Articulus 1

Questio. I. PRimo ostendo quod deus non diligit omnem creaturam: quia deus non diligit illud quod odit: sed deus odit reprobos. Dicitur enim Mala. I. Esau odio habui: ergo non diligit omnem creaturam.

¶ Item omnis dilectio autem est amicitie: aut concupiscentie: sed deus nullam creaturam diligit amore concupiscentie. Nullum enim bonum creatum optat: nec est creaturas inainatas di ligit amore amicitie. Sicut enim dicit philosophus. 8. ethi. cap. 2. Inanimatorum amatione non dter amicitia: ergo deus non diligit omnemcreaturam.

¶ Item deus non diligit creaturam affectu: quia asfectiones non cadunt in deo: nec in effectu: quia dilectio est in diligente. Effectus autem dei non est in deo: sed in creatura: ergonullo modo diligit creaturam.

Contra Sapienta 1 dicit sapiens ad deum. Diligis omnia que sunt.

¶ Item omnis sapiens artifex diligit suum effectum. Sed deus est artifex sapiens et bonus cuius quilibet creatura est effectus: ergo diligit omnem creaturam.

Respondeo omnis creatura habet aliquam bonitatem: sed omni creature deus vult illam bonitatem: quam habet quamdiu eam habet: cum ergo diligere rem sit velle illi bonum: sequitur quod deus diligat omnem creatu ram. Illa tamen speciali dilectione qua vult electis vitam eternam non diligit omnem creaturam: sic intelligendo quod praedictum ponum non vult cuilibet creature.

Ad primum in oppsitum dicendum: quod eandem redeus secundum aliquid diligit: et secndum aliud odit: vnde in reprobis diligit naturam et odit culpam.

¶ Ad secundum dicunt quidam quod large accipiendo amorem concupiscentie: quae est non tantum respectu rei quam amans vult sibi: sed et respectu rei quam vult amico. Potest dici quod deus diligit ianimatas creaturas amore concupiscentie non quia velit eas sibi: sed quia vult eas habere illam bonitatem: quam habent propter electos.

¶ Alii dicunt quod pro tanto potest dici: quod diligit eas amore concupisce tie inquatum vult eas habere bonitatem: quam habent ad sue potentie: et sapientie: et bonitatis manifestationem. Mihi autem videtur dicendum: quod proprie loquendo ille amor non est concupiscentie nec amicitie.

¶ Ad tertium dicendum: quod secundum quod affectus nomen est passionis: deus nihil diligit ex affectu: sed secundum quod est nomen efficacis actus voluntatis: sic deus disigit omnem creaturam ex affectu: quia cuilibet crearure vult bonum: quod illa habet. Diligit est quamlibet creaturam effectu: quia i qualibet creatura est aliqus effectus difectonis diuine: quamuis autem dilectio primo di¬ cta sit in diligente: tamen secundo modo dicta est in dilecto: nec ita propriepotest dilectio dici: sicut effectus dilectionis.

Questio. II. SEcundo quaeritur vtrum ab eterno dilexerit creaturam. Et videtur quod non. Dilectio enim non est nisi boni: sed creature non fuerunt ab eterno bone: quia ab eterno non fuerunt: ergo eas non dilexit ab eterno.

¶ Item secundum sententiam Diony. 10. c. de diuinis nominibus. Omnis amor est vis vnitiua amantis et amati: sed non potest esse vnio cum re quae non est: ergo cum creature ab eterno non fuerunt: non potuerunt a deo diligi ab eterno.

¶ Item amans vult amatum esse: ergo si deus dilexerit creaturas: ab eterno voluit esse eas ab eterno quod falsum est: quia sicut dicit pslamum. Omnia quaecumque voluit dominus fecit.

Contra ad Ephe. i. Elegit non ante mundi constitutio nem: sed electio includit dilectione electi: ergo ab eterno dilexit nos.

¶ Item Augu. 5 libro de tria. versus finem: et recitat magister in littera. Absit vt deus temporaliter aliquem diligat: quasi noua dilectione quae in ipso ante non erat: ergo omne illud quod diligit ab eterno dilexit.

