanat a diligente: ergo spiritus sanctus a seipso non diligit se: non est ergo verum quod quilibet persona diligat se spiritusco.

Contra Aug. vi. de tri. c. v. Non est aliquis duorum quo vterque coniungitur: quo genitus a gignente diligitur genitoremque suum diligat: ergo pater diligit filium spirituscon et eoicilus ergo a simili videtur quod qualem persona se et quamlet aliam diligat spiritusanctio. Ul dicas quare non.

¶ Item non magis diligit pater filium: nec filius patrem quam quam persona seipsam: et quamlet aliam: ergo dilecto ne qua pater diligit filium et filius patrem: quialet persona diligit se et quanlibet aliam: cum ergo pater spiritu sancto diligat filium et ecoclusio: videtur quod quelibet persona diligat se et quamlem aliam spiritu sancto.

Respondeo quod quelem persona se et quamlm aliam diligit spusanctio: quia pater diligit filium spiritusancto: et eocslusio: pater etiam diligit se spiritusancto: et filius etiam diligit se spiritusco. Sptus sanctus diligit se spiritusancto: et pater et filius diligunt spiritum sanctum spitu sancto. Quod autem pater diligat filium spiritu sancto et econuerso declaro sic.

¶ Quedam sunt quae significant remsuam vt in alio: vt sapientia et bonitas. Quedam que significant rem suam vt ab alio: sicut actio: et sicut ea que significant rem suam vt in alio: possunt denominare illud in quo sint: ita actio que significat rem suam vt ab alio potest denominiare illud a quo est: vnde sicut hec est vera. Iste scit scientia: ita hec est vera. Iste amat amore a se procedente. Quia ergo in diuinis spiritus sanctus dicit rem suam vt ab alio: est enim amor emanans a patre et filio: ideo isto amore personali denominari possunt pater et filius a quibus procedit: vnde si verbo diligendi significetur amor personalis vere dicitur quod pater diligit filium spiritusancto et econuso: et tunc construitur ablatiuus non inhitudine causae efficientis: nec hitudine cauale foralis: sed importat hitudinem rei producte habentis actum forme in denominando: Si tamen verbo diligendi significetur amor essentialis: sic non est verum quod pater diligat filium spiritu sancto nec econuerso: quia ex hoc quod pater et filius amant se amore essentiali: emanat ab eis amor personalis qui est spiritus sanctus: actiones enim personales radicantur vt ita loquar in actibus essentialibus vt habitum est supra Di. ii. in illa quaestione vtrum in deo sint tres persone tantum. et ideo sicut non conceditur quod ignis est calidus calefactione eo quod calefactio est principiata per esse calidum: nec includitur in eius ratione: ita a simili aliquo modo non est concedendum: quod pater spiritu sancto diligat filium et econuerso: secundum quod verbum diligere accipitur essentialiter: sed sicut concedimus quod ignis calefacit calefactione: et quod arbor floret floribus: ita dico a simili quod secundum quod amor notionalis ita signatur quod in sig to includatur terminus spirationis qui est spiritus sanctus sicut significatur per diligere notionaliter dictum: sicut optime potest dici quod pater diligit filium spiritu sancto: et eclio quamuis non spiret filium spiritu sancto nec econuerso. sicut concedimus quod pater dicit verbo: nec tamen concedendum est quod pater generat verbo.

¶ Dico etiam quod pater diligit se spiritu sancto: et filius diligit se spiritu sancto non dilectione essentiali: cuius declaratio est in precedenti articulo: sed dilectione notionali: vel personali: quia diligere notionaliter aliquem: est spirare amore in ipsum vt in obiectum: et quia habent amorem non tantum spirat pater in filium: vt in obiectu: sed est in seipsum vt in obiectum: nec etiam filius tantum spirat hunc amorem in patrem: vt in obiectum: sed etiam in seipsum vt in obiectu: ideo hoc amorenon tantum pater diligit filium: sed etiam seipsum: nec filius tantum patrem: sed etiam seipsum. Dico etiam quod spitus sanctus diligit se spiritu sancto loquendo de amore essentiali: non tamen a seipso: quia totum quicquid habet: habet a patre et filio. Sed diligit se per seipsum: secundum quod ly per dicit habitudinem quasi similem habitudini forme: sed amore notionali non diligit se seipso quia in tali amore requiritur emanatio eius a diligente secundum rem et non tantum secundum modum intelligendi. Constat autem quod spiritus sanctus non emanat a seipso.

