Table of Contents
Commentarius in Libros Sententiarum
Liber 1
Prologus
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Pars 1
Pars 2
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Liber 2
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Liber 3
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Liber 4
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Distinctio 49
Distinctio 50
Articulus 2
Quaestio 1
Quaestio PRimo ostendo quod anima separata sit perscna. Dicit enim Boe. in libro de duabus naturis: et vna persona christi ca. 2. quod persona est nature rationalis indiuidua substantia: sed anima separata est nature rationalis indiuidua substantia: ergo est persona.
¶ Item Auic. 6 naturalium lib. 5. ca. 7. dicit quod anima verissime est ego: aut ipsa est ego regens hoc corpus: ipsa ergo anima est homo: sed homo est per¬ sona: ergo et anima.
Contra nulla pars persone est persona: sed anima separata: et si non fit actu pars persone: est tamen apta nata esse pars persone: ergo anima separata non est persona.
¶ Item persona dicit aliquid habens esse completum in se: sed anima separata non habet esse completum in se. Aliter enim non haberet naturalem inclinationem ad corpus: ergo anima separata non est persona.
Respondeo quod anima separata non est persona: nec etiam coniuncta: quia persona creata est rationalis vel intellectualis nature indiuidua substantia inse: et per se complete existens: vel habens completum sue existentie modum. Anima autem separata non habet in se suum completum existentie modum: quia et si non sit actu pars hominis tamen apta nata est esse pars: ex qua corpore vnum per essentiam constituitur: quod verum non esset si ipsa in se et per se habe ret suum completum existentie modum. Ex duobus enim completeexistebus in actu vel altero eorum per se habente suum completum existentie modum: non potest vnum per existentiam constitui: vt in 2o lib. est ostensum. Anima etiam coniuncta non est persona: pars enim persone persona non est: homo autem in se existens persona est: cuius pars est ipsa anima.
Ad primum in oppositum dicendum quod quamuis anima seprata sit substantia extendendo nomen substante ad formam secundum philosophum. 7. meta. diuidentem substantiam in materiam: formam et compositum: tamen non est substantia in se et per se habens suum completum existentie modum: quod requiritur ad rationem persone: quamuis separata existit naturaliter quod aliis formis naturam corporalem informantibus conuenire non potest
¶ Ad secundum dicendum: quod ibi videtur Auic. sentire. Quod ex anima et corpore non constituatur vnum per essentiam: sed quod ipsa anima sit homo: et corpus eius insttrum. Cui opinioni videtur Hugs. appropinquare. 2 lib. de sacr. parte. 1 ca. antepenul. Ubi est expesse dicit. Aimam separatam esse personam: sed nec opi. Auic. nec Hug. consentiendum est in hac parte
Quaestio 2
Questio I SEcundo queritur vtrum persona hominis a filio dei fuerit assumpta. Et videtur quod sic. Si filius dei dimitteret naturam assumptam absque hoc quod aliquid sibi daretur de nouo subsisteret in se: et esset persona quod non esset verum: vt videtur nisi ipsa vnita verbo in se haberet omnia: qui requiruntur ad rationem persone.
¶ Item indiuiduum nature humane assumptum a verbo: ita habet omnia essentialia nature humane: sicut aliud indiuiduum humane nature: ergo sicut aliud indiuiduum humane nature peripsa printia essentialia nature humane est persona: ita videtur quod indiuiduum humane nature assumptum a verbo sit persona.
¶ Item si humana natura a verbo assumpta praeextitisset ante assumptionem fuisset persona: sed nihilominus eam filius dei assumere potuisset absque aliquo inconuenienti: ergo saltem videtur quod nullum inconueniens est dicere quod filius dei assumpserit hominis personam.
¶ Item persona est aliquid existens in se: sed natura humana a verbo assumpta numquam fuit existens in se: quia simul fuit facta et a verbo assumpta: ergo numquam fuit persona.
Respondeo quod filiu dei assumpsisse personam hominis dupliciter potest intelligi scilicet autem ita quod assumpserit personam praexistentem hominis: quae in assumptione non desuit esse persona: autem ita quod assumpserit personam hominis praeexistentem: quae in assumptione desiit esse persona. Primomodo filium dei assumpsisse personam hominis falsum est: et impossibile. Quod autem falsum sit patet: quia humana natura in christo non est persona: aliter enim essent in ipso due persone quod falsum est: et erroneum In ipso enim eadem est persona: que est persona dei et persona hominis. Alite enim quae dicuntur de filio dei non dicerentur de filio hominis: et econlusio: et ex consequenti sequeretur quod beta virgo non concepisset personam filii dei: sed tantum personam hominis. Quod autem fuerit impossibile patet: quia impossibile est naturam humanam esse personam: et non existere in seipsa simul: sed tantum in alio supposito. Unde si natura humana christi esset persona vel existens in persona creata: persona filii dei non esset suppositum illius: impossibile est enim eandem naturam creatam totam simul esse immediate in pluribus suppositis: eo modo quo natura est in supposito: maxime ita quod vnum illorum suppositorum sit increatum: aliud creatum.
¶ Secundo autem modo filium dei assumpsisse personam hominis falsum est: sed non fuit impossibile. Quod autem sit falsum quidam probare nituntur dicendo quod non fuisset assumptio: sed consumptio. Sed hec ratio non valet: quia vnum hominem actu preexistentem filius dei potuisset asfumpsisse salua integritate nature illius: quamuis in assumptione illa natura desiisset esse in persona creata: vnde non fuisset aliqua illius nature consumptio: sed sublimatio.
¶ Dicendum ergo quod ratio quare humana natura iesu christi numquam fuit persona: est quia numquam fuit existens in seipsa: falsu ergo quod filius dei assumpsit hominis personam que in assunptione desunt esse persona. Quod autem non fuerit impossibi le: iam ostensum est. Quomodo autem natura humana praeexistens in supposito creato potuisset desinere esse in supposito creato: et incipere esse in supposito increato salua integritate sua patere potest per ea que dicta sunt superius dis. prima. in solutione questionis prime.
Ad primum in oppositum dicendum: quod si filius dei dimiteret humanam naturam nisi adesset influentia dei ad conseruandum eam: vt subsisteret in se: non esset persona: neque aliud: quia totaliter desineret esse: sed illa influentia assistente persona esset: absque hoc quod aliud sibi daretur: quia per se existeret in se habens completum sue existentie modum: nunc autem non adest influentia dei ad hoc vt existat in se: sed ad hoc vt existat in digniori se: idest in verbo: et ideo duplici de causa non est persona: quia persona et per se existit: nec vnita est digniori se.
¶ Ad secundum dicendum: quod non est simile de indiuiduo nature humane assumpte a verbo: et de alio indiuiduo nature humane: quia primo indiuiduo non adest influentia diuina ad existendum in se: sed in verbo: aliis autem indiuiduis adest ad existendum in seipsis.
¶ Ad 3m dicendum: quod si natura humana assumpta a verbo praeextitisset: verum esset quod fuisset persona: et tamen filius dei eam assumere potuisset: sed tunc abstulisset ei: vel exclusisset ab ea ratione create personalitatis subtrahendo ab ea primam influentiam necessariam ad hoc vt existeret in seipsa: et faciendo vt existe ret increata persona: quia tamen illa natura humana quam filius dei assumpsit simul fiet facta et assumpta: ideo numquam fuit persona.