Articulus 2

Questio. PRimo ostendo quod non magis diligitur angelum quam hominem. Sapni. 6 Pusillus et magnum ipse fecit et equaliter est illi cura de omnibus sed equaliter diligit illos de quibus equaliter curat: ergo equaliter diligit omnes.

¶ Item quarta propositione de causis: dicitur quod causa prima existit in rebus omnibus secundum dispositionem vnam super quam dicitur in commento quod influit super res omnes bonitates equaliter: ergo equaliter diligit omnem creaturam et secundum affectum et secundum effectum.

¶ Item Greg. in homelia pente. Probatio dilectionis est exhibitio operis: sed deus plura fecit pro hominibus quam pro angelis. vt enim dicitur ad Heb. secundo. Angelos nusquam appre. hendit: sed semen habrae: ergo magis diligit homines quam angelos.

Contra tanto deus plus diligit creaturam quantoest ei similior: sed angeli similiores sunt deo cum sit spiritus quam homines cum sint corporei.

¶ Item angeli sunt medii inter deum et homines in doctrinaDiony. quarto capitulo Angelice hierarchie: sed medium magis vnitur extremo quam vnum extremum alii: ergo cum deus magis diligat magis sibi vnitos magis diligit angelos quam homines.

Respondeo de dilectione dei possumus loqui dupliciter aut ratione actus diligendi aut ratione boni voliti dilecto a diligente.

¶ Primo modo deus non magis diligit angelum quam hominem nec econuerso: nec quancumque creaturam: quia eodem actu diligendi simplicissimo qui est idem: quod ipse diligit se et omnem creaturam.

¶ Secundo modo magis diligit quosdam homines. vt christum et beatam virginem quam quoscumque angelos: quia maius bonum gratie et glorie vult eis quam quibuscumque angelis: vt in pluribus tamen magis angelos diligit quam homines: quia angelis vult maius bonum nature: vt enim ostensum est libro secundo. Dist. prima. Nobilior est natura angeli quam anime et plures sunt angeli superiores hominibus quantum ad bonum gratie et glorie quam erunt illi homines qui erunt angelis pares vel superiores.

Ad primum dicendum: quod illa equalitas accipitur ex parte prouidentis non exparte effectuum prouisionis.

¶ Uel potest dici quod sicut se habet vna creatura ad aliam: sic bonum volitum vni bono volito alii. Unde potest dici: quod illud verbum sapientie intelligendum est de equalitate duarum predictarum proportionum.

¶ Ad secundum simili modo dici potest: quod patet cum dicitur in commento: quod quamuis prima causa existat in rebus omnibus secundum dispositionem vnam: tamen vnaqueque rerum incipit eam secundum modum potentie sue: et infra res sibi sunt causa diuersitatis influxionis bonitatis super res.

¶ Ad tertium dicendum: quod plura facit pro hominibus quam pro angelis: non quia magis eos diligeret: sed quia magis indigebant sicut homo plura auxilia exhibet infirmo filio quam sano: nec tamen propter hoc sequitur: quod magis diligat filium infirmum quam sanum.

¶ Ex dictis patet secundum quam viam procedunt argumenta ad aliam partem.

Questio. II. SEcundo queritur vtrum deus diligatmagis iustum prescitum quam peccatorem predestnatum. Et videtur quod sic t quia deus diligit magis illum qui habet suam gratiam quam illum qui non habet: sed iustus prescitus habet gratiam quam non habet peccator predestinatus: ergo magis diligit iustum prescitum quam peccatorem predestinatum.

¶ Item 2. topi. c. 29. Si simpliciter ad simpliciter et magis ad magis. Sed deus diligit diligentes se: vnde Prouer. octauo. Ego diligentes me diligo: ergo magis diligit magis diligentes se: cum ergo deus magis sit dilectus a iust o prescito quam a peccatore predestinato: magis ergo diligit iustum prescitum quam peccatorem predestinatum.

Contra sapientis est considerare magis finem rei quam principia. Sed deus est sapientissimus: et vi det peccatorem predestinatum finaliter futurum amicum suum et in amicitia perseueraturum: iustum autem prescitum preuidet a sua amicitia finaliter recessurum: ergo simpliciter magis diligit peccatorem predestinatum quam iustum praescitum.

