Articulus 2

Quaestio I. Rimo ostendo quod non fuit congruum aliquod diuinum suppositum incaruari: quia non fuit congruum summam maiestatem contemptibilem reddi: sed per assumptionem nature humane reddita est ipsa maiestas contemptibilis. Unde et iudei in humanitate contemnebant maiestatem. Unde habetur Matth. 12 quod dicebant ipsum in beelieebub principe demoniorum eiicere demonia. ergo non fuit congruum aliquod diuinum suppositum incarnari.

¶ Item sicut nimis eleuare se superbia est: ita nimis deiicere se pusillanimitatis est vitium. Sed per incarnationem filius dei in tantum sese humiliauit quod illa humiliatio fuit exinanitio. Unde ad philip. 2. dicitur. Quod semet ipsum exinaniuit formam serui accipiens. ergo videtur quod congruum non fuerit aliquod diuinum suppositum incarnari.

¶ Item non fuit congruum aliquid fieri quod posset prebere occasione erroris. Sed incarnatio dei multis fuit occa sio errandi. Multi enim circa eam errauerunt: ergo non fuit congruum deum incarn ari.

Contra quanto persona est maior tanto sibi magis congruit humilitas: secundum illud Eccls. 3. Quanto maior es humilia te in omnibus: ergo cum persona quailibet diuina sit maxima: et in assumptione carnis fuerit maxima humilitas: aliquam personam diuinam fuit congruum incarnari.

¶ Item quanto dominus potentior est tanto magis sibi congruit facere gratiam. Sed sicut dicit Aug. 13 libro de tri. c. 19. In rebus per tempus ortis illa summa gratia quae homo in vnitate persone coniunctus est deo: ergo maxime fuit congruum aliquod diuinum suppositum incarnari.

Respondeo quod congruum fuit aliquod diuinum suppositum incarnari: et hoc propter manifestationem sue potentie et mienie et iustitie: et propter excellentiorem perfectionem sue creature: in exaltatione enim nature humane: ad hoc vt substantificaretur in supposito increato: manifestatio fuit magne potentie in exaltate. In hoc etiam quod per incarnationem roborata est spes nostra: vt cum deo possimus coniungi per claranvisionem et perfectam fruitionem: fuit ipsa incarnatio magne mienie manifestatio. Unde Aug. 13 lib. de trinitate. c. 9. dicit. Quod si natura dei filius propter filios hominum misericordia factus est hominis filius: quanto credibilibus est natura filios hominium gratia fieri dei filios. Inhoc etiam quod per incarnationem venit ad liberandum nos praepofuit iustitiam potentie: secundum Aug. 13 de triniate. c. 14. Fuit ipsa incarnatio manifestatio diuine iustitie.

¶ Creatura est humana plenius perfici non potuit: quam quod vniretur suo printia in vnitate persone: et sic patet quod opus incarnationis fuit congruum et ex parte diuini suppositi: et ex parte nature assumpte.

Ad primum in oppositum cum dicitur: quod per assumptionem nae humane reddita est maiestas contemptibilis etc. dico quod non est verum: quantum ad homines ratione vtentes: immo ex hoc magis assurgunt ad laudem: et reuerentiam summe masestatis. Sed quantum ad homines in quorum persona dicitur Sapnti. 2. Excecauit illos malitia eorum: reddita est contentibilis: non quod ipsa incarnatio sit eis causa contemnendi: sed eorum ignorantia: vel malitia: sicut aliquando homines mali ex bono facto scandalizantur per ignorantiam: vel malitiam et benefacientem contemnunt.

¶ Ad 2m dicendum: quod diuina maiestas per se non potest extolli: nec deiici: quantum est ex parte sua: sed ratione nature assumpte: illa autem humiliatio. quamuis fuerit maxima: tamen non exiuit medium: quod obseruandum est in virtute: quia secundum philosophum. 2. ethi. c. 5. et. 6. Non est medium rei per equae distantiam ab extremis: sed per comparationem ad rectum dictamen rationis: vnde et de magnanimitate dicit philosophus. 4. ethi. c. 7. Quod magnanimus magnitudine extrema est: eo autem quod vt opetet medius: dictabat autem diuinus intelltiltus esse conueniens diuinum suppositum incarnari: et secundum naturam humanam assumptam maxime humiliari.

¶ Ad 3m dicendum: quod incarnatio filii dei quantum est ex parte sua: nec fuit causa: nec occasio actiua errandi: quamuis aliqui inteltitum habentes tenebris in volutum inde assumpserit occasionem passiuam errandi: in quorum persona potest exponi illud Ioan. 1. Tenebre eam non comprehenderunt et illud: Et mundus eum non cognouit. Non opertet autem quod inconueniens sit fieri quodcumque bonum: de quo mali per malitiam vel ignorantiam faciunt sibi occasionem passiuam scandali.

