Articulus 1

Questio I Rimo ostendo quod hec propotio non sit vera: deus est homo: quia in propositione vera res signata per praedicatum vere dicitur de subieanto. Sed signata per hunc terminum homo: est humana natura: vt in supposito: vel vt apta nata esse in supposito: sed hec est falsa: deus est natura humana in supposito: vel vt apta nata est esse in supposito: ergo et hec est falsa. Deus est homo.

¶ Item hoc verbum est: est nota identitatis praedicati cum subieto. Sed homo et deus non sunt idem Deus enim non significat naturam humanam: quam signisicat homo: ergo hec est falsa deus est homo.

¶ Item homo non potest vere praedicari de deoper accidens. quia nihil accidit deo: nec deus et homo sunt accidenmtia eiusdem nec per se: quia secundum philosophum. 1. poster. Predicatum quod per se dicitur de subiecto vere dicitur de omni contento sub subiecto. Sed deus pater non est homo: ergo homo nec per se: nec per accidens vere predicatur de deo.

Contra quecumque praedicatur de aliquo tertio praentur de seinuicem. Sed hec est vera. Christus est deus et hec: christus est homo: ergo hec est. vera deus est homo.

¶ Item Ber. 5 libro de consideratione ca. 2i. Tantam tamque expressam vnionis vim in se praefert ea persona in qua deus et homo vnus est christus vt si illa duo de seinuicem predices non erres deu videlicet hominem: et hominem deum vere catholiceque pronuncians.

Respondeo quod hec ppoteo de est phon est vetu: cus peritatem diuersi diuersimode declarare nituntur. Quidam dicunt quod est vera: quia sensus est deus est homo id est humana natura est deo vnita. Sed contra hunc modum sic arguitur: quia pari ratione posset dici quod deus est pes vel manus: quia quodlibet illorum sibi est vnitum.

¶ Preterea virtus locutionis cum dicitur: hoc est hom. plus videtur importare quam hoc propitio: hoc inest huic. vum philosophus. 2. top. Non sufficit ostendere: quoniam inest albedo vel iustitia ad ostendendum: quoniam albus vel iustus est: ergo similiter hec propositiodeus est homo aliam virtutem locutionis importat quam ista humana natura vnita est deo: quamuis per vtramque eadem realitas importatur.

¶ Uidetur ergo mihi dicendum quod cum hoc verbum est sit nota identitatis quod in hac propositione: deus est homomo: illud idem quod importatur per suppositum ipsius subiecti importatur per predicatum: quamuis sub modo alio: quia per predicatum importatur ipsum diuinum suppositum: vt determinatum humanitate: vt ita loquar: in subiecto autem supponit diuinum suppositum non cum illius determinationis expressione: nec etiam cum illius determinationis exclusione: ita vt sit sensus deus est homo: idest filius dei qui est deus est filius dei humane nature vnitus: et est similis modus loquendi cum dicimus Petrus est homo: idest petrus est petrus in humanitate: vel petrus est petrus existens suppositum humane nature.

Ad primum in oppositum dicendum quod quamuis hec non sit vera: deus est humananatura: vt in supposito: hec tamen est vera: ille qui est deus est suppositum humane nature: et vt iam dictum est in hac propositione: deus est homo terminus in predicato positus stat pro supposito nature humane vnito. Unde si resoluatur suppositum significabitur in recto: et natura humana in obliquo.

¶ Ad secundum dicendum quod quamuis res significata per hunc terminum homo non sit idem quod res significata per hunc terminum deus: tamen suppositum humane nature christi idem est cum aliquo sup posito diuine nature ratione cuius supponit terminus positus in subiecto et terminus positus in predicato: cum dicitur deus est homo.

¶ Ad tertium dicendum: quod homonon predicatur de deo per accidens: sed per se: nec tamen oportet quod dicatur de omni contento sub subiecto: quia illud verbum philosophi intelligendum est: quando res per terminum significata conuenit naturaliter supposito: quia tunc conuenit vni supposito per causam communem omnibus suppositis: humana autem natura non est substantificata in supposito filii dei per naturam: sed per dei voluntatem: et personam tantum.

Questio. II. SEcundo queritur vtrum hec sit vera christus est homo dominicus. Et videtur quod sic. quia magis debet dici homo dominicnusa quam seruus: sed vere dicitur seruitus de christo: quia secundum Apostolum ad Philip. 2. Filius dei assumpsit formam serui: ergo multo magis debet dici homo dominicus.

¶ Item Augu. lib. 83. questionum. q. 75. vocat christum hominem dominicum.

¶ Item aliquid dictum de aliquo per essentiam: potest etiam dici de eo per denominationem. Unde eterna persona et vere dicitur deus: et vere dicitur diuina: ergo similiter non obstante quod christus est dominus per essentiam potest dici dominicus per denominationem.