Respondeo quod quantum ad intensionem actus diligedi non magis diligit vnum qua alium: quia ille actus non potest recipere magis et minus. Ronne tamen boni voliti plus diligit simpliciter peccatorem predestinatum cui simpliciter optat maius bonum scilicet vitam eternam quam non optat iusto prescito: vt nunc tamen siue secundum quid magis diligit iustum prescitum: quia vt nunc melior est peccatore predestinato. Argumenta ad partem prima nibi pius conciudunt nisi quod deus magis diligit vt nunc iustum prescitum: quia vult ipsum habere maius bonumquam peccatorem predestinatum.

¶ Argumenta ad partem aliam concludunt: quod deus magis diligit simpliciter peccatorem praedestinatum: quia sibi optat maius bonum simpliciter. Optat enim sibi vitam eternam que est maximum bonum ad habendam eam non ad tempus: sed in perpetuum.

Quaestio III Ertio queritur vtrum deus diligat magis penitentem quam innocentem. Et videtur quod sic. Luc. xv. Gaudium erit in celo super vno peccatore penitentiam agente quam super. 99. Iustis qui non indigent penitentia: sed de bono rei magis dilecte habetur maius gaudium: ergo a curia celesti magis diligitur vnus penitens quam multi innocentes quod non esset verum nisi deus magis diligeret penitentem quam innocentem.

¶ Item Luc. 7. Cui minus dimittitur minus diligit: sed minus dimittitur innocenti quam penitenti: ergo minus diligit deum innocens quam penitens: sed qui minus deum diligit minus diligitur ab eo.

¶ Item Ioanes fuit innocens et petrus penitens: sed plus diligit deus petrum quam ioannem: quia plus diligit illum a quo plus diligitur. Sed sicut dicit glo. super illud Ioan. vlti. Simon Ioannis diligit me plus his: petrus ardentius ceteris diligebat. ergo plus diligit deus penitentem quam innocentem.

Contra secundum Aug. libro de vita christiana viltra medium. Nihil charius est deo innocentia.

¶ Item melior est dilectio continuata quam interrupta: sed dilectio innocentis ad deum est continuata: dilectio penitentis per peccatum fuit interrupta: ergo melior est dilectio innocentis quam penitentis: sed deus magis diligit illum a quo diligitur meliori dilectione.

Respondeo quod quantum ad bonum volitum quod premium essentiale deus equaliter diligit penitentem et innocentem: si habent equale meritum: et illum magis qui habet maius meritum: sed quantum ad primum accidentale plus diligit innocentem quam penitentem. Aliquod enim gaudium accidentale habebunt innocentes in vita eterna. De hoc quod nunquam fedus vnitum cum deo violauerit quod non habebut peccatores: qui aliquando violauerunt fedus per peccatum.

Ad primum in oppositum dicendum: quod non semper est maius gaudium de bono rei magis dilecte nisi hoc intelligatur ceteris paribus quia aliquando de re minus dilecta maius fit gaudium quamdo scilicet euasit magnum periculum et aliquod magnum malum quod nunquam incurrit magis dilectus: quod satis datur imtelligi. Luc. 15. Ubi dicit pater maiori filio. Fili tu semper mecum es: et omnia mala tua sunt: epulari autem et gaudere oportebat: quia frater tuus hic mortuus fuerat et reuixit perierat et inuentus est.

¶ Ad secundum cum dicitur: quod cui minus dimittitur minus diligit etc. dico quod verum est ceteris paribuo: si tamen illi cui minus dimittitur multo plus datur quam alii cui magis dimittitur ille cui minus dimittitur habet rationem plus diligendi. Innocenti autem habenti equalem charitatem cum penitente plus boni datum est quam penitenti: quia a deo accepit continuitatem bonitatis sue quam penitens habuit interruptam. Unde cum per illam parabolam dominus declarare voluit Magdalenam plus diligere: quia plus erat sibi dimissum non intendebat eam comperare ad seipsam vel ad aliam equa les bonitates semper seruare sine interruptione: sed ad aliam penitentem cui non esset facta ita perfecta remissio sicut facta erat magdalene.