Quaestio II. Ecundo queritur vtrum congruum fuerit in carnari vnum diuinum suppositum tantum. Et videtur quod non: quia in incarnatione congruum fuit manifestari diuinam potentiam: sed magis fuisset manifestata per incarnationem omnium diuinorum suppositorum quam vnius tantum.

¶ Item excellentius fuisset perfecta natura humana vnita tribus suppositis quam vni tantum. ergo cum vna ratio incarnationis fuerit excellentior perfectio nature humane: vt in praecedenti quaestione habitum est: videtur quod magis congruum fuisset incarnari omnia diuina supposita quam vnum tantum.

Contra nullum impossibile est congruum: sed Ansel. libro de incarnatione verbi vltra medium. Quelibet persona incarnata alias incarnari est impossibile. ergo non fuit congruunplura diuina supposita incarnari.

Respondeo quod congruum fuit vnum tantum diuinum suppositum incarnari: quia cum in tribus suppositis sit tantum vna potentia: et tantum vna mienia et vna equitas: equae bene manifestate sunt per incarnationem vnius tantum: sicut per incarnationem plurium: et quando aliquid bene equa potest fieri per pauciora: sicut per plura: magis congruum est fieri per pauciora: quam per plura.

Ad primum in oppositum patet soltio per iam dictea.

¶ Ad 2m dicendum: quod maior est falsa: quia tantum est de perfectione in vno supposito quantu in tribus: ad quod est ostendendum magis congruum fuit dari humane nature suam maximam perfectionem per incarnationem vnius persone diuine tantum quam plurium.

¶ Et quia argumentum ad partem aliam minus videtur concludere: quia vt superius dicntum est: possibile fuit: et est omnes divinas personas incarnari: ideo dicendum quod illa auctoritas exponenda est de negatione poslbilitatis dictam a pomo ordinata secundum ordinem: quem deus ipse disposuerat ab eterno. Quaestio II. TErtio queritur vtrum magis fuerit congruum incarnari filium quam patrem: vel spiritum sanctum. Et videtur quod non: quia incarnatio divine persone fuit ad hoc ordinata: vt reciperemus filiorum adoptionem: vt habetur Galis 4. cum ad illum pertineat adoptare: qui potest generare: et sola persona patris potest generare in diuinis: videtur quod maxime congruum fuisset personam patris incarnari.

¶ Item secundum sententiam apost. ad Ro 8. per spiritum saencntum funt filii dei adoptiui. Unde apost. vocat eum spirintum adoptionis filio rum. ergo videtur quod maxime fuisset congruum: ipsum per incarnationem filium fieri.

Contra Aug. 3 de li. ar. c. 12. Quicquid tibi vera ratione melius occurrerit scias fecisse deum tamquam bonorum omnium conditorem: sed filium incarnauit non patrem: nec spiritum secntum. ergo rarionabilius fuit filium incarnari.

Respondeo quod magis fuit congruum incarnari dei nlium quam patrem vel spiritum saencntum: quia in trinitate fuit magis congruum filium qui ab eterno erat filius patris fieri ex tempore matris filium et cum ipse sit verbum dei: que se et omnia alia dicit ipsum esse pro humano genere aduocatum et cum sit secundum rationem intelligendi media in trinitate persona ipsum esse mediatorem dei et hominum quam aliquam aliam personam: esse autem filium matris ex tempore: et aduocatum apud patrem pro humano genere et esse mediatorem dei et hominum: diuine persone conuenit ratione nature assumpte: et ideo maxime fuit congruunfilium incarnari.

¶ Preterea sicut increatione per quandam appropriationem relucet dei pos: et in retributione dei menia et iustitia: ita in humani generis restauratione maxime relucet dei sapientia: in hoc quod sicut diabolus per mulierem virum et lignum genus humanum in seruitute deiecerat: ita deus per mulierem scilicet per mariam virginem et virum scilicet christum: et crucis lignum genus humanum reduxit ad libertatem. Cum ergo sapientia approprietur filio: et restauratio humani generis facta sit per diuine persone incarnationem: magis congruui fuit filium incarnari quam aliquam aliam personam.

¶ Preterea secundum apostolidum ad Ro. 5. Sicut per in obedientiam vnius hominis peccatores constituti sunt multi: ita et pe vnius obedientiam iusti constituentur multi Sed magis erat corgruum filium obedire patri quam aliquam aliam personam alii. Cum ergo non consideretur obedientia in vna persona respectu alterius nisi secundum naturam assumptam eo quod secundum naturam diuinam omnes sunt equales magis congruum fuit filium incarnari quam aliquam aliam personam.

