Articulus 1

¶ Questio I. PRimo ostendo quod non omnibus hominibus adhibetur custodia angelica. quia maior est custodiens custodito. Sed nullus angelus maior est christo: ergo a nullo angelo custodiebatur.

¶ Item custodia est propter impugnantes necessaria. Sed homoin statu innocentie non habebat aliquam pugnam. ergo nec angelicam custodiam.

¶ Item angelica custodia adhibetur ad promouendum hominem in bonum. Sed antichristus non poterit promoueri in bonum: quia erit obstinatus in malo. ergo nullus angelus deputabitur ad illum custodiendum.

¶ Item pueri ante vsum libero arbitri non possunt mereri nec demereri. ergo vt videtur superfluum esset ipsos ab angelis custodiri.

¶ Item qui permittit errare rem commissam sue custodie dignus est reprehendi. Sed boni angeli non possunt fieri reprehensione digni. ergo cum multi homines errent. videntur ab abgelis non custodiri¬

¶ Item Iob. 7. quid faciam tibi ocustos hominum. Deus. ergo custodit homines per se ipsum. Ergo superfluum esset hominem custodiri per angelum.

Contra Glo: super illud Math. 1 angeli eorum semper vident faciem patris: dicit: quod homines non sunt contemnendi: quia ad eorum custodiam mittuntur angeli.

¶ Item Glo. super illud ecclesi. 17. in vnam quamque gentem preposuit rectores. ibi. angelos. quibus commisit deus custodiam simgularium gentium.

¶ Item Glo. Mat. 18 super illud. angeli eorum. magna deignitas animarum vt vnaqueque habeat ab ortu natiuitatis in custodiam sui angelum delegatum.

Respondeo quod vnicuique puto homini viatori fuit adhita custodia angeli. et ante lapsum et post lapsum et adhibebitur vsque ad completionem numeri electorum. Sicut enim dicit Diony. in libro de angelica hie rar. capi. 4. lex diuine prouidentie est inferiora reducere in deum per superiora. homines autem per naturam angelis sunt inferiores. et sub ratione qua isti sunt viatores et illi comprehensores. Et ideo consonum fuit diuine prouidencie: vt quilibet purus homo ab angelo custodiretur. vt electos in procuratione sue salutis adiuuarent. et reprobos ab aliquibus malis actionibus vel effectibus retraherent. Fuit etiam hoc consonum diuine misincordie. Cum enim secundum quod dicit Mar. in littera: quilibet homo habeat malum angelum sibi ad exercitium deputatum a principe demonum decuit magnitudinem diuine mise ricordie vt ab ipsa deputaretur vnicuique puro homini bonus angelus in adiutorium. Et dixi puro homini: quia nullus angelus fuit deputatus ad custodiendum christum. Sed missi fuerunt angeli ad exhibendum sibi tanquam domino suo obsequium. Unde primum argumentum concedendum est. bene enim concedo quod christus angelica custodia non indiguit: nec eam habuit: quia et angelis dominabatur: et diuina suauitate perfectissime fruebatur. simul enim erat viator et perfectissimus comprehensor. Unde cum Luce. 22. legatur angelus christum confortasse: illa confortatio debet intelligi pro quadam assistentia amicalis reuetie

¶ Ad 2m dicendum quod quamuis homo in statu innocentie: non haberet pugnam interiorem: tamen habuit impugnationem exterius: non tamen violentiam in ferendo: sed malum suadendo. Et preterea non tantum ahibetur angelica custo dia ad prohibendum malum: sed esiam ad promouendum bonum.

¶ Ad 3m dicendum quod quamuis diabolus totum posside bit antixprsum vt dicit Glosionus super illud. 2. ad Thesu. 2. cuius est aduentus secundum operationem sathane: tamen habebit angelum custodem: quia quamuis non proficiet in promotione salutis illius: tamen multos effectus malos prohibebit quos faceret nisi essent boni angeli.

¶ Ad 4m dicendum quod quamuis pueri ante vsum liberi arbitrii non possint mereri nec demereri: tamen a diabolo posset corporibus eorum violentia inferri: a qua prohibentur ab angelis sanctis.

