Articulus 3

Questio. I. PRimo ostendo quod desperatio non sit peccatum in spiritum sanctum: quia desperare est discredere remissionem peccatorum: quod est peccatum infidelitatis. Infidelitas autem non est peccatum in spiritum sanctum: cum sit peccatum ex ignorantia.

¶ Item praesumptioconsurgit ex confidentia diuine misericordie: confidereautem de diuina misericordia non est peccatum in spiriritum sanctum: ergo nec presumptio.

¶ Item aliquando causa verecundie resistit scienter alicui veritati: nec tamen peccare videtur in spiritum sanctum: cum ipse peccet ex passione. Ergo videtur quod impugnatio veritatis agnite. non semper sit peccatum in spiritum sanctum.

¶ Item inuidia est vnum de septem capitalibus vitiis: vt superius hapitum est. Sed capitale vitium non est peccatum in spiritum sanctum: nec inuidentia fraterne gratie.

¶ Item omnis qui decedit in peccato mortali est finaliter impenitens. Sed non omnis talis peccat in spiritum sanctum: ergo finalis impenitentia non debet poni species peccati in spiritum sanctum.

¶ Item obstinatio est propositum non cauendi a peccatis futuris. Sed hoc spectare videtur ad impenitentiam: sicut enim vere penitentie est peccata preterita plangere et proponere non committere plangenda: ita videtur quod impenitens et praeterita non plangat et committere plangenda propositionat: obstinatio ergo non videtur distincta species peccati ab impenitentia.

¶ Item Ber. de precep. et dis. ca. 25. dicit quod nol le obedire: aut est odiose pertinacie: aute contumacie non ferende: quod est ipsum repugnare est et resistere spiritui sancto: et si vsque ad mortem perdurauerit blasphemia est non remittenda siue in hoc seculo siue in futuro gratie videtur quod plures sunt species peccati in spiritum sanctum quam ille que prenominate sunt.

¶ Item blasphemia est peccatum in spiritum sanctum vet habetur Matth. 12. nec tamen videtur comprehendi sub aliqua predictarum specierum: ergo videtur quod plures species sint peccati in supiritum sanctum quam ille que enumerate sunt. In contrarium est communi opiti. magistrorum qua praedicans sex species in spirintum sa enumerant: nec plures: neque pauciores.

¶ Preterea omnes iste sex species ex dictis sanctorum habentur. Augu. enim in lib. de fide ad petrum ponit desperationem et presumptionem in enchi. obstinationem in libo de verbis domini. Impenitentiam finalem in I lib. de sermone domini in modote: fraterne gratiae inuidentiam in lib. de vnico baptismo veritatis agnite impugnationem.

Respondeo quod sex sunt species peccati in spiritum sanctum: non plures neque pauciores et sunt ille que enumerate sunt superius: peccatum enim in spiritum sanctum: inquantum accipitur prout dicit genus peccati distinctum ab aliis generibus peccatorum est spirituale peccatum ex sola electione procedens contra aliquem effectum spiritui sancto appropriatum specialiter et directe inclinando retrahentem ab electiuo amore cuiuscumque peccati. Isti autem effectus speciales spiritus sancti directe et specialiter inclinando retrahentes ab electiuo amore cuiuscumque peccati sunt sex scilicet spes de diuina misericordia: contra quam directe: et per se est desperatio. Et timor de diuina iustitia: contraquam est directe et per se est presumpetio. Et cognitio veritatis fidei: et morum contra quam directe et per se est veritatis agnite impugnatio. Et auxilium diuine gratie contraquam directe: et per se est inuidentia fraterne gratie. Quienim ex electione inuidet gratie dei: in fratre suo repellit gratiam dei a seipso. Et detestatio cuiuscumque rei: inquantum est contra reuerentiam deo debitam: contra quam est dire cte et per se propositum numquam penitendi de peccato quod propositum sanctis vocatur nomine finalis impenitentie. Et respustio cuiuscumque transitorie delectationis: que aufert delectationem eternam contra quam directe et per se est obstinatio quae est propositum firmum adherendi transitoriis delectationibus peccatorum.

Ad primum in oppositum dicendum quod desperatio non est discredere possibilitatem remissionis peccatorum: sed eam contemnere: potest enim homo desperare credens omni digne penitenti deum remit tere peccata.

¶ Ad secundum dicendum: quod est quedam presumptio que oritur ex propriis meritis: et hoc est species peccati superbie. Et est alia presumptio que consurgit ex contemptu diuine iustitie et talis presumptio si sit ex electio ne semper est peccatum in spiritum sanctum: non enim sic confidendum est de misericordia vt contemnatur iustitia. Est etiam alia presumptio qua homo diuinam iustitiam hono rans et recognoscens infirmitatem propriam: confugit ad diuinam misericordiam sperans per eam se posse obtinere aliquod bonum: vel facere aliquod factum ad quod nec vires proprie: nec merita propria sine misericordia sufficerent. Sic presumebat de misericordia dei. Iudith: cum dicebat cap. 9. Exaudi domine me miseriam deprecantem: et de tua misericordia presumentem. Et hec presumptio bona est: et est ex humilitate consurgens.