Contra. Augu. 1. libro retracta. cap. 28 sic ait. Non video vtrum dicatur recte homo: homo dominicus qui est mediator dei et hominum: homo christus iesus: cum sit vtique dominus et paucis interpositis sequitur: vbicumque hoc dixi dixisse me nollem: postea quippe vidi non esse dicendum: quamuis nonnulla posset ratione defendi.

Respondeo quod ista non est recipienda: christus est homo dominicus: quia hoc nomen dominicnusa: aut tenetur participatiue aut possessiue. Primo modo sensus propositionis est quod christus est domi nus per dominii participationem: quod falsum est. Est cnim dominus per essentiam. Secundo modo sensus est quod christus est possessio domini: sicut ensis euandrius: idest ensis est possessio euandri: vel quod christus se habeat ad dominum: sicut effectus ad aliquam causam. Certum est autem quod christus non est possessio alicuius domini: nec aliquis dominus se habet ad christum in aliqua habitudine cause proprie loquendo de causa: hec tamen propositiochristus inquantum homo est homo dominicus videtur aliqua liter posse defendi: quia ratione reduplicationis: significatur participare dominium non ratione superpositi: ratione cuius est dominus per essentiam sed ratione humane¬ nature: et propter hoc forte dicit Aug. quod christum esse hominem dominicum non nulla posset ratione defendi referendo scilicet praetum ad suppositum cum reduplicatione humane nature.

Ad primum n oppositum dicendum: quod quamuis filius dei acceperit forma serui: non tamen concedendum est: christum esse seruum: quia cum dicitur filium dei assumpsisse formam serui: non ponitur seruitus: nisi circa naturam humanam: sed cum dicitur christus esse seruus ponitur seruitus circa diuinum suppositum.

¶ Ad secundum dicendum: quod Aug. illud verbum: et consimilia vere tractat in auctoritate preallegata.

¶ Ad tertium dicendum: quod diuinum dictum de persona eterna non accipitur denominatiue: sed prout notat plenitudinem diuinitatis. Unde sensus est. Filius dei est persona diuina id est filius est persona habens plenitudinem deitatis: vel est persona deitate plenasecundum modum loquendi quo dicimus suppositum esse plenum illa natura: cuius est suppositum.

Questio III TErtio queritur vtrum hec sit vera: deus factus est homo. Et videtur quod non. quia predicatum cum aliqua determinatione non diminuente vere dictum est de aliquo subiecto: vere potest dici de illo eodem sine illa determinatione. Sequitur enim iste est albus homo: ergo iste est albus: sed res signata per hominem non diminuit de re signisicata per hoc participium factus: ergo si hoc esset vera deus sactus est homo: hec esset vera deus est factus: quod falsum est.

¶ Item hec dictio factus non est determinatio praedicati: sed subiecti: aliter enim diceretur verbum carofactum est: et non verbum caro sactum est: ergo in hac propositione deus factus est homo signatur deus esse factus: quod falsum est.

¶ Item idem est homoalbus et albus homo: ergo et a simili idem est: homo factus et factus homo: secl hoc est falsa: deus est homo factus: quia ille homo qui vere predicatur de deo non est factus: ergo et hec falsa est: deus factus est homo.

Contra. Ioan. I. Uerbum caro factum est: ergo a simili: deus homo factus est.

¶ Item in symbolo Niceno: dicitur de filio dei quod homo factus est.

Respondeo quod hoc participium factus potest esse determinatio compositionis secundum quosdam et sic propositio est vera: sub hoc sensu: factum est: vt deus sit homo: sed quamuis iste sensus sit verus: tamen virtus locutionis praedicte: proprie loquendo hunc sensum: primo non exprimit: tum quia hoc participium factus non est de illis determinationibus: qui proprie determinant conxrisitionem: cuius sunt necessarium contingens possibile: et sic de aliis: tum quia est adiectiuum masculini generis et requirit substantiuum: vnde est determinatio subiecti vel praedicati.

¶ Dicendum ergo ad quaestionem quod hoc participium factus in predicta propositione potest determinare subiectum absolute: vel predicatum absolute: vel subiectum in comparatione ad predicatum. Primo modo est falsa: quia sensus est: deus factum est homo: sic enim absolute includit ipsum esse factum. Secundo modo est falsa est: quia sensus est: deus est homo factus. Ille enim homo qui potetur de deo est christus de quo non est concedendum quod sit factus nisi aliud addatur. Tertio modo vera est: quia sic non ponit nec rem signatam per subiectum: nec rem signatam per praetum esse factam absolute: nec circa deum ponit aliquod fieri reale: sed tantum circa humanam naturam: deus enim factus est suppositum nature humane absque aliqua determinatione. Unde ad propositionem praedictam non ponitur aliquod fieri circa deum nisi tantum modo fieri rationis uec importat hoc participium factus de necessitate ad fieri circa subiectum: quod patet: quia si ille qui est ad sinistram meam transferat se ad dexteram meam me non mutato: vere dicitur quod factus sumilli dexter.