Ad primum dicendum: quod quamuis patri tanquam principio non principato conueniat adopta re: congruum tamen fuit illam adoptionem fieri per filium naturalem: sicut per mediatorem eo quod sibi naturaliter debetur hereditas: secundum illud ad Galis 4. Si filius et heres: et secundum illud ad Ro 8. Si sumus filiet heredes: heredes quidem dei: coheredes autem christi.

¶ Ad secundum dicendum: quod quamuis per gratiam spiritus sancti fiant filii adoptiui. Ex hoc tamen non sequitur quod magis congruum fuerit incarnarispiritum sanctum quam filium: sed quod appropriate dicatur actor incarnationis per quam facta est adoptio filiorum. Quare autem appropriate dicatur actor incarnationis: secundum illud symboli. Quiconceptus est de spiritum secumo: inferius declarabitur.

Quaestio IIII. Uarto queritur vtrum congruum fuisset dei filium incarnari: si natura humana permasisset in statu innocentie. Et videtur quod sic Aug. I. li. de trini. c. 12 dicit de christo quod secundum formam serui est caput corporis ecclesie. Sed si natura humana remansisset in statu inocentie congruum tamen faisset ecclesiam habere caput. ergo congruufuisset dei filium incarnari.

¶ Item incarnatio filii dei est de perfectione vniuersi: sed si homo non peccasset: nihil defuisset vniuerso de sua perfectione: quia cum malum non sit necessarium acperfectionem boni peccata non sunt necessaria ad perfectionem vniuersi. ergo si homo non peccasset: nihilominus filium dei incarnari congruum fuisset.

Contra Dam. li. 3. c. 12. Dicit quod humanatio dei verbipropter hoc facta est vt ea quae peccauit et cecidit et corrupta est nur vincat eum qui decibit: et tyrannum ita decorruptione liberetur.

¶ Item glo. super illud primo ad thi. 1. Christus Iesus venit in hunc mundum peccatores saluos facere: dicit quod nulla causa veniendi fuit christo domino: nisi peccatores saluos facere.

Ad istam questionem dicunt quidam quod sihomo permansisset in statu innocentie: filius tamen dei fuisset incarnatus propter vniuersi perfectionem: qui requirebat: vt creatura quae aliquid habet commune cum qualibet parte vniuersi scilicet humana creatura que habet aliquo modo esse commune cum lapidibus viuere cum arboribus sentire cum animalibus: intelligere cum angelis perfecte vniretur suo priniua: et vt in deo per se bea tificaretur homo totus: quantum ad intellectualem et corporalem visionem: non tamen assumpsisset filius dei carnem passibilem: quia non fuisset opus sacrificatione.

¶ Alii dicunt quod incarnatio filii dei tante fuit dignationis quod nunquam fuisset incarnatus: nisi genus humanum lapsum faisset: cuius lapsum oportebat per illum qui esset deus et homo reperari: secundum Anselunus 2. libro Cur deus homo non maltum longe postionum. Huic etiam videtur concordare Aug. in libro de verbis apostoli. sermone. 73. dicens. Quod si homo non perisset filius hominis non venisset. Sed suum venire fuit incarnari: et etiam ea quae allegata sunt ad partem secundam. Qui vulte tenere opionem primam potest dicem quod allegata ad oppositum procedunt de incarnatione secundum quod accipitur pro assumptione humane nature passibilis. Qui vult tenere opionem secundam que magis videtur concorumauctoriatibus sanctorum potest dicere ad principium in oppositum quod filius dei secundum formam serui: non ita principaliter est caput ecclesie: sicut secundum formam dei: quia quamuis secundum formam serui sit conformis corpori suo quod est ecclesia: quantum ad vniuoca tionem nature: tamen secundum formam dei influit ecclesie sensum recte cognitionis: et motum recte affectionis principaliter et effecti¬ ue. secundum autem formam serui influit meritorie.

¶ Si ergo homonon peccasset: nec deus incarnatus fuisset: nec remansisset corpus ecclesie acephalum: quantum ad illud quod principalius consideratur in capite.

