Articulus 3

Quaestio I. PRimo ostendo quod ex anima et corpore christi non sit constitutum aliquod vnum per essentiam: quia vt iam dictum est: partes constituentes aliquod vnum per essentiam: non habent proprias actuales subsistentias. Sed corpus et anima habent proprias actuales subsistentias in quibus subsistunt cum separantur: quia non apparet: quomodo per separationem aliquam actualis subsistentia de nouo anime acquiratur: ergo et ex anima et corpore christi aliquod vnum per essentiam non constituitur.

¶ Item si ex vnione anime cum corpore christi esset constituta aliqua natura anima et corpus non dicerentur nam hominis. Nec enim falsa est: partes sunt natura totius: quamuis natura totius causetur ex eis. Sed magister superius. dis. 2. animam et carnem dixit esse naturam hominis in christo: dicens filium dei assumpsisse naturam hominis id est animam et carnem: ergo ex vnione anime christi cum corpore non est constitutum aliquod vnum per essentiam.

¶ Item hug. 2. libro de sacramentis parte I c. antepenultimo loquens contra illos qui dicebant hominem desinere: cum anima separatur a corpore: et tamen ipsam animam remanere ait. quid stultius est quam dicere: quod tunc homo esse desinat: quando vere esse incipit: et postea pluribus interpositis: loquens contra illos quae negant hominem esse animam: ait: non ne tu dicis: quia homo est corpus: et dicere times: homo est anima. Ex his duobus patet ipsum velle animam esse hominem. ergo ex vnione anime cum corpore non constituitur natura humana. ergo multo fortius: nec aliquod aliud vnum per essentiam.

Contra vt ostensum est libro secundo. dist. 17. Anima intellectiua est humani corporis forma specifica: sed ex forma et materia constituitur vnum per essentiam: ergo ex anima et corpore constituitur vna natura per essentiam. Cum ergo homo dicatur vniuoce de christo: et aliis hominibus: sequitur quod ex anima et corpore christi constituatur vna natura humana per essentiam.

Respondeo quod ex anima et corpore christi constitutum est aliquod vnum per essentiam non vnum suppositum: sed vna humana natura quod patet: filius enim dei assumpsit veram carnem humanam et veram naturam humanam et vere suit mortuus secundum naturam humanam. Sed caro separata ab anima deficit a perfectione vere carnis humane inquantum talis caro est: quia vt ostensum est libi secundo distin. 27. Quamuis in homine cum ipsa anima intellectiua sit aliqua alia forma substantialis incompleta: per quam in corpore est incomposita substantialitas et substantialis corporeitas: et carneltas: tamen per ipsam animam intellectiuam est in homine: non tamen completum esse hominis: inquantum homo est. Sed etiam completio substantie inquantum substantia est et corporis: inquantum corpus est et carnis inquantum caro est. Cum ergo filius dei completam carnem assumpsit: sequitur quod assumpsit carnem informatam annima intellectiua: et ex consequenti vnam naturam ex eis. per essentiam constitutam.

¶ Preterea cum vere assumpsit naturam humanam: et natura humana sit aliquod vnum per essentiam quod non constituitur nisi ex anima et corpore simul iunctis: sequitur quod assumpsit aliquod vnum per essentiam constitutum ex eis.

¶ Preterea cum mors hominis non sit nisi per separationem anime a corpore: nec vita corporis nisi per hoc quod informatur anima: sequitur quod sifilius dei non assumpsisset corpus et animam simul vnita secundum quod forma vnitur materie quod non assumpsisset corpus viuum: et ex consequenti quod nuquam fuisset mortuus: quia mors est vite corruptio. Unde non moritur nisi quod prius vixit.

Ad primum in oppositum dicendum: quod anima separata non vnita verbo habet actualem existentiam incompletam ex qua et existentia corporis incompleta constituitur vna completa existentia: ita quod iam actu non sunt due existentie: sed vna. In separatione autem resoluitur in duas existentias incompletas.