¶ Ad 5m dicendum quod quamuis multi homines errent: tamen angeli custodes eo rum ex hoc non debent reprehendi: quia hoc non est propter defectum eorum. Sed quia multi homines peruerse vtuntur libero arbitrioquod non potest cogi. Si enim custodibus suis se conformarent et obtemperarent: non errarent

¶ Ad 6m dicendum quod quamuis de us immediate homines custodiat per seipsum: custodit etiam eos mediate per angelicum ministerium non propter custodie sue insufficientiam: sed propter dilectionis quam habet ad nos manifestationem: et sue bonitatis communicationem: et propter maiorem pertium vniuersi connexionem: quia et sicut per illam custodiam homines adiuuantur: ita angeli in custo diendo aliquod premium accidentale merentur.

Quaesio II. Ecundo queritur vtrum ange lica custodia al iquando homini subtrahatur. Et videtur quod sic Glosu. super illud Iere. 51. curauimus babylonem et non est sanata: derelinquamus eam. exponit hoc esse dictum in persona angelorum. ergo videtur quod deseruerunt custodire babylonem.

¶ Item super illud Isa. 5. auferam sepem eius. dicit Glosu id est angelorum custodiam. ergo videtur quod genti iudeorum significate per vineam quam deus custodia angelorum quasi sepiuerat: subtra xit angelorum custodiam.

¶ Item Dama. libro 2. capi. 3. dicit de angelis quod dum sunt in celo non sunt in terra: et cum ad terram a deo mittuntur: non remanent in celo. Cum ergo transferuntur de terram ad caelum: aliquando deserunt quos custodiunt.

Contra Apuleius in libro de deo socratis. loquens de angelo custode sic ait. hoc quem dico prorsus custos singularis: prefectus domesticus: speculator proprius curator intimus: cognitor assiduus obseruator indiuiduus: arbiter inseparabilis testis: malorum improbator: bonorum approbator.

¶ Item ita est bonus angelus sollicitus in ad iuuando sicut malus in impugnando. Sed malus nunquam desinit insidiari. Unde Ber. immedita. suis. ca. 21. mors vbique tibi minatur: diabolus infidiatur. Ergo videtur quod bons angelus nunquam desinit auxiliari.

Ad istam quaestiem voluerunt aliqui dicere quod aliquande angelus deserit quem custodiebat: quando scilicet videt ipsum ita obstinatum quod circa ipsum non potest proficere. Sicut medicus deserit infirmum de cuius saitate desperat.

¶ Pro quae etiam opinione videtur facere quod superius dictum est distin. 6 secuend quod malus angelus cum ita perfecte vincitur ab aliquo quod non estimat se amplius illum vincere posse recedit ab eo. et dimittit ipsum impugnante. Unde similiter videtur quod cum bonus angelus illum quem custodiebat inuenerit ita rebellem et in malo obstinatum quod non estimat se circa illum posse proficere recedit ab eo.

¶ Alia est opinio probabilior et communior: quod nunquam alicui homini subtrahitur angelica custodia quamdiu est in via. quin seper hebeat eam: vel ad sui promotionem in bonu. vel ad sui retractionem ab aliquo malo.

Ad primum in oppositum dicendum quod illa auctoritas est intelligenda de subtractione custodie quantum ad effectum promotionis in bonum.

¶ Ad 2m potest simili modo respondi. non tamen respectu cuiuslibet iudei. sed respectu maioris partis eorum.

¶ Ad 3m dicendum quod cum angelus aliquem custodiens transfert se de terra ad caelum: remanet aliquis effectus custodie in illo quem custodit quousque reuertatur ad eum.

¶ Ea etiam que adducta suerunt pro alia opinione in corpore que stionis uon cogunt. quia angelus circa hominem quantuncunque malum dum est in via potest exercere effectum retractonis ab aliquo malo quod non potest medicus circa quencumque infirmum. Angelus. etiam malus nisi sit ita perfecte victus quod non estimat se posse illum a quo victus est retrahere ab aliquo bono non recedit totaliter ab eo.

¶ Quaestio III. Tertio queritur vtrum inter angelos adhibitos ad custodiam hominum interdum controuersia oriatur Et videtur quod sic Glo. super illud Daniel. 7. quatuor venti celi pugnabant etc. dicit quod quatuor venti sunt quatuor angelice potestates que regnis in quadripertito mundo positis presunt.

¶ Item Danie. 10 dicit angelus Danieli princeps regni persarum restitit mihi. Sed secundum Glo. per illum principem intelligitur angelus custos prouincie persarum. Ergo videtur quod angeli inter se habeant controuersiam aliquando.