¶ Ad secundum cum dicitur: quod incarnatio filii dei est de perfectione vniuersi etc. Dico quod si homo non peccasset nihi lominus vniuersum perfectum fuisset: absque hoc quod deus fuisset incarnatus. Ad perfectionem enim vniuersi non requereretur vnio rationalis creature cum suo printiao per assumptionem in vnitate persone: sed suffecisset illa que est per claram visionem perfectaque fruitionem: post lapsum tamen generis humani ad perfectionem vniuer si requirebatur dei incarnatio: quia secundum ordinem quem deus instituerat: sine dei incarnatione non erat futura generis humani reparatio.

¶ Ad secundam autem rationem adductam pro prima opinione in corpore quaestionis dicendum: quod illa beatificatio quae est in corporali visione humanitatis: accidentalis est beatitudini. Unde si numquam homo peccasset: et deus incarnatus non fuisset: nihilominus fuisset homo beatus beatitudine essentiali: nec remansisset corpus non beatificatum: quia explenitudine beatitudinis ipsius anime redundasset: sicut et post resurrectionem redundabit in ipsum corpus beatitudo ipsi corpori conueniens. Unde Aug. in eplura ad Dioscorum. non multum ante medium. Tausa potentem fecit deus animam: vt ex eius plenissima betitudine quae in fine temporum sanctis promit titur redundet in inferiorem naturam quae est corpus: non beatitudo que fruentis et intelligentis est propria: sed plenitudo sanitatis et incorruptionis vigor.

QuestioI QUinto queritur vtrum magis fuerit congruundeifium ica nari ilo tempor qufuit incarnatus quam ante. Et videtur quod non. Gen. 2. Compleait deus die septimo opus suum quod fecerat: sed opious dei non fut completum vsque ad incarnationem filii sui. ergo videtur quod in princtia temporum debuit incarnari.

¶ Item Ioan. 3. Sic deus dilexit mundum: vt filium suum vnigenitum daret: sed perfecte diligentem congruit non tantum modo magna dare: sed etiam cito dare. ergo videtur quod statim post lapsum generis humani congruum fuisset dei filium incarnari.

¶ Item secundum Apost 1. ad Thimo. 1. Deus vult omnes homines saluos fieri. Sed si filius dei citius fuisset incarnatus per eius incarnationem pluries fuissent saluati. ergo videtur quod congruum fuisset ipsum citius incarnari. C res que de facili habetur et cito: minus praetiosa reputatur: cui concordat glo. super illud id est regun3. c. Sermo dei erat praetiosus. Dicens id est rarus: sed beneficium incarnationis debet charissimum reputari: ergo filium dei ante tempus quo incarnatus est: non fuit congruum incarnari.

¶ Item operator sapiens non tantum facit opus suum modo congruo: sed etiam tempore congruo. Sed deus est operator sapientissimus: ergo opus in carnationis fecit tempore congruentissimo. quod magis fuit congruum dei filium incarRespondec narlitio tempre quo fuit incarnatus quae ante. Incarnatio enim fuit medicima spiritualis contra morbum peccati: non sic autem operatur spiritualis medicina: sicut corporalis: quia corporalis operatur naturaliter: spiritualis autem requirit suscipientis deuotionem delege communi: si suscipiens adultus est. Ad hanc autem deuotionem praeexigabatur morbi cognitio: quae apparebat inferrre: quasi totium mundi damnationem. Et cognitio remedii quod insinuabatur in lege et prophetarum prinunciatione: et post hoc fuit congruum medicinamexhiberi in temporis plenitudine: tamen tempore legis nature: et legis scripte fuerunt aliqua remedia imperfecta tamen: et ad perfectum remedium id est dei filium incarnationem praeparatiua: et illius praefiguratiua: que remedia in quarto plenius exponentur. in oppositum dicendum: quod illa auctoritas Ad primu intelugenda est de completione operis creationis et distinctionis et ornatus vniuersi: filii autem dei incarnatio pertinebat ad opus restaurationis.

¶ Ad 2m dicendum: quod ad perfecte diligentem pertinet cito dare quando pensatis omnibus melius est cito dare quam expectare: aliter non. Quantuncumque enim medicus diligit egrotu: non festinat sibi dare medicinam ante praeparationem: sic deus perfectum remedium incarnationis noluit exhiberi: nist post remedia imperfecta praeparatiua ad perfecte medicine praece¬ ptionem.

¶ Ad tertium dicendum: quod deus ab eterno praeuidit numerum saluandorum: qui nec augebitur: nec minuetur. Unde tot erunt saluati: quot saluati fuissent: si dei filius citius incarnatus fuisset: sed forte alique persone damnate sunt: que saluate fuissent: in quibus placuit vniuersitatis conditori ostendere seueritatem iustitie: et aliqua persone saluate sunt: quae fuissent damnate: in quibus placuit vniuersitatis conditori manifestare benignitatem misericordie.