¶ Dico etiam quod pater et filius diligunt spiritum sanctum spiritu sancto dilectione notionali non essentiali: et tunc per actum dili¬ gendi et accusatiuum et ablatiuum eadem res signatur sed per actum signatur vt actio: per accusatiuum vt terius actus per ablatiuum est aliquomon similis actui formali in denominando: sicut cum dicitur intelligere actu intelligendi: quia per hoc quod dico intelligo: significo idem vt actum quod significo per intelligere vt termini: et quod significo cum dico actu intelligendi: vt habens aliquomodo similitudinem forme in denimando: ita quod cum dicitur pater et filius diligunt spum sanctum spiritu sancto: spiritus scus signatus per actum diligendi prior est secundum rationem intelligendi seipso signato vt est terius actus et inquantum signatur per istum ablatiuum spisancto prior est secundum rationem intelligendi seipso signato per actum et seipso signato vt est terius actus. Non enim est inconueniens vt idem sub diuersis rationibus sit prius seipso secundum rationem intelligendi.

Ad primum in oppositum cum dicitur quod diligere spiritusancto est spirare spiritum sanctum in dilectum sicut in obictum etc. dico quod verum est si intelligatur de amore notiona li non de amore essentiali. Et ego bene concedo quod illa persona que non spirat spiritum sanctum: hoc est ipse spiritus sanctus nec se: nec aliam personam diligit amore notionali: sed essentiali.

¶ Ad 2m cum dicitur quod ablatiuus importat habitudinem alicuius principii etc. dico quod non est verum in proposito: sed habitudinem principiati habentis actum similem actui forme in denominando: sicut dicimus. Iste homo amat amore.

¶ Ad 3m cum dicitur quod pater et filius non spirant spiritusaucto etc. dico quod verum est: sed ex hoc non sequitur quod pret filius non diligunt sptu sancto secundum quod diligere accipitur notiona liter: quia licet dligere notionaliter: et spirare spiritum sanctum idem signnt in divinis non tamen eodem modo: quia diligere signt et emanationem et personam emanantem. Sed spirare non signat formaliter nisi ipsam emanationem sicut videmus quod in signato dicendi includitur emanatio verbi et verbum: non autem in signato generandi: ideo concedimus quod pater dicit verbo: nec tamen generat verbo: et simliter concedimus quod pater et filius diligunt spiritusancto: nec tamen spirant spiritusancto.

¶ Ad 4m cum dicitur quod eiusdem actus notionalis non potest esse idem terius a quo et in quem etc. dico quod verum est: si terminus in quem vocetur res spirata: non autem est verum si terius in quem vocetur ille in quem spiratur: sicut in obiectum: pater autem spirat spiritum sanctum in seipsum: vt in obiectum amatum.

¶ Ad 5m dicitur quod pater non dicit verbum verbo etc. dico quod falsum est quamuis non generet verbum verbo.

¶ Ad 6m cum dicitur quod spiritus sanctus a seipsc non diligit seipsum amore essentiali etc. dico quod falsum est: quamuis non diligat seipsum a seipso: quia quod diligat se hoc habet a pre: et filio amore ergo essentiali diligit seipsum a seipso id est per seipsum hoc est per essentiam suam: quia ipse est essentia per quam se diligit.

¶ Questio secunda. Ecundo queritur vtrum quale persona diligat nos spun sancto et videtur quod non quia omnis dina actio respectu creature est essentialis: sed non est verum quod quiliet persona diligat nos spiritusancto amore essentiali: cum spussanctus sit amor notionalis: ergo non est verum quod qualet persona diligat nos spiritu sancto.