¶ Ad secundum dicendum: quod ibi Magister humanam naturam nominat per principia sua intrinseca: que sunt anima et corpus: non intendens negare: quin ex illis constituta sit humana natura a filio dei assumpta.

¶ Ad tertium dicendum: quod videtur fuisse opinio Hug. quod anima per se sit aliquid in se et per se complete existens: et quod sit persona conpleta: sicut angelus: et quod sit homo: et quod assumitur corpus humanum ad propriam anime personalitatem: sed quia homo dicitur ab humo: ideo non sustinet vsus loquendi: quod anima separate dicatur homonon negatur tamen quin corpus ad animam habeat naturalem inclinationem et econuerso. Unde ex opinione Hug. sequeretur quod ex anima et corpore non vere constitueretur vnum per essentiam. Et propter hoc videtur mihi dicendum quod Hug. non est consentiem dum in verbis predictis: nec valetur argumentum quod facit dicendo homo est corpus: ergo multo fortius est anima: quia corpus secundum quod est altera pars compositi de homine non predicatur: sed quod est genus.

Questio II SEcundo queritur vtrum natura humana christi persone christisit accidentaliter vnita. Et videtur quod sic. ad Philip. tsecundo. dicitur de christo quod est habitum inuentus vt homo: sed habitus accidentaliter vnitux habenti: ergo natura humana accidentaliter vnita est dei filio.

¶ Item illud vnitur alicui accidentaliter: quod sibi adest et abest: vel abesse potest preter illius corruptionem: sed natura humana ad uenit filio dei: et abesse posset preter filii dei corruptionem: ergo accidentaliter est vnita.

¶ Item omne quod aduenit alicui post esse completum: vnitur ei accidentaliter: sed natur humana vnita fuit persone filii dei post completum esse illius persone: ergo est ei vnita accidentaliter.

Contra. extra de hereticis cum christus perfectus deus perfectus sit homo mandamus quatinus sub anathemate interdicas nequis decetero audeat dice re christum non esse aliquid secundum quod homo: sed illud quod vnitur ei accidentaliter non predicatur de eo in quid: sed secundum aliquem modum habendi: ergo humana natura non est vnita persone filii dei accidentaliter.

Respondeo quod humana natura christi persone christi non est accidentaliter vnita: quia omne quod est alii accidentaliter vnitum: aut vnum est accidens alterius: aut ambo accidentia eiusdem: aut vnum est vnitum alii mediante aliquo accidente necessario ad illam vnionem disponente: et illam vnionem precedente duratione vel ordine nature.

¶ Primo modo natura humana non est accidentaliter vnita persona filii dei: tum quia persona filii: dei nullius accidentis potest esse subiectum cum sit purus actus: tum quia natura humana substantia est per se: et quod est substantia secundum se nullius rei potest accidens esse secundum philosophum primo phy.

¶ Nec secundo modo quia persona diuina et natura humana nullius rei sunt accidentia cum secundum se sint substantie.

¶ Nec tertio modo: quia vt superius visum est: filius dei potuisset assumere humanam naturam non mediante aliquo habitu gratie. Unde habitus gratiae non suit medium necessitatis ad illam vnionem: ergo multo minus quodcumque aliud accidens. Unio tamen praedicta aliquam similitu dinem habet cum vnione per accidens inquantum natura humana aduenit persone filii post illius persone completum esse: et inquantum persona posset ipsam naturam humanam dimittere absque suiipsius corruptione: et maxime habet similitudinem predicta vnio cum accidente quod est habitus qui importat adiacentiam vnius substantie: vt vestimenti vel calciamenti: et sic de aliis ad illam substantiam vtriusque nature proprietatibus naturalibus seruatis: et propter hoc de ipso dicitur: habitum inuentus vt homo. Et sic patet

Respondeo ad primum in oppositum: et ex aliis dictis in questione patet responsitad secundum et tertium.

