Articulus 2

Quaestio I. PRimo ostendo quod non sit interalia peccata maggraue Glosinus super illud psal. Nolite extollere in altum cornu v. dicit quod maximum est vitium excusationis peccati: et tamen talis excusatio non est peccatum in spiritum sanctum.

¶ Item philosophus. 8. ethi. cap. 10. pessimum est contrarium optimo: sed optimum est charitas: est enim maior quam fides et spes: vt habetur primo Corim. 13. ergo odium dei quod ei contrariatur est pessimum peccatum.

¶ Item tanto peccatum est graui: s: quanto plura bona corrumpit: sed in fidelitas corrumpit totius spiritualis edificii fundamentum scilicet fidem: et ex consequenti totum spirituale edificium: peccatum autem in spiritum sanctum fidem informen non corrumpit: ergo grauius peccatum est infidelitas quam peccatum in spiritum sanctum.

¶ Item Glo. super illud pslalmum. Conuertentur ad vesperam. Nemo insanabilior est eo qui sibi sanus videtur: sed peccans ex ignorantia: videtur sibi sanus nullum ergo peccatum est insanabilius: quam peccatum ex ignorantia: sed peccatum quod est insanabilius est grauius: ergo nullum peccatum est grauius peccato ex ignorantia.

Contra Magister multa loquens de peccato in spiritum sanctum dicit quod est genus peccati ceteris grauius et abhominabilius.

¶ Item quanto peccatum est magis voluntarium tanto ceteris paribus est grauius: sed peccatum in spiritum sanctum est maxime voluntarium: quia illo peccato peccat homo ex sola electione: ergo peccatum in spiritum sanctum: ceteris paribus est omnibus aliis peccatis grauius.

Respondeo quod peccatum in spiritum sanctum ratione generis peccati est ceteris peccatis grauius: quia per ipsum peccans magis auertitur a deo quam per aliquod aliud genus peccati: et hoc patet si diligenter consideremus illius peccati principium: et eius oppositum et auersionis modum.

¶ Principium enim illius non est ex ignorantia: nec infirmitas: sed pura industria vnde illo peccato sola electione peccatur: et sicut dicit Gre. a25. lib. Motr. ante medium locum: inter medium et finem multo grauius peccatur studio: quam infirmitate: et etiam quam ignorantia. Cuius ratio est quia peccatum quod procedit ex certa industria: quam hoc Greg. vocat studium plus habet de ratione voluntarii: quam illud quod procedit ex infirmitate vel ex ignorantia.

¶ Oppositum etiam huius peccati est effectus appropriatus spiritui sancto directe et speciauter inclinando retrahens ab electiuo amore cuiuscumque peccati: quod non sic potest dici de bono immediate opposito intemperantie vel iniustitie: et sic de aliis peccatis: quae non sunt peccata in spiritum sanctum: quanto autem aliquid specialius et vniuersalius retrahit ab electiuo amore cuiuscumque peccati: tanto peccatum ei oppositum est grauius ratione generis peccati. Per istud etiam peccarum grauio ri modo auertitur a deo peccans quam per aliquod aliud genus peccati: quia per istud peccatum peccator directe: et per se auertitur ab aliquo effectu speciali spiritus sancti: quia sicut voluntas specialiter conuertitur: et per se ad illud in quod tendit eius affectus. Ita per se auertitur ab illo: quod ipsa directe refugit: quilibet autem actus peccati in spiritum sanctum est fuga vel fugam includit alicuius effectus specialis spiritus sancti. Desperare enim est refugere spem de diuina misericordia: presumere est timorem re fugere diuine iustitie. Impugnare salutiferam veritatem agnitam maxime fidei veritatem est illam veritatem refugere. Inuidere fraterne gratie est gratiam diuinam refugere. Propositum non penitendi est refugere penitentiam. Obstiuari est refugere peccati cautelam: per alia autem peccata non auertitur peccator a spitritu sancto in aliquo eius speciali effectu: nisi per accidens: inquantum scilicet voluntas conuertitur ad aliquid tale: quod necessario habet annexam auersionem a spiritu sancto. Cum enim homovult carnaliter copulari cum non sua non est aliquis motus per se refugiens castitatem: sed motus cui de necessitate acccidit priuatio castitatis: semper amutem ceteris paribus grauius est illud malum quod est per se malum quam illud quod per accidens: et ideo dicit Greg. 25 libro. moter. ante medium locum: inter medium et finem: quod sicut nunquam grauius est diligere peccatum: quam perpetrare: ita nequius est odisse iustitiam quam non fecisse.

