Articulus 1

Questio. PRimo ostendo quod non in qualibet creatura est aliquis amor: quia secundum Augu. 10. de trini. c. I. Non possunt amari: nisi cognita: sed multe sunt creature carentes cognitione: ergo multe sunt creature in quibus nullus est amor.

¶ Item amor actus quidam est: sed aliqua est creatura: cui nullus debetur actu scilicet materia prima: ergo in ipsa nullus est amor.

¶ Item secundum auctorem sex principiorum. Omnis actio est in motu: sed multa sunt que quiescunt: ergo in eis nulla est actio: sed omnis amor actio quedam est: ergo multa sunt in quibus nullus est amor.

Contra: omnis appetitus boni est amor: vel procedenex amore: sed secundum philosophum I ethi. c. I. Omnia bonum appetunt: ergo in omnibus est aliquis amor.

¶ Item secundum philosophum. 2. de anima. Omnia appetunt participationem diuini esse: sed talis appetitus aliquis amor est: ergo in omni creatu ra est amor efsendi.

Respondeo quod amor generalissime dictus conprehendit quamlibet inclinationem in bonum: vnde quelibet talis inclinatio amor dici potest extemdendo nomen amoris. Si autem talis inclinatio non praesupponat in eo in quo est aliquam cognitionem: sic amor est conueni eno cuilibet creature. In qualibet enim creatura est inclinatio ad conseruationem sui esse que est quid bonum que inclinatio nullam in eo in quo est praesupponit cognitionem: et est indita cuilibet creature a conditore: et hunc amorem vocat Diony. 4. c. de diuinis nomibus naturalem secundum quod exponit Conmen. dicens. Nalem amorem dicit in animalium et insensibili um secundum affectualem necessitatem id est qualitatem conditoris amoris. Si autem illa inclinatio presupponat cognitionem anima lem sic est amor quem Diony. 4. c. de di. no. vocat animalem. Sed hic amor: non est: nisi in creaturis in quibus est sensibilis appetitus cuiusmodi sunt homines: et animalia bruta. Si autem inclinatio in bonum presupponat cognitionem rationis: sic est amor quem Diony. vbi prius vocat intellectualem. Unede secundum Commen. ibidem. Rationabiles hominum animas in tellectuales appellauit: et hic amor distinguitur in tres: quia in clinatio in bonum que non presupponit: nisi naturalem cognitionem boni absolute: et est a volutate vt natura: amor naturalis est alius: tamen ab amore naturali primo modo dicto. Illa autem in clinatio in bonum: que presupponit cognitionem boni in relatione ad aliud: et est a volutate vt deliberatiua respectu boni relati ad aliud: vt ad finem: vel circumstantias: vel ad aliquid aliud: amor electiuus est: qui proprie dicitur dilectio. Si autem ille amor sit per aliquem habitum: per quem sit acceptus deo: et dignus remunerari in vita eterna amor charitatiuus est. Si autem inclinatio in bonum presupponat altiorem cognitionem: quam sit cognitio anime creatam tamen sic est ille amor quem Diony. vbi supra vocat angelicum. Ex dictis patet: quod nullus amor est communis omni creature: nisi amor primo modo dictus. Nec tibi videatur absurdum naturalem appetitum creaturarum cognitione carentium vocare amorem cum Diony. ipsum amorem dicat vt dictum est: et cum dicat sacra scriptura. Iob 37. Quod frumentum desiderat nubes. Et cum videamus amorem nostrum inquam tum distinguitur contra omnemcognitionem non esse nisi inclinationem volutatis in bonum: quamuis incomparabiliter altiorem: quam sit in rebus carentibus cognitione.

¶ De amore: primo modo dicto procedunt argumenta ad partem secundam.

Ad primum in oppositum dicendum quod procedit de amore qui est inclinatio in bonum presupponens cognitionem in eo in quo est.

