Articulus 3

Questio I PRimo ostendo quod gratia vnionis non sit aliqua gratia creata. Quilibet iustus deo vnitus est per gratiam creatam. Siergo gratia vnionis in christo esset gratia creata non alio modo esset natura humana christi vnita filio dei quam nostra: quod falsum est.

¶ Item gratia vnionis est conferens ad vnionem: sed gratia creata nihil potuisset conferre ad vnionem humane nature cum diuina persona: quia diuinapersona corporis exanimi: quod gratie non est capax in triduo mortis christi remansit vnita: ergo gratia vnionis non est gratia creata.

¶ Item effectus non est nobilior sua causa. Sed existere in diuino supposito nobilior est quacumque gratia. Cum ergo gratia vnionis causa fuerit vt humana natura in diuino supposito existat: sequitur quod illa gratia non est creata.

Contra omnis res per tempus orta creata est: sed gratia vnionis est res per tempus orta. Dicit enim Augu. 13 de trinitate cap. 19. Quod in rebus per tempus ortis illa summa gratia est: quod homo in vnitate persone coniunctus est deo ergo gratia vnionis est creata.

¶ Item gratia vnionis aut accipitur pro aliquo habitu gratie: aut pro ipsa gratuita vnione. Sed omnis habitus gratie creatus est: ipsa etiam vnio gratuita creata est: vt superius ostensum est dist. 5. ergo gratia vnionis est creata.

Respondeo quod gratia vnionis tripliciter potest accipi. Uno modo pro gratuita dei voluntate: que vnionem fieri imperauit. Alio modo pro aliquo habitu gratie reddente humanam naturam christi magis congruam ad hoc vt maneat vnita secundum illos qui dicunt prius ordine nature fuit vnita quam fuerit subiectum habitus gratie: vel etiam quo fuit congrua assumi secundum illos quod dicunt quod prius ordine nature fuit informata habitum gratie quam vnita. Tertio modo pro ipsa gratuita vnione. Primo modo gratia vnionis est gratia increata. Secundo modo est gratia creata. Tertio modo secundum quod ipsa vnio dicit aliquam relationem realem non persone verbi ad naturam humanam: sed econuerso: etiam est creata: vt superius ostensum est di. 5.

Ad primum in oppositum dicendum: quod alio modo requiritur gratia in nobis ad hoc vt vniamur cum deo in ratione obiecti per cognitionem et amorem: et ad hoc vt natura humana christi vniretur diuine persone in ratione suppositi: quia primo modo requiritur de necessitate. Secundo modo requiritur de congruitate: Unde ipsa non fuit causa illius vnionis: sed facta est concurrentibus ex parte dei gratuita eius voluntate: et ex parte nature humane eius assumptibilitate.

¶ Ad secundum cum dicitur quod gratia vnionis est conferens ad vnionem etc. Dico quod si accipiatur gratia vnionis pro aliquo habitum disponente naturam humanam de congruo ad illam vnionem: sic dico quod non conferens fuit ad illam vnionem nisi de congruoet sic gratia creata conferre potuit ad vnionem: nec contrahoc est quod persona remansit vnita corpori exanimi in triduo mortis christi: quia illud corpus ordinabile erat ad animam gratia informata.

¶ Ad tertiom cum dicitur quod gratia vnionis causa fuit vt humana natura in diuino supposito existat etc. Dico quod non fuit causa necessitatis: sed quedam dispositio congrua ad hoc: vt humana natura assumeretur ad existentiam talem: secundum communem opinionem: que ponit quod prius ordine nature fuit in ea habitus gratie quam fuerit vnita: non est autem inconueniens effectum esse bilio rem aliqua dispositione de congruo disponente ad eadem effectum.

¶ Argumenta ad partem aliam procedunt de gratia vnionis: secundum quod accipitur pro alio habitum: vel pro ipsa gratuita vnione: quamuis secundum parum valeat ratione forme: quia supponit gratiam vnionis non posse accipi nisi dupliciter quod falsum est: vt visum est in corpore quaestionis.

Quaestio II. SEcundo queritur vtrum gratia vnionis: et gratia persone singularis: et gratia capitis sit realiter eadem gratia. Et videtur quod non non est eadem realiter perfectio absoluta et relatiua: sed per gratiam singularis persone perficitur anime christi secundum se: et absolute per gratiam capitis in comparatione ad alios: ergo non sunt realiter eadem gratia.

¶ Item diuersi actus secundum speciem procedunt a diuersis habitibus secundum speciem: vnde distinctio habituum cognoscitur per distinctionem actuum: sed vniri verbo et influere membra ecclesie sunt actus differentes secundum speciem vel plus quam secundum speciem: ergo gratia vnionis que respondet vni actui non est realiter idem cum gratia capitis: que respondet alii actui.