Ad primum in oppositum dicendum: quod illa Glo. expositione indiget: excusa tio enim peccati non dicitur maximum vitium: quia sit maius peccatum omnibus aliis: sed quodlibet peccatum faeit maius.

¶ Ad secundum dicendum: quod odium dei maxime peccatum est: nec ex hoc sequitur quin peccatum spiritum sanctum sit maximum: quia in peccato in spiritum sanctum includitur odium dei ratione alicuius sureffectus quem directe refugit peccans in spiritum sanctum. Qui enim presumendo refugit timorem diuine iustitie: diuinam iustitiam odit inquantum est punitiua peccatorum.

¶ Uel potest dici quod sicut preceptum de dilectione dei: non connumeratur aliis decem preceptis: eo quod radix est omnium aliorum preceptorum. Sicut enim dicit Gre. in quadam homelis super illud verbum. Hoc est preceptum meum. Precepta dominica vnum sunt in radice dilectionis. Ita potest dici quod odium dei radix est omnium peccatorum: per que peccator inordinate mouetur in deum sicut in obiectum ratione alicuius sui specialis effectus: et ideo cum dicitur peccatum in spiritum sanctum esse maximum non est hoc intelligendum per comparationem ad radicem que est dei odium. Sed per comparatiouem ad alia peccata: sicut enim preceptum de dilectione dei: maius est quolibet alio precepto: sic odium dei simpliciter maius peccatum est: quolibet alio peccato.

¶ Ad tertium cum dicitur quod quanto peccatum plura bona corrumpit: tanto etiam grauius etc. Dico quod verum est ex. tensiue: non tamen oportet quod hoc sit verum intensiue: vnde ceteris paribus intentius deum contemnit peccans in spiritum sanctum quam peccans peccato infidelitatis.

¶ Ad quartum cum dicitur quod nemo insanabilior est eo qui sibi sanus videtur etc. Dico quod verum est ratione conditionis infirmi: quia enim credit se sanum: non querit morbi remedium. Sed non est hoc verum ratione conditionis ipsius morbi: quia si peccanti ex ignorantia manifestetur suum peccatum cito per penitentiam ad deum se conuertit

Questio II. SEcundo queritur vtrum peccatum in spiritum sanctum sit remissibile. Et videtur quod sic. August 1. lib. retracta. cap. 8. dicit quod de quocumque pessimo in hac vita constituto non est desperandum. Sed si peccatum in spiritum sanctum non esset remissibile de aliquo peccatore in hac vita constituto esset desperandum: ergo est remissibile.

¶ Item Glosimnus super illud pslamum. Qui sanat omnes infirmitates tuas. dicit quod omnipotenti medico nullus insanabilis languor occurrit.

¶ Item Glosinus super illud psal. Dixit dominus ex basan conuertam. idest ad eos qui erant desperatissimi: et ita conuertam eos vel conuertar ad eos: ergo desperatio que est peccatum in spiritum sanctum aliquando remittitur.

¶ Item quandocumque perfectus est in hac vita potest in peccatum labi: ergo a simili: quandocumque peccacator in hac vita potest conuerti.

Contra Math. 12 dicit Saluator qui dixerit contra spiritum sanctum verbum non remittetur ei: neque in hoc seculo: nec in futuro: et parum ante dicitur etiam quod spiritus blasphemie non remittetur.

¶ Item proremissione cuiuslibet peccati remissibilis est orandum. Sed beatus Ioan. prima can. sua. cap. 5. loquens de peccato in spiritum sanctum: sub nomine peccati ad mortem dicit: non pro illo dico vt roget quis: ergo videtur quod peccatum in spiritum sanctum remissibile non sit.

¶ Item Augu. primo lib.o de sermone domini in monte parum ante finem. dicit quod tanta est labes illius peccati vt peccator deprecandi humilitatem subire non possit: sed sine deprecandi humilitate peccatum non remittitur: ergo peccatum in spiritum sanctum non est remissibile vt videtur.

Respondeo quo peccatum esfe irremissibile tripliciter potest intelligi: autem quia deus illud non potest remittere: aute quia peccatum est in tali statu: quia non potest se ad remissionem disponere: autem quia peccatum talis conditionis est: quod excludit directe: et per se aliquem specialem effectum spiritus sancti: qui specialiter et directe inclinando retrahit ab electiuo amore cuiuscumque peccati: et hoc modo peccatum dicitur remissibile. Sicut corporalis morbus dicitur incurabilis qui viam precludit illud sumendi quod potest specialiter inducere sanitatem.