Questio. III. Ertio queritur vtrum predicta vnio sit omnium vnionum maxima. Et videtur quod non. quia que maxime distant minime sunt vnibilia: sed natura humana et persona diuina maxime distant: ergo inter ipsas est vnio minima.

¶ Item maior est vnio inter ea que non possunt separari abinuicem quam inter ea que separari possunt: sed diuina persona et natura humanaseparari possent abinuicem si deus vellet: non autem punctus a linea propria passio a subiecto: ergo maior est vnio inter punctum et lineam: et inter propriam passionem et subiectum quam inter diuinam personam et humanam naturam.

Contra. Ber. 5. libro de consideratione ca. 20. Postquam narrauit plures modos vnitatis: dicit quod inter omnia que recte vnum dicuntur arcem tenet vnitas trinitatis qua tres persone vna substantia sunt. Secundo loco illa praecellit qua econuerso tres substantie vna in christo persona sunt.

Respondeo quod omnis vnio terminatur ad aliquam vnitatem: aut ergo ad vnitatem ex vnitis constitutam: aut non ex vnitis constitutam. Primus modus vnionis et vnitatis non reperitur inter humanam naturam et personam diuinam: quia ex diuina persona et humana natura non constituitur aliquod tertium: sicut constituitur ex corpore et anima: sed secundus modus vnionis et vnitatis est maximus inter personam christi et naturam humanam inter. omnes vniones vbi creatura est alterum extremum: quia vnitas diuine persone ad quam termina tur vnio nature humane ad deum. maxima est: sed non constitui tur ex duobus vnitis: vnio tamen qua tres persone vniuntur in vnitate substantie maio: est quam vniod qua vnita est natura humana diuine persone: quia quelibet trium personarum realiter idem est cum substantia diuina: sedlnatura humana non est realiter idem cum diuina persona. Primum argumentum ad partem primam modo procedit de vnione que terminatur ad vnitatem ex pluribus vnitis constitutam seu compositam. Et simili modo potest dici ad secundum. Quod tamen ibi supponitur quod punctus per diuinam potentiam non posset separari a linea non credo verum esse. Non enim de ratione puncti precise indicante eius essentiam est quod sic actu terminus linee: sed quod sit res ex omni parte indiuisibilis quae est apta nata esse terminus linee: et ideo aliquem punctum posse separari a linea per diuinam potentiam nullam includit contradi ctionem: sed quamuis puenctus non sit de ratione linee praecise indicante eius essentiam: sed tantum longitudinem esse sine latitudine. Unde si esset aliqua linea infinita ex vtraque parte vere esset linea: et tamen in ea nullus esset punctus in actu: tamen est de ratione linee: quae non tantum indicat linee essentiam: sed est finitatem seu terminationem: et quia deus non posset facere lineam actu infinitam sequitur quod non est possibile per quancumque potentiam lineam separari ab omni pruncto: quod est supponitur in argumentua propriam passionem non posse se parari a subiecto per diuinam potentiam non est vniversaiter verum. Quedam enim est propria passio que non addit super subiectum: nisi relationem: et talis passio terminum angulorum trianguli est esse equales duobus rectis. Quedam addit rem absolutam cum actuali relatione ad subiectum: et talis passio nasi est simitas: de ratione enim simitatis non tantum est curuitas: sed est actualis relatio ad nasum. Quedam addit rem absolutam sine actuali relatione ad subiectum: et talis passio substantie corporee est quantitas: esse enim quantum naturaliter conuenit omni substantie corpore: et non nisi substantie corporee. Unde vere eius propria passio est. Primas duas passiones impossibile est separari a subiecto: per quancumque potentiam. Tertiam autem possibile est per diuinam potentiam separari: sicut patet in altissimo eucharistie sacramento vbi per diuinam potentiam est quantitas sine subiecto.