¶ Ad istum autem propositionis intellectum: sequitur alius intellectus de quo dictum est supra quod virtute propositionis primo modo exprimebatur: hec enim consequentia bona est: deus factus est homo: ergo factum est: vt deus sit homo.

Ad primum dicendum: quod maior argumenti intelligenda est quando adiectiuum determinat substantiuum non econuerso. Unde sequitur petrus est homo factus: ergo est homo: sed quando improprie accipitur substantiuum pro determinatione adiectiui: tunc non opetet quod propotio habeat veritatem: non enim sequitul iste est albus monachus: ergo est albus: quia in prima ponit rem suam circa habitum: in secunda circa corpus: sed bene sequitur: iste est albus monachus: ergo est monachus. Similiter dico quod non sequitur Deus est factus homo: ergo est factus: quia in prima ponitur esse factus circa naturam humanam: in secunda circa diuinam.

¶ Ad secundum dicendum quod hec dictio factus est determinatio subiecti non absolute: sed in comparatione ad praetum: vt dictum est.

¶ Ad tertium dicendum: quod secundum quod ly factus accipitur prout potest esse determinatio praedieati absolute idem est: deus factus est homo: et deus est homo factus: sed inquantum est determinatio subiecti in comparatione ad praetum non est idem: quia tunc magis expresse habetur ille sensus: quando lyfactus ponitur inter subiectu et praetum quam quando immediate poni tur post praetum.

¶ Argumenta ad partem aliam procedunt secundum quod hoc perticipium factus est determinatio subiecti ad praetum.

Quaestio IIII QUarto queritur vtrum hec sit vera: homo factus est dus Eet videtur quod sic. Auustnus I. libro de trini. cap. 13. loquens de assamptione humane nature a filio dei dicit quod talis erat susceptioilla que deum hominem faceret: et hominem deum.

¶ Item iste factus est homo conuertitur in hanc: homo est factus deus: cum ergo prima sit vera sequitur quod ista sit vera: quia si propositio que conuertitur est vera illa in quam conuertitur vera est.

Contra. homo qua est factus deus est deificatus: sec Damas. libro 13. c. ii. Non dicimus hominem deificatum: ergo nec debemus dicere hominem esse factum deum.

¶ Item iste terminus homoaut supponit pro natura aut pro supposito: sed vtroque modo propositio est falsa: hec enim est falsa natura humana facta est deus: et hoc suppositum nature humane factum est deus: quia deus non est factus deus: ergo hoc est falsa: homo est factus deus. quod secundum aliquos hoc participium factus Responde poentesst determlatio ompotinis: et fic propotio est vera sub hoc sensu: factum est vt homo sit deus. Sed hic sensus expresse non habetur proprie ex virtute locutionis: vt patet exdictis in quaestione praecedenti. Ideo videtur mihi dicendum aliter quod hoc participium factus potest esse determinatio subiecti absolute: vel predicati absolute: vel subiecti in comparatione seu ordine ad praetum.

¶ Primo modo est falsa quia sensus est: homo factus est deus: quia christus qui est ille homo de quo praedicatur deus non debet dici esse factus nisi cum determinationem scilicet inquantum homo

¶ Secundo modo etiam falsa est: quia sensus est: homo est deus factus.

¶ Tertio modo est de virtute locutionis falsa est: sicut et ista: christus factus est deus: quia iste terminus homo in subieto supponit diuinam personam de qua non est concedendum quod sit facta deus.

¶ Et praeterea cum aliquid dicitur esse factum aliud notatur in subieanto respectu praeti: naura vel tempore anstencessio: et in praeto inceptio vel innouatio. Sed ille homo de quo praetur deus non habuit naturam humanam prius naurma vel tempore quam diuinam: nec in natura diuina sacta est aliqua innouatio siue inceptio: et propter hoc videtur dicendum: quodside praedicta propositione iudicetur secndum propriam virtutem locutionis quod debeat falsa iudicari: quia cum sancti ad expressionem fidetur magis attendunt realitatem quam locutionis proprietatem: ideo aliquando concedunt istam homo factus est deus: intendentes hunc sensum quod factum est: vt homo sit deus: et hoc est verum. Unde pro reuerentia iconrum soluendum est ad argumenta ad vtramque partem. eiam patet solutio ex dicietnis.

¶ Ad 2m dicendum: quod Ad primu Ieata des sactus est phoates no conuertit in hachomo factus est deus: sed in hanc: ille qui factus est homo: e deus: sicut nec ista: homo factus est albmus in hanc: albus factus est homo: sed in hanc ille quod factus est albus vel aliquis factus albus est homo. et secundum ad partem aliam dicendum: quod prod primum ceutm de sensum qui habetur ex propositione de virtute locutionis et proprie.