Table of Contents
Commentarius in Libros Sententiarum
Liber 1
Prologus
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Pars 1
Pars 2
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Liber 2
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Liber 3
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Liber 4
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Distinctio 49
Distinctio 50
Articulus 1
Quaestio 1
Quaestio. I. PRimo ostendo quod peccata proximorum parentum transeant ad posteros quo ad culpam. Sicut enim fuimus seminaliter in parentibus primis: ita etiam in parentibus proximis. Sed quia fuimus in primis parentibus seminaliter peccatum eorum transiuit ad posteros: quo ad culpam: ergo videtur quod ita debeant transire peccata proximorum parentum.
¶ Item secundum philosophum 2. de generatione. in habentibus symbolum facilior est transitus. Sed maius est symbolum filiorum cum parentibus proximis: quam cum primis: ergo videtur quod peccatum eorum facilius transeat ad filios: quam peccatum primorum parentum.
¶ Item magis potest aliquis transmittere illud quod habet a se ipso quam iliud quod habet ab alio: vnde magis potest sol tramsmittere lumen: quam aliqua alia stella: eo quod alie lumen a sole recipiunt: sed proximi parentes peccatum originale quod acceperunt abadam transmittunt ad filios: ergo multo fortius peccatum actuale: quod a seipsis habent transmittere possunt.
¶ Item per infectionem generatiue causatur in prole originale peccatum: sed ex frequenti malo vsu illius potentie magis inficitur: ergo videtur quod proximi parentes per malum vsum illius potentie generent filios magis peccatores.
Contra Ansel. de concep. virg. longe ante finem: dicit quoniam nullam dant iusti parentes ante baptismum infantibus suis iustitiam: nullam addunt iniusti suis iniustitiam.
¶ Item Glo. super illud Iere. 2. quid inuenerunt patres vestri in me iniquitatis: dicit quod peccata parentum filiis non imputantur.
Respondeo quod peccata proximorum parentum non transeunt ad posteros quo ad cul pam: quamuis enim per magnam profundationem et adhesionem proximorum parentum in peccatis: et maxime carnalibus mediante imaginatiua et generatiua: que in parte obedit imaginatiue: vt patet Gen. 30. Possint in natura paruulorum interdum causari alique habituales pronitates ad mala similia vel quibus adheserunt parentes: ipsis tamen paruulis non imputantur ad culpam: quia per illas non carent aliquo bono quod ipsi ex debito teneantur habere: quia enim iustitia que fuit in proximis parentibus eis fuit data pro persona non pro posteritate sua: et fuit in eis: immediate ratione persone non mediante natura: vnde nec illam possunt ad posteros deriuare: ideo paruuli eorum non obligantur ad proximorum parentum iustitiam: et ideo eius carentia eis non imputatur ad culpam. Non sic autem potest dici de iustitia originali: que fuit in adam: quia sibi data fuit pro se et pro tota sua posteritate: et fuit in persona mediante natura. Unde et si primi parentes non peccassent eam ad posteros dispositiue transfudissent: et ideo paruuli ab eis descendentes secundum legem naturalem propagationis ante baptismum obligantur ad eam: et ideo eius carentia imputatur eis ad culpam.
¶ Hanc sententiam breuiter perstringens Ansel. lib. de concep. virg. bene longe ante finem libri: sic ait. Si adam nequiuisset ad eos quos generaturus erat: iustitiam suam pro ducere nequaquam posset eis suam iniustitiam transmittere: quapropter: quoniam nullus post adam filiis suis: quiuit suam iustitiam seruare: nullam video rationem: cur proximorum parentum peccata filiorum animabus debeant imputari. Ex dictis patet responsio ad primum argumentum in oppositum.
¶ Ad secundum dicendum quod inter patrem et filium est symbolum quantum ad naturam magis: quam quantum ad personam: per peccatum autem primorum parentum corrupta est natura humana corruptione pertinente ad naturam: per peccatum autem proximorum parentum corruptione pertinente ad personam: et ideo corruptio facta in natura humana per peccatum primorum parentum imputatur posteris: non autem corruptio facta per peccatum proximorum parentum non obstante maiori symbolo filiorum ad parentes proximos quam remotos.
¶ Ad tertium dicendum quod illud quod aliquis habet ex se magis potest transmitte re quam illud quod habet ab alio si sit eque traducibile. Sed corruptio persone non est ita traducibilis: sicut corruptio nature: homines enim non ita sunt vnum in persona: sicut in natura: vnde dicit Porphyrius: quod plures homines participatione speciei: sunt vnus homo non vnitate secundum numerum: sed secundum speciem: peccata autem proximorum parentum corruptioes sunt pure personales: et ideo non ita sunt traducibiles: sicut corruptio facta per peccatum primorum parentum.
¶ Ad quartum dicendum quod per infectionem generatiue et si causetur infectio in carne: non tamen est illa infectio cul pa nisi presupposito debito originalis iustitie: et ideo quia filii non obligantur ante baptismum ad iustitiam proximorum parentum: ideo et si contingat interdum in natura sua causari aliquas habituales pronitates ad malum per acquisitam infectionem in generatiua proximorum parentum: non tamen eis imputantur ad culpam: vt in questione ostensum est.
Quaestio 2
Questio. II. Ecundo queritur vtrum peccata proximorum parentum transeant ad filios quantum ad penam. Et videtur quod sic. Exo. 20. dicit dominus. Ego sum dominus deus tuus fortis zelotes visitans iniquitatem patrum in filiis intertiam et quartam generationem eorum qui oderunt me.
¶ Item Gen. 19 habetur quando dominus destruxit sodomam et gomorram quod destruxit omnes habitatores vrbium: ergo puniti fuerunt ibi paruuli pro scelere suorum parentum.
¶ Item magis est coniunctus filius patri quam populus regi. Sed vt habetur. 2. Re. vltm. cap. populus fuit punitus: pro peccato Dauid. ergo multo fortius filius est puniendus: eo peccato patris.
¶ Item Aug. id est libro de libero arbitrio: bene ante medium: in lege temporali nihil est iustum atque legitimunm: quod non ex lege eterna sibi homines deuiauerunt. Sed secundum legem temporalem iuste punitur filius pro peccato patris vt patet in crimine lese maiestatis: ergo similiter iuste punitur filius pro peccato patris secundum legem eternam.
¶ Item Ansel. de concep. virg. longe ante finem: sicut sepe meritis parentum filios iustorum a peccatis deus eruit: ita filios in iustorum eorum meritis in peccatis suis aliquando derelinquit.
Contra Apostolus Galus 6. Unusquisque onus suum portabit: ergo quilibet punietur pro delicto suo non pro alieno.
¶ Item Ansel. de concep. virg. bene ante finem dicit: quod cum damnatur infans pro peccato originali non damnatur pro peccato ade: sed pro suo: ergo multo fortius: homo non damnatur pro peccato primorum parentum sed pro suo.
¶ Item pena non debetur homini nisi propter culpam. Sed vt ante ostensum est: peccata proximorum parentu non transeunt ad filios: quantum ad culpam: ergo necquantum ad penam.
Respondeo quod duplex est pena: sciet temporalis et eterna: ioquendo de pena temporali: iuste puniuntur quandoque filii pro peccato proximorum parentum. Illa enim pena primo et directe respicit corpus: quamuis animam ex consequenti: secundum autem corpus filius est aliquic patris: et ideo cum punitur filius pena temporali: quasipunitur quedam portio illius qui peccauit.
¶ Iterum quia secundum quod dicit philosophus scilicet eth. cap. 2. Melius est bonum gentis quam persone vnius: et magis prouidendum est genti: quam persone: ideo iuste punitur filius pro peccato patris: inquantum illa punitio redundat in bonum communitatis: quia ceteris paribus: parentes magis timent incurrere crimina: pro quibus non tantum ipsi: sed etiam filii puniuntur. Nec propter hoc erga filium iniuste agitur: quia si ipse illam punitionem non meruit: et eam sustinet patienter: per eam ad meliora bona promouetur: quia pro pena temporali: quam sustinet sibi interius in anima bona spiritualia conferuntur.
¶ Loquendo autem de pena eterna: sic dico quod filius numquam punitur: nisi pro suo peccato: quia illa pena directe: et primo respicit animam: que a deo est immediate tantum non a patre: quod nobis datur intelligi. Eech. 18. vbi dicit dominus. Sicut anima patris: ita anima filii mea est: anima que peccauerit ipsa morietur.
¶ Preterea si puniretur filius illa pena pro patris peccato: hoc non redundaret ad spiritualium bonorum promotionem in communitate: sed magis esset ad bonorum desperationem.
¶ Preterea talis pena filio non posset infligi pro peccato sine graui et enormi preiudicio filii: quia pro illa pena sibi nullum bonum recompensans posset conferri. Ex dictis patet solutio ad primui et tertium et quartum argumentum ad partem primam pro cedunt enim de punitione temporali.
¶ Ad secundum dicunt aliqui quod paruuli sodomorum non fuerunt puniti nisi pena temporali. Sed hoc stare non potest quia credendum est quod multiparuuli ibi mortui sunt qui nullum habuerunt remedium contra originale peccatum: pena autem debita originali peccato non tantum est temporalis: sed etiam debetur sibi pena eterna scilicet carentia visionis dei.
¶ Dicendum ergo quod illi paruuli qui tunc mortui sunt pena temporali fuerunt puniti co peccatis parentum: et pena eterna pro suo proprio originali peccato.