Articulus 2

Questio. I. PRimo ostendo: quod in symbolo aposto lorum non contineantur sufficienter omnia que credere necessarium est ad salutem: quia si ita esset alia duo symbola superfluerent vt videtur.

¶ Item credere penas eternas necessarium est ad salutem: sed veritas exprimens malos puniendos eterna pena in symbolo apostolorum non continetur.

¶ Item credere quod deliberatiua transgressio diuinorum preceptorum sit peccatum mortale est necessarium ad salutem: sed hoc in syembolo apostolorum non continetur.

Contra in principiis sufficienter in virtute continetr tota scientia: ergo. similiter in articulis qui sunt principia omnium que oportet credere sufficienter in virtute continentur omnia credenda: sed omnes articuli fidei sufficienter continetur in symbolo apostolorum: vt in precedenti questione habitum est: ergo ex consequenti in illo symbolo sufficienter continentur in virtute omnia que necessarium est credere ad salutem.

Respondeo eorum que necessarium est credere ad salutem quedam sunt de dictamine rationis naturalis que scilicet potest elicere intellectus per lumen naturale ex principiis que vltro se offerunt cognitionem quamuis enim respectu predictorum principiorum non sit actus credendi propter eorum euidentiam: tamen respectu conclusionum ex illis principiis sequentium potest esse actus credendi in illis qui eas elicere nesciunt. Quedam sunt ad que credenda directe et principaliter dirigit habitus fidei: et ista sunt articuli fidei. Quedam autem consequentia ad illos articulos: vt sunt veritates salutisere quae ex illis articulis possunt probari. Dicendum ergo: quod loquendo de credendis que sunt articuli fidei omnia sufficienter: et plene explicite continentur in symbolo apostolorum vt ex precedenti questione potest haberi. Ad illud enim symbolum componendum conuenit vniuersitas apostolorum quibus complete reuelatum erat que ponenda erant in symbolo ad fidei complementum: et vt maiorem haberet firmitatem singuli posuerunt ibi suas partes. Petrus. Credo in deum patrem omnipotentem creatorem celi et terre. Andreas. Et in iesum christum filium eius vnicum dominum nostrum. Ioannes. Qui conceptus est de spiritu sancto: ex mariavirgine. Iacobus maior. Passus sub potentio pilato: crucifixus mortuus et sepultus. Thomas. Descendit ad infernatertia die resurrexit a mortuis. Iacobus minor: Ascendit ad celos: sedet ad dexteram dei patris omnipotentis. Philippus. Uenturus est iudicare viuos et mortuos. Bartholomeus. Credo in spiritum sanctum. Mattheus. Sanctam ecclesiam catholicam. Symon chananeus. Sanctorum communionem: remissionem peccatorum. Iudas thadeus. Carnis resurrectionem. Mathias. Et vitam eternam. Amen. Paulus et barnabas nihil ibi posuerunt: quia elect in fuerunt post missionem apostolorum ad predicandum: et symbolum debuit constitui ab omnibus simul congregatis in vnum. Antecedentia autem et consequentia ad articulos in symbolo non continentur nisi per quandam reductionem.

Ad primum in oppositum dicendum: quod alia duo seuntdum bola non superfluunt: quia istud sym bolum ad certam veritatis breuem traditionem et expres¬ sionem fuit compositum. Symbolum vero niceni concilii: quod dicitur in missa fuit factum ad istius symboli explanationem: et ad quarundam beresum confutationem: et ad veritatis credite propalationem. Symbolum vero Athanasii maxime factum suit ad confutandum heresim arrianam. Unde solicitus fuit athanasius ibi diligenter exprimere essentie vnitatem cum personarum distinctione et equalitate.

¶ Ad secundum dicendum quod malos puniendos eterna pena consequitur ad articulum de carnis resurrectione et bonorum glorificatione: ex quo enim deus tanquam iustus iudex bonos remunerabit in vita eterna: sequitur quod reprobos puniet pena eterna.

¶ Ad tertium dicendum quod credere deliberatiuam transgressionem diuinorum praeceptorum esse peccatum mortale: necessarium est ad salutem tanquam aliquid quod est de dictamine rationis naturalis in generali: et sic videtur esse de antecedentibus ad fidem. Sed quod deus hoc vel illud preceperit designatis aliquibus sin gularibus preceptis que sacra scriptura deum precepisse narrat magis videntur inter illa ponenda: que ad articulos consequuntur.

Questio I SEcundo queritur sine argumentis de conparatione symboli apostolorum ad alia duo symbola scilicet quod istorum sit principalius et queritur diuersis temporibus: et modis diuersis in ecclesia dicuntur.

Respondeo quod symbolum apostolorum est principalius. Unde etiam maius dicitur: non quia plus contineat de quantitate scripture: sed quia articulos fidei continet plenius: omnes enim continentur in eo: et quia plus continet de sententia in virtute: et quia fuit conditum ab apostolis qui maiores fuerunt auctoritate quam illi patres qui condiderunt symbolum quod dicitur in missa: et quam Athanasius qui condidit symbolum quod dicitur in prima: hec etiam duo symbola quasi quedam explanationes sunt symboli apostolorum: quia autem symbolum aptulorum fuit conditum tempore veritatis nondu publicate: ideo submisse dicitur. In prima tamen et in completorio dicitur ad significandum confessionem fidei maxime fuisse necessarium in primitiua ecclesia: et fore necessarium in temporibus vltimis: et ad significandum confessionem fidei in baptismo: et in morte: et in prosperitate: et in aduersitate. Symbolum autem niceni consilii factum fuit tempore veritatis propala te: et ideo alta voce dicitur: et in missa in diebus solennibus post euangelium et ante communionem: quia tractum est de euangelio: et est preparatio ad communionem. Symbolum autem Athanasii conditum fuit tempore veritatis propalate concusse et preualentis: ideo dicitur alta voce post noctem finitam in prima hora diei. Ista autem predicia symbola: symbola dicuntur: quia multe sententie inquolibet eorum simul collecte sunt. Unde dicitur symbolum a syn quod est simul et bole quod est sententia: et sic patet quod symbolum niceni consilii et Athanasii ex rationabili causa edita sunt et si insurgeret necessitas: vtpote insurgerent noue hereses adhuc ecclesia posset facere aliud symbolum: vt trahi potest ex sententia Anselmi in libro de processione spiritus sancti bene ante finem: Sed nulli alii nisi ratione ecclesie hoc liceret ad quam cause maiores vniversalis ecclesie referendesunt: vnde ad ipsam solum pertinet congregatio generalium conciliorum vt habetur di. 17. Generalia et maxime ad ipsam referenda est dubitatio de via salutis si oriretur: vt habetur eadem distinctione. c. nec licuit.