¶ Item secundum philosophum. 7. Top. Que sunt in diuersis predicamentis non sunt realiter idem: sed gratia singularis persone est in praedicamento qualitatis: gratia autem capitis videtur esse in predicamento relationis: est enim quedam potestas influendi in alios qua prelati in subditos influunt: ergo non sunt realiter idem.

Contra. vna et eadem realiter est scientia qua in se perficitur doctor: et qua in discipulos doctrinam influit ergo similiter vna et eadem est realiter gratia qua christus: inquantum homo perficitur: et qua membris ecclesie influit. Sed prima gratia est gratia singularis persone. Secunda est gratia capitis: ergo ille due gratie sunt realiter idem.

¶ Item eadem est charitas qua in se perficitur voluntas: et qua proximo vnitur: et qua facit dilectionis effectus: ergo a similieadem est gratia qua christus in se perficitur inquantum homo: et qua vnitur verbo: et per quam in alios influit.

Respondeo quod si gratia vnionis accipitur progratia per quam vt habitam in revel saltem secundum diuinam preordinationem congruum fuit naturam humanam vniri diuine persone: vt supposito: sic dico quod gratia singularis persone et gratia vnionis et gratia capitis realiter sunt eadem gratia: sed differunt secundum rationem: naturam inquantum perficit animam christi: non tantum in se: sed in comparatione ad bona opera dicitur gratia singularis persone: inquantum naturam humanam congruam reddidit ad vnionem cum verbo: dicitur gratia vnionis. Inquantum autem merita que christus per illam gratiam meruit redundauerunt et continue redundant in nos secundum illud Ioan. primo. De plenitum dine eius omnes accipimus: sic dicitur gratia capitis. Si autem gratia vnionis accipiatur pro ipsa vnione gratuita: aut pro gratuita dei voluntate: per quam facta est vnio: sic gratia vnionis realiter differt a gratia singula¬ ris persone et gratia capitis: quia ipsa vnio: relatio quedam est: gratia singularis persone et gratia capitis qualitas quedam est: gratuita dei voluntas ipse deus est.

Ad primum in oppositum cum dicitur: quod non est rea liter eadem perfectio absoluta et relatiua etc. Dico quod eadem perfectio considerari potest secundum illud quod est absolute: et est in relatione: et quamuis ipsa relatio non sit realiter idem cum ipsa perfectione absoluta super quam sundatur tamen ipsa perfectio siue consideretur absolute siue cum illa relatione res eadem est. Unde non est intelligendum quod gratia capitis sit relatio: Sed nominat quandam qualitatem cum qua dam relatione ad membra ecclesie.

¶ Ad secundum cum dicitur: quod diuersiactus secundum speciem procedunt a diuersis habitibus secundum speciem etc. potest dici quod non opetet quando vnus procedit ab habitum mediante alio: ex eodem enim habitu: ego diligo proximum et gaudeo de bono eius: et odio malum illius: et tamen odire et diligen sunt actus diuersi secundum speciem: influere autem in membra conuenit christo inquantum homo est per ipsam gratiam: inquantum eius natura eius humana vnita est verbo: nisi enim esset deus et homopro nobis sacrifacere non potuisset: vt inferius ostendetur. Uel potest dici ad argumentum quod vnio nature humanecum verbo non fuit elicita per aliquem habitum nature humane: quamuis habitualis gratia ipsius sit: vt preexistens in diuinapreordinatione fuerit dispositio congrua ad illam vnionem: sed fuit elicita per gratuitam dei voluntatem.

¶ Ad tertium cum dicitur quod gratia capitis est in praedicamento relationis etc. Dico quod gratia capitis secundum id quod est non est in praedicamento relationis: sed qualitatis: quamuis considerata sub ratione qua gratia capitis includit quandam relationem ad ecclesiemembra.

Questio III

TErtio queritur vtrum sine argumentis: quae istarum gratiarum prior est.

¶ Respondeo quod cum ille tres gratie quantum ad illud quod in eis est absolutum realiter idem fuit vt in precedenti questione dictum est (vnde non est inter eas differentia: nisi secundum rationem et relationem) non potest realiter vna dici prior alia: quamuis secundum rationem sit inter eas ordo priorita tis et posterioritatis: quia enim prius est opera bona facere: quam redundantia illorum bonorum operum in alios: ideo gratia singularis persone prior est: quam gratia capitis: et quia prifuit naturam humanam stabiliri in supposito quod factu est per sui vnionem ad verbum: quam per eius gratiam elicerentur ope ra bona: quia realis operatio non est nisi rei subsistentis: ideo gratia prior est: quam gratia singularis persone.