¶ Ad tertium dicendum: quod impugnare veritatem ex passione verecundie non est peccatum in spiritum sanctum: sed impugnare scienter veritatem fidei vel morum ex sola electione semper est peccatum in spiritum sanctum. Hoc enim generaliter verum est quod numquam est peccatum in spiritum sanctum: secundum quod dicit genus peccati distinctum ab aliis generibus peccatorum: nisi sit ex sola electione: vnde ex infirmitate desperans non peccat in spiritum sanctum.

¶ Similiter qui ex passione inordinati amoris ad concubinam proponit nunquam de illo illicito amore penitere non peccat in spiritum sanctum: quia talis peccat ex infirmitate non ex sola electione. Ex dictis patet quod dicentes voluntatem non posse se mouere contraiudicium intellectus negant implicite peccatum in spitritum sanctum secundum quod dicit genus peccati distinctum ab aliis generibus peccatorum: quia secundum illos voluntas non posset maium velle: nisi ex surreptione vel infirmitate vel aliqua ignorantia.

¶ Ad quartum dicendum: quod inuidere fraterne gratie potest ex duplici causa contingere: vno modo inquantum apprehenditur: vt diminutiua proprie gratie saltem in aliorum reputatione: et sic est vnum de septem capitalibus vitiis: et non est peccatum in spiritum sanctum: infirmitas enim se immiscet cum tali electione. Alio modo ex odio diuini honoris vel vnionis membrorum ecclesie: et sic est peccatum in spiritum sanctum.

¶ Ad quintum dicendum: quod impenitentia dupliciter potest accipi. Unomodo pro carentia penitentie vsque in finem: et sic non est peccatum in spiritum sanctum: sed est accidens cuiuscumque peccati in quo homo decedit: alio modo proposito numquam penitendi: et si tale propositum sit ex sola electione peccatum est in spiritum sanctum.

¶ Ad sextum dicendum: quod sicut per vnam virtutem dantur danda et retinentur retinenda: cui tamen opponuntur duo vitia specie diuersa: secuet prodigalitas que dat danda et retinenda: et auaritia: que vtraque retinet: ita per vnam virtutem que penitentia est dolet penitens de peccato preterito: et proponit cauere a futuro: et tamen isti virtuti opponuntur duo vitia speciediuersa: secued propositum nunquam penitendi de peccato preterito: et propositum non cauendi a futuro. Uel potest dici: quod obstinatio et impenitentia: non tantum differunt in hoc quod vna sit respectu preteriti: et alia respectu futuri. Sed quia per impenitentiam contemnitur reuerentia deo debita: per obstinationem vero delectatio eterna.

¶ Ad septimum dicendum: quod nolle obedire secundum quod accipitur pro proposito numquam obediendi: si tale propositum sit ex sola electione: peccatum est in spiritum sanctum pertinens ad obstinationem

¶ Ad vltimum dicendum: quod blasphemia reducitur ad impugnationem agnite veritatis. Blasphemia enim est derogatio contra aliquam bonitatem excellentem: et quia diuina bonitas est excellentissima: Ideo sibi deroga re est maxime blasphemare: derogatur autem ei: vel sibi attribuendo vel optando quod ei non conuenit vel sibi negando quod ei conuenit: quod si fiat tantum per cogitationem intellectus et motionem affectus dicitur blasphemia cordis. Si autem exterius prodeat per locutionem dicitur btasphemia oris: et opponitur confessioni veritatis fidei.

¶ Questio. II. SEcundo quaeritur sine argumentis vtrum omnis blasphemia sit peccatum in spiritum sanctum.

¶ Respondeo quod differt blasphemia et spiritus blasphemine: blasphemare enim est derogare diuine bonitati ex quacumque causa sibi attribuendo: quod non conuenit sibi: aut ei negando quod sibi conuenit. quandoque contingere potest ex ignoram tia: quandoque ex infirmitate: sicut cum aliquis blasphemat ex ira vel ex aliqua alia passione: quandoque ex electione: primo modo et secundo non est peccatum in spiritum sanctum: sed tertio modo.

¶ Spiritus autem blasphemie semper est peccatum in spiritum sanctum: quia spiritus blasphemie idem est quod amor diuine blasphemie: spiratus ex sola electione et amore tantum electiuo: dei blasphemiam amare est sceleratissimum genus peccati: quia talis ex sola electione delectatur in vitupe rio dei. Differentia autem inter blasphemiam: et spiritum blasphemie ostendit Saluator Matth. 12 dicens omne peccatum et blasphemia remittetur hominibus: spiritus autem blasphemie non remittetur.