¶ Primo modo nullum peccatum est irremissibile.

¶ Secundo modo peccatum inispiritum sanctum secundum quod accipitur pro quolibet mortali peccato: in quo decedit homo est irremissibile: post hanc enim vitam homo est extra statum merendi: decedenti enim in peccato mortali decreuit deus se non daturum illud adiutorium sine quo existens inus mortali peccato non potest digne penitere: nec se ad talem penitentiam sufficienter preparare: vt superius habitum est: distin. 7. in illa questione: vtrum diabolus possit digne penitere. Et sic videtur Aug. in lib. de verbis domini: sermone. xi. circa medium accipere blasphemiam contra spiritum sanctum: de qua dicitur Matth. 12. quod non remitte tur: neque in hoc seculo: neque in futuro. Dicit enim Aug. in loco preallegato. quod ipsa impenitentia est species blasphemie: que non remittitur: nec in hoc seculo: nec in futuro: et post hoc dicit: quod hoc est in penitentia contra quam clamabant preco et iudex dicentes penitentia agite: et paucis interpositis postea subdit haoc omnino in penitentia non habet remissionem neque in hoc seculo: neque in futuro: quia penitentia impetrat remissionem in hoc seculo que valeat in futuro. Sed ista impenitentia vel impenitens cor quamdiu quisque in hac carne viuit iudicari non potest: et aliquibus interpositis dicit postea: hec blasphemia spiritus: cui numquam est illa remissio: quam non omnem. Sed quandam intelleximus eamque perseuerantem duritiam cordis impenitentis vel diximus vel inuenimus: vel etiam quantum existimamus ostendimus non potest in quoquam: vt diximus dumin hac vita est deprehendi.

¶ Loquendo autem de irre¬ missibilitate peccati: tertio modo. Sic peccatum in spiritum sanctum: quod est genus peccati distinctum ab aliis generibus peccatorum: irremissibile dicitur: quia quamuis illud peccatum adeo possit remitti: et peccator dum adhuc est in statu vie possit se preparare ad illius peccati remissionem: tamen quia directe et per se excludit aliquem specialem effectum spiritus sancti: maxime potentem inducere sanitatem: et quia etiam non alleuiatur: nec per ignorantiam: nec per infirmitatem. Ideo difficillimum est peccatum rem preparare se ad illius peccati remissionem: non tamen est impossibile: et ideo bene dicunt illi qui dicunt: illud peccatum pro tanto dici irremissibile: quia de difficili valde est remissibile.

¶ Argumenta ad partem primam procedunt de peccato in spiritum sanctum secundum quod est genus peccati distinctum ab aliis generibus peccatorum: et de remissionis possibilitate non facilitate: et ego bene concedo: quod quamdiu peccator in hac vita est: potest se ad remissionem disponere: cum dei adiutorio. Sed hoc est pecatori valde difficile.

¶ Secundum tamen argumentum non plus concludit nisi quod deus omne peccatum potest committere: quod est verissimum: quamuis multa sint: et futura sunt: quae numquam remittet. Primum argumentum ad partem aliam procedit secundum quod peccatum in spiritum sanctum accipitur pro quolibet mortali peccato in quo moritur homo non penitens. Cuius opinmonis videtur Aug. fuisse: aut glosandum est non remittetur: idest de difficiliremittetur non ex parte dei remittentis: sed ex parte peccatoris: se cum nimia difficultate disponentis.

¶ Simili modo potest dici ad secundum nisi quia expressius textus sonare videtur: quod intentio eius fuerit loqui de mortali peccato: in quo sine penitentia moritur homo.

¶ Ad tertium potest dici quod pro tanto peccans in spiritum sanctum dicitur non posse subire humilitatem deprecandi: non quiu nullo modo possit: sed quia minus de difficili potest hoc.

¶ Uel potest dici quod illud quod dixerat Augus. de irremissibilitate peccati in spiritum sanctum explanat primo libo retracta. cap. 18. vbi postquam recitat illud quod dixerat de peccato ad mortem primo libo de sermone domini in modo te: statim subiungit quod quidem non confirmaui: quoniam hoc putare me dixi. Sed tamen addendum fuit: si in hac tamen scelerata mentis peruersitate finierit hanc vitam quoniam de quocunque pessimo in hac vita constituto: non est desperandum: nec pro illo imprudenter oritur de quo non desperatur.