Table of Contents
Commentarius in Libros Sententiarum
Liber 1
Prologus
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Pars 1
Pars 2
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Liber 2
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Liber 3
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Liber 4
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Distinctio 49
Distinctio 50
Articulus 2
Quaestio 1
Questio I. Rimo ostendo quod christus: inquantum homo sit filius adoptiuus patris: quamuis angeli nunquam fuerint non filii dei: tamen quia per gratiam sunt filii vere dicuntur filii adoptiui. ergo similiter: quamuis christus: etiam inquantum homo: nunquam fuerit non filius: tamen quia inquantum homo: per gratiam est filius: videtur quod inquantum homo: sit dei filius adoptiuus.
¶ Item christus: inquantum homo: est dei filius: aut ergo naturalis: aut adoptiuus non naturalis: quia secundum quod homo: non est eiusdem nature cum deo. ergo secundum quod homo est dei filius adoptiuus.
Contra glo. super illud ad Rom. 1. qui praedestinatus est filius dei etc. dicit quod non per adoptionem filius est: nec adoptiuus filius est. Dicit enim Ambrosius. Uolui et reuolui diuinam scripturam: et filium dei nusquam adoptiuum inueni: sed sicut christus: inquantum deus est naturaliter habet: vt sit dei filius: et sit deus: ita inquantum homo per gratiam habet: vt idem sit dei filius naturalis.
¶ Item de ecclesiaticis dogmatibus. c. 2. Natus est secundum veritatem nature ex deo dei filius: et secundum veritatem nature ex homine: hominis filius: vt veritas geniti non adoptione non appellatione: sed in vtraque natiuitate filii nomen haberet.
Ad istam questionem voluerunt aliqui dicere quod quamuis christus non sit patris filius adoptiuus: tamen cum hac reduplicatione: inquantum homo: potest vere dici patris adoptiuus filius: quia sic non notatur esse filius adoptiuus: nisi ratione nature assumpte que adoptata fuisse videtur: quia prius ordine nature fuit quam gratiam haberet: et quia suum esse actuale et reale est ipsam esse in verbo: nec vnquam habuit in tempore: nec in instanti aliud esse actuale reale: ideo prius ordine nature fuit vnita verbo quam gratiam haberet in reali esse.
¶ Alii dicunt communius quod ista: christus est filius adoptiuus neganda est: et etiam ista: christus inquantum homo: est filius adoptiuus: quia ad hoc quod aliquis sit filius adoptiuus requiritur quod prius duratione: vel ordine nature fuerit non filius adoptantis: et quod per gratiam assumatur in filium: et quod per hoc secundum quod nos hic loquimur de adoptione: ius habeat in possessione: vel hereditate ipsius adoptantis: quamuis autem duo vltima conueniant christo: inquantum homo: quia tamen nec duratione: nec natura prius fuit non filius patris quam filius: etiam inquantum homo: cum prius ordine nature: humana natura gratiam habuit quam assumpta fuerit a dei filio. Ideo dici non debet filius adoptiuus: etiam inquantum homo: Secundum autem tenentes hanc opinionem.
Ad primum in oppositum dicendum: quod angeli priuduratione: aut ordine nature fuerunt non filii quam filii: quia prius duratione: vel ordine nature fuerunt quam haberent gratiam: per quam adoptati sunt in filios. Christus autem etiam secundum quod homo: non fuit prius duratione seu ordine nature quam esset filius: quia non fuit homo: nisi per assumptionem humane nature. Cum ergo plus ordine nature illa habuerit gratiam quam assumpta fuerit a dei filio: seu tur quod prius ordine nature habuit gratiam quam per illam filius dei esset homo: ex quo patet quod filius dei: etiam inquantum homo: nunquae fuit non filius.
¶ Ad secundum dicendum: quod christus inquantum homo: est filius dei per gratiam: non adoptionis: sed vnionis que naturalem filiationem non excludit: sed per illam communicatur homini: vnde et vere dicitur quod filius dei est patris filius naturalis: per communicationem idiomatum: quamuis hec naturalitas filiationis sibi non conueniat ratione humanitatis: sed ratione suppositi.
Quaestio 2
Quaestio II SEcundo queritur vtrum omnibus creatu ris conueniat adoptari scilicet rationa libus: et intellectualibus. Et videtur quod non: magister in littera. Nos dicimur adoptiui filii: quia cum nati fuerimus ire filii per gratiam facti sumus filii dei: sed angeli beati: numquam fuerunt filii ire: ergo non sunt filii adoptiui.
¶ Item apostolus ad Galis 4. Misit deus filium suum factum ex mulie re factum sub lege: vt eos qui sub lege erant redimeret: vt adoptionem filios receperamus. ergo videtur quod illis solis conueniat adoptari pro quorum redemptione factus est homo filius dei: sed non est factus homo pro redemptione angelorum: ergo angelis non conuenit adoptari.
Contra. Iob. I. Cum venissent filii dei: vt assisterent coram domino affuit inter eos: etiam satham: sed per filios dei intelliguntur angeli dei: secundum glosam inter linearem. Angeli ergo sunt filii dei non per naturam: nec loquitur ibi de filiatione per creationem: quia sic etiam Sathan est filius dei. ergo loquitur de filiatione per adoptionem.
Respondeo quod hominibus quad sunt creature rationa les: et angeli qui sunt creature intellectuales conuenit adoptari: quamuis non omnes sunt adopta ti. quia tam homines quam angeli prius duratione seu ordine nature fuerunt non filii dei quam filii: et per gratiam facti sunt filii. Per hoc habentes ius in bonis glorie ipsius patris: et ideo tam boni homines quam boni angeli dei sunt filii adoptiui.
Ad primum in oppositum dicendum: quod fuisse filium ire accidit adoptioni. et ideo ad hoc quod boni angeli sint filii adoptiui non requiritur quod prius fuerint filii ire: sed quod esse potuerunt.
¶ Ad secundum dicendum: quod quamuis ad redimendum angelos non fuit filius dei missus: quia lapsus illorum qui peccauerunt est irreparabilis: vt ostensum est libro 2. Et illi qui non peccauerunt redemptione non indigebant: ad illos tamen qui non peccauerunt fuit missus missione qua mittitur in mentem. Et hec est: per quam imme diate efficiuntur filii adoptiui.