¶ Ad secundum dicendum quod materie prime debetur aliquis actus: quamuis in entibus teneatisimum actualitatis gradum. vnde et in ipsa est naturalis inclinatio ad perfectionem sui esse: quod est per formam. Unde Diony. 4. c. de di. no. dicit ipsum quod non est appetere bonum aliquo modo: vocans quod non est materiam secundum quod exponitur in commen. que dicitur qui non est: non est omnino nihil sit: sed quod exponitur ibidem.

¶ Ad tertium dicendum: quod si illa auctoritas intelligatur de motu proprie dicto qui est actus entis in potentia secundum quod huius: sic non est vera nisi de actione que est in passo sicut in subiecto. Preter autem talem actione est in qualibet creatura actu existente aliqua actio sine omni motu proprie dicto. Unde Auicenna 9 meta. c. 2. dicit quod inclinatio ad motum qui est in re quiescente per violentiam est aliud quam ipse motus: et quam virtus mouens: et hec actio continue est in graui per violentiam quiescente.

Questio II. SEcundo queritur vtrum quelibet actio cuiuslibet creature sit ex amore. Et videtur quod non idem in numero non est actio nis finis et principium: quia secundum philosophum. 2. physico. Efficiens et finis non coincidut in idem numero: sed amorest finis actionis cuiuslibet creature: vnde in commento 4. de diuinis no. dicitur quod amor est naturalis motus omnium rerum que in motu sunt finis: ergo non omnis actio crearure est ex amore.

¶ Item actio que est ex odio non est ex amore: quia eadem actio non est ex oppositis causis: sed creature multa agut ex odio: ergo non omnis actio cuiuslibet creature est ex amore.

¶ Item cognitio in anima nostra non est ex amore: quia cum anima nostra sit ad imaginem dei: tunc emanatio que est in diuinis per modum intellectus esset per terminationem que est per modum amoris: et sic spiritus sanctus secundum rationem intelligendi esset prior verbo: quod falsum est ergo in nobis non omnis actio est ex amore.

Contra omne quod agit propter aliquid mouetur ad agendum ex amore illius propter quod agit: sed secundum philosophum. 2. physi. Intellectus et natura agunt propter aliquid: ergo cum omnis actio creature reducatur ad actionem intellectualem vel naturalem: omnis actio cuiuslibet creature est ex amore.

¶ Item secundum Auicena 9 metaphy. c. 2. Nul la virtus mouet nisi mediante inclinatione: sed inclinatio in aliquod amor est: vt haberi potest ex precedenti quaestione: ergo nulla virtus mouer vel agit nisi mediante amore.