Respondeo quod deus ab aeterno dilexit creaturam. Ille enim rem diligit qui vult ei bonum: deus autem ab eterno voluit creature bonum secundum rationem et et bonum reale: sed voluit quod creatura haberet ab eterno bonum secundum rationem sicut habuit: ab eterno enim habuit esse intellectum quod est esse secundum rationem. Ab eterno enim quelibet creatura fuit ab intellectu diuino intellecta: ens autem et bonum: siue in esse intellecto siue in esse reali conuertuntur: ergo ab eterno bene fuerunt in esse intellecto: quod est esse secundum rationem: non voluit autem quod haberent bonum reale ab eterno quamuis ab eterno voluerit quod haberent bonum in esse reali in tempore non tantum autem diligit ille rem qui statim eam vult adipisci illud bonum quod ei vult: sed est qui vult illud bonum quod ei vult adipisci congruo tempore in futuro. Et sic deus illud bonum reale: quod ab eterno voluit creaturis voluit eas adipisciin tempore.

Ad primum in oppositum cum dicitur quod dile ctio non est nisi boni etc. Dico quod verum est extendendo bonum non solum ad bonum inactu: sed ad bonum in potentia et in cognitione diligentis quanuis autem primo modo creature non fuerint bone ab eterno. Fuerunt tamen ab eterno bone: tertio modo et etiam secundo modo: quia ab eterno fuerunt in po tentia dei eas diligentis.

¶ Ad secundum cum dicitur: quod non potest esse vnio cum re que non est etc. Dico quod verum est loquendo de re que non est: nec in esse reali: a nec in esse intellecto: cum re autem que est in esse intellecto potest esse vnio que est per affectum que est vnio quam primo respicit amor: creature autem fuerunt ab eterno in esse intellecto: quia ab eterno fuerunt a diuino intellectu intellecte.

¶ Ad tertium cum dicitur: quod amans vult amatum esse etc. Dico quod verum est: sed non semper statim: nec quocunque modo.

¶ Argumenta ad partem aliam pocedunt de dilectione quantum ad actum volendi bonum: non de illa que est secundum effectum: quia planum est quod nullum effectum ab eterno contulit creature.

Questio III. TErtio queritur vtrum prius fuerit creatura bona quam a deo dilecta. Et videtur quod sic. Prius fuit secundum rationem in telligendi creatura cognoscibilis: quam a deo co gnita et factibilis quam facta: ergo et diligibilis quam diuse cta: sed nunquam fuit diligibilis: nisi inquantum bona: ergo prius secundum rationem intelligendi suit bona: quam a deo dilecta.

¶ Item obiectum prius est secundum rationem intelligendi quam actus: sed bonum creatum est diuine dilectionis obiectum: quanuis non primum: ergo prius secundum rationem intelligendi suit bonum creatum: quam diuina dilectio respectu boni creati.

¶ Item irrationabiliter diligit vel imperfecte qui non diligit rem: quia bona est: sed deus non diligit creaturam irrationabiliter nec imperfecte: ergo diligit eam: quia est bona: et si sic prius secundum rationem intelligendi fuit bona quam a deo dilecta.

Contram vt in precedenti questione habitum est. creatura fuit a deo electa ab eterno: sed non fuit bona nisi ex tempore: quia non fuit ens nisi in tempore: ergo prius fuit a deo dilecta quam bona.

¶ Item causa prior est effectu. Sed magister in littera loquens de dilectione dei ad nos dicit quod omnia bona nostra ex dilectione eius nobis proueniunt: ergo prius fuimus a deo dilecti quam boni.

Respondeo quod creatura fuisse bonam tripliciter potest intelligi: aut in effectu: aut in potentia ordinata ad effectum: aut in esse intellecto. Primo modo planum est: quod prius fuit creatura a deo dilecta quam fuerit bona: vt bene concludunt argumenta ad secundam partem: quia enim deus voluit creaturam fieri bonam: et insua bonitate conseruari: ideo est bona: et in sua bonitate comseruatur quamdiu conseruatur.

¶ Loquendo etiam secundo modo potest dici quod prius secundum rationem intelligendi suit bona quam a deo dilecta non enim quia deus voluit posse fieri creaturam bonam: ideo potuit a deo fieri creatura bona quod est ipsam esse bonam in potentia: sed quia a deo potuit fieri creatura bona: ideo deus voluit ipsam posse fieri bonam.

¶ Loquendo tertio modo fuit secundum rationem intelligendi creatura bona quam a deo dilecta. Prius enim secundum rationem intelligendi intellexit deus bonitatem creature quod suit ipsam esse bonam in esse intellecto: quod esse secundum rationem quam vellet ei bonum reale vel bonum secundum rationem: quia prius secundum rationem intelligendi bonitatem creature intellextt quam vellet ipsam esse intellectam: quia velle aliquam bonitatem esse intellectam includit cognitionem illius bonitatis. vnde et prius et secundum rationem intelligendi deus. intellexit bonitatem suam quam vellet intelligere eam. Amor enim intelligendi sua bonitate aliquam cognitionem sue bonitatis includit.