¶ Item Grego. 17. libro Mora. inter principium et medium. quia certa angelorum ministeria dispensandis singulis quibusque gentibus sunt prelata: cum subiectorum mores aduersum se vicissim prepositorum spirituum opecem merentur: ipsi qui presunt spiritus contra se venire refetuntur Ergo videtur quod propter conrietatem populorum quos custodiunt inter se angeli custodientes contrariantur.

Contra Iob. 2 dicitur de deo quod facit concordiam in sublimibus suis.

¶ Item plus potest amorvnius ad concordiam amancium. quam odium vnius ad concordiam odientium. Sed mali spiritus inter se concordant inodium nostrum. ergo multo fortius angeli boni inter se semper concordant propter amorem ad principem suum.

Respondeo quod inter angelos bonos nulla potest esse discordia. omnes enim creature a principio primo procedunt. et quanto magis ab eo distant: tanto magis distant inter se. et quanto magis ei appropinquant tanto magis vniuntur inter se. Unde Diony. 5. capi. de. di. no. comparat egressionem creaturarum a deo: egressui linearum a centro. eo quod linee quanto magis elongantur a centro: tanto magis elongantur inter se et ille partes que centro sunt propinquiores: sunt propinquores inter se. et vbi iunguntur centro iunguntur inter se. Cum ergo boni angeli perfecte sint coniuncti deo: per cognitionem et amorem quantum fieri potest vniuntur inter se per amorem. Quod verum non esset si aliquando inter se discordiam haberent.

Ad primum in oppositum dicendum quod illa pugnanon erat discordie. nec vna pugnaSed quia angeli custodes illorum regnorum procurant bonum gencium quibus presunt. et merita illarum gentium quandoqua contraria sunt inter se. ideo per quandam metaphoram quandoque dicuntur contrariari inter se custodes earum. non quod illa contrarietas inter gentes illas veniat ex parte custodum suorum.

¶ Uel potest dici quod quando angeli super aliquo facto voluntatem dei nesciunt. vtpote super libera tione alicuius populi captiui quod dum angelus qui preest captiuantibus: et angelus qui praeest captiuatis super hoc sententiam dei expectant: per quandam similitudinem dicuntur inter se contrariari. Sicut expectentes sententiam iudicisinter partes contrarias. quorum quidam sunt aduocati vnius partis: et alii alterius.

¶ Ad 2m dicendum quod lachryme Danie. et merita. et lachryme bonorum relictorum in iudea: quibus Michael preerat quantum est ex parte sua merebantur iudei captiuorum in perside liberationem. Et hoc pro illis captiuis angelus eis prepositus allegabat qui loqui venerat Dan veli Angelus autem qui persis praeerat allegabat quod adhuc in illis captiuis aliquid purgandu restabat. et quia illi captiui erant fideles remanentia eorum inter persas ipsis persis vt illis erat. et super hec diuinam sententiam corditer expectabant. Unde Grego. 17. Mora. longe ante medium. exponens illud princeps regni persarum restitit mihi. sic ait. acsi a parte dicat: precum quidem tuarum merita exigunt vt hisra eliticus populus a iugo sue captluitatis exuatur. sed est adhoc quod in eodem populo purgari debeat. Unde exceptioni illius persarum princeps mihi iure contradicit. quamuis preces tuas eorum quoque lachryme qui in udea relicti sunt adiuuent. quapropter dixit quod Michael qui preerat relictis in iudea venit in adiutorium sibi.

¶ Ad 3m dicendum quod angeli contra se venire dicuntur eo modo quo superius est expositum non quia sibi inuicem contrarientur. Unde Grego. 17. libro Mora. parum post auctoritatem prius in arguendo allegatam. Recte dicitur quod contra se angeliveniunt. qui subiectarum sibi gentium vicissim merita contra dicunt. natuam sublimes spiritus eisdem gentibus principantes nequaquam pro iniuste agentibus decertant. sed eorum facta iuste iudicantes examinant. cum vnius cuiusque gentis vel culpa vel iusticia ad superne curie consilium ducitur: eiusdem gentis prepositus vel obtinuisse incertaminer vel non obtinuisse perhibetur. quorum tamen omnia vna est victoria sui super se opificis voluntas summa.

¶ Argumenta ad partem aliam gratia principalis conclusionis concedipossunt. Sciendum tamen quod quamuis omnes demones concordent ad malum nostrum: tamen se inuicem odiunt. et voluntates eorum per se discordes sunt.