¶ Item eadem amorediligat deus omnem creaturam: quia eodem modo se habet ad omens res vt hebetur xxiiii. propositione de causis: sed non diligit creatu ram irrationalem sptu sancto: quia non spirat in eam spiritum sancitum ergo nec diligit nos spiritu sancto.

¶ Item pater non cognoscit nos sapientia genita ergo a simili nec diligit nos amore spira to: ergo non est verum quod quilibet persona diligit nos spiritus sancto.

Contra secundum magister supra. Di. 17. et. x. Di. Spiritus sanccus est amor patris et filii quo se inuicem amant et nos. Sed qua ratione pater et filius diligunt nos spiritu sancto: eadem ratione a fortiori spiritus sanctus amat nos sptu sancto: ergo qualet persona diligit nos spiritu sancto.

¶ Item pater eodem amore amat filium et creaturam: quia eodem verbo dicit et se et filium et spiritum scntum et creaturam. Sed vt hitum est supra filium diligit spiritui sancto: ergo nos diligit spiritu sancto: ergo a simili quae libet alia persona diligit nos spiritu sancto.

Respondeo quod quele persona diligit nos spiritusancto: ad cuius intelligentiam sciendum quod in divinis est amoressentialis: et notionalis. Amor autem essentialis dei ad nos potest accipi duplciter vel ratione signati vel ratione effectus connotati. Primoos non potest dici quod diligant nos spiritu sancto: quia prius est secundum rationem intelligendi amor essentialis quam spiritus sanctus. Si autem accipiatur pro connotato quod est collatio alicuius doni gratuiti. Sic dico quod quelibet persona diligit nos spiritu sancto appropriate tamen: non proprie: quia collatio illius doni gratuiti est a tota trinitate: sed appropriatur spiritui sancto. Si autem intelligatur de amore notionali secundum quod comprehendit emanationem et personam verbaliter signtam: sic dico quod pater et filius diligunt nos spiritu sancto: quia spirant in nos spum sanctum tanquam in obiectum. Sicut enim pater vnum verbum producit: quo se et omnia alia dicit: sic pater et filius spirant amorem quo se et omnia alia diligunt. Sed spitussanctus non diligit nos spiritu sancto amore notionali: sed tantum essentiali: quia diligere notionaliter: est amorem spirare in dilectum: vt in obiectum: concedi tamen debet quod spiritus sanctus qui est amorpersonalis diligit nos seipso amore essentiali: sic intelligendo quod diligit nos per essentiam suam: que realiter idem est quod ipse.

Ad primum in oppositum cum dicitur quod omnis dina actio respectum creature est essentialis etc. Dicunt quidam quod falsum est de illo actu qui est dei respectu creature mediante aliqua persona: vnde pater dicendo se dicit creaturam verbo suo: et tamen dicere proprie dictum: non accipitur nisi notionaliter in dinis. Potest tamen aliter dici ad arguum quod qualet persona diligit nos amore essentiali ratione effectus connotati spiritu sanctoappropriate tamen: non proprie. Et pater et filius nos diligunt spiritu sancto amore notionali: et spiritus sanctus nos diligit a seipso amore essentiali.

¶ Ad 2m cum dicitur quod deus non diligit cteaturam irrationalem sptu sancto etc. dico quod slum est: quia quamuis pater et filius non spirant in creaturam irrationalem spiritum sanctum vt in subiectum: spirant tamen ipsum in eam vt in obiectum.

¶ Ad 3m cum dicitur quod pater non cognoscit nos sapientia genita etc. dico quod verum est. Sed ex hoc non sequitur quod non diligat nos spiritu sancto: quia cognoscere in divinis non accipitur nisi essentialiter tantum: diligere autem accipitur et essentialiter et notionaliter. Uerum est autem quod pater non diligit nos spiritsancto secundum quod diligere accipitur essentialiter nisi accipiatur dilectio essentialis ratione effectus connotati: qui appropriatur spiritui sancto.