Ad primum in oppositum dicendum: quod creatura nunquam fuit diligibilis nisi inquantum bona: vel in effectu: vel in potentia: vel in esse intellecto: et quamuis non fuerit prius bona in effectu quam a deo dilecta: tamen secundum rationem intelligendi prius fuit bona in potentia diligentis et in esse intellecto quam a deo difecta.

¶ Ad secundum cum dicitur: quod prius secundum rationem intelligendi est obiectum quam actus etc. Dico quod de obiecto secundario dilectionis diuine loquendo: et de esse realiter in effectu non est verum: vt satis patet ex predictis

¶ Ad tertium dicendum: quod maior falsa est nisi esse bonum extendas ad esse bonum in effectu et in potentia: qui enim rem possibilem fieri bonam diligit ad hoc vt sit bona non irrationabiliter diligit eam quod bene dedit intelligere Augu. octauo de trinitate. capitulo sexto dicens. Qui amat homines aut quia iusti sunt: et aut vt iusti sint amare debet.

Questio. IIII. Uarto queritur vtrum deus eadem dile ctione diligat se et creaturam. Et videtur quod non: quia difectio qua diligit creaturam recipit magis et minus. Dicit enim magister in littera quod electorum alios magis alios minus dilexit ab eterno: sed dilectio qua se diligit non recipit magis et minus: ergo non eadem dilectione diligit se et creatu ras.

¶ Item actus diuersificantur secundum obiecta: sed deus et creatura sunt diuersa diligendi obiecta: ergo eodem actu non diligit se et creaturam.

¶ Item dilectio qua diligit se causa est dilectionis qua diligit creaturam: quia enim se diligit. ideo creaturas diligit inquantum eum imitantur: sed non est idem causa et effectus: ergo non est eadem dilectio qua se diligit et creaturam.

Contra eodem actu cognoscendi deus cognoscit se et creaturas: ergo a simili eodem actu dili¬ gendi diligit se et creaturas.

¶ Item magister. 17. distin. libro primo vult quod eadem dilectione que est spiritus sanctus pater et filius diligunt se inuicem et nos.

Respondeo quod de diectione qua deus diligit nos possumus loqui dupliciter: quia aut de ipsa quantum ad sui essentiam: sic enim de ipsa proprie loquimur. Aut de ipsa ratione boni optari per eam. primo modo dicendum: quod realiter eadem est dilectio qua deus diligit se et creaturam. eodem enim actu volendi quod realiter est idem: quod ipse vult sibi bonum increatum: et creature bonum creatum: differunt tamen secundum relationes rationis: quia in illo actu diligendi inquantum est respectu creature est quedam relatio rationis ad creaturam: et inquantum respectu dei est in eo alia relatio rationis ad deum.

¶ Primo modo dicendum: quod non est eadem: quia deus diligendo se vult sibi bonum increatum per essentiam: et illo eodem actu vult creature aliquam illius boni imitationem.

¶ Argumenta ad partem secundam bene procedunt: concludunt enim de ipsa dilectione ratione sui non ratione boni voliti.

Ad primum in oppositum dicendum: quod dilectioque diligit creaturam proprie loquendo non recipit magis et minus: quia ratione sui non recipit magis et minus: sed pro tanto dicitur recipere magis et minus: quia eodem actu volendi vult vni creature maius bonum quam alii: et hoc concordat expositioni magistri in littera.

¶ Ad secundum cum dicitur: quod actus diuersificantur secundum obiecta: dico quod verum est dei obiectis primis et formalibus: sic autem non sunt diuersa obiecta dilectionis qua deus diligit se et creaturas: quia enim deus disigit se diligit creaturam: et illo eodem actu quo sibi vult bonum increatum per essentiam vult per suam essentiam creature bonum suum.

¶ Ad tertium dicendum: quod dilectioqua deus diligit se non est causa dilectionis qua diligit creaturam: quia vna dilectio est: et tamen per hoc quod diligit se diligit creaturam: sicut videmus quod deus per hoc quod scit se scit alia a se: nec tamen illud scire quo scit se est causa illius scire quo scit alia a se: quia realiter vnum et idem scire est.