Respondeo quod extendendo nomen amoris ad omnem inclinationem in bonum quelibet actio cuiuslibet creature est ex amore. Actiones enim rerum corruptibilium cognitione carentium: omnes sunt ex naturali amore quo naturaliter appetunt conseruationem sui esse in se vel in suo simili. Unde philosophus. 2. de anima dicit quod omnia esse appetunt et illius causa agunt quecumquem agunt secundum naturam: quod in aliquibus potest exemplifcari. Quia enim elala naturaliter appetunt conseruationem sui esse: ideo mouent se ad loca in quibus est celestis influentia in illa proportione in qua est saluatiua esse eorum. Ex naturali etiam appetitu quo appetunt saluari in suo simili educit vnum elementum formam suam de materia alterius elementi. Et ex naturali appetitu quo omnia existentia appetunt suam diffusionem et communicationem inquantum bona sunt multiplicant similitudines suas: vnde ex hoc appetitum lux educit sui similitudinem de medio et color. Actiones etiam brutorum omnes ex aliquo amore procedunt: quia omnes eorum actiones sunt: aut apprehendere: autem appetere: aut procedem tes existis: aut sunt non presupponentes cognitionem. Sinon presupponunt cognitionem procedunt ex naturali appetitu non presupponente cognitionem. Si autem presupponunt cognitionem et appetitum planum est quod ex amore procedunt presupponente cognitionem. Ipsa etiam eorum cognitio omnem motum sensitiui appetitus precedens procedit ex naturali appetitu quo eorum apprehensiua suam appetit perfectionem que est in cognoscendo. Omnes etiam actiones hominum ex aliquo amore pocedunt: quia si sint tales quod non presupponunt cognitionem procedunt ex naturali appetitu non presupponente cognitionem. Indellectualis etiam eorum cogntio procedit ex naturali ap¬ petitu: quo intellectus appetit suam perfectionem que est intelligendo: et loquor de intellectione quam motus voluntatis presupponit. Perfectior etiam intellectio est per motum voluntatis qui est amor perfectionis in intelligendo de qua dicit Augu. 9. de tri. versus finem. Quod partum mentis antecedit appetitus: et liro 83. q. quaestione 335 Nullum bonum perfecte noscitur quod non perfecte amatur. Actiones autem eorum presupponentes intellectualem cognitionem: aut sunt motus a voluntate eliciti: aut imperati per aliquem motum a voluntate elicitum: sed omnis motus a voluntate elicitus aut est amor: aut ex amore procedens: ergo omnes hominis actiones presupponentes intellectualem cognitionem: aut ex amore procedunt: aut videtur aliquis amor: et sic patet nulla penitus esse hominis actionem aliam ab amore que ex aliquo amore non procedat: et patet ex dictis quomodo posset hoc declarari de actionibus angelorum. Omnium autem creaturarum actiones volens significare diony. ex aliquo amore procedere dicit. 4. c. de di. no. Amorem fiue diuinum: siue angelicum: siue intellectualem: siue animalem: siue naturalem dicamus vnitiuam quandam et continuatiuam intelligemus virtutem superiora quidem mouentem improuidentiam inferiorum equiformia iterum insociabilem vicissitudinem et nouissima subiecta ad meliorum et superpositorum conuersionem.

Ad primum in oppositum potest dici quod non est idem amor in numero ex quo procedit actio creature cum illo qui est finis naturalis motus omnium rerum que in motu sunt. Hic enim amor est amordei perfectius: ad quem ordinantur omnium creaturarum motus mediate vel immediate. Actiones elementorum ordinantur ad actiones mixtorum: et actiones mixtorum non viuentium ad actiones viuentium et actiones viuentium vegetali vita tantum ad actio nes sensibilium et actiones sensibilium: ad actiones intellectualium vel rationalium: et actio rationis ad actionem voluntatis: et omnis actio voluntatis ad illam que imperfectio dei amore consistit: vnde in commento preallegato dicitur quod vltra amorem qui est finis nullus creature progreditur motus. Potest etiam dici ad argumentum quod in primo principio sua propositio non habet virtutem. Idem enim in numero est primum principium et vltimus est finis: nec demotiuo ad agendum: quia finis mouet efficientem ad agendum. vnde idem amor in numero potest esse motiuum ad aliquid agendum et fi nis actionis illius.

¶ Ad secundum dicendum quod omnis actio procedens ex odio procedit ex amore inquantum omne odium ex amore procedit. Nulla enim creatura odit aliquid: nisi quia repugnans est vel contrarium bono amato: quia enim creature amat esse: ideo odit corruptionem essendi: et sic de aliis.

¶ Ad tertium cum dicitur: quod cognitio in anima nostra non est ex amore etc. dico quod verum est loquendo de amore qui est pars imaginis. Naturalis autem amor ex quo procedit in nobis intellectio precedens omnem volutatis actum pars imaginis no est.

Questio. III. Ertio queritur vtrum vnitas cuiuslibet creatur e sit ex amore. Et videtur quod non quia ex amore non est esse rei. Amor enim presupponit esse. Sed per illud per quod res habet esse est vna: vt ex quartorum decimo metaphy. potest haberi: ergo nulla essentiatialis vnitas rei est ex amore.

¶ Item vnitas ex contrariis constituta non est ex amore: quia inter contraria inquantum contraria non est amor: sed secundum philosophum primo physi. principia nature sunt contraria: ergo nullius vnius producti per naturam est vnitas ex amore causata.