¶ Ad tertium dicendum: quod vtrum christus plus dilexerit petrum quam ioannem vel econuerso. non credo quod certum sit alicui nisi cui deus reuelauit. Scio tamen quod illum plus dilexit qui melior fuit et adhuc est. Ioanni tamen maiorem ostendebat familiaritatem: tum quia iunir et magis consolatione indigens: et quia virgo et propter signum: quia gerebat typum contemplatiue vite et petrus actiue: concessum autem est quod penitentem deus plus diligit quod innocentem si habet maius meritum.

Quaestio IIIII QUarto queritur vtrum deus magis diligit christum quam totum genus humanum. Et videtur quod non. Quilibet homo magis debet diligere totum genus humanum quam seipsum: quia magis diligendum est totum quam pars. Quilibet autem homopars est humani generis. Nullus autem homo magis debet diligera christum inquantum est homo quam seipsum cum inquantum homo sit proximus noster: ergo magis est diligendum genus humanum quam christus inquantum homo. Deus autem magis diligit quod magis est diligendum.

¶ Item secundum philosophum primo poste. Propter vnum quodque tale et illud magis: sed vt superius dictum est: deus assunpsit naturam humanam pro salute humani generis: ergo magis diligit genus humanum quam illam naturam quam assumpsit: magis ergo diligit genus humanum quam christum inquantum est homo.

¶ Item nullus sapiens dat rem magis dilectam pro re minus dilecta. Sed deus dedit christum inquantum homo est pro salute humani generis secundum illud Ioannis tertio. Sic deus dilexit mundum: vt filium suum vni genitum daret: vt omnis qui credit in eum non pereat: ergo magis diligit genus humanum quam christum inquantum homo est.

Contra Iugu primo detri c. et imoinuo curisuam isus in forma serui fuit mediator dei et hominum. Sed mediator propinquior est vtrique extremorum quam extrema inter se: ergo ehristus inquantum homo propinquior est deo quam totum genus humanum: et ex consequenti magis est a deo dilectus.

¶ Item magister in littera dixit quod inter omnia que fecit deus multo magis diligit vni genitum suum: sed non fecit vnigenitum suum nisi inquantum est homo: ergo deus magis diligit christu inquantum est homo quam omnes alias creaturas.

Respondeo quod deus maguis pigitbrinum in quantum homo quam totum genus humanum sic intelligendo quod magis bonum vult humane nature christi quam toti mundo. esse enim perfecte vnitam deo in ratione obiecti e in ratione suppositi que bona habet humana natura christi per voluntatem dei naius est quam omnia alia totius mundi: et hoc colligi potest ex verbis. Anselmi septimo libro. Cur deus homo capitulo. 14. Ubiostendit quod vita illius hominis preponderabat toti. mundo.

Ad primum in oppositu cum dicitur: quod qui bet homo. magis debet diligere totum genus humanum quam seipsum etc. Dico quod verum est mquantum includitur in toto genere humano: sed plus de bet se diligere quam totum residuum generis humani. Unde Hugo secundo libro de sacra. parte 13 c. x. Non dico duos aut tres aut quatuor homines: sed nec totum mundum contra animam tuam diligere debes. Si enim aliquid plus quam animam tuam diligis idem ipsum profecto plusquam deum diligere probaris: quia animam tuam non diligis nisi in eo solo quo bonum illius quod deus est diligis.

¶ Ad secundum dicendum: quod illa propositio philosophi intelligenda est secundum quod illa prepositio propter dicit habitudinem cause finalis principalis non prout dicit habitudinem tationis inducentis vel congruitatis. Minus enim bonum potest inducere ad faciendum maius bonum. Humanum verogenus non fuit principalis finis incarnationis filii dei qui cum sit caput nostrum nosque membra non ordinatur. nnaliter ad nos: sed nos finaliter ad ipsum

¶ Ad tertium dicendum: quod sic deus dedit vitam christi pro humano genere vt per hoc ei subderet genus humanum et nomen quod est super omne nome quod habebat in re haberet in hominum mauifestatione et fide. Ex quo patet quod magis dilexit et diligit christum quam totum genus humanum.