Articulus 1

Questio I Rimo ostendo quod hec sit vera. Filius dei est creatura: quia in persona illius sapientie que filius dei est dicitur ecclesiastici. 24. Ab initio et ante secula creata sum etc.

¶ Item secundum sententiam phlosophi. 5. physi. Generatio est de non esse in esse: sed filius dei est a patre genitus: ergo productus est de non esse in esse: sed omne sic productum est creatura.

¶ Item omne quod sibi relictum resoluetur in non esse productu: est de non esse in esse: quia secundum philosophum tertio phy. Omne ex quo est in illud resoluitur: sed filius dei si sibi relinqueretur: resolueretur in non esse: cum suum esse habeat ab alio scilicet a patre: ergo filius dei productus est de non esse in esse: sed hoc est proprium creature: ergo et filius dei est creatura.

Contra eccle. 24. in persona sapientie que est filius dicitur. Ego ex ore altissimi prodii primogeni ta ante omnem creaturam: quod non esset verum si esset creatura.

¶ Item non est creatura: per quam creata sunt omnia: sed per verbum quod est filius dei creata sunt omnia: quia vt dicitur Ioan I Omnia per ipsum facta sunt: ergo filius dei non est creatura.

Respondeo quod hec est falsa: filius dei est creatum ra: Quelibet enim creatura: aut est producta de nihilo immediate: aut mediate: quod dico de creaturis quae producuntur de materia que de nihilo est producta: sed filius dei non est de nihilo productus: nec mediate nec immedia te: quia productus est de tota substantia patris quae non est producta: vt patere potest ex his que in primo libro dicta sunt: ergo filius dei non est creatura.

¶ Preterea nulla creatura potest habere idem esse in numero: cum esse principii a quo producitur: sed filius dei habet idem esse: cum esse illius a quo producitur: quia terminum personarum est eadem essentia in numero: vt in primo lib. declaratum est.

¶ Preterea filius naturale producitur a patre. Principium autem naturale produ cens: productum assimilat sibi quatum potest. Unde si non producit ipsum sibi equalem: aut hoc est propter debilitatem sue virtutis in producendo: aut hoc est: quia natura produci non est capax equalitatis cum producente: sed virtus patris in producendo non est debilis: cum sit infinita: nec natura ipsius filii repugnat equalitati sui cum patre: cum eadem sit natura patris: et filii. Restat ergo quod pater filium genuit sibi equalem: cum quo stare non potest: quod sit creatura: quia creatura creatori equari non potest. Merito ergo damnata est opinio impii Arrii tanquam heretica: qui posuit filium dei esse creaturam. et est illa opinio ab Augu. super Ioan. et in pluribus aliis locis efficaciter reprobata.

Ad primum in oppositum dicendum: quod illud verbum vel intelligitur de sapientia creata nature angelice: que creata dicitur ante secula temporalia dignitate prior non duratione nisi restringamus tempus ad mensuram motus celi: quod secunda die creatum est: quod Gensem primo dicitur firmamentum.

¶ Uel potest dici quod verbum praedictum intelligitur de filio dei: quantum ad naturam assumptam: que et si ante secula creata non fuerit: ab eterno tame preuisa fuit creari. Unde glosa super praedictum verbum: Sacramentum incarnationis ante seculum praescitum: et praedestinatum permanet in seculum seculi.

¶ Ad secundum dicendum: quod illud verbum philosophiintelligitur de generatione creature in qua genitum accipit aliud esse ab esse generantis: quia generatio esse non potest: sine permutatione.

¶ Ad tertium dicendum: quod cum idem sit esse patris et si lii: esse filii nullo modo resolubile est in non esse: sicut nec esse patris: vnde si esset possibile quod hypostasis filii esset sola in diuinis: non magis esset resolubilis in non esse quam hypostasis patris: sed remanere solam hypostasim filii in diuinis non tantum est impossibile: sed etiam includit incompossibi le: quia de ratione eius est relatio filiationis: per quam refertur ad patrem. in diuinis enim relationes constitutiue personarum sunt subsistentes: et sunt ipse hypostases.

¶ Questio II. SEcundo queritur vtrum hec sit concedenda: christus est creatu ra. Et videtur quod sic: quia quicumque est minor patre est creatura: sed christus de se ipso dicit Ioan. 14. pater maior me est: ergo est creatura.

¶ Item de quocumque predicatur inferius et superius: sed creatura est superius ad hominem: ergo cum hec sit vera: christus est homo: videtur quod hec sit vera: christus est creatura.

¶ Item hec est vera christus natus est de virgine: propter hoc quod assumpsit in virgine naturam humanam: ergo a simili vere potest dici creatura: propter humanam naturam assumptam que est creata.

¶ Item in christo duplex est natura scilicet diuina que increata est: et humana quae creata est. Cum ergo propter naturam diuinam: hec sit vera: christus est creator: videtur similiter quod propter naturam humanam: hec sit vera: christus est creatura.

¶ Item si aliquid natum est alicut conuenire secundum aliquam eius partem: et non secundum totum si secundum illam partem sibi conueniat: conuenit sibi simpliciter. Unde ille: qui est crispus in capite: simpliciter est crispus: sed esse creaturam non est natum conuenire christo: nisi ratione humane nature. Cum ergo natura humana christi sit creatura: videtur quod hec sit simpliciter concedenda: christus est creatura. Contra. hec est falsa: filius dei est creatura: vt in precedenti quaestione visum est: sed christus est filium dei. ergo hec est falsa: christus est creatura.

Respondeo quod hec non est concedenda: christus est creatura: quia est heresis Arrii pro pinqua: qui ponebat personam christi esse creaturam: et sic faciliter posset homines inducere in errorem qui quod dicere tur de christo ratione humane nature referri crederent ad personam: non etiam est concedenda: quia simpliciter de virtute sermonis est falsa: quod sic patet. Si enim aliquid natum est conuenire: vt in pluribus: alicui toti secundum quamlibet sui partem: si sibi conuenit ratione alterius partis minus principalis tantum: non potest vere praedicari de toto: sine determinatione. Unde quia albedo nata est conuenire: vt in pluribus superficiei totius corporis: secundum quamlibet sui partem: si sibi conueniat ratione alterius partis minus principalis tantum: non propter hoc vere potest dici praedicari de toto. sine determinatione. Unde si corpus est album: secundum manum: non propter hoc vere potest dici sine determinatione esse album. Sed creari vt in pluribus: non tantum natum est conuenire nature ipsius hominis: sed etiam sup posito: et forte magis. Unde non tantum creatura est natura petri: sed etiam sua persona: et sic de omnibus aliis hominibus christo excepto. Cum ergo christi suppositum non sit creatum: vt eius natura diuina: sed tantum natura eius humana que incomparabiliter minus est principalis in christo: quam suppositum: et diuina natura: christus sine determinatione non potest vere dici creatura.

¶ Preterea esse primo et principaliter est suppositi. nature enim conuenit inquantum est in supposito: et accidentibus inquantum sunt quaedam dispositiones suppositi seu nature: et ideo cum esse praedicatur de christo: sine aliqua determinatione de virtute sermonis in telligitur esse suppositi: sed esse suppositi: siue persone christi in creatum est esse ergo quod praedicatur de christo sine determinatione est esse increatum. ergo christus sine determinatione non vere potest dici esse creatura.

¶ Preterea in propositione in qua praedicatum enunciatur de subiecto simpliciter absque omni determinatione praedicatum refertur ad illud quod supponitur per subiectum: sed in ista propositione christus est creatura: enunciatur praedicatum de subiecto sine omnideterminatione: et per hoc subiectum quod est christus: sup ponitur christi persona. ergo in predicta propositione esse creatura refertur ad christi personam: sed persona christi non est creata: cum sit eterna ex quo sequitur quod hec sit falsa: christus est creatura.

Ad primum in oppositum dicendum: quod ista ex ore saluatoris prolata: pater maior meest magis fuit simpliciter concedenda quam esset ista ex ore meo prolata: pater maior est christo: quia saluator per hoc pronomen me demonstrando suam humanam naturam intellectum audientium referebar ad intelligendum illam mainoritatem respectu humane nature que est in christo: et ita ex vi illius demonstrationis equalebat propositioni dicte: cum ista determinatione: inquantum homo.

¶ Ad secundum dicendum: quod quamuis creatura sit superius ad hominem: inquantum homo accipitur ratione humane nature: et ad omnem personam hominis creatam: tamen non est superius ad personam hominis increatam: talis autem est persona hominis christi: ad quam refertur esse creaturam: cum christus sine determinatione dicitur esse creatura.

¶ Ad tertium dicendum: quod quamuis nascide muliere: vere conueniat et supposito et nature: tamen non est natum conuenire supposito: nisi ratione corporis: quod trahitur a matre: et ideo quia christus ratione corporis natus est de matre: potest vere dici simpliciter: et absque omni determinatione: natus est de virgine: sicut videmus: quod quia crispitudo non est nata conuenire homini: nisi ratione capitis: ideo simpliciter potest dici homo crispus si habeat caput crisprtum: sed creari non tantum conuenit nature petri: sed etiam persone: persona autem christi increata est.

¶ Ad quartum dicendum: quod quamuis in christo sit natura diuina et humana: non tamen sic potest dici creatura: sicut creator: quia persona christi non potest dici esse natura humana: sed vere dicitur quod est natura diuina per realem identitatem.

¶ Ad quantum dicendum: quod maior falsa est: quando indiuiduis illius speciei: vt in pluribus natum est illud conuenire: secundum quamlibet ipsarum partem. Unde quamuis ethyopes non sint natiesse albi: nisi secundum dentes: non tamen propter hoc concedendum est ipsos esse albos simpliciter. Unde non valuit exemplum de crispitudine: quia crespitudo non est nata conuenire alicui indiuiduo humane speciei: nisi secundum caput. Sed esse creaturam quantum ad naturam et suppositum conuenit omnibus homini bus christo excepto: cui non potest conuenire nisi secundum naturam humanam: et ideo quamuis secundum naturam humanam sibi conueniat: non tamen propter hoc debet concedi ipsum esse creaturam simpliciter.