¶ Item vnitas creata ex rebus inter se pugnantibus: et se mutuo corrumpentibus non est ex amore causata: quia intertalia non est amor: sed vnitas machine mundialis est ex elementis contra se inuicem pugnantibus: et se mutuo corrumpentibus: ergo vnitas machine mundialis non est ex amore.

Contra super illud quarto de di. no. Amorem fiue diuinum etc. dicit commentum. amor est conmnexio ac vinculum quo omnium vniuersitas ineffabili amicitia insolubilique vnitate copulatur: ergo amor est omnis vnitatis causa.

¶ Item odiu est causa cuiuslibet diuisionis ergo per contrarium amor est causa cuiuslibet vnitatis.

Respondeo quod vnitas cuiuslibet creature est ex amore vel existente inter principia creature que est vna vel existente in causa principiorum causatorum. Causa enim prima que deus est ex amore produxit creaturam: et eius prima principia scilicet materiam et formam Ex amore autem naturali inter materiam et formam est vnitas compositi ex materia et forma in virtute tamen illius amoris quo deus produxit creaturam: nisi enim esset naturalis inclinatio inter materiam et formam non constitueretur per essentiam vnum ex ipsis ex amore etiam elementorum ad celeste influentiam in illa proportione in qua est saluatiua nature eorum que proportio respectu ignis: maxime viget in concauo orbis lune et respectu terre in centro et respectu aque et aeris in locis vbi sunt quam influentiam non potest recipere inferius elementum nisi super ior: mediate est coniunctio ignis cum orbelune et omnium elementorum inter se ex quorum coniunctione consistit vnitas machine mundialis ordinata. Ex amore est etiam vnitas societatis animalium brutorum et hominum.

¶ Unde super illud. 4 de diuinis nominibus vnitiuam quamdam etc. dicit commen. ex hac amatoria virtute etiam volucres gregatim conuolant: vt cigni et anxeres et grues etc. et vt generaliter dicam nunquam plura in aliquam vnitatem conueniut nisi per aliquem amorem: vnde et vnitas hominis inseipso et familie in domo et ciuium in ciuitate et multitudinis in regno ex amore processerunt et conseruantur per amorem: et propter hoc Diony. 4. c. de di. no. bene vocat omnem amorem vnitiuam et continuatiuam virtutem.

Ad primum in oppositum cum dicitur quod ex amore non est esse rei etc. dico quod verum est loquendo de re simplici et de amore existente in ipsa: esse tamen rei composite aliquo modo est ex amore existente in ipsa inquantum est ex amore principiorum suorum que in ipsa sunt quamuis prius in ordine nature habeat eise quam ille amor in ipsa sit sicut est prius ordine nature compositum quam principia sua sint in ipso quamuis prius ordine nature sint principia quam compositum.

¶ Ad secundum dicendum: quod illa principia de quibus loqutur philosophus sunt sorma et priuatio quorum vnum scilicet priuatio non est principium essendi quamuis requiratur ad tramsmutationem: quia nihil trant mutatur ad illud quod iam habet. vnde ex foma et priuatione non constituitur vnitas rei genite: sed ex materia et forma inter quas non est contrarietas: sed proportionalis et mutua inclinatio naturalis ad constitutionem vnius.

¶ Ad tertium dicendum: quod vnitas machine mundialis non est ex elementis sub ratione qua inter se pugnant et mutuo se corrumpunt: sed inquantum forma vnius est in potentia in materia alterius quam naturaliter appetit educere in actum et inquantum vnum recipit influentiam celestem sui saluatiuam mediante alio propter quod cum in vrinali euerso inaqua inter existente candela aer per accidens inspissatur ascendit aqua vt semper remaneat aeri iuncta: et inquantum elementa naturalem inclinationem habent ad bonum vni uersi totius sic et multi homines inter. se multum contrarii quandoque coadunant se propter amorem communis boni.