Articulus 2

Quaestio I. PRimo ostendo quod in diuersis vnum originale sit maius alio. Quia peccatum originale est concupiscentia inquantum est iuncta cum carentia originalis iustitie. Sed ab origine maior est habitualis concupiscentia in vno quam in alio: sicut manifestatur in etate adulta: ergo originale maius est in vno quam in alio.

¶ Item quanto effectus propinquior est sue prime cause tanto est fortior: vnde lumen fortius est prope candelam quam in remoto. Sed primi parentes fuerunt prima casa originalis peccati: ergo homines quanto propinquiores fuerunt primis parentibus tanto in eis maius fuit originale peccatum.

¶ Item quanto res est nobilior tanto ceteris paribus maius est ipsius vitium: quia dicit Aug. 12. de ciui. cap. primo. vitio ostenditur laudabilis ipsa natura. Sed sicut supra dictum est. vna anima in naturalibus nobilior est quam alia: ergo cum peccatum originale sit anime vitium videtur quod maius sit in anima vnius paruuli quam alterius.

Contra Ansel in libro de concep virus bene ante finidicit quod peccatum originale in omnibus infantibus naturaliter propagatis est equale: et quod omnes qui in illo solo moriuntur equaliter damnantur.

¶ Item Aug. 16. de ciui. 38 cap. loquens de Iacob et Esau dicit quod quantum attinet ad originale peccatum ambo pares erant: et tamen si in aliquibus esset inequale: maxime videtur quod fuisset inequaele in eis cum vnus eorum esset reprobatus et alter electus.

Respondeo quo peccatum originale non est marin vno quam in alio: non enim fiti maius in vno quam in alio: per peccata proximorum parentum: sicut enim declaratum est in prima questione huius dist. Peccata proximorum parentum non transeunt ad posteros quantum ad culpam: quod non esset verum si augerent originalem culpam in tis. Nec etiam sit maius in vno quam in alio propter peccatu primorum parentum: quia omnes contrahentes originale peccatum equaliter et simili modo fuerunt in parentibus primis: et ideo equaliter fuerunt in ipso obligati ad originalem iustitiam per peccatum eorum equaliter natura ipsorum corrupta est in sua seminali ratione: et ideo loquendo de illa corruptione equaliter sunt corrupti a sua origine: et equaliter originali iustitia nudati. Cum ergo sint ad illam equa liter obligati sequitur quod in omnibus est equale originale peccatm.

Ad primum in oppositum dicendum quod augmentum concupiscentie in paruulo: quia proue nit ratione complexionis vel vitiositatis proximorum parentum non primorum: ideo non imputatur eis in maius peccatum: quia per hoc non carent aliquo bono quod ipsi habere ex debitoteneantur: sicut in prima questione huius dist. ostensum est.

¶ Ad secundum dicendum quod maior argumenti intelligenda est de effectu positiuo et continuato cum sua origine: sicut est diffusidluminis a candela: non de effectu priuatio vbi priuatio nihil relinquit de opposito habitu: quia talis priuatio non recipit magis et minus: nec de effectu qui non continuatur cum sua origine. Unde si multe candele accendam tur ab vna: ita quod vna mediante alia: ita potest esse lux fortis in vltimo accensa: sicut in prima. Nunc autem ita est quod peccatum originale formainiter priuatio est originalis iustitie nihil relinquens de illa: et ideo non recipit magis et minus. Unde Anselmus de concep. virg. non multum longe ante finem: loquens de iniustitia que est originale peccatum dicit vbi nulla est iustitia nulla potest auferri iustitia: vnde autem nulla potest absentari iustitia: addi nulla potest iniustitia: non est etiam peccatum originale continuatum cum sua prima origine: transfunditur enim per generationem: per quam eandem vim habet transfundendi generans secundum: sicut generans primun.

¶ Ad tertium dicendum quod maior argumenti intelligenda est de vitio actualis peccati non originalis: quia ad habendum originalem iustitiam non plus obligatur anima nobilior quam minus nobilis: sed quanto habet nobiliorem animam tanto ceteris paribus fortius obligatur ad bene operandum.

Quaestio II. SEcundo queritur vtrum in paruulo sit vnum originale tantum vel multa. Et ostendo quod multa. Dicit psalmum. In iniquitatibus meis conceptus sum: et in peccatis concepit me mater mea. Sed ibi loquitur de peccato originali: ergo videtur quod in vno paruulo plura sint peccata originalia.

¶ Item diuersarum potentiarum diuerse sunt corruptiones. Sed in quolibet paruulo sunt diuerse potentie quae ab eius origine corrupte sunt: ergo in quolibet peruulo sunt plures originales corruptiones: sed quilibet originalis corruptio est originale peccatum: ergo in paruulo sunt plurapeccata originalia.

¶ Item priuationes numerantur secundum priuationes habituum quorum sunt priuationes. Sed origiginalis iustitia comprehendebat plures habitus: quelibet enim potentia erat habituata et diuersarum diuersi sunt habitus: ergo cum peccatum originale sit priuatio originalis iustitie: videtur quod in paruulo tot sunt peccata originalia quot erant habitus in originali iustitia.

¶ Item in paruulo ab origine multiplex est habitualis concupiscentia. Cum ergo quelibet concupiscentia coniuncta carentie originalis iustitie cum debito habendi eam: sit originale peccatum. videtur quod in quolibet paruulo sunt plura peccata originalia.

Contra. Magister in presenti distin. dicit quod vno et non pluribus peccatis paruuli obligati sunt

¶ Item peccatum originale contrahitur ex vnione anime ad carnem: sed vna est anima que vnitur: vna caro cui vnitur: et vnio vna: ergo peccatum originale in vno est tantum vnum.

¶ Item Anselmus de concep. virg. longe post principium vult quod iustitia non est nisi in voluntate: ergo originalis iustitia erat in sola voluntate. Cum ergo irrationabile sit ponere quod in voluntate essent plures originales iustitie: originalis iustitia non erat nisi vna in vno. Sed peccatum originale est priuatio originalis iustitie: ergo in vno non est nisi vnum.

Respondeo quod siue in vno siue in pluribus non est nisi vnum peccatum originale secundum speciem et in vno paruulo non est nisi vnum secundum numerum. Cuius rationem diuersi diuersimode assignant.

¶ Dicunt enim quidam quod quia fuit vna iustitia originalis secundum speciem cuius priuatio est originale peccatum: vna etiam fuit inobedientia: ratione cuius totum genus humanum est corruptum: ideo peccatum originale in pluribus paruulis secundum speciem est vnum. Quia etiam in vno paruulo vna est tantum anima que per originale peccatum inficitur: et vnius hominis non est nisi vna generatio per quam originale peccatum transfunditur: ideo in vno paruulo non est nisi vnum originale peccatum secundum numerum: peccatum enim non numeratur: nisi aut ratione subiecti in quo est: sicut dicimus quod in pluribus hominibus sunt plura peccata fornicationis in numero: aut ratione actus: per quam culpabilis efficitur: sicut dicimus quod ille qui pluries luxuriatus est: plura habet peccata luxurie.

¶ Sed haec opinio non sus ficienter declarat que supponit: non enim ostendit quomodo iu stitia originalis fuerit vnus habitus siue in specie siue in numero.

¶ Preterea non satis declarat vnitatem subiecti primi originalis peccati cum plures potentie sint et inter se distincte que peccato originali infecte sunt.

¶ Alii dicunt quod quia peccatum originale inficit diuersas potentias anime secundum quod sunt partes vnius totius: sicut et iustitia originalis continebat omnes anime partes in vnum: ideo invno non est nisi vnum originale peccatum secundum numerum: sicut videmus quod quia membra corporis inficiuntur a febre: inquantum vnius corporis partes sunt: ideo vna febris in numero in corpore: et in omnibus membris.

¶ In modo autem assignandi vnitatem eius secundum speciem in diuersis paruulis satis conueniunt cum opinione predicta.

¶ Sed hoc opinioadhuc non plane satistacit intellectui. Febrem enim facit distemperantia in humoribus: qui similes sunt in diuersis membris: non enim sanguis pedis alterius nature est a sanguine: qui est in manu: caro etiam que affligitur in pede non est alterius speciei quam caro que affligitur in manu: membris enim non est assignanda alia species nisi species totius. Ponentes autem predictam opin onem potentias anime dicunt esse accidentia et ex consequenti eas differre spem. Cum ergo omnes inficium tur originali plura sunt differentia speciem que per originale inficiuntur: et ita exemplum quod ponunt de sebre parum valere videtur.

¶ Alii dicunt quod iustitia originalis erat quaedam rectitudo hominis integrata ex diuersis habitibus secundum speciem existentibus in diuersis potentiis: quorum nullus rationem habebat virtutis nisi per comparationem sui ad illum habitum qui erat in voluntate. Sic dicunt quod peccatum originale est quedam nuditas debite iustitie in anima integrata ex pluribus priuationibus plurium habituum: quarum tamen nulla habet rationem culpe nisi in comparatione ad illam quae est in voluntate: sicut dicimus modo suo quod actuales deordinationes in potentiis anime rationem culpe non habent nisi in comparatione ad illam que est in voluntate: inquantum scilicet voluntas earum est casa omittendo vel committendo.

¶ Alii autem tenentes quod potentie non addunt super essentiam anime nisi aptitudinales respectus ad actus et obiecta: facilius assignant vnitatem originalis peccati dicentes quod in anima erat quidam habitus primo ordine nature perficiens animam secundum se: et ex consequenti in comparatione ad actus cuius priuatio formaliter est originale peccatum: quamprimo remanet anima imperfecta in se quo ad bene esse: et ex consequenti per ipsam carnem corruptam habitualiter deordinata per comparationem ad actus: accipiendo habitum modo superius dicto.

Ad primum in oppositum dicendum quod ibi ponitur plurale pro singulari: secundum quem modum aliquando scriptura loquitur. Unde Matth. 2. defun¬ cti sunt enim qui querebant animam pueri: quod pro mortesolius herodis dictum est.

¶ Uel potest dici quod peccatum originale vocat iniquitates: quia in ipso virtualiter coexistunt peccata actualia: sicut in quodam principio: per ipsum enim est pronitas ad actualia: Unde Glo id est ita conceptus sum quod et macula originalis peccati teneor et ad actualia pronus existo.

¶ Ad secundum dicendum quod diuerse corruptiones diuersarum potentiarum non sunt plura peccata originalia: quia sunt in eis inquantum sunt partes potentiales vnius anime

¶ Uel potest dici quod quia non habent rationem culpe nisi propter illam que est in voluntate: ideo non sunt formaliter: nisi vnum originale peccatum. Sicut malus voluntatis actus interior: et inordinatus membri actus exterior: quamuis sint duo actus: non tamen sunt nisi vnum peccatum formaliter quando ab interiori actu voluntatis causatus est actus exterior.

¶ Ad tertium simili modo potest dici.

¶ Ad quar tum dicendum quod illa multiplex concupiscentia non facit plures culpas formaliter: quia nullam habet rationem culpe nisi per comparationem ad illam que est in voluntate. Sed cum in paruulo sit habitualis pronitas in voluntate ad innordina tos actus diuersos secundum speciem: predicta solutio non videtur sufficere.

¶ Dicendum ergo quod quia ista multiplex concupiscentia est per remotionem retinaculi prohibentis: quod erat originalis iustitia: ideo non est nisi vnum peccatum formaliter accipiendo